OKULA YARDIMCI & SINAVLARA HAZIRLIK ŞİFRELİ FEN BİLİMLERİ KALICI VE KOLAY ÖĞRENME İnteraktif - Akıllı Tahta Uyumlu www.ogretmenyayinlari.com.tr copyright Öðretmen Yayýnlarý Bu kitapdaki testlerin ve sorularýmýzýn her hakký saklýdýr, Öðretmen Yayýnlarý’na aittir. Hangi amaçla olursa olsun testlerin tamamýnýn veya bir kýsmýnýn Öðretmen Yayýnlarý’nýn yazýlý izni olmadan kopya edilmesi, fotoðraflarýnýn çekilmesi, bilgisayar ortamýna alýnmasý herhangi bir yolla çoðaltýlmasý, yayým- lanmasý veya baþka bir amaçla kullanýlmasý yasaktýr. Yayýnlarýmýzýn ve sorularýmýzýn tamamý noter tasdiklidir. Öðretmen Yayýnlarý Þifreli Fen Bilimleri Yazarlarýmýz Bülent ÇELÝK Grafik Dizgi Öðretmen Yayýnlarý Dizgi Ekibi ISBN: 978-605-9250-02-3 Gsm:0505 390 56 56 www.ogretmenyayinlari.com.tr e-mail: [email protected] İçindekiler 11.. ÜÜNNİİTTEE HÜCHRÜEC BRÖEL ÜBÖNMLÜENSMİ VEES İK VAEL IKTIAMLITIM SSaayyffaa Mitoz Bölünme, Eşeysiz Üreme 6 Mayoz Bölünme, Eşeyli Üreme 11 Kalıtım 14 DNA ve Genetik Kod 20 Adaptasyon ve Evrim 23 Ünite Değerlendirme Testi-1 28 Ünite Kazanım Özeti 32 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 34 1. Dönem 1. Yazılılar 36 12.. ÜÜNNİİTTEE HKÜUCVRVEE TB ÖVEL ÜHNAMREEKSEİ VTE KALITIM SSaayyffaa Sıvıların ve Gazların Kaldırma Kuvveti 41 Katı-Sıvı-Gaz Basıncı 53 Ünite Değerlendirme Testi-1 63 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 70 1. Dönem 2. Yazılılar 72 Ünite Kazanım Özeti 78 13.. ÜÜNNİİTTEE MADDHEÜNCİNR YEA BPÖISLIÜ VNEM ÖEZSEİ LVLEİK KLAELRITİIM SSaayyffaa Periyodik Sistem 80 Kimyasal Bağlar 86 Kimyasal Tepkimeler 88 Asit-Baz-Tuzlar 90 Su Kimyası ve Su arıtımı 94 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 96 1. Dönem 3. Yazılılar 100 Ünite Kazanım Özeti 106 3 Konu Anlatımlı Soru Bankası 8. Sınıf Şifreli Fen Bilimleri İçindekiler 4. ÜNİTE HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM Sayfa Ses Dalgaları 108 Bir Müzik Aletinden Çıkan Sesin Değişimi 112 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 117 1. Dönem 2. Yazılılar 119 Ünite Kazanım Özeti 126 15.. ÜÜNNİİTTEE MHADÜDCERNEİ NBÖ HLAÜLNLEMREİS Vİ EV EIS KI ALITIM SSaayyffaa Isı ve Sıcaklık 1627 Öz Isı 11310 Maddenin Alış-Verişi ile Hal Değişimleri 132 14 Erime-Donma-Kaynama-Yoğuşma 133 20 Isınma ve Soğuma Eğrileri 136 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 12338 2. Dönem 2. Yazılılar 12482 Ünite Kazanım Özeti 145 16.. ÜÜNNİİTTEE CANHLIÜLCARR EV EB ÖELNÜENRMJİE İLSİİŞ VKEİL KEARLİITIM Sayfa Canlılar ve Enerji İlişkileri 147 Geri Dönüşüm, Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Kaynakları 154 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 158 2. Dönem 2. Yazılılar 160 Ünite Kazanım Özeti 167 17.. ÜÜNNİİTTEE YAHŞÜACMRIEM BIZÖDLAÜKNİ EMLEESKİ TVREİ KKALITIM Sayfa Elektrik Akımının Manyetik Etkisi ve Elektrik Enerjisinin Hareket Enerjisine Dönüşümü 170 Elekktrik Enerjisinin Isıya (Isı Enerjisine) ve Işığa (Işık Enerjisinin) Dönüşümü 172 Elektrik Enerjisinin Kullanımı ve Elektriksel Güç 174 2. Dönem 3. Yazılılar 176 Ünite Kazanım Özeti 180 18. Ü ÜNNİTİTEE HÜDCORĞEA BL ÖSLÜÜRNEMÇLEESRİ VE KALITIM SSaayyffaa Doğal Süreçler 184 Hava Olayları 187 Serbest Alan: TEOG Kazanım Soruları 191 2. Dönem 3. Yazılılar 194 Ünite Kazanım Özeti 201 Cevap Anahtarı 203 44 8. Sınıf Şifreli Fen Bilimleri KKoonnuu AAnnllaattıımmllıı SSoorruu BBaannkkaassıı Fen demek deney demektir. Deneyleri yapabilmek için deney mantığını bilmeliyiz. DENEY MANTIĞI Şampuan Jöle Sonuç Ana Deney Clear Hobby Kepek yok 1. Deney Elidor Hobby Kepek var (Bağımsız değişken) (Sabit = kontrol edilen (Bağımlı değişken) değişken) 2. Deney Clear Egos Kepek var (kontrol edilen değişken) (Bağımsız değişken) (Bağımlı değişken) 3. Deney Elidor Egos Kepek var Saçma deney * Deneylerde iki şey aynı anda değişmez. * Bizim değiştirdiğimiz → Bağımsız değişken. * Sonuç → Bağımlı değişken * Aynı kalan → Kontrol edilen değişken 8. SINIF HEDEF VE KAZANIMLAR HER KONU BAŞINDAKİ KAZANIMLARI OKUYUNUZ.. BİLMEDİKLERİNİZİ BELİRLEYİP TEKRAR ÇALIŞINIZ. TEOG SORULARINDA CEVAPTA MUTLAKA KAZANIM VARDIR. UNUTMAYINIZ. 55 KKoonnuu AAnnllaattıımmllıı SSoorruu BBaannkkaassıı KKoonnuu AAnnllaattıımmllıı SSoorruu BBaannkkaassıı 88.. SSıınnııff ŞŞiiffrreellii FFeenn BBiilliimmlleerrii 1 Hücre Bölünmesi ve Kalıtım KAZANIM Mitoz ile ilgili olarak öğrenciler; A 1.1. Canlılarda büyüme ve üremenin hücre bölünmesi ile meydana geldiğini açıklar. 1.2. Mitozu, çekirdek bölünmesi ile başlayan ve birbirini takip eden evreler olarak tarif eder. 1.3. Mitozda kromozomların önemini fark ederek farklı canlı türlerinde kromozom sayılarının değişebileceğini belirtir. 1.4. Mitozun canlılar için önemini belirterek büyüme ve üreme ile ilişkilendirir. Öz kontrol : Konu bitince öğrendiklerinize √ , öğrenmediklerinize X koyunuz. MİTOZ HÜCRE BÖLÜNMESİ 1. Mitoz Bölünme 2. Mayoz Bölünme Eşeysiz Üreme Eşeyli Üreme Cinsiyet yok Cinsiyet var Hücre neden bölünür? 1) Bitki Hücresi (köşeli) Hücre büyüdü Hücre Zarı (Madde alışverişi) Kromatin İplik (DNA) Çekirdek Çekirdek burayı yönetemez. (Yönetim) Bölünme kararı alır. Çekirdek Alanı = Oranı değişir. Stoplazma Alanı 2) Hücre büyüdü Madde alışverişi yeterli olmadığı için hücre bölünme kararı alır. 66 8. Sınıf Şifreli Fen Bilimleri Konu Anlatımlı Soru Bankası 1 Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Mitoz bölünme kimde görülür? → Vücut hücrelerinde Aşağıdaki 4 hücre hariç bütün vücut hücrelerinde mitoz görülür. √ Sinir hücresi (nöron) √ Olgun alyuvar hücresi Bölünme gerçekleşmez √ Göz hücresi (retina) √ Bazı kas hücreleri (çizgili kas) Mitozun Amacı : Tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar. Çok hücreli canlılarda büyüme, gelişme ve yaraların iyileşmesini sağlar. Bebeklik ve ergenlikte mitoz hızlı gerçekleşir. 1. Çekirdek Bölünmesi 2. Sitoplazma Bölünmesi (önce) (sonra) Çekirdek Bölünmesi 4) 1) Kromatin İplik (DNA) Kromozomlar ortada (ekvatorda) dizildi. Hazırlık var. Su, besin, protein, enzim, kalıtsal madde (DNA) iki katına çıkar (kendini eşler) 5) 2) Kromozom Pis (kendi ifademiz) kardeş kromatitler kutuplarda. Çekirdek zarı erir. İğ ipliği oluşur. Kromotin iplik kısalıp kalınlaşarak kromozoma dönüşür. 6) Püf 3) Nokta İkinin tersi özellik Bir sitoplazma, iki çekirdek... Çekirdek zarı oluştu. İğ iplik kaybolur. Kromozom kromatin ipliğe dönüşür. İğ iplik kromozomu tutar. (Rastgele) 7 Konu Anlatımlı Soru Bankası KKoonnuu AAnnllaattıımmllıı SSoorruu BBaannkkaassıı 88.. SSıınnııff ŞŞiiffrreellii FFeenn BBiilliimmlleerrii 1 Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Sitoplazma Bölünmesi Bitki Hücresinde Hayvan Hücresinde Hücre Duvarı (sert) Ara Lamel Boğumlama (dıştan içe doğru) Sentrozom (Sentroil) Boğumlama yapar. Normal hücre Mitozun Özellikleri 1. Mitozda her bölünmede de 2 hücre oluşur. 3. Mitoz tek ve çift kromozomlu hücrelerde gerçek- Oluşan hücre sayısı: 2n → bölünme sayısı leşir. 3 mitoz geçilirse → 23=2.2.2 = 8 hücre 64 2n = çift n n = tek 64 64 n n 2. Mitozda kromozom sayısı değişmez, sabittir. 2n = 46 4. Mitozda kalıtsal çeşitlilik yoktur. 2n = 46 2n = 46 5. Mitozda oluşan hücreler kalıtsal olarak birbirinin 2n = 46 2n = 46 2n = 46 2n = 46 aynısıdır. Sadece sitoplazma büyüklüğü değişe- bilir. 2n=22 = 4 hücre kromozom sayısı sabittir. 8 8. Sınıf Şifreli Fen Bilimleri Konu Anlatımlı Soru Bankası 1 Hücre Bölünmesi ve Kalıtım Örnek Şimdi Sıra Sizde : 1 Art arda 5 defa mitoz bölünme geçirirse kaç hücre oluşur? Çözüm : 25→ mitoz sayısı = 2.2.2.2.2 Yukarıda verilen mitoz bölünme safhalarının doğru = 32 hücre oluşur. sıralanışı aşağıdakilerden hangisindeki gibidir? A) V, IV, II, I, III B) III, I, II, IV, V C) IV, I, III, II, V D) V, II, I, IV, III EŞEYSİZ ÜREME EŞEYSİZ ÜREME (MİTOZ) 1 2 3 4 Bölünerek Üreme Sporlama Tomurcuklanarak Üreme Vejetatif Üreme • Mantar Çelikleme • Eğrelti Otu • Yosun • Bira mayası • Amip (Mavi yeşil alg) • Hidra • Öglena • Mercan • Asma (üzüm) • Paramesyum • Deniz anası • Kavak • Bakteriler • Sünger • Söğüt • Virüsler (Tek hücreliler) • Gül • Soğan R E ŞİF BaHaMaDaSı • Patates 5 • Çilek Rejenarasyon (Yenilenme) Toprak Solucanı Deniz Yıldızı (Planarya) (Üremedir) ! Önemli: Kertenkelenin kopan kuyruğu ve karaciğerin tekrar oluşması rejenerasyondur ama üreme değildir. 9 Konu Anlatımlı Soru Bankası KKoonnuu AAnnllaattıımmllıı SSoorruu BBaannkkaassıı 88.. SSıınnııff ŞŞiiffrreellii FFeenn BBiilliimmlleerrii 1 Hücre Bölünmesi ve Kalıtım R E ŞİF Kromozom Sayısı 2n → Diploit hücre = vücut hücresi (2n) S perm (n) P olen (n) n → Haploid hücre = eşey hücresi (n) Y umurta (n) 1. Bütün sağlıklı insanlarda 2n=46 kromozom vardır. Bir türün kromozom sayısı sabittir. İnsan = (2n) = 46 Molibalığı = (2n) = 46 2. Kromozom sayıları aynı olan canlılar farklı türden olabilir. Kurt bağrı bitkisi = (2n) = 46 En gelişmiş → insan (2n) = 46 Orta → Soğan (2n) = 16 3. Kromozom sayısının çok ya da az olması gelişmişlikle ilgili değildir. İlkel → Eğrelti otu (2n) = 500 KAZANIM Mayoz ile ilgili olarak öğrenciler; C 3.1. Üreme hücrelerinin mayoz ile oluştuğu çıkarımını yapar. 3.2. Mayozun canlılar için önemini fark eder. 3.3. Mayozu, mitozdan ayıran özellikleri listeler. MAYOZ Eşeyli Üreme Erkek Dişi Testis (2n) Yumurtalık (2n) Sperm ana hücresi (2n) Yumurta ana hücresi (2n) Mayoz Mayoz Sperm (n) Yumurta (n) Döllenme Mitoz Embriyo Mitoz Fetüs Mitoz Bebek Mitoz Yetişkin (2n) (2n) (2n) (2n) Zigot 2n Zigottan sonra mitoz(büyüme) 10 8. Sınıf Şifreli Fen Bilimleri Konu Anlatımlı Soru Bankası
Description: