Seramik Çalışma Grubu Raporu

153 Pages·2015·3.3 MB·Turkish

T. C.
KALKINMA BAKANLIĞI
SERAMİK
ÇALIŞMA GRUBU RAPORU
2 0 2 3
T.C.
KALKINMA BAKANLIĞI
YÖNETİM HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Ankara 2015
Necatibey Cad. No: 110/A. 06100 Yücetepe - ANKARA
Tel: [phone] Faks: [phone]
ISBN NO: 978-605-9041-54-6

KALKINMA BAKANLIĞI YAYINLARI BEDELSİZDİR, SATILAMAZ.
T. C.
KALKINMA BAKANLIĞI
SERAMİK
ÇALIŞMA GRUBU RAPORU
ANKARA 2015
ISBN 978-605-9041-54-6
YAYIN NO: KB: 2940- ÖİK: 758
Bu çalışma Kalkınma Bakanlığının görüşlerini yansıtmaz.
Sorumluluğu yazara aittir. Yayın ve referans olarak kullanılması
Kalkınma Bakanlığının iznini gerektirmez.
Bu yayın 500 adet basılmıştır.
ÖNSÖZ
Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 2
Temmuz 2013 tarihinde kabul edilmiştir.
Plan, küresel düzeyde geleceğe dönük risklerin ve belirsizliklerin sürdüğü, değişim
ve dönüşümlerin yaşandığı, yeni dengelerin oluştuğu bir ortamda Türkiye’nin kalkınma
çabalarını bütüncül bir çerçevede ele alan temel bir strateji dokümanıdır.
Ülkemizde kalkınma planlarının hazırlık aşamasında yürütülen Özel İhtisas
Komisyonları çalışmaları çerçevesinde 50 yılı aşkın katılımcı ve demokratik bir planlama
deneyimi bulunmaktadır. Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kesimi temsilcileri
ile akademik çevrelerin bir araya geldiği özel ihtisas komisyonu çalışmaları, 2014-2018
dönemini kapsayan Onuncu Kalkınma Planı hazırlıklarında da çok önemli bir işlevi ifa
etmiştir.
5 Haziran 2012 tarihinde 2012/14 sayılı Başbakanlık Genelgesiyle başlatılan
çalışmalar çerçevesinde makroekonomik, sektörel, bölgesel ve tematik konularda 20’si
çalışma grubu olmak üzere toplam 66 adet Özel İhtisas Komisyonu oluşturulmuştur.
Ülkemizin kalkınma gündemini ilgilendiren temel konularda oluşturulan Komisyonlarda
toplam 3.038 katılımcı görev yapmıştır.
Bakanlığımızın resmi görüşünü yansıtmamakla birlikte; Özel İhtisas Komisyonları
ve Çalışma Gruplarında farklı bakış açıları ile yapılan tartışmalar ve üretilen fikirler,
Onuncu Kalkınma Planının hazırlanmasına perspektif sunmuş ve plan metnine girdi
sağlamıştır. Komisyon çalışmaları sonucunda kamuoyuna arz edilen raporlar kurumsal,
sektörel ve bölgesel planlar ile çeşitli alt ölçekli planlar, politikalar, akademik çalışmalar
ve araştırmalar için kaynak dokümanlar olma niteliğini haizdir.
Plan hazırlık çalışmaları sürecinde oluşturulan katılımcı mekanizmalar yoluyla
komisyon üyelerinin toplumumuzun faydasına sundukları tecrübe ve bilgi birikimlerinin
ülkemizin kalkınma sürecine ciddi katkılar sağlayacağına olan inancım tamdır.
Bakanlığım adına komisyon çalışmalarında emeği geçen herkese şükranlarımı
sunar, Özel İhtisas Komisyonu ve Çalışma Grubu raporları ile bu raporların sunduğu
perspektifle hazırlanan Onuncu Kalkınma Planının ülkemiz için hayırlı olmasını temenni
ederim.
Cevdet YILMAZ
Kalkınma Bakanı
iii

İÇİNDEKİLER Sayfa No
ÖNSÖZ ...........................................................................................................................iii
İÇİNDEKİLER ...............................................................................................................v
TABLO LİSTESİ..........................................................................................................viii
GRAFİK LİSTESİ..........................................................................................................ix
KOMİSYON ÜYELERİ................................................................................................xi
YÖNETİCİ ÖZETİ......................................................................................................xiii
1. GİRİŞ............................................................................................................................1
2. MEVCUT DURUM ANALİZİ...................................................................................4
2.1. Sektörün Tanımı.....................................................................................................4
2.2. Dünyada Mevcut Durum ve Gelişme Eğilimleri....................................................5
2.2.1. Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Sektörü.............................................6
2.2.2. Dünya Seramik Sağlık Gereçleri Sektörü.....................................................14
2.2.3. Dünya Seramik Sofra ve Süs Eşyaları Sektörü.............................................19
2.2.4. Dünya Refrakter Sektörü...............................................................................21
2.2.5. Dünya Teknik Seramik Sektörü....................................................................22
2.2.6. Dünya Tuğla ve Kiremit Sektörü..................................................................23
2.3. Türkiye’de Mevcut Durum ve Gelişme Eğilimleri...............................................25
2.3.1. Türk Seramik Kaplama Malzemeleri Sektörü..............................................27
2.3.2. Türkiye Seramik Sağlık Gereçleri Sektörü...................................................50
2.3.3. Türkiye Seramik Sofra ve Süs Eşyası Sektörü.............................................63
2.3.4. Türkiye Refrakter Sektörü............................................................................65
2.3.5. Türkiye Teknik Seramik Sektörü..................................................................68
2.3.6. Türkiye Tuğla ve Kiremit Sektörü................................................................72
3. GZFT ANALİZİ VE REKABET GÜCÜ DEĞERLENDİRMESİ........................77
3.1. GZFT Analizi........................................................................................................77
3.1.1. Güçlü Yönler.................................................................................................77
3.1.2. Zayıf Yönler..................................................................................................77
3.1.3. Fırsatlar.........................................................................................................78
3.1.4. Tehditler........................................................................................................79
v
3.2. Türk Seramik Sektörü Rekabet Gücü Değerlendirmesi.......................................79
3.2.1. Pazar Analizi.................................................................................................79
3.2.1.1. Türkiye Pazarı.......................................................................................89
3.2.1.2. Rusya ve Türk Cumhuriyetleri Pazarı...................................................89
3.2.1.3. Afrika ve Ortadoğu Pazarı.....................................................................90
3.2.1.4. Avrupa Pazarı.........................................................................................90
3.2.2. İkame Ürünler...............................................................................................90
3.2.3. İşgücü............................................................................................................91
3.2.4. Kümelenme...................................................................................................92
4. PLAN DÖNEMİ PERSPEKTİFİ.............................................................................93
4.1. Temel Amaç ve Politikalara Yönelik Uygulama Araçları....................................93
4.1.1. Enerji.............................................................................................................93
4.1.2. Hammadde....................................................................................................94
4.1.3. Piyasa Denetimi/İthal Ürün Denetimi/Standardizasyon İhtiyacı.................99
4.1.4. Kamu İhaleleri ve Yerli Ürün Kullanımı.......................................................99
4.1.5. İthalatta Koruma Önlemleri........................................................................100
4.1.5.1. Seramik Karolar...................................................................................100
4.1.5.2. Porselen ve Silikon İzolatör................................................................100
4.1.5.3. Refrakter..............................................................................................102
4.1.6. Teşvik Sistemleri.........................................................................................103
4.1.6.1. İhracat Teşvikleri.................................................................................103
4.1.7. Kentsel Dönüşüm ve Yabancılara Mülk Satışı...........................................104
4.1.8. Lojistik Problemler.....................................................................................106
4.1.9. Karbon Salınımı..........................................................................................108
4.1.10. İhracata Yönelik Üretim Stratejisi............................................................110
4.1.11. Serbest Ticaret Antlaşmaları......................................................................111
4.1.12. Kümelenme...............................................................................................112
4.1.13. Refrakter Sektörünün Gelişimi için Gerekli Çalışmalar...........................113
4.1.14. İleri Seramikler Sektörünün Gelişimi için Gerekli Çalışmalar.................114
vi
4.1.15. Tuğla-kiremit Sektörünün Gelişimi için Gerekli Çalışmalar....................118
4.1.16. İnovasyon..................................................................................................120
4.2. Onuncu Plan (2018 Yılı) Hedefleri.....................................................................121
4.3.Temel Amaç ve Politikalara Dönük Eylemler ve Uygulama Stratejileri.............122
4.3.1. İnsan Kaynağı.............................................................................................122
4.3.2. Ürün Geliştirme, Tasarım............................................................................123
4.3.3. Verimlilik, Yönetim ve Kurumsallaşma......................................................124
4.3.4. Markalaşma, Tanıtım, Pazarlama................................................................124
4.3.5. Üretim Girdileri..........................................................................................126
4.3.6. Lojistik........................................................................................................127
4.3.7. Haksız Rekabet...........................................................................................128
5. STRATEJİ BELGESİ VE EYLEM DEĞERLENDİRİLMESİ...........................129
6. SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME............................................................131
7. KAYNAKÇA.............................................................................................................135
vii
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Sektör Ürünlerinin ISIC3 ve GTİP Sınıflandırması............................................4
Tablo 2: Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 10 Ülke.........................7
Tablo 3: 2011 Yılı Dünya Seramik Kaplama Malzemesi İhracat Değeri ve % Payı........11
Tablo 4: AB (27) Ülkelerinin Üretim, Tüketim, İthalat ve İhracat Rakamları................15
Tablo 5: 2011 Yılı Dünya Seramik Sağlık Gereçleri İhracat Değeri ve % Payı...............17
Tablo 6: Dünya Seramik Sağlık Gereçleri İthalatı İlk 10 Ülke ($ Bin)...........................18
Tablo 7: Dünya Tuğla ve Kiremit İhracatı.......................................................................23
Tablo 8: Dünya Tuğla ve Kiremit İthalatı........................................................................24
Tablo 9: Türkiye SKM Üretim İç Piyasa İthalat ve İhracat Değerleri.............................28
Tablo 10: Türkiye SKM Kapasite, Üretim, İthalat ve İhracat Değerleri.........................34
Tablo 11: Türkiye’nin Pazar Payına Göre Sıralı 2011 Yılı İhracat Miktarları (1000 m²)......37
Tablo 12: AB Ülkelerinin 2011 Yılı Seramik Kaplama Malzemeleri Ticareti................40
Tablo 13: Türkiyenin 2011 Yılı Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı........................41
Tablo 14: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri İthalat Değerleri..............................48
Tablo 15: Türkiye SSG Kapasite Üretim İç Piyasa İhracat ve İthalat Değerleri..............52
Tablo 16: Türkiye SSG Kurulu Kapasitesi ve Üretimi Miktarları,İhracatı......................53
Tablo 17: Türkiye Teknik Seramik Ürün İthalatı ve İhracatı..........................................69
Tablo 18: Türkiye’nin Tuğla ve Kiremit İhracat Miktarları............................................73
Tablo 19: Türkiye’nin Tuğla ve Kiremit İthalat Miktarları.............................................75
Tablo 20: Türk Seramik Kaplama Malzemesi Sektörü Ürünlerinin İhracat Değişimi.....80
Tablo 21: Türk Seramik Kaplama Malzemeleri Sektörü Ürünlerinin İhracat Miktarları...81
Tablo 22: Türk Seramik Sağlık Gereçleri Sektörü Ürünlerinin İhracat Değişimi...........82
Tablo 23: Türk Seramik Sağlık Gereçleri Sektörü Ürünlerinin İhracat Miktarları..........83
Tablo 24: Türk Seramik Sektörü Ürünlerinin Toplam İhracat İçindeki % Değeri..........86
Tablo 25: Türkiye Seramik Sektörü Ürünlerinin Orta Doğu Ülkeleri İhracat Değeri.....87
Tablo 26: Türk Seramik Sek. Ürünlerinin Kuzey Afrika Ülkeleri İhracat Değeri...........89
Tablo 27: Enerji Santrallerinde İhtiyaç Duyulan Katalizör Taşıyıcı Seramik Miktarı....118
Tablo 28: Türk Seramik Sektörü Onuncu Kalkınma Planı Büyüme Hedefleri..............121
viii
GRAFİK LİSTESİ
Grafik 1: Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Üretimi................................................6
Grafik 2: Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Tüketimi..............................................7
Grafik 3: Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı.................................................9
Grafik 4: 2011 Yılı Dünya Seramik Kaplama Malzemesi İhracatı Ülke Payları............10
Grafik 5: Yıllara Göre Dünya Seramik Kaplama Malzemesi İhracatı............................12
Grafik 6: 2011 Yılı Dünya Seramik Kaplama Malzemesi İthalatı (milyon m²).............13
Grafik 7: 2011 Yılı Dünya Seramik Sağlık Gereçleri İhracatı........................................16
Grafik 8: 2010 Yılı Dünya Seramik Sofra ve Süs Eşyası İthalatı...................................20
Grafik 9: Dünya Sofra ve Süs Eşyaları İthalat ve İhracat Rakamları.............................20
Grafik 10: Dünya Refrakter İthalatı ve İhracatı..............................................................21
Grafik 11: Dünya Teknik Seramik İthalatı ve İhracatı....................................................22
Grafik 12: Dünya Tuğla ve Kiremit İhracatı...................................................................24
Grafik 13: Dünya Tuğla ve Kiremit İthalatı....................................................................25
Grafik 14: İhraç Ürünlerinde Kullanılan Yerli Kaynak Değerleri..................................26
Grafik 15: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri Kurulu Kapasiteleri.......................29
Grafik 16: Türkiye SKM Üretim ve Kapasite Kullanımı................................................30
Grafik 17: Türkiye SKM Kapasite Kullanım Yüzde Oranları........................................31
Grafik 18: Türkiye SKM Üretim İç Piyasa İthalat ve İhracat Değerleri (milyon m²)....32
Grafik 19: Türkiye SKM Üretim İç Piyasa İhracat ve İthalat Değerleri.........................33
Grafik 20: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri İhracat Verileri..............................36
Grafik 21: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri Birim İhracat Fiyatı (ABD Doları)..45
Grafik 22: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri Sektör Performansı.......................46
Grafik 23: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri Sektör Performansı.......................47
Grafik 24: Türkiye Seramik Kaplama Malzemeleri İthalatı Yüzdeleri...........................47
Grafik 25: Seramik Kaplama Malzemeleri İthalatı Çin Menşeli Ürünlerin Payı...........48
Grafik 26: Türkiye Seramik Sağlık Gereçleri Kurulu Kapasiteleri................................51
Grafik 27: Türkiye SSG Yıllara Göre Kapasite ve Üretim Değerleri.............................54
Grafik 28: Türkiye Seramik Sağlık Gereçleri Yıllara Göre Kapasite Kullanım Oranları.55
Grafik 29: Türkiye SSG Üretim ve Kapasite Kullanımı (Adet).....................................56
ix