Samen terug naar vroeger Activiteiten met ouderen In deze serie zijn verschenen: Met de seizoenen mee Activiteiten met ouderen isbn 978 90 313 8337 5 Feesten en feestdagen vieren Activiteiten met ouderen isbn 978 90 313 8367 2 Samen terug naar vroeger Activiteiten met ouderen isbn 978 90 313 8868 4 Spel en bewegen in de groep Activiteiten met ouderen isbn 978 90 313 8915 5 Samen terug naar vroeger Activiteiten met ouderen redactie: Gea Savonije & Els Wouda © 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wet- telijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overne- men van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. isbn 978 90 313 8868 4 nur 748/892 Ontwerp en opmaak binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Ontwerp omslag: Studio Bassa, Culemborg Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl Voorwoord Na de succesvolle boeken Met de seizoenen mee en De gekozen onderwerpen zijn een selectie uit de Feesten en feestdagen vieren presenteren wij het Pasklaar activiteitenkaarten, die eerder bij Bohn derde boek in de serie Activiteiten met ouderen: Stafleu van Loghum als kaartensysteem versche- Samen terug naar vroeger. nen zijn. Als redactie hebben we aan de totstand- In dit boek gaan we door middel van zeer gevari- koming hiervan met veel plezier gewerkt. Met het eerde activiteiten met ouderen terug in de tijd om bundelen van de activiteiten in dit boek is het herinneringen op te halen. Het doel hiervan is het onze wens om nog veel meer activiteitenbegelei- gesprek aan te gaan over vroeger met de daarbij ders van ouderen te bereiken met deze praktische behorende belevingen en gevoelens. houvast. Wij zijn ervan overtuigd dat dit boek u De 35 creatieve, recreatieve of educatieve onder- een praktische en creatieve inspiratiebron biedt werpen in dit boek zijn op systematische wijze tot om de ouderen te ondersteunen in het bieden van in detail uitgewerkt en beschreven. De onderwer- een prettige tijdsbesteding. Tot slot wensen we u pen zijn onderverdeeld in rubrieken, herkenbaar heel veel plezier met de uitvoering van de activi- aan de eigen kleur. Bij iedere activiteit staat aan- teiten! gegeven hoeveel voorbereidingstijd nodig is, hoe lang de activiteit duurt, hoe groot de groep mag Gea Savonije & Els Wouda zijn, hoeveel begeleiding nodig is en in welke beginsituatie de oudere zich moet bevinden om aan de activiteit deel te kunnen nemen. In de uitwerking van het onderwerp staat uitleg over: de doelgroep en welk doel heeft de activiteit? Wat ga je doen? Hoe pak je het aan? Welk materiaal heb je nodig en tips bij de uit- voering. 5 Inhoud Creatief Reminiscentie: passe-partout maken 11 Fotodienblad 13 Foto’s van toen in lijstjes van nu 15 Gezelschap Het liefdesspel 19 Fotospel: eigen dorp of stad 21 Dobbeldenkspel 23 Spel: Terug naar de schooltijd 25 Vertel ’t maar! 27 Levensloopspel 31 Winkelspel 35 Sprookjesspel 37 Geluidenbingo 39 Levenslijnspel 43 Rubrieken: Creatief Gezelschap Beweging Recreatie Drama Zintuiglijk ROT Zintuiglijk Kennismakingsmemory 47 Koffiezetten op de ouderwetse manier 83 Muzikale bingo 49 Reminiscentie-placemat maken 85 Met Ot en Sien weer naar school 53 Een levensboek maken 87 Herinneringskistjes 89 Beweging Wat de pot schaft… 91 Bewegen vanuit de doos 59 ROT De binnen- en buitenboel 61 (Realiteits Oriëntatie Training) Reminiscentiezak 97 Recreatie Het naaidoosje 99 Hoedenshow 65 Beroep-en-gereedschapsspelletjes 101 Huishoudbeurs 69 Herinneringsmanden 105 Drama Fotoquiz 109 Post en postzegels 111 Expositie ‘Rozen verwelken, schepen vergaan’ 75 Van alle generaties: het juwelendoosje 115 Hoorspel 77 Herinneringspuzzel 119 7 Creatief Reminiscentie: passe-partout maken 11 Fotodienblad 13 Foto’s van toen in lijstjes van nu 15 G Savonije E Wouda (eds.), Samen terug naar vroeger, DOI 10.1007/978-90-313-8869-1_1, © 2011 Bohn Stafl eu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Creatief VOORBEREIDING DUUR GROEPSGROOTTE BEGELEIDING ACTIVITEIT 2 x 2:00 2 x 2:30 8-10 2 creatief Reminiscentie: passe-partout maken INSTAPNIVEAU COGNITIEF middelmatig SOCIAAL middelmatig CONCENTRATIE middelmatig LICHAMELIJKE INSPANNING normaal 11 Reminiscentie: passe-partout maken Wat is het doel? - waterverf, potloden, pastelkrijt; kleuraccenten worden aangebracht met pastel- - bewust blijven van periode, tijd en dagelijks - blanke lak, kwast, kwastenreiniger; krijt of waterverf. Hierna wordt de passe-partout leven (oriëntatie); - eventueel goud- of zilverpoeder (om te afgelakt met blanke lak waar eventueel goud- of - stimuleren van de motorische vaardigheden; mengen door de lak); zilverpoeder aan is toegevoegd. Plaats tot slot de - werken aan begripsvermogen: woorden en - föhn; foto in de passe-partout en bevestig met tape een herinneringen omzetten in beelden. - ophanghaakje; haakje aan de achterkant. - tape. Wat ga je doen? Tips De deelnemers zoeken beeldmateriaal dat past bij Hoe pak je het aan? - Reik een thema aan om beeldmateriaal te ver- hun levensloop. Dit materiaal gaan ze gebruiken Maak van tevoren een voorbeeld van een passe- zamelen, zoals kinderen, hobby, woonplaats, om een passe-partout te maken. Het worden partout. Leg de activiteit aan de hand van dit vakantie, werk enzovoort. persoonlijke en thematische passe-partouts om voorbeeld uit. Een passe-partout is voor deze acti- - Maak zelf portretfoto’s van de deelnemers. portretfoto’s van de deelnemers. Ze zijn decora- viteit een lijst om een portretfoto van de deelne- - Maak met een aantal deelnemers één tief, maar ook te gebruiken om een gesprek te mer. De lijst wordt beplakt met beeldmateriaal gezamenlijke passe-partout. voeren (reminisceren). dat betrekking heeft op zijn leven. De passe- - Beplak de passe-partout met gekopieerde partout wordt in twee bijeenkomsten gemaakt. foto’s van deelnemers. Wat heb je nodig? Tijdens de eerste bijeenkomst verzamelt elke - Plaats niet één maar diverse foto’s in een - tijdschriften om beeldmateriaal uit te verza- deelnemer beeldmateriaal dat bij hem past. Vraag grote passe-partout. melen; deelnemers eventueel zelf ook materiaal mee te - schaar; nemen. Voor de tweede bijeenkomst zorg je dat - insteekhoesje voor elke deelnemer om het het uitgekozen beeldmateriaal is gekopieerd. beeldmateriaal in te verzamelen; In de tweede bijeenkomst gebruiken de deelne- - kopieermogelijkheid; mers dit gekopieerde beeldmateriaal. Het kan - passe-partoutkarton, stanleymes, snijmat, worden gescheurd of uitgeknipt en vervolgens liniaal, potlood; met behangplaksel opgeplakt op het karton. Als - portretfoto van de deelnemer; alles is opgeplakt, moet de passe-partout worden - behangplaksel, kwast; drooggeföhnd en kunnen er eventueel wat 1122