(S. Sayısı: 195) Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve 49 Arkadaşının, Refah Partisi'nin Süleyman ...

116 Pages·2008·9.39 MB·Turkish

Dönem: 20 Yasama Yılı: 2
T.B.M.M. (S. Sayısı: 195)
Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve 49 Arkadaşının, Refah
Partisi'nin Süleyman Mercümek ile Bağlantılarının ve
Maddî İlişkilerinin Araştırılarak İddia Edilen Hukuk Dışı
Malî Kaynaklarının Tespiti Amacıyla Anayasanın 98 inci,
İçtüzüğün 104 ve 105 inci Maddeleri Uyarınca Bir Meclis
Araştırması Açılmasına İlişkin Önergesi ve (10/63) Esas
Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu Raporu
TÜRKİYE BÜYÜK MÎLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Refah Partisi'nin Süleyman Mercümek ile bağlantılarının ve maddî ilişkilerinin aydınlatılma­
sı, RP'nin malî kaynaklan açısından ciddî kuşkular doğuran bu konunun açığa kavuşturulması için
ilişikte sunulan gerekçe çerçevesinde Anayasamızın 98, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü­
nün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ve
teklif ederiz.
Ali Rıza Gönül Mehmet Gözlükaya
Aydın Denizli
Saffet Arıkan Bedük Ahmet İyimaya
Ankara Amasya
Veli Andaç Durak İ. Cevher Cevheri
Adana Adana
Fevzi Arıcı Cemil Erhan
İçel Ağrı
Ali Günaydın Tahsin Irmak
Konya Sivas
îrfettinAkar İlyas Yılmazyıldız
Muğla Balıkesir
Hayri Doğan Faris Özdemir
Antalya Batman
Mustafa Küpeli Yusuf Bacanlı
Adana Yozgat
A. Sezai Özbek Mehmet Batallı
Kırklareli Gaziantep
Salih Sümer Ömer Demir
Diyarbakır Kırşehir
Bekir Aksoy Sedat Aloğlu
Çorum İstanbul
Nevzat Köse Nihan İlgün
Aksaray Tekirdağ
- 2-
Mehmet Korkmaz Muzaffer Arikan
Kütahya Mardin
Mahmut Nedim Bilgiç Mahmut Yılbaş
Adıyaman Van
Nafiz Kurt Tevfik Diker
Samsun Manisa
Haluk Yıldız Hasan Kar akaya
Kastamonu Uşak
Ahmet Bilgiç Nuri Yabuz
Balıkesir Afyon
Esat Kıratlıoğlu Ahmet Uyanık
Nevşehir Çankırı
Necmettin Dede Hasan Tekin Enerem
Muş İstanbul
Halil Yıldız Osman Çilsal
İsparta Kayseri
İsmail Köse Cevdet Aydın
Erzurum Yalova
Turhan Güven Abdülkadir Cenkçiler
İçel Bursa
Gencay Gürün Mehmet Ali Yavuz
İzmir Konya
Osman Berberoğlu Meral Aksener
Antalya İstanbul
Mehmet Tatar M. Kemal Aykurt
Şırnak Denizli
GEREKÇE
Kamuoyuna "Süleyman Mercümek olayi" olarak yansıyan hadisenin gerçek boyutlarının,
uzantılarının ve doğuracağı muhtemel sonuçlarının neler olduğunun Türkiye Büyük Millet Mecli-
si'nce "araştırma konusu kılınması", hem siyasî ve hem hukukî bir zarurettir.
Elde mevcut belge ve delillere dayanan bilgiler, önemli sonuçlar doğuracak niteliktedir. Bu iti­
barla araştırma talebimize dercolunan hususların Yüce Parlamento aracılığı ile araştırılması, bir hu­
kuk ve Anayasa görevinin icrası anlamına gelecektir.
Bilgiler, Süleyman Mercümek - bazı Arap Ülkeleri finansı - millî görüşe bağlı kuruluşlar ve şir­
ketler, özellikle Uluslararası İnsanî Yardım Teşkilatı (İHH) - Necmettin Erbakan - Refah Partisi un­
surları arasında likit bir dolaşımın kesinlikle varlığı yönündedir. Her ne kadar olayın ortaya çıkma­
sından sonra Süleyman Mercümek'in RP veya Necmettin Erbakan'la irtibatının olmadığı Refah Par-
Türkiyc Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 3-
tisi yetkililerince açıklanmış ise de, olaylar yumağının ihzar ettiği hakikat, aksi doğrultudadır. Bilin­
melidir ki legal olmayan işlerde "bağlantı", belgeyle sınırlı olmaksızın her türlü delil ve vasıta ile is-
batı kabil hususundadır. Araştırma talebimiz, yanlızca Süleyman Mercümek'in sanık olarak yargı­
landığı suça bağlı fenomenleri değil, bunun dışındaki olaylar zincirini de içermektedir. Bulgu ve gö­
rüşmelere göre bu odaktaki ana olaylar ayrı ayrı araştırma talebine konu kılınabilecektir.
1. 1945 Bandırma doğumlu olan Süleyman Mercümek, İlim Yayma Cemiyetinin 7.2.1982 ta­
rihli kongresinde seçilen yönetim kurulu üyesidir. Millî Gazetenin basımını yapan Yeni Neşriyat
A-Ş-'de aynı görevde bulunmuştur. Avrupa Millî Görüş Teşkilatının (AGMT'nin) kitap ihtiyacını
karşılayan Dağıtım Pazarlama A.Ş. (YA-DA)'nın ortağıdır. Süleyman Mercümek'in, Refah Parti­
sinin kuruluş çalışmalarında Necmettin Erbakan?ın yanında olduğu ve İstanbul'daki kuruluş çalış­
masını Necmettin Erbakan adına üstlendiği bilinmektedir. Kuveyt'ten İstanbul'a gelen yabancı he­
yeti (23.6.1988 tarihinde), Necmettin Erbakan'ın talimatıyla o karşılamıştır. Refah Partisine finan-
sal destek sağlayan Suudi uyruklu Musli ve Yusuf'un havale ettiği paranın Faysal Finansın İstan­
bul Şubesine, bu zatın hesabı yoluyla intikal gördüğü duyumu alınmıştır. Aynı kişi, muhtelif ban­
ka ve şirketler yoluyla ve hatta Necmettin Erbakan'ın doktor kardeşinin de isminin eklendiği bir
halkayla Refah Partisine aktarılan paranın ara havuzu olmuştur. Ateş çemberindeki Bosna-Her-
sek'e yardım gibi yüce bir amaç için milletimizden toplanan yüksek miktardaki paraların akıtıldı­
ğı yer de aynı havuzdur.
2. Sultanbeyli İlçesinin RP'li Belediye Başkanı, birtakım belediye arsalarını Avrupa'daki mil­
lî görüşçü çevrelere pazarlamış, elde olunan 10 000 000 DM'nin büyük bir kısmı Süleyman Mer­
cümek aracılığıyla Refah Partisine intikal etmiştir. Aynı Belediye, "İslam Üniversitesi" kurulması
amacıyla ucuza kamulaştırdığı büyük bir arsayı, "Adil Düzen Mahallesi" adıyla Köln'de pazarla-
mıştır. Bu bölgede yukarıda adı geçen YA-DA'nın 121 dönümlük arsası vardır.
3. Süleyman Mercümek ve şirketler, simgedir. Süleyman Mercümek, Refah Partisinin insan
suretinde tecessüm etmiş kasasıdır. Anayasa hükmü uyarınca Refah Partisine hazinece yapılan alt-
mışbeş milyar TL.'sı yardımın Süleyman Mercümek hesabına aktarılmasının başka bir şekilde iza­
hı olamaz. Bu husus, ceza mahkemesi hükmünün gerekçesine vakıa olarak dercolunmuştur. Hü­
kümdeki bu tespite ve Sayın Necmettin Erbakan'ın "Süleyman Mercümek'le alâkasını izhar eden"
ve basına da yansıyan ikrarlarına rağmen, olayların akabinde ilişkinin inkara gidilmesi düşündürü­
cüdür. Araştırma Önergemizde adları geçen ve tahkik ile öğrenilecek diğer şirketler, görünürde Ti­
caret Kanununa göre kurulmuş, Refah Partisine bağlı "siyasî teşekküllerdir.
Yukarıda maharet ve vasıfları belirtilen Süleyman Mercümek'in 22.5.1994 tarihinde, Balıke­
sir İli, Edremit İlçesi, Altınoluk'ta kain yazlık evde Necmettin Erbakan'la üçlü değil, ikili ve gizli
görüşme yapması manidardır. İrtibatı olmayan kişinin genel başkanla musahebesi -bu sohbetin
muhtevası bir yana- nereye oturtulabilir?
Süleyman Mercümek olayının, Türk siyaset hukuku çerçevesinde enine boyuna incelenmesi,
birçok sırları ve gerçekleri ortaya çıkaracaktır. Refah Partisinin hukukdışı malî kaynaklan ancak
böyle ciddî bir araştırma ile vuzuha kavuşabilecektir. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Yüce Mil­
letimiz, Refah Partisinin, Süleyman Mercümek perde alınarak yaptıklarını, perdenin arkasındakile­
ri bilmek hakkını haizdir.
Şeffaf demokraside, bu olayların parlamento merceğinin altına yatırılması, Refah Partisinin bu
olaylar ve kökü dışarda veya hukuk dışında olan finanslar yumağı içindeki yerinin bilgi ve illiyet
bağlamında tespiti Yüce Meclis'in anayasal bir görevidir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
_ 4-
Rcfah Partisi'nin Süleyman Mercümck ile Bağlantılarının ve Maddî İlişkilerinin Araş­
tırılarak İddia Edilen Hukuk Dışı Malî Kaynakların Tespiti Amacıyla Kurulan Meclis
Araştırması Komisyonu Raporu (10/63)
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Refah Partisi'nin Süleyman Mercümek ile 16.12.1996
Bağlantılarının ve Maddî ilişkilerinin
Araştırılarak İddia Edilen Hukuk Dışı Malî
Kaynakların Tespiti Amacıyla Kurulan
Meclis Araştırması Komisyonu
Sayı :A.01.1.GEÇ.10/63-62
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLÎSİ BAŞKANLIĞINA
Komisyonumuzun 4.12.1996 tarihinde yapmış olduğu 10 uncu toplantısında alman 13 numa­
ralı Karar uyarınca hazırlamış olduğu rapor, ekleri ile birlikte ilişikte sunulmuştur.
Gereğini saygılarımla arz ederim.
Mehmet Ali Şahin
İstanbul
Komisyon Başkanvekili
1-BAŞLANGIÇ:
Süleyman MERCÜMEK ismi 1994 yılı başından bu yana medyada sıkça geçmektedir. İlk ola­
rak Bosna-Hersek'te yaşanan insanlık dışı katliamlar nedeniyle yapılan yardımlarla ilgili olarak adı
geçen Süleyman MERCÜMEK, kendisine yöneltilen başka birtakım suçlamalarla birlikte, uğradı-
ğı kovuşturmalar, hakkında açılan davalarla son birkaç yıldır gündemden inmemiştir.
Bosna-Hersek için toplanan yardım paraları üzerinde yoğunlaşan tartışmalara, Refah Parti-
si'ne yapılan Hazine yardımının kullandırılması, İstanbul'un Sultanbeyli ilçesi'nde RP'li belediye
sınırları içindeki arsa spekülasyonu savlarının da eklenmesi ile birlikte Süleyman MERCÜMEK,
Refah Partisi'nin gizli kasası olarak nitelendirilmiş; Süleyman MERCÜMEK -RP arasındaki iliş­
kiler üzerinde yargı süreci işlerken iddiaların tartışması devam etmiştir.
Olaylar, insanlar, kuruluşlar ve karmaşık ilişkiler yazılıp konuşulurken kamuoyunda tepkiler
oluşmuş, açıklığa kavuşmayan, netlik kazanmayan birçok nokta ortada bırakılmıştır.
Süleyman MERCÜMEK adı etrafında tartışılan konular doğal olarak TBMM'ne de taşınmış,
bir önceki yasama döneminde (19.Dönem) kurulan Siyasi Partilerin ve Parti Başkanları ile Yakın­
larının Malvarlıklarıyla İlgili 10/198 Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu, araştırma ve in­
celeme kapsamının bir kısmını oluşturan RP ile ilgili çalışmalannda, Süleyman MERCÜMEK ile
RP arasındaki ilişkileri de kısmen incelemiştir. Kısaca Malvarlığı Araştırma Komisyonu olarak bi­
linen bu Meclis Araştırma Komisyonunda RP ve Süleyman MERCÜMEK arasındaki ilişkiler bel­
li bir ölçüde, sınırlı ve dar olarak ele alınabilmiştir.
Sözkonusu komisyonun hazırladığı raporda RP ile ilgili bölümde, Süleyman MERCÜMEK ile
RP bağlantılarına ilişkin açıklamalarda net bir durum saptaması yapılamadığı görülmekle birlikte,
ayrıca, komisyonun hazırladığı rapor Meclis Başkanlığına sunulmuş olmasına rağmen erken genel
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
• - 5-
seçim nedeniyle yasama döneminin bitimiyle basılamamış ve Genel Kurulda görüşülememiştir. RP
ve Süleyman MERCÜMEK üzerindeki tartışmalar devam ettiği ve konu tam olarak açıklığa kavuş­
madığı için, içinde bulunduğumuz 20. yasama döneminde Süleyman MERCÜMEK ve RP ile ilgi­
li olaylar, başlı başına bir meclis araştırmasına konu edilmek istenmiştir.
DYP Aydın Milletvekili Ali Rıza GÖNÜL ve 49 arkadaşının, RP'nin Süleyman MERCÜ-.
MEK ile bağlantılarının ve maddi ilişkilerinin araştırılarak iddia edilen hukuk dışı mali kaynakla­
rının tespiti amacıyla Anayasa'nın 98 inci, İçtüzüğün değişik 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca
bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi Genel Kurul'un 24.04.1996 tarihli 45 inci Birle­
şiminde okunmuş, istenen Meclis araştırmasının açılıp açılmamasına ilişkin öngörüşmenin sırası
geldiğinde yapılacağı belirtilmiştir.
2. ARAŞTIRMANIN KONUSU:
DYP Aydın Milletvekili Ali Rıza GÖNÜL ve 49 arkadaşının, Anayasa'nın 98, İçtüzüğün de-,
ğişik 104 ve 105. maddeleri uyarınca vermiş oldukları araştırma önergesinin konusu, önergenin
başlangıç bölümünde; "Refah Partisinin Süleyman MERCÜMEK ile bağlantılarının ve maddi iliş­
kilerinin aydınlatılması RP'nin mali kaynakları açısından ciddi kuşkular doğuran bu konunun açık­
lığa kavuşturulması" şeklinde ifade edilmiştir.
Önerge sahipleri, önergelerinin "gerekçe" bölümünde, kamuoyuna "Süleyman MERCÜMEK
olayı" olarak yansıyan hadisenin gerçek boyutlarının, uzantılarının ve doğuracağı muhtemel sonuç­
larının neler olduğunun Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce "araştırma konusu kılınması hem siya­
si ve hem hukuki bir zarurettir" düşüncesini belirttikten sonra;
-"Elde mevcut belge ve delillere dayanan bilgiler, önemli sonuçlar doğuracak niteliktedir. Bu
itibarla araştırma talebimize dercolunan hususların Yüce.Parlamento aracılığı ile araştırılması, bir
hukuk ve Anayasa görevinin icrası anlamına gelecektir"
-"Bilgiler, Süleyman MERCÜMEK-bazı Arap ülkeleri finansı- Milli görüşe bağlı kuruluşlar
ve şirketler, özellikle Uluslararası İnsani Yardım Teşkilatı (İHH)-Necmettin ERBAKAN- Refah
Partisi unsurları arasında likit bir dolaşımın kesinlikle varlığı yönündedir"
-"Refah Partisine finansal destek sağlayan Suudi uyruklu Musil ve Yusuf'un havale ettiği pa­
ranın Faisal Finansın İstanbul Şubesine, bu Zat'm hesabı yoluyla ve hatta Necmettin ERBA-
KAN'ın doktor kardeşinin de isminin eklendiği bir halkayla Refah Partisine aktarılan paranın ana
havuzu olmuştur. Ateş çemberindeki Bosna-Hersek'e yardım gibi yüce bir amaç için milletimizden
toplanan yüksek miktardaki paraların akıtıldığı yer de aynı havuzdur"
-"Sultanbeyli İlçesinin RP'li Belediye Başkanı, Belediye arsalarını Avrupa'daki milli görüşçii
çevrelere pazarlamış, elde olunan 10.000.000 DM'nin büyük bir kısmı, Süleyman MERCÜMEK
aracılığı ile Refah Partisi'ne intikal etmiştir. Aynı belediye, "İstanbul Üniversitesi" kurulması ama­
cıyla, ucuzca kamulaştırdığı büyük bir arsayı "Adil Düzen Mahallesi" adıyla Kölnn'de pazarlamış-
tır. Bu bölgede yukarıda adı geçen YA-DA'nın 121 dönümlük arsası vardır".
-"Süleyman MERCÜMEK, Refah Partisi'nin, insan suretinde tecessüm etmiş kasasıdır. Ana­
yasa hükmü uyarınca Refah Partisi'ne hazinece yapılan 65 milyar TL.'sı yardımın Süleyman MER­
CÜMEK hesabına aktarılmasının başka bir şekilde izahı olamaz."
-"Süleyman MERCÜMEK olayının, Türk siyaset hukuku çerçevesinde enine boyuna incelen­
mesi, bir çok sırları ve gerçekleri ortaya çıkaracaktır. Refah Partisi'nin hukuk dışı mali kaynakla-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 6-
rı, ancak, böyle ciddi bir araştırma ile vuzuha kavuşabilecektir. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve
Yüce Milletimiz, Refah Partisi'nin Süleyman MERCÜMEK, perde alınarak yaptıklarını, perdenin
arkasındakileri bilmek hakkını haizdir" şeklinde iddialara yer vermişlerdir.
Dolayısıyla komisyonumuzun görevi, RP-Süleyman MERCÜMEK arasında var olduğu iddia
edilen hukuk dışı mali kaynaklan, yukarıdaki iddialar çerçevesinde araştırmaktan ibarettir.
3. KOMİSYONUN KURULUŞU:
DYP Aydın Milletvekili Ali Rıza GÖNÜL ve 49 arkadaşının, RP'nin Süleyman MERCÜ­
MEK ile bağlantılarının ve maddi ilişkilerinin araştırılarak iddia edilen hukuk dışı mali kaynakla­
rın tespiti amacıyla Anayasa'nın 98 ve İçtüzüğün değişik 104 ve 105. maddeleri uyarınca bir Mec­
lis araştırması açılmasına ilişkin önergesi, Genel Kurulun 24.04,1996 tarihli 45. birleşiminde okun­
muş, önergenin öngörüşmeleri, 15.5.1996 tarihinde yapılarak, Genel Kurulca, Meclis araştırması
açılmasına karar verilmiştir. Kararda ayrıca, araştırmayı yapacak komisyonun 9 üyeden kurulma­
sı, komisyonun çalışma süresinin, başkan, başkanvekili, sözcü ve katip üye seçimi tarihinden
başlamak üzere 1 ay olması hükme bağlanmıştır.
4. KOMİSYONUN ÜYE HAREKETLERİ:
Kurulan Komisyona RP'nden Erzurum Milletvekili Lütfü ESENGÜN, Ankara Milletvekili
Hasan Hüseyin CEYLAN ve Trabzon Milletvekili Kemalettin GÖKTAŞ, ANAP'tan Manisa Mil­
letvekili Abdullah AKARSU, Afyon Milletvekili H. İbrahim ÖZSOY, DYP'nden Van Milletveki­
li Mahmut YILBAŞ ve Denizli Milletvekili Haluk MÜFTÜLER, DSP'den Gaziantep Milletvekili
Ali ILIKSOY ve CHP'nden Erzincan Milletvekili Mustafa KUL gruplarınca aday gösterilmiş ve
Genel Kurulun 11.06.1996 tarihli 60 inci Birleşiminde seçilmişlerdir.
Komisyonun 13 Haziran 1996 tarihinde yaptığı ilk toplantısında (Denizli Milletvekili Haluk
MÜFTÜLER, Van Milletvekili Mahmut YILBAŞ, Afyon Milletvekili H. İbrahim ÖZSOY, Mani­
sa Milletvekili Abdullah AKARSU, Gaziantep Milletvekili Ali ILIKSOY'un katıldığı) Erzincan
Milletvekili Mustafa KUL Başkan, Van Milletvekili Mahmut YILBAŞ Başkanvekili, Manisa Mil­
letvekili Abdullah AKARSU Sözcü Üye ve Gaziantep Milletvekili Ali ILIKSOY Katip Üye seçil­
miştir. Komisyon Başkanlık Divanının oluştuğu tarih olan 13 Haziran 1996'da, Komisyonun bir
aylık görev süresi de başlamıştır.
Komisyonun görev süresi başlangıcının üzerinden bir süre geçtikten sonra, Komisyon üyelik­
lerinden istifalar başlamıştır. İlk olarak 18.6.1996 tarihli Genel Kurulun 63 üncü Birleşiminde DYP
Denizli Milletvekili Haluk MÜFTÜLER'in Komisyon üyeliğinden çekildiğine dair önergesi okun­
muştur. Bunun üzerine DYP Grubunun Komisyon üyeliğine aday olarak gösterdiği Yozgat Millet­
vekili Yusuf BACANLI 27.6.1996 tarihli Genel Kurulun 68 inci Birleşiminde, boşalan Komisyon
üyeliğine seçilmiştir. RP Erzurum Milletvekili Lütfü ESENGÜN'ün üyeliği ise Bakanlar Kurulun­
da görev alması nedeniyle İçtüzüğün 22 nci maddesi gereğince kendiliğinden sona ermiştir. Ardın­
dan DYP Van Milletvekili Mahmut YILBAŞ'ın istifası Genel Kurulun 2.7.1996 tarihli 69 uncu
Birleşiminde, RP Trabzon Milletvekili Kemalettin GÖKTAŞ'ın istifası da Genel Kurul'un
9.7.1996 tarihli 74 üncü Birleşiminde bilgiye sunulmuştur. Boşalan Komisyon üyeliklerine Genel
Kurulun 9.7.1996 tarihli 74 üncü Birleşiminde RP'den Zonguldak Milletvekili Necmettin AYDIN
ve İstanbul Milletvekili Mehmet Ali ŞAHİN, DYP'den ise Muğla Milletvekili İrfettin AKAR se-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 7-
çilmişlerdir. Komisyonun 17 Temmuz 1996 tarihindeki 6 inci toplantısında daha önce Van Millet­
vekili Mahmut YILBAŞ'tan boşalan Komisyon Başkanvekilliğine İstanbul Milletvekili Mehmet
Ali ŞAHİN seçilmiştir. Bu tarihten itibaren ise Komisyon üyeliklerinde herhangi bir değişiklik ol­
mamıştır.
5. KOMİSYONUN GÖREV SÜRESİ:
Komisyonun bir aylık görev süresi istifalar, yeni üyelerin bildirilmesi gibi aksaklıkların yanın­
da yazışmalarla istenilen belgelerin çoğunun elde edilememiş olması, bilgilerine başvurulacak ki­
şilerin tamamının, dinlenememiş olması nedeniyle yeterli gelmediğinden sürenin iki ay daha uza­
tılması TBMM Başkanlığından talep edilmiş ve Genel Kurulun 13.7.1996 tarihli Birleşiminde Ko­
misyonun görev süresinin 2 ay uzatılması kararı alınmıştır. Elde edilen bilgi ve belgeler üzerinde
çalışmalar yapılarak, dokümanların sistemli bir biçimde incelenebilmesi için TBMM Başkanlığın­
dan bir aylık ek süre istenmesi gerekmiş ve Genel Kurulun 5.11.1996 tarihli Birleşiminde Komis­
yonumuzun görev süresi 8.11.1996 tarihinden itibaren bir ay daha uzatılmıştır.
Komisyonumuz 4 aylık görev süresi içerisinde 10 toplantı yapmış olup, 8. toplantıda alınan
karar gereğince raporun hazırlanması konusunda bir alt komisyon kurulması kararlaştırılmıştır. Ko­
misyon Başkanı Erzincan Milletvekili Mustafa KUL, Komisyon Başkanvekili İstanbul Milletveki­
li Mehmet Ali ŞAHİN, Sözcü Üye Manisa Milletvekili Abdullah AKARSU ve Katip Üye Gazian­
tep Milletvekili Ali ILIKSOY'dan oluşan bir alt komisyon kurularak raporun hazırlanması konu­
sunda çalışmalar başlanmış ve alt komisyonun hazırladığı rapor komisyon üyelerinin onayına su­
nularak, rapora son şekli verilmiştir.
Komisyonumuz böylelikle dört ay süren araştırma ve inceleme çalışmaları sonucunda hazırla­
dığı raporunu TBMM Başkanlığına sunmuştur.
6. KOMİSYON ÇALIŞMALARI:
Komisyonumuz çalışma süresi boyunca ilgili kurum ve kuruluşlarla yazışmalarda bulunarak,
bilgi ve belge temin edilmeye çalışılmış, ayrıca konuyla ilgili görülen kişilerle yüzyüze görüşme­
lerde bulunulmuştur.
a) Bilgisine Başvurulun Kişiler:
Komisyonumuzda dinlenen kişiler şunlardır:
- Ali Rıza GÖNÜL: Aydın Milletvekili, DYP Grup Başkanvekili, araştırma önergesinde ilk
imza sahibi,
' - M.Kemal AYKURT: Denizli Milletvekili, Araştırma önergesinde imza sahibi ve önergenin
öngörüşmesinde DYP Grubu adına konuşmacı,
- Rıza ULUCAK: Ankara Milletvekili, RP Genel Başkan Yardımcısı, RP Eski Genel Sayma­
nı,
- İsmail KÖSE: Erzurum Milletvekili, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Numaralı Meclis Araştır­
ma Komisyonu Üyesi,
- Haluk MÜFTÜLER: Denizli Milletvekili, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Numaralı Meclis
Araştırma Komisyonu Üyesi,
- Yusuf NAMOGLU: İstanbul Milletvekili, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Numaralı Meclis
Araştırma Komisyonu Üyesi,
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 8-
- Lütfü ESENGÜN: Erzurum Milletvekili, Devlet Bakanı, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Nu­
maralı Meclis Araştırma Komisyonu Üyesi,
- Osman,SEYFİ: Nevşehir Eski Milletvekili, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Numaralı Meclis
Araştırma Komisyonu Üyesi,
- Ahmet SAYIN: Burdur Eski Milletvekili, 19 uncu Dönem 10/198 Esas Numaralı Meclis
Araştırma Komisyonu Üyesi,
- Süleyman MERCÜMEK.
b) Komisyon Yazışmaları:
Komisyonumuz, görev süresi içerisinde bir kısmı çalışma düzenini ve işleyişini sağlamak üze­
re TBMM içi olmak üzere 61 adet yazışmada bulunmuştur. Raporumuza esas olmak üzere yapılan
yazışmalar ve sonuçları şu şekildedir:
-TBMM Kütüphane Dokümantasyon ve Tercüme Müdürlüğüne 10/63-2 sayı, 20.6.1996 tarih­
li yazı ile; Süleyman MERCÜMEK ve RP arasındaki bağlantılar ve maddi ilişkiler hakkında basın­
da çıkmış bulunan haber ve diğer yazıların derlenmesi talep edilmiştir. Şubat 1994 ve Nisan 1996
arasında basında çıkan ilgili haber ve yazılar derlenerek Komisyona sunulmuştur.
-Adalet Bakanlığına yazılan 10/63-7 sayı, 2.7.1996 tarihli yazı ile; Süleyman MERCÜMEK
hakkında Seydişehir, Konya, Fatih Cumhuriyet Başsavcılıklarındaki dosyaların ve Federal Alman­
ya Freiburg Savcılığınca, Refah Partisi, Avrupa Milli Görüş Teşkilatı ile Süleyman MERCÜMEK
arasındaki bağlantılarla ilgili olarak yürütülen soruşturma belgelerinin birer örneği talep edilmiştir.
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü 29.7.1996 tarih ve 017684 sayılı yazısı ile, Sü­
leyman MERCÜMEK hakkında Fatih Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 21.4.1995 tarih,
1995/2116 Esas ve 1995/1432 numaralı iddianame örneği ile Fatih 1. Asliye Ceza Mahkemesinin
29.1.1996 gün, 1995/403 Esas ve 1996/31 Karar sayılı hükmü ve Seydişehir Cumhuriyet Başsav­
cılığınca düzenlenen 3.4.1995 gün ve 1994/344 Hazırlık, 1995/112 sayılı takipsizlik kararı ile Kon­
ya Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen takipsizlik, görevsizlik kararları ve iddianame örnekle­
ri sunulmuştur. Ancak, iddianamelere ve kararlara esas teşkil eden belgeler gönderilmemiştir.
- Refah Partisi Genel Merkezine yazılan 10/63-14 sayı, 6.7.1996 tarihli yazı ile; Refah Partisi
ile ilişkileri kamuoyunda yoğun olarak tartışılan Süleyman MERCÜMEK'in partiye üye olup ol­
madığı, partinin yönetim kademelerinde görev alıp almadığı, bu kişiyle partinin ilişkisinin bulunup
bulunmadığı sorulmuştur.
Refah Partisi Genel Merkezinden gelen cevabi yazıda; Süleyman Mercümek'in 1983 yılından
beri İstanbul Fatih İlçe Teşkilatına kayıtlı üyeleri olduğunu, bunun dışında partinin yönetim kade­
melerinde görev almadığı belirtilmiştir.
- Hazine'den sorumlu Devlet Bakanlığına yazılan 10/63-42 sayı, 26.7.1996 tarihli yazı ile; Sü­
leyman Mercümek adına Yapı Kredi Bankası Fatih Şubesinde açılan vadeli-vadesiz hesaplar üze­
rindeki işlemleri gösteren hesap esktreleri talep edilmiştir.
Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğünün gönderdiği 16.8.1996 tarih,
35096 sayılı yazıda; talep edilen konuların 3182 sayılı Bankalar Kanunu uyarınca, banka ve müş­
teri sırrı olarak addedildiği için verilmesinin mümkün olmadığı bildirilmiştir.
- Bankalar Yeminli Murakıpları Kurulu Başkanlığına yazılan 10/63-46, 18.10.1996 tarihli ya­
zı ile; Bosna-Hersek için toplanan parasal yardımların hareketlerine ilişkin olarak, Süleyman Mer-
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 9-
cümek adı etrafında kamuoyunda tartışılan konularda bir araştırma yapılıp yapılmadığı hakkında,
bilgi talep edilmiştir.
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 11.11.1996 tarih, 1943 sayılı cevabi yazısında arşiv ka­
yıtlarının tetkiki neticesinde, belirtilen konularda, Kurul tarafından düzenlenmiş bir rapor bulunma­
dığı belirtilmiştir.
- Devlet Denetleme Kurulu Başkanlığına yazılan 10/63-49 sayı, 18.10.1996 tarihli yazı ile; Sü­
leyman Mercümek ve Refah Partisi arasında iddia edilen hukuk dışı ilişkiler konusunda bir araştır­
ma yürütülüp yurütülmediği sorulmuş, olumsuz cevap alınmıştır.
- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkanlığına yazılan 10/63-47 sayı, 18.10.1996 ta­
rihli yazı ile; Süleyman Mercümek ve Refah Partisi arasında iddia edilen hukuk dışı mali ilişkiler
konusunda bir araştırma yapılıp yapılmadığı sorulmuş, olumsuz cevap alınmıştır.
- TBMM Başkanlığına yazılan 10/63-8 sayı, 2.7.1996 tarihli yazı ile; 19. Dönemde kurulmuş
bulunan 10/198 Esas Numaralı Siyasi Partilerin ve Parti Başkanları ile Yakınlarının Malvarlıkla-
rıyla İlgili Meclis Araştırma Komisyonunun arşivdeki rapor ve diğer dokümanları arasından RP ve
Süleyman Mercümek ile ilgili olanlarının birer örneği istenilmiştir.
Söz konusu komisyonun arşivdeki dokümanları üzerinde yapılan ayrıştırma sonucu;
*Komisyonun Meclis Başkanlığına sunduğu, ancak, matbaada basılamamış bulunan raporu­
nun RP ile ilgili bölümü,
*Alt Komisyonun Almanya inceleme programı ön raporu,
*Komisyon Üyesi Erzurum Milletvekili Lütfü ESENGÜN'ün, Komisyon raporuna ek eleştiri
raporu,
*Süleyman MERCÜMEK'in avukatının TBMM Başkanlığına yazısı,
*Bosna-Hersek'te yapılan incelemelere ilişkin tespitler hakkında, özet ön rapor,
*Refah camiası tarafından Bosna-Hersek'e yapılan yardımlara ait makbuz dosyası,
*İçişIeri Bakanlığı Mülkiye Müfettişlerince, Konya Selçuklu Belediyesi önderliğinde, Bosna-
Hersek'e yardım kampanyası üzerine yürütülen soruşturma sonucu hazırlanan iki adet fezleke ve
tevdi raporu,
*Seydişehir Cumhuriyet Başsavcılığının, İHH'nın Bosna için toplanan ve kendilerine gönde­
rilen yardım paralarını Refah Partisine aktardığı üzerine yürüttüğü, hazırlık soruşturması dosyası,
Komisyonumuzla ilgili görülerek bir örnekleri alınmıştır.
- İçişleri Bakanlığına yazılan 10/63-48 sayı, 18.10.1996 tarihli yazı ile; Bakanlığın Süleyman
Mercümek ve Refah Partisi arasında olduğu iddia edilen hukuk dışı mali kaynaklar konusunda, so­
ruşturma yürütüp yürütmediği sorulmuş, bir cevap alınamamıştır.
- İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığına yazılan 10/63-59 sayı, 13.10.1996 tarihli ya­
zı ile; Mahkemede bulunan, Süleyman Mercümek ile ilgili davaya ait belgelerin bir örneği talep
edilmiştir. .
Sekiz klasör halinde Mahkemeden birer örnekleri alınan doküman içerisinde ifade suretleri, bi­
lirkişi raporları, banka dekontları, iddianameler, kararlar, temyiz layihası, muhtelif evrak, belge ve
yazışmalar ile Federal Almanya Freiburg Savcılığınca hazırlanan soruşturma dosyası bulunmakta­
dır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)
- 10 -
7. KOMİSYONUMUZDA DİNLENİLEN KİŞİLERİN BEYAN ÖZETLERİ:
- Artvin Milletvekili Süleyman HATİNOĞLU'nun, daha önceki dönemde Malvarlığı Araştır­
ma Komisyonundaki görevi nedeniyle, Komisyonumuzun 10.07.1996 tarihli 5. Toplantısında bil­
gisine başvurulmuştur.
S. HATİNOĞLU verdiği bilgilerde;
S. MERCÜMEK'le ilgili 30 trilyona yakın bir para transfer hareketleri görüldüğünü, S. MER-
CÜMEK'in para tasarruf harekatı ile RP arasında dolaylı ya da dolaysız illiyet bağı olduğunu be­
lirtmiş, "S.MERCÜMEK'in olayında suç var, Refah Partisi ile illiyet bağı var" diyerek, bu ilişki­
lerin RP'ne parti olarak ne getirip ne götürdüğünün araştırılması gerektiğini söylemişlerdir.
Devamında soru üzerine, RP'sinin Devlet Hazinesinden aldığı 65 milyar parayı S. MERCÜ-
MEK'e vermesinin, S. MERCÜMEK'in bu parayı çalıştırarak, tekrar ödemesinin kanunen müm­
kün olamayacağını söylemişlerdir.
Devamında Bosna-Hersek'te yapılan incelemeyle ilgili olarak da;İHH'nın temsilciliğine git­
tiklerini, orada Teşkilatın antetli kağıtlarından bulunduğunu, Komisyon üyelerinden Lütfü ESEN-
GÜN'ün bu kağıtlarından birini alarak üzerine 3.000 Dolar (ya da Mark) yazdığını, "Bakın ben gel­
dim, bu kadar yardım yaptım. Sizler de bir şey yapın" diyerek diğer üyeleri de yardıma davet etti­
ğini, bunun üzerine kendisinin yardım yapmanın bu kadar ucuz olamayacağını, bu evrakın kaydı­
nın olmadığını kendisinin de kağıtlara "şu kadar yardım yaptım" diye yazabileceğini, bunun bir
belge olmadığını söylemişlerdir. Bosna-Hersek'e gittiklerinde otelde Adem HAÇİÇ isimli Albay­
la karşılaştıklarını, Bosna yardım paralarının bir kısmını taşıyan ve götüren esas kişinin Albay HA­
ÇİÇ olduğunu, Albay'ın kendilerine, yardım olarak çok değişik kaynaklardan yardım aldıklarını,
ancak savaş şartlarında kayıt tutamadıklarını beyan ettiğini söylemişlerdir. Bunlann dışında da
Bosna-Hersek Devlet Başkanı ile görüştüklerini, ancak resmi belge elde edemediklerini de söyle­
mişlerdir.
-Burdur Eski Milletvekili Ahmet SAYIN vermiş olduğu bilgilerde, 19 uncu Dönem Malvar­
lığını Araştırma Komisyonunda aldığı görevde, RP'nin Hazine yardımı olan 65 milyarı S. MER-
CÜMEK'e vermesi konusunu araştırdıklarını söylemişlerdir.
Bosna yardım paralan ile ilgili olarak da; Bosna'daki görevlilerin, yardım aldıklarını, ancak
savaş nedeniyle belgeleyemediklerini belirttiklerini söylemişlerdir.
-Denizli Milletvekili M. Kemal AYKURT'un bilgilerine araştırma önergesinin öngörüşmele-
rinde DYP Grubu adına konuşmacı ve önergede imza sahibi olması nedeniyle başvurulmuştur.
Sultanbeyli İlçesinin RP'li Belediye Başkanının bir İslam Üniversitesinden, aynı yerde bir adil
düzen mahallesinden bahsettiğini ve buradaki 121 dönümlük tapulu arsanın parsellendiğini, bu iş­
lemleri Kırmasdi Mah. Nalbant Demir Sok. adresindeki S. MERCÜMEK'in ortak olduğu, YA-DA
A.Ş.'nin yaptığını, belgelere ve gazeteye yansıyan beyanlara göre arz ettiğini ifade etmişlerdir.
- Nevşehir Eski Milletvekili Osman SEYFİ Malvarlığı Araştırma Komisyonundaki görevi ne­
deniyle dinlenilmiştir. Beyanında, Freiburg"ta sadece S. MERCÜMEK'e İHH vasıtasıyla gönderi­
len paraları sorduklarını, İHH yöneticilerinin, "Bize oradan para geldi, yine aynı yerden talimat gel­
di ve parayı aynı yere gönderdik" dediklerini; yetkililerin ayrıca Bosna'ya ayni yardım gönderil­
diğini, parasal yardım göndermediklerini, bu yardımın kaynağı konusunda da "Belli kişiler yardım
ediyor, bize veriyorlar, biz de onları ulaştırıyoruz" dediklerini ifade etmişlerdir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (S. Sayısı: 195)