Rosa Luxemburg, Her Şeye Rağmen Tutkuyla Yaşamak PDF
Preview Rosa Luxemburg, Her Şeye Rağmen Tutkuyla Yaşamak
Rosa Luxemburg Her Şeye Rağmen, Tutkuyla Yaşamak Annelies Laschitza Almancadan Çeviren: Levent Bakaç Annelies Laschitza (1934), Leipzig’de tarih öğrenimi gördükten sonra, ağırlıklı olarak 19. yüzyıl sonu ila 1918 arası Alman işçi hareketi ve Rosa Luxemburg ile Karl Liebknecht araştırmaları üzerine yoğun laştı. 1971 yılında profesörlük unvanı alan Laschit za, 1991/92 yıllarında Bremen Üniversitesinde öğ retim üyesi olarak çalıştı. Margaret von Trotta’nın Rosa Luxemburg filmlerine de danışmanlık yap mış olan yazar, özellikle Rosa Luxemburgern toplu eserlerini ve mektuplarını kitaplaştırmasıyla tanın maktadır. Yazar ayrıca 1982 yılında bir Karl Liebk necht biyografisi de kaleme almıştır. Eserin Özgün Adi: Rosa Luxemburg Im Lebensrausch, trotz alledem Aufbau Taschenbuch Verlag, Berlin, 2002 ROSA LUXEMBURG Her Şeye İnat, Tutkuyla Yaşamak Annelies Laschitza Almancadan Çeviren Levent Bakaç Yordam Kitap: 111 • Rosa Luxemburg • Annelies Laschitza • ISBN-978-605-5541-16-3 Çeviri: Levent Bakaç • Kitap Editörü: Selin Dingiloğlu Kapak ve İç Tasarım: Savaş Çekiç • Sayfa Düzeni: Gönül Göner Birinci Basım: Ekim 2010 • Yayın Yönetmeni: Hayri Erdoğan © Aufbau Verlag, 1996; © Yordam Kitap, 2008 Yordam Kitap Basın ve Yayın Tie. Ltd. Şti. Çatalçeşme Sokağı Gendaş Han No; 19 Kat: 3 34110 Cağaloğlu - İstanbul Tel: 0212 528 19 10 Fax: 0212 528 19 09 [email protected] Baskı: Pasifik Ofset Baha İş Merkezi Haramidere - İstanbul Tel: 0212 412 17 77 ROSA LUXEMBURG Her Şeye İnat, Tutkuyla Yaşamak İÇİNDEKİLER Önsöz.................................................................................................................................................................. 9 Köken 1871-1888......................................................................................................................................... 13 Bütün dertleri... tokların vicdanına yüklemek istiyorum ........................................................21 Yola Koyuluş 1889-1897........................................................................................................................... 28 Artık gerçekten büyüdüm.....................................................................................................................28 Acele et pırlantam, mümkün olduğunca çabuk ol....................................................................... 31 Ülkemizden yine çok iyi haberler aldık ......................................................................................... 37 İnsan susunca, arkadaş haklı olduğunu sanıyor........................................................................... 39 Paris’te görüşmek üzere!.......................................................................................................................42 Zaman zaman böyle bir duş iyi gelir................................................................................................47 Bu arada doktorluk unvanımı tebrik edebilirsiniz....................................................................... 52 Karar 1898/1899 ......................................................................................................................................... 62 Lanet olsun, ortalıkta biraz boy göstermek istiyorum................................................................. 62 Kaygan zemine çıkmak zorundaydım................................................................ ......................... 67 Siyaset sahnesinde başına buyruk hareket etmek......................................................................... 72 Ben ise konuşabiliyorum....................................................................................................................... 78 Hiçbir şeyden korkmuyorum.............................................................................................................. 83 Bugünlerde tüm işlerin üzerime yığılması ne korkunç............................................................... 87 Anlaşılan büyük bir eser yazması gereken biri gibi gözüküyorum......................................... 93 Olumlu etkide bulunma arzusu ve gayretindeyim....................................................................... 99 Benim de inatçı olduğumu bilirsin.................................................................................................. 106 Nihayet Polonya’yla ilgili bir şey!...................................................................................................... 110 Meydan Okuma 1900-1904..................................................................................................................... 117 Her birkaç haftada bir kendimi kötü durumlara düşmekten korumak ne tatsız bir fikir!..............................................................................................................: 117 Biraz daha yükseklerde gözükmemizi istiyorum......................................................................... 120 Demek ki ona da haddini bildirmek gerekiyor............................................................................. 125 Parmağını kapı aralığına sokma!...................................................................................................... 132 Şimdiye kadar hiçbir dayak yeme fırsatını kaçırmadım............................................................ 135 Bu oyuna gelmem!.............................................................................................................................. 142 Düşündüğümü söylemekten kaçınmaya alışkın değilim.......................................................... 148 Gerçeği görmek ve dile getirmekten daha devrimci bir şey yoktur ..................................... 157 Ruhsal dünyamın “Polonyalı yanım” düzene koyuyorum ...................................................... 160 Gelİşme 1905-1909.....................................................................................................................................167 Her şeyimle Rus devrimiyim............................................................................................................. 167 On kez daha dinç geri döndüm........................................................................................................ 173 Öfkeliyim................................................................................................................................................ 176 Fırtınalarda çok neşeliyim................................................................................................................. 181 Moralinizi yüksek tutun ve gerisini boş verin............................................................................. 186 Çalışma, yani yazma arzusuyla yanıp tutuşuyorum................................................................... 191 Öylesine yollara düşmek istiyorum................................................................................................198 Burası bambaşka bir dünya.................................................................................................................203 Bana belki bir kadın hareketi delegeliği ayarlayabilirsin?........................................................211 İnsan sürünmeyip yaşadığını hissediyor. . ...............................................................................213 Okuldan büyük bir zevk alıyorum..................................................................................................217 Kendimi rüzgârda savrulan bir yaprak gibi hissediyorum......................................................226 Sevinçten çıldırmış gibiydim ve hemen resim yapmaya başladım.......................................231 Enerjimi yitirdiğimi düşünme..........................................................................................................233 Güneşe ve sıcağa öyle hasretim ki!..................................................................................................237 Herkes kendi “ben’ine göre davranıyor.........................................................................................241 Tutkuyla çalışıyorum... Mükemmel gidiyor ...............................................................................244 HİDDET 1910-1913 .....................................................................................................................................254 Bize taarruz yakışır!............................................................................................................................254 Nisan boyunca Almanya’da dolanıp durdum...............................................................................258 Şimdi basının içinde boğuşup duruyorum...................................................................................262 Sinirimi, kalbimi ve tüm depresyonları unuttum......................................................................271 Oysa kendimi buraya sürüklemeye bile gücüm yoktu..............................................................273 Magdeburg’a şimdiden seviniyorum, orada [...] ortalığı adamakıllı kızıştıracağım .... 277 Polemik yapmak için insanın gününde olması lazım................................................................280 Çok şey öğrendim ve gördüm..........................................................................................................284 Kendime hareket alanı açmam gerekiyor.....................................................................................287 Sen yolunda yürü, bırak insanlar konuşsun.................................................................................290 Politik meseleleri, kişisel-duygusal meselelere önüştürmemek lazım...................................298 Biraz soğukkanlılıktan zarar gelmez .............................................................................................301 Yüreklendirilmem gerekmiyor ........................................................................................................308 Gerçekten coşku içindeydim............................................................................................................312 Hep beni esir alan bir şeylere ihtiyacım var.................................................................................319 Önce tartmalı, ama sonra cesaret etmeli!.....................................................................................321 Alçaklıklara boşverin..........................................................................................................................325 Savunma 1914.............................................................................................................................................334 Beni yok etmek istiyorlar..................................................................................................................334 Bir sosyal demokrat kaçmaz!............................................................................................................337 Sevgilim, bir düşünsene, ne harika!................................................................................................342 Bu herifler aklını kaçırmış olmalı....................................................................................................344 Sıcak ve nemli Berlin’de kalmam gerekiyor...................................................................................349 Şimdi yeni bir cesarete ve serin bir kafaya ihtiyacımız var......................................................351 Paramparça oldum..............................................................................................................................355 Mümkün olan her şey denenmeli....................................................................................................358 Aklımı biraz olsun topladım............................................................................................................362 BAŞKALDIRI 1915-1918..............................................................................................................................369 Telaşa gerek yok.....................................................................................................................................369 Kendimi genel olarak iyi hissediyorum ve umutluyum............................................................375 Çalışkanım ve tüm “boş zamanımı” değerlendiriyorum......................... .............................378 Geleceğe ve tüm iyi ruhlara inanmak ...........................................................................................384 Pekâlâ!.....................................................................................................................................................389 Eve sağ salim vardım..........................................................................................................................393 Delikten çıkıp curcunanın içine dalıverdim ..............................................................................396 Öğrenmeyi unutmamışsak, kazanacağız.......................................................................................399 Koşturmaktan ve toplantılardan rahat yok...................................................................................403 Postalar bana New York’tan daha geç ulaşıyor............................................................................406 Yine bolca “mecburi boş zaman”ım var.........................................................................................409 Wronke kalesine koyuldum..............................................................................................................412 Ah, siz sefil zevzekler!........................................................................................................................416 Bana sık sık yazmalısınız....................................................................................................................421 Olaylar orada muazzam bir gelişme gösterecektir....................................................................425 Göklerden birdenbire çukura düşüp duruyorum......................................................................429 Ruslar için seviniyor musun?............................................................................................................433 Ayaklanma Kasim 1918 - Ocak 1919................................................................................................445 Artık çok sürmez................................................................................................................................445 C’est la révolution................................................................................................................................448 İnsanın dişlerini gıcırdatası geliyor........................................................ ...................................454 Cadı kazam gibi ..................................................................................................................................460 Devrimlerin açık görüş alanına ihtiyacı olur..............................................................................464 Size yardım etmek istiyorum...................................... ..................................................................471 İSİM DİZİNİ ...................................................................................................................................................477 Rosa Luxemburg, 20. yüzyılın en ilginç karakterlerinden biridir. Kısa boyu, koyu renk saçları ve fazla göze çarpmayan dış görünüşüne karşın, konuşan gözleriyle, doğal cazibesiyle, sürükleyici coşkusuyla ve ilham ve rici kaleminin yanında kitleleri etkileyen hitap gücüyle göz kamaştırıyor du. Fikirlerle dolup taşıyordu, olağanüstü eğitimliydi, çok yönlü ve tutku luydu. Bu sayede, özgürlükçü bir kadın olarak yılgınlık anlarında ve kişi sel mağlubiyetlerde yıkılmadan ayakta kalabildi. Bir aile kurma arzusu ger çekleşmedi. Rosa Luxemburg’un hayatı yorucuydu ve çatışmalarla doluydu. Daha iyi bir dünya için savaştı. İdeali, halk tarafından biçimlendirilen, mutlak öz gürlük ve demokrasi temeline dayanan ve kalıcı bir barışı güvence altına alan bir sosyalizmdi. Özgüven sahibi bir Marksist olarak, kapsamlı tarih bilgisi ve derin toplumsal analizleri etkileyiciydi. Uluslararası sosyalist ha reket içerisinde kuruluşuna katıldığı veya etkilediği partilerde dogmatizme ve biçimciliğe tavizsizce karşı çıktı. Taraftarlarının gücüne güvenerek, sos yal adaletsizliklerin ve politik gericiliğin, ulusal düşmanlıkların ve savaşın kaynağı olan kapitalizme karşı yılmadan mücadele etti. Keskin polemikle ri, itiraz ve öfke uyandırdı. Ancak olağandışı gerçeklik duygusu ve yaratıcı eleştirisi, Rosa Luxemburg’a sonraları doğrulanan öngörülerinde yardım cı oldu. Buna karşın, bazı temel konularda hataları ve hararetle savundu ğu yanılgıları oldu. Rosa Luxemburg mutluluk ve başarı arayışında pek çok dost ve sempa tizan kazandığı gibi, bazen de kaybetti; sempati, hüsran ve kendi çevresi de dâhil olmak üzere hor görmeyle karşılaştı. Özel ve politik yaşamında hem kendisinden, hem de başkalarından beklentisini hep yüksek tuttu. Başkalarıyla birlikte vakit geçirmeyi sevmesine rağmen, çoğu zaman yal nızlığa sığındı. Nazik ve kaba, anlayışlı ve öfkeli, neşeli ve durgun, alçak gönüllü ve kendini beğenmiş, uyumlu ve kavgacı, soğukkanlı ve heyecan lı olabiliyordu. Edebiyat, resim ve müzik onun için, uzak ülkelere yapılan seyahatler gibi vazgeçilmezdi. Yabancı kültürlerde derinleştiği kadar yer li bitki ve hayvanlar dünyasında da derinleşti. Acımasız bir açıklıkla yaz- dığı birçok şairane mektubunda günlük baskılardan kaçış yolu aradı; ar kadaşları ve karşıtlarıyla diyalogunu sürdürdü. Bunlarda şu ilkeyi temel aldı: “îç dünyası gerçekten zengin ve özgür olan bir kişi her zaman doğal davranabilir ve kendisine ihanet etmeksizin tutkularının onu yönlendir mesine izin verebilir.”1 * * * Birçok yaşam öykücü Rosa Luxemburgern kişiliği ve mirasının büyüsü ne kapıldı.2 Bazıları Elzbieta Ettinger gibi “bir kadın, bir Yahudi ve bir sa kat olarak üç damgayla lekelenmiş, genelde pek tanınmayan bir insanın”3 portresini çizmek istedi. Peter Netti, Gilbert Badia veya Georg W. Strobel gibileri içinse Rosa Luxemburg bir bütün olarak her şeyiyle merak ve heye can uyandırıcıydı; ama buna rağmen araştırmalarına tarihsel ağırlık nok taları koydular. Örneğin 1968 yılında Doğu ve Batı Avrupa’nın muhalif ha reketlerinde gözlemlediği “Lenin, Mao, Castro, Sartre, Marcuse ve Rosa Luxemburg’un fikirlerinin çorbamsı bir karışım”ına şaşıran Peter Netti “kurumsallaşmamış devrimin eşsiz Peygamberi’ni4 araştırdı. Lelio Basso, Ossip K. Flechtheim, Iring Fetscher, Georges Haupt, Oskar Negt, Ernest Mandel ve Christel Neusüß gibi başkaları ise Rosa Luxemburg’un teorile rine ve bazı varsayımlarına yoğunlaşıp, bunları Marx ve diğer düşünürler le ilişkilendirdi. Luise Kautsky ve Henriette Roland Holst-van der Schalk, Rosa Luxemburg ile yaşadıkları kişisel anılar temelinde, ona dair birbirine benzer portreler çizdiler. Paul Frölich, Feliks Tych, Helmut Hirsch, Alexan der Kochariski, Narihiko Ito ve Frederik Hetmann onu geniş bir okuyucu kitlesine tanıttı, Max Gallo “bir ütopya uğruna şehit düşmüş”5 bu kadının anısı önünde eğildi. Onu ideolojik bir çerçeveden komünist veya sosyal de mokrat parti geleneğiyle özdeşleştirenler ise, genelde kendi tercihlerine da yalı seçmeci bir okuma yaptı.6 Günter Radczun ve benim gibi, Rosa Luxemburg’u 100. doğum yıldönü münde Stalin’in “Lüksemburgizm”i lanetleyen yargılarından kurtarmak isteyenler birtakım çelişkilere düştü; çünkü Rosa Luxemburg’un düşünce ve eylemi daha çok Lenin’le ölçülmüş ve kahramanlara tapınmaya yeterin ce karşı çıkılmamıştı. Burada sunulan yeni yaşam öyküsü, Luxemburg biyografisindeki tek yönlülükleri aşmayı amaçlıyor. Başlıca hedefim, kapsamlı arşiv çalışma ları, yayınlanmış kaynaklar ve yeni araştırma sonuçları temelinde, Rosa Luxemburg’un gelişimini gerçeğe uygun şekilde ve geniş açıdan göstermek. Elinizdeki biyografi, Rosa Luxemburg’un hayatındaki çeşitli durakları ta kip ediyor ve kişiliğinin, teorik çalışmalarının ve politik ve pedagojik faali yetlerinin birliğini gözler önüne sermek istiyor. Girdiği çatışmaların ve ba
The list of books you might like
