Sen jako drogowskaz : jungowska analiza marzeń sennych PDF
Preview Sen jako drogowskaz : jungowska analiza marzeń sennych
SEN JAKO DROGOWSKAZ Jungowska analiza marzen sennych Przetozyli Robert Reszke Jerzy Prokopiuk Jozef Mar L Tytui oryginahi niemieckiego: Träume als Wegweiser Copyright © Walter-Verlag AG, Olten 1986 Autorzy i oryginalne tytuly poszczególnych czçsci: Verena Käst, Traumbild Wüste. Von Grenzerfahrungen unseres Lebens Karin Anderten, Traumbild Wasser. Von der Dynamik unserer Psyche Helmut Hark, Traumbild Baum. Vom Wurzelgrund der Seele Ruth Ammann, Traumbild Haus. Von den Lebensräumen der Seele Verena Käst, Traumbild Auto. Von unserem täglichen Unterwegssein Ingrid Riedel, Traumbild Fuchs. Von der Klugheit unserer Instinkte Mechthild Pouplier, Traumbild Fisch. Vom Leben in der Tiefe unserer Seele G. Sauer, Traumbild Schlange. Von der Vereinigung der Gegensätze Copyright © for the Polish translation by Robert Reszke, Warszawa 1995 Gisela Reiss, Traumbild Feuer. Von der elementaren Wandlungskraft Copyright © for the Polish translation by Józef Mar & Robert Reszke, Warszawa 1995 Anita von Raffay, Traumbild Unterwelt. Von den dunklen Göttern der Tiefe Copyright © for the Polish translation by Jerzy Prokopiuk, Warszawa 1995 Copyright © for the Polish edition by Ewa Korczewska L. C., Warszawa 1995 Projekt okladki, opracowanie graficzne i lamanie Lech Robakiewicz, studio tCHu, Warszawa, ul Fréta 3M3, tel 635 99 98 Na oktadce wykorzystano obraz Henryka Wañka Wizyta u Anubisa Copyright © by Henryk Waniek Redakcja Ewa Korczewska, Robert Reszke, Krystyna Sobieraj Wydawnictwo Ewa Korczewska L. C. 02-776 Warszawa, ul. Miklaszewskiego 13/17 tel. 641 19 61 ISBN 83-904878-1-0 SPIS TRESCI PRZEDMOWA................................................................................................................9 Verena Kast PUSTYNIA W SNACH. O DOSWIADCZENIACH GRANICZNYCH W ŽYCIU CZEOWIEKA Pustynia.......................................................................................................................13 Doswiadczenie graniczne: pelnia i pustka................................................................15 Porzucenie i kosmiczne niebezpieczeñstwo.............................................................19 Miejsce przemijania..................................................................................................23 Zagroženie przez iluzje — wezwanie do przemiany...............................................27 Ograniczenie w bezgranicznym...............................................................................30 Spustoszone, zmarnowane ........................................................................................32 Žycie skostniale..........................................................................................................33 Pustynie codziennosci...............................................................................................34 Zagroženie przez zwierzeta.......................................................................................36 Egzystencja samotna i w odniesieniu do innych.....................................................39 Karin Anderten WODA W SNACH. O DYNAMICE DUSZY LUDZKIEJ Sny jako drogowskazy..............................................................................................45 Kompensacyjna funkcja snu (46) Woda — podstawowe tworzywo žycia.....................................................................48 Woda we snie — bezksztaltna dynamika žycia........................................................49 Woda a doswiadczenie macierzymskiej kobiecošci (50) Zatopienie w wodach stanówpsychicznych (52) Zalanie przez afekty (53) Wybawienie z wody — krok w kienmku zrôznicowanego odczuwania (55) 6 Spis trešci Woda i ziemia — dwa aspekty zywiolu kobieco-macierzyhskiego......................57 Woda w mitach stworzenia (58) Sila twórcza albo dzieci w jeziorze (62) Zaczarowana woda — zaczarowany eros...............................................................64 Lzy odpręženia (64) Moczenia nocne — zmiana kierunku biegu energii witalnej (66) Alkoholizm — eros tonący (70) Skok do wody — skok w žyde................................................................................73 Wjaki sposób zdobędę dostęp do zródla wody? (74) Paniczny lęk przed wodq i uczuciami (76) Skok do wody sii witalnych (80) Oswojenie się z woda jako podložem žycia psychicznego (82) Gisela Reiss OGIEN W SNACH. O PODSTAWOWEJ ŠILE PRZEMIANY Ogien i jego symbolika..............................................................................................87 Ogien w marzeniach sennych....................................................................................90 Praogien — ogien jako energia witalna...................................................................93 Ogien kowalski — ogien jako symbol przemiany..................................................97 W piecu hutniczym — ogien jako sila lącząca.....................................................102 Stos — ogien jako symbol zniszczenia i odnowienia..........................................106 W lažni parowej — ogien jako symbol erosa.......................................................108 Sciana palającego ognia — ogien i transcendencja.............................................. 111 Obcowanie z ogniem............................................................................................... 114 Helmut Hark DRZEWO W SNACH. O KORZENIACH DUSZY Szczęšcie w samotnošci wsród drzew................................................................... 119 Samopoznanie i samourzeczyiwistnienie dzięki drzewom (119) Sen o zabandaiowanym drzewie (120) Drzewo jako schronienie (122) Drzewo podajqce pilkę (122) Sen o drzewie a nowa tožsamošč czlowieka........................................................124 Sen dodaje otuchy (125) Samodzielne objašnianie snow (126) Drzewo jako osobisty symbol žycia (128) Motywy archetypowe w snach o drzewach..........................................................130 Drzewo i siedem drzew obok niego (130) Jednorožec jako sila popędowa (132) Drzewa w księž)>cowejposwiacie (134) Sen o Drzewie Zycia — sen o šmierci (137) Cechy charakterystyczne archetypowych snow o drzewie (138) Odnalezienie siebie w snach o drzewach.............................................................139 Sen o zaorywaniu drzew (139) Konfrontacja z matkq (140) Ojciec i palma (141) Kobiecy i męski aspekt drzewa (143) Osobiste podejšcie do snow i drzew......................................................................145 Wyczuc šilę snu (146) Rozmowy z drzewem (147) Poskaržyč się drzewu (149) Spis trešci 7 Ruth Ammann DOM W SNACH. O PRZESTRZENI DUSZY Wzajemne oddzialyvvanie między czlovviekiem a domem..................................153 Symbolika domu.....................................................................................................156 Dom wewnętrzny i dom zewnętrzny — šen o lustrze..........................................161 Przestrzenie žyciowe — marzenia žyciowe..........................................................166 Przejšcie z domu rodzicow do wtasnego domu....................................................168 Dom zamknięty — koncentracja na wnętrzu..........................................................174 Dom pramatki.........................................................................................................175 Dom jako wspolna przestrzen podczas analizy....................................................178 Przemiana domu jako przemiana osobowošci.....................................................180 Między wyruszeniem w drogę a przywiązaniem do dawnego miejsca pobytu.. 181 Dom krysztalovvy — dostęp do šwiata wewnętrznego........................................183 Verena Kast AUTO W SNACH. O CODZIENNYM WĘDROWANIU Usterki i možliwošci samochodu jako wyraz kondycji fizycznej......................187 Auto jako wyraz autonomii.....................................................................................195 Auto jako wyraz poczucia bezpieczenstwa i žycia w ukryciu...........................204 Auto jako wyraz samego siebie..............................................................................206 Samochod na jezdniach i parkingach jako wyraz bycia w drodze.....................213 Stosunek kierowcy do przepisow drogowych jako wyraz związania obowiązującymi regulami.......................................................................................220 Wypadki samochodowe jako wyraz konfliktovv zewnętrznych i wewnętrznych.. 223 Ingrid Riedel LIS W SNACH. O MĄDROŠCI NASZYCH INSTYNKTOW Wprowadzenie..........................................................................................................229 Lis jako towarzysz drogi i przyjaciel.....................................................................233 Lis tvskazujący drogę do przebieglošci i agresji..................................................239 Wšciekly lis jako uosobienie nie kontrolowanych instynktow............................242 Lis jako symbol erosą i seksualnošci......................................................................246 Lis — powrot do dziecinstwa i mlodošci................................................................250 Lis jako przewodnik duchowy................................................................................252 Mechthild Pouplier RYBA W SNACH. O ŽYCIU W GLĘBI PSYCHE „Jak ryba w wodzie” ...............................................................................................261 Ryba w aktywnej imaginacji...................................................................................262 Ryba jako pochlaniające monstrum........................................................................267 8 Spis trešci Cudowna ryba..........................................................................................................272 Ryba jako symbol piodnošci...................................................................................274 Ryba jako symbol jažni...........................................................................................276 Chrystus i delfin (279) Ryby na drodze (280) Symbol ryby w serii snow.......................................................................................282 Šen I: ofiarny taniec ryb (283) Šen II: dwie lyby (284) Šen III: iawica drapiežnych ryb (284) Šen IV: pocalunek ryby (285) Šen V: murena (286) Šen VI: Dzieciątko Jėzus i maly delfin (287) Gert Sauer WĄŽ W SNACH. O ZJEDNOCZENIU PRZECIWIENSTW Zbliženie do węža.....................................................................................................291 Spojrzeč węžowi prosto w oczy.............................................................................295 Pienvsze spotkania z węžami..................................................................................297 Wąž i niebezpieczenstwo........................................................................................300 Wąž jako symbol zjednoczenia przeciwienstw.....................................................303 Wąž w procesie indywiduacji..................................................................................304 Anita von Raffay SWIAT PODZIEMNY W SNACH. O CIEMNYCH BOGACH GLĘBI Sny o šwiecie podziemnym.....................................................................................313 Šwiat podziemny jako przestrzen žyciowa............................................................316 Droga do šwiata podziemnego — odejšcie od codziennošci................................321 Wezwano nas............................................................................................................323 Swiat podziemny daje žycie....................................................................................326 Pierwiastek kobiecy — odejšcie i ucieczka od ojcow............................................330 Przygoda w ciemnošci.............................................................................................336 Dary šwiata podziemnego.......................................................................................340 Ognisty demon šmierci............................................................................................345 INDEKS SYMBOLI...................................................................................................349 NOTY O AUTORACH..............................................................................................351 PRZEDMOWA Sny naležą do czlowieka tak šamo, jak rnysli, zamiaiy, uczucia. Sny to wazny aspekt powszedniej rzeczywistosci žycia ludzkicgo; pomyšlmy chocby o tym, jak „uskrzydleni” czujemy się przcz „dobry” sen i jak niepokoi nas sen ,,ziy” — petni obaw, wstajemy i zaczynamy nowy dzieri, ktory wydaje się nam jeszcze bardziej szary, niž jest. Ale wiasnic ten ,,zly” sen mozc bye wazny: može wstrząsnąč narni, tak že z punktu widzenia snu przyjrzymy się catemu naszemu žyciu, može on pokazač nam, jak odnosimy się do siebie, do bližnich, co robimy z naszym žyciem. Z tej perspektywy wydaje się, že nie ma „ztych” snow, są natomiast sny, ktore nie pozwalaja nam spoeząč, ktore alarmują, ktorych nie da się pušeič w niepamięč. Takie sny z wielka natarczywoscia usilują coš przekazač — coš, ezego nie dostrze- gališmy za dnia lub co postrzegališmy niedostateeznie wyraznic. Sny mogą więc petnič funkeję drogowskazow; dzięki nim wiemy, dokąd idziemy, jestešmy pewni, že zmierzamy dobrą drogą. Na ogol cieszymy się, gdy w žyciu — często jakže trudnym — znajdujemy drogowskazy. Sny — owe „drogowskazy wewnetrznc” — mają tę wielka zaletę, že pochodzą z duszy czlowieka, že nie zostaly nam narzuconc z zewnątrz. Pomi- mo to, często įnamy trudnošei z wlasciwym zrozumieniem snow, z wsluchaniem się w język, jakim do nas przemawiają. Aby rozumicc sny, musimy nauczyč się języka, ktoiym do nas mowią, musimy się wczuc w język symboli, opanowac umicjętnošč rozkladania obrazow onirycznych na mniejsze cząstki; musimy po- siąšč sztukę kojarzenia snow z emoejami powszedniego žycia. Wažne jest tež i to, byšmy pozwolili snom wychodzic nam napr/eciw, byšmy dopušeili je do glosu, byšmy wygospodarowali trochę czasu na wstuchiwanie się w glos tego poslania, ktore przybywa z naszego wnętrza. Usilując zrozumieč symbole oniiyczne, možemy, rzecz jasna, liczyč na po- moc; z językiem symbolicznym spotykamy się bowiem nie tylko w marzeniach sennych, ale rownicž w bajkach, literaturze, sztuce. Ludzkošč stale podejmowata 10 Verena Kast próby zrozumienia tych symboli, przetoženia ich na język powszedniej rzeczywis- tošci. Symbol — obraz sytuacji emocjonalnej — zawsze jest wieloznaczny, nigdy nie da sie go uczynič do konca zrozumialym, przeto wszystkie podejmowane przez nas próby wyjasnienia go trzeba uznac za prowizoryczne, dotyczą bowiem jedne- go jedynego symbolu — tego, który objawit się šniącemu czlowiekowi w danym šnie. Mam wrazenie, že bytoby nie od rzeczy nie tyle ukladac katalog znaczen okreslonych motywów onirycznych, ile raczej podjąč probę przedstawienia tego, w jaki sposób dany symbol — w kontckscie egzystencjalnej sytuacji šniącego czlo- wieka — pozwala ujrzeč rzeczy w nowej perspektywie. Ješli więc podejmujemy tę probę interpretacji, to czynimy to w tym celu, by nauczyc každego, kto šni, w jaki sposób ma się obchodzic ze snami. Oczywiscie, kazdy autor ujmujc dany motyw oniryczny w caiej wieloaspcktowosci jego znaczen — dzięki temų będziemy mo gli przekonač się co do tego, že každemu nasuvvają się w związku z marzeniami sennymi inne skojarzenia, že každy odnosi jc do historii wlasnego žycia, do oso- bistych doswiadczen. Zobaczymy jednak, že obrazy oniryczne — oprócz osobi- stego — mają r0wniež ogólnoludzkie znaczenie, totež mówimy o ich znaczeniu zbiorowym. Cel przedstawianych tu interpretacji polega na tym, by indywidualne skoja rzenia przedstawic w związku z tym, co zawsze kojarzylo się ludzkošci z okrešlo- nymi symbolami. Mamy nadzieję, že w ten sposób przed šniącym indywiduum otworza się nowe wymiary postrzegania i przezywania. Autorzy publikowanych tu prac wywodzą się ze szkoly Jungowskiej. Na pod- stawie wykladni snów będą oni przedstawiac možliwošci objašnienia symbolu, którym sie szczególnie interesują, totež Czytelnik otrzyma swego rodzaju leksy- kon wažniejszych symboli onirycznych — leksykon, który w pewien sposób uwzględni wieloznacznosc symbolu jako takiego. Przede wszystkim chodzi nam jednak o to, by niniejszy tom traktowac jako zachętę do osobistej pracy z obraza- mi onirycznymi — tylko bowiem w ten sposób možna się przekonač, jakie drogi žycia nam one wskazują. Verena Kast PUSTYNIA W SNACH O doswiadczeniach granicznych w žydu czlowieka Verena Kast PUSTYNIA Symbol pustyni pojawia się w snach raczej rzadko. Ješli jednak sen wybiera na miejsce akcji wlasnie pustynię, to — zgodnie z moim doswiadczeniem — mamy do czynienia z bardzo waznym marzeniem sennym: takie sny wskazują bowiem na szczegolną sytuację egzystencjalną. Pustynia jest przeciež, przynajmniej dla Europejczyka, miejscem raczej niezwyklym: to przestrzen zyciowa, z ktorą wią- žemy wiele fantazji. Kiedy idziemy przez pustynię, czy tež gdy sen wiedzie nas na pustynię, to opuszczamy przestrzen powszedniego žycia, porzucamy obszar co- dziennych postrzežen i doznan — doswiadczamy siebie na nowo, doswiadczamy czegoš nowego. Zawsze, gdy opuszczamy obszar powszedniego przezywania i myšlenia, wkra- czamy w przestrzen regenerującą psychikę. Taką przestrzenią jest pustynia, zaš bezkres pustyni može nam przybližyč doswiadczenie bezkresu wewnętrznej isto- ty czlovvieka. Doswiadczenie to može fascynowac lub wzbudzac lęk, tak jak pu- stynia fascynuje lub trwozy, czy tež i jedno, i drugie. Pustynia može byč miejscem wyzwania lub zagroženia — trudno byloby osiedlič się na pustyni na dtužszy czas, možemy się tam wybrac najwyžej na wycieczke. Kiedy juž się jest na pustyni, zawsze pojawia się koniecznošč przedsięwzięcia wyprawy w poszukiwaniu wody, ktorej tam nie ma — wlasnie dlatego pustynia jest pustynią; to miejsce z dala od wszelkiej cywilizacji, dzikie, a tym samym wrogie czlowiekowi. Czlowiek na pustyni zmuszony jest wiesc tryb žycia, jaki narzucają panujące tam warunki: na pustyni prawie každy prowadzi tryb žycia nomada. Takže w naszym codziennym žyciu jestešmy nomadami — zawsze wtedy, gdy uprzytomnimy sobie koniecz nošč mierzenia się z nowymi sytuacjami egzystencjalnymi, gdy okolicznošci zmu- szają nas do „žycia na walizkach” czy žegnania się z bliskimi. Skoro więc sen wybiera pustynię jako miejsce akcji, to powiadamia nas tym samym, že przestrzen, w ktorej žyjemy, przybrala szczegolny wymiar, že jest to przestrzen wielkiego wyzwania. Oznacza to sytuację, w ktorej musimy mierzyč się ze šmiercią, ale tež nasze žyde može zyskač nowy wymiar; pustynia to przestrzen,
The list of books you might like
