Scholia Graeca in Aeschylum quae exstant omnia: Pars I: Scholia in Agamemnonem , Choephoros Eumenides, Supplices Continens

248 Pages·1993·6.945 MB·Latin

by  O. L. Smith (editor)

BIBLIOTHECA
SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM
TEVBNERIANA
SCHOLIA GRAECA
IN AESCHYLVM
QYAE EXSTANT OMNIA
PARS I
SCHOLIA IN AGAMEMNONEM
CHOEPHOROS EYMENIDES
SYPPLICES CONTINENS
EDIDIT
OLE LANGWITZ SMITH
EDITIO CORRECTIOR
EDITIONIS PRIMAE (MCMLXXVI)
STVTGARDIAE ET LIPSIAE
IN AEDIBVS B.G. TEVBNERI MCMXCIII
Dil» Deutsche Bibliothek — ClP-Einheitsaufnahme
Scholia Gracca in Aescliylum quae exstunl omnia /
ed. Ole l^angwitz Smith. —
| \usg. Stutgardiae, Lipsiae), ed. corr. —
Stutgardiae : Lipsiae : Tcubner.
(Bibliotheca scriptorum Graeeorum et Romanoruin Teubneriana)
Nebent.: Scholia in .Aeschylum
NK: Smith. Ole Langwitz |Hrsg.|; MT
|Ausg. Stutgardiae, Lipsiae], ed. corr.
Ps. I. Scholia in Agamemnonem, Choephoros, Kumenides. Supplices continens. —
Kd. corr. ed. L (1976). - 1993
ISBN 3-8154-1012-0
Das \Xerk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung
außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages
unzulässig und strafbar. Das gilt besonders für Vervielfältigungen, tbersetzungen,
Mikroverfilmungen und die Kinspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen.
© H. G. Teubner Verlagsgesellsc haft Leipzig 1993
Printed in Germany
Druck und Bindung: Chemnitzer Verlag und Druck (/mbH. Werk Zwickau
Vχ ori

ΡRAEFAT IO
I. De codicibus. In textu scholiorum constituendo quae ad Aeschyli
Oresteam et Supplices pertinerent hi codices mihi praesto fueruntl) :
Mediceus Laurentianus plut. 32, 9 (M) membranaceus, Constantino-
poli, ut uidetur, circiter a. 1000 scriptus qui locum primum inter co-
dices Aeschyli facile obtinet.2) is codex praeter Septem fabulas So-
phoclis et Apollonii Argonautica ff. 119r—189r septem fabulas Aeschyli
scholiis ueteribus instructas continet. desunt autem inter f. 134 et
f. 135 octo folia et inter f. 135 et f. 136 sex folia quae uu. Ag. 311
—1066 et 1160—1673 et initium Choephororum continebant. nam
euulsis duobus quaternionibus primum folium secundi quaternionis
restitutum esse uidetur. hoc iam factum erat cum codex monasterii
Sancti Marci 222 circiter a. 1325 ex M exscriptus est; nam easdem lacu-
nas habet uterque codex, scholia uetera a diorthota textui Aeschyli
adiecta ex eodem fonte ex quo textus Aeschyli manat hausta sunt;
qua in re opinionem Wilamowitzii secutus sum.3) contendit tamen uir
de Aeschylo egregie meritus Henricus Rostagno4) diorthotam scho-
lia ex alio fonte atque textum hausisse cum saepe scholia falsis locis
adscriberet; quod non fecisset si scholia ex eodem codice exscripsisset.
de hac re alio loco plura disputabo ; nunc hoc tantum dico omnes locos
quos congessit Rostagno aliter explicandos esse, diorthota enim saepe
dubitasse mihi uidetur quo scholia adscribenda essent cum non satis e
fonte suo apparerei quo quodque scholium pertineret. diorthota inter
scribendum multa uel sua uel fontis sui menda correxit. quam multa
uero ipse in scholiis textui addendis mutauerit contraxerit addiderit
scire non possumus.
1) De codicibus Aeschyli cf. Aleksander Turyn, The Manuscript Tradition of
the Tragedies of Aeschylus, New York 1943 ; H. W. Smyth, Harvard Studies in
Classical Philology 44, 1933, 1-62.
2) De codice M in uniuersum egit Turyn op. cit. 17sqq.
3) Cf. Aeschyli Tragoediae ed. U. de Wilamowitz-Moellendorff, Berolini 1914,
XI.
4) Cf. L'Eschilo laurenziano, Firenze 1896, 12.
VII
PEAEFATIO
Hic codex a. 1423 (certe ante a. 1424) ab Ioanne Aurispa emptus et
in Italiam translatas in bibliotheca repletissima Nicolai de Niccolis
usque ad annum 1437 asseruatus est.1) tum in Florentinern biblio-
thecam apud conuentum S. Marci uectus est, quod patet ex uetustis-
simo indice huius bibliothecae circiter a. 1500 confeeto.2) primus usus
est hoc codice Petrus Victorius in editione quam a. 1557 publici iuris
fecit.
Ipse codicem primum per imagines photographicas contuli, deinde
totum Florentiae perlegi.
Ex apographis codicia Medicei usus sum sex quae sunt:
Laurentianue S. Marci 222 (Ma) bombycinus, Thessalonicae ut mihi quidem
uidetur circiter a. 1325 scriptus in eodem scriptorio atque ille celeberrimus codex
Laur. 31, 15, cuius pars noster codex olim erat, Oresteam et Supplices cum
scholiis continet. complura scholia inter scribendum omisit scriba.3)
Guelferbytanus Gudiarius graecus 88 (Mc) chartaceus, Florentiae circiter
annis 1494—95 a Michaele Suliardo, ut opinor, scriptus4), continet ff. 131 — 193
(hanc eolam partem scripsit Suliardus) textum et scholia ex M sumpta. quam-
quam multa neglegenter exscripsit scriba noster, insunt in eo apographo non-
nullae leuiores correctiones.
Parisinus graecus 2070 (Mi) chartaceus, Florentiae circiter a. 1518s) ab
Aristobulo Apostolide exaratus qui ff. 161—234 scholia uetera ex M exscripta in
septem fabulas continet. hic scriba doctissimus quamquam in ipso textu Aeschyli
multa ingenióse iam pridem correxerat, in scholiis tamen tantum correctiones
leuiores fecit.
Citatur ad Suppl. 629 apographon codicie Ml, codex Monacensis gr. 91 (Mj)
chartaceus, saec. XVI scriptus qui ff. 325r—372v continet scholia in septem fa-
bulas.
Bononiensis cod. 2271 (Mb) bibliothecae Uniuersitatis, chartaceus, exaratus
ineunte saec. XVI continet septem fabulas cum scholiis.
Agmen claudit Scorialensis cod. T. I. 15 (Md) annis circiter 1540—1542 Vene-
tiie scriptus. continet praeter Nonni Dionysiaca ff. 367—381 Supplices cum
scholiis. hunc codicem inter apographa numerauit Turyn4), sed nuper H. Friis
Johansen7) demonstrare conatus est Md e gemello codicis M exscriptum esse,
mea quidem sententia Md apographon codicis Medicei est, sed haud magni
momenti res est cum Md fere omnibus locis cum M conspiret.
Omnes hos libros ipse contuli per imagines photographicas; deinde ipsos
praeter Mc perlegi.
1 ) Rostagno, op. cit. 8.
2) Cf. Β. L. Ullman—P. Städter, The Public Library of Renaissance Florence,
Padova 1972, 109.
3) De hoc codice egi in Class, et Med. 29, 1968, 16.
4) Cf. quae scripsi Greek, Roman and Byzantine Studies 12,1971, 106 adn. 18.
5) Cf. quae disputaui op. cit. 101 adn. 2.
6) Op. cit. 21.
7) Cf. Greek, Roman and Byzantine Studies 9, 1968, 359 sqq.
νπι
PRAEFATIO
Codex Venetus Marcíanus 468 (Τ) olim Bessarionis, bombycmus
saec. XIV ineunte exaratus continet praeter Euripidem Sophoclem
Oppianum Aeschyli triadem et Agamemnonis uu. 1—348 ff. 48r—79v.
caret scholiis sed habet argumentum Agamemnonis f. 78v; ea tantum
parte usus sum.
Venetus Marcíanus 616 (G)1) membranaceus circiter a. 1325 Thessa-
lonicae exaratus a duobus librariis quorum alter, qui textum et
maiorem partem scholiorum scripsit, nobis ignotus est, alterum, qui
nonnullis locis scholia addidit, Ioannem Catrarem esse intellexit Tu-
ryn.2) continet hic liber praeter Sophoclem ff. 82v—122v triadem et
Agamemnonem et Eumenides cum scholiis metricis proto-tricli-
nianis ad Ag. et Eum. quoniam duabus columnis textus scriptus est,
uerisimillima est opinio Fraenkelii3) scribam scholia utilitate perspecta
postea addidisse. desunt in hoc codice maior pars Agamemnonis, scil.
uu. 45—1094, uno quaternione inter f. 109 et 110 euulso, et Eum.
uu. 324—325, 582—644, 778—807.
Mediceum Laurentianum plut. 31,8 (F) chartaceum apparet ex
adnotatiuncula possessorie f. 244v ante a. 1374 scriptum esse; nam
mentionem huius anni fecit, sed est cur credamus codicem iam
ante a. 1348 in manibus Simonis Atumani fuisse, cuius adnotationes
pluribus locis Turyn inuenit.4) continet quinqué fabulas, scilicet tri-
adem et Agamemnonem et Eumenides cum scholiis ueteribus et proto-
triclinianis ff. 3—127. moneo solam partem ff. 208—244 huius codicis
a Constantino, cuius nomen in subscriptione f. 208r legitur, scriptam
esse, in hoc codice scholia metrica cruce designata sunt, desunt Eum.
uu. 324—325, 582—644, 778—807 quos etiam in G omissos esse supra
demonstrauimus.
Salmanticensis cod. 233 (E) bibliothecae Uniuersitatis, chartaceus,
saec. XV scriptus, ut apparet e signis officinae chartariae6), praeter
Prometheum et Septem uu. 1025—1043 solam fabulam Eumenides
1) De codicibus GFEX fusius disputarli in libro qui inscribitur Studies in the
Scholia on Aeschylus I: The Recensions of Demetrius Triclinius, Leiden 1975.
2) Cf. Codices graeci Vaticani saeculis XIII et XIV scripti annorumque notis
instructi congessit ... A. Turyn, in ciuitate Vaticana 1964, 126.
3) Cf. Aeschylus, Agamemnon edited with a commentary by Eduard Fraenkel,
Oxford 1950, 31.
4) Cf. A. Turyn, The Byzantine Manuscript Tradition of Euripides, Urbana
1957, 360.
5) Cf. A. Tovar, Catalogue codicum graecorum Uniuersitatis Salamantinae,
Salamanca 1963, 55.
IX
PRAEFATIO
continet ff. 27Γ—47v cum scholiis ueteribus et metricis proto-tricli-
nianis. codex ualde ucxatus est; nam praeter eas lacunas, quae etiam
in GF inueniuntur, desunt in E uu. 681— 718 et 983 — 1047. deinde
notandum est uu. 580 — 589 et 645 —680 ante u. 41 transpositos esse,
unde collegit J. J. Helm1) paginas codicis, e quo E transscriptus esset,
lineis undeuicenis constitisse.
Codices GF primum per imagines photographicas contuli, deinde
ipsos Venetiis et Florentiae perlegi. codex E a me Salmanticae collatus
est; imagines photographicas suas mihi benigne utendas permisit
Denys Page cui maximas gratias habeo.
Sequitur codex Triclinii, Neapolitanus II. F. 31 (T) olim Farnesia-
nus. is codex, manu Demetrii Triclinii scriptus circiter a. 1325, con-
tinet triadem et Agamemnonem et Eumenides cum scholiis uberrimis.
notandum est textum Eumenidum easdem lacunas praebere quas
GFE. non intellexit Triclinius exemplar suum mutilum esse, in hac
recensione Triclinii tria genera scholiorum distinguenda sunt : scholia
uetera, scholia metrica, scholia exegetica ab ipso Triclinio composita.
Triclinius in ea parte, quae Agamemnonem et Eumenides continet,
scholia sua (ημέτερα) cruce ornauit; quae in εκ&έσει posita prima
littera crassiore maioreque designantur, scholia uetera (παλαιά) a
Triclinio ipso nominantur. sed caue credas scholia interlinearía
quae nullis signis ornantur recentioris aeui omnia esse.2) nam eadem
scholia quae inter lineas codicis Τ leguntur, saepe inter scholia margi-
nalia codicis M inueniuntur ; multa tarnen horum scholiorum uel glos-
sarum ueri simile mihi uidetur ab ipso Triclinio excogitata esse, nam
explicationes, quae sunt in scholiis exegeticis Triclinianis, saepissime
ad uerbum cum glossis et scholiis interlinearibus consentiunt.
Ego codicem primum per imagines photographicas contuli; deinde
Neapoli totum librum et imprimis locos humore ex parte dilutos perlegi.
Raro citatur apographon codicis T:
Codex Vindobonensis phil. gr. 334 (Ta), chartaceus, saec. XVI Romae for-
tasse exaratus est ab homine satis docto qui saepe plura scholia glossasue in
unum conflauit, hie illic etiam adnotationes suas commentario Tricliniano
adiecit.3) hunc codicem per imagines photographicas contuli.
1) Demetrius Triclinius and the Textual Tradition of the Oresteia, Ann Arbor
1908, 99 sqq. cf. etiam quae scripsi Studies 26 sqq.
2) De hac re bene monuit G. Thomson, Classical Quarterly N. S. 17, 1968,
234 sq.
3) Breuiter de hoc codice egi in Rheinisches Museum 117, 1974, 176.
X