6 I Y A S OCAK 2015 / ISSN 1302-1435 • ROKETSAN CMMIDEV SEVİYE 3 ile GÜCÜNE GÜÇ KATTI • LAZER UMTAS 27. yıl Roketsan, bir TSKGV kuruluşudur. sayı 6 ocak 2015 içindekiler OCAK 2015 - SAYI 6 - 6 AYDA BİR YAYIMLANIR içindekiler 3 ISSN 1302-1435 Roketsan Adına Sahibi Selçuk YAŞAR başkan’ın mesajı 4 Sorumlu Müdür (Yazı İşleri) Dr. Yavuz AKA Yayın Kurulu genel müdür’ün mesajı 5 Dr. Hüdai ÖZDAMAR İclal DURAL Evrim Ayşen ATAKAN Harun VURGUN yayın kurulu’ndan 6 Esra DOĞU Mustafa Akın ERDEM Duygu ÖZCAN Koray ŞATIRTAV roketsan 1 numara 7 Nazlı ÖZDER Kapak Tasarımı Harun VURGUN kurumsal kimliğimiz 8-9 Tasarım - Grafik Uygulama Etkileşim Grafik Tasarım Halit Ziya Sk. No: 26/3 Çankaya / Ankara Tel: +90 (312) 441 71 93 tasarımve Basım Yeri mühendislik gücümüz 10-40 Ankara Ofset Sanayi 1 Cd. Necatibey İş Hanı 93/44 İskitler / Ankara Tel: +90 (312) 384 50 63 fuarve organizasyonlar 42-53 Yönetim Yeri Roketsan A.Ş. Kemalpaşa Mah. roketsan’dan haberler 54-59 Şehit Yüzbaşı Adem Kutlu Sk. No: 21 06780 Elmadağ / Ankara Tel: + 90 (312) 860 55 00 Faks: + 90 (312) 863 42 08 [email protected] roketsan’lı olmak 60-67 [email protected] [email protected] [email protected] • misafirlerimiz 69-73 Bu dergide yayınlanan yazılar, yazılarda yer alan dü- şünce ve önerilerle kullanılan kaynakların doğrulu- ğuna ilişkin her türlü sorumluluk yazar(lar)a aittir. Bu kapsamda Roketsan A.Ş. sorumlu tutulamaz. Yazılar roketsanve sanat 74-75 referans gösterilmeden basılamaz, kopyalanamaz ve paylaşılamaz. Dergide yer alan yazı ve makaleler Ro- ketsan A.Ş. ve/veya atıf yapılan diğer kurum ve kuru- luşların görüşlerini değil, sadece yazarın kendi kişisel basın’da roketsan 76-83 düşüncesini yansıtmaktadır. 3 roketsan dergisi başkan’ın mesajı Sayın Okurlarımız Tasarlayıp ürettiğimiz yüksek teknolojili Türkiye Cumhuriyeti’nin sanayileşme- kendi kategorisinde dünyada saygın bir ürünler, gerçekleştirdiğimiz ilkler, son sinde lider kuruluşlardan biri olan Roket- yer edinmiştir. Bu gurur tamamen Roket- dönemde art arda imzaladığımız başarılı san; 400 milyon doları aşan yatırımı, san çalışanlarının eseridir. Başta Sayın anlaşmalar ve geliştirdiğimiz projeler ile kalifiye insan kaynağı, tasarım, test ve Genel Müdürümüz olmak üzere emeği ‘’Türkiye’nin Gururu’’ olarak yükselmeye üretim alt yapısıyla yürüttüğü 50’den geçen tüm personelimizi takdir ve tebrik devam etmekteyiz. fazla proje ile son 5 yılda cirosunu 4’e eder; bu vesile ile, tüm Roketsan çalışan- katlayarak kendi alanında dünyadaki ra- larımızın ve saygıdeğer okurlarımızın Hem ülke savunmamıza hem de dünya kipleri ile rekabet edebilecek düzeye yeni yıllarını kutlar, esenlikler dilerim. barışına hizmet eden ileri teknoloji ürün- ulaşmıştır. lerimizin başarı ile zamanında teslim edil- Saygı ve Sevgilerimle, mesi ve geleceğe yönelik yeni Roketsan’ın ulaştığı seviyenin somut gös- sözleşmelerin imzalanması Roketsan’ın, tergesi; 22 Ekim 2014 tarihinde Lock- planlanan stratejik hedeflerine, şimdiden heed Martin ile imzaladığımız işbirliği ulaşmasını sağlamıştır. Bu başarı “Türk anlaşmasıdır. Bu anlaşma ile geleceğin Dr. Eyüp Kaptan savunma sanayiinin parlayan yıldızı Ro- uçağı F-35 (JSF)’ler Roketsan’ın SOM-J fü- Korgeneral (E) ketsan” yorumlarını yapanları, haklı kıl- zesi ile uçacaktır. Birkaç yıl önce hayal Yönetim Kurulu Başkanı mıştır. bile edilemeyen bu işbirliği ile Roketsan 4 sayı 6 ocak 2015 genel müdür’ün mesajı Değerli Okurlarımız Çeyrek asırı geride bırakarak geleceğe düzenlenen ADEX Savunma Sanayii Fua- ment) Kıymetlendirme faaliyetleri sonu- daha emin adımlarla yürüdüğümüz bu rı’nın başrol oyuncularından biri olarak, cunda Roketsan, CMMIDEV/3 olarak tes- yıl da, Roketsan olarak dünya çapında iş- teslimatını gerçekleştirdiğimiz silah siste- cillenmiştir. Böylelikle Roketsan, Türki- lere imza atmanın gururunu taşıyoruz. mini ilk kez bu fuarda tanıttık. ye’de bir ilke imza atarak, sektöründe bu belgeyi bünyesindeki tüm tasarım ve ge- Ülke durdukça duracak bir değer olan Türk Hava Kuvvetlerinin ihtiyacını karşıla- liştirme süreçleri için alan ilk kuruluş ol- Roketsan’ın, yakın zamanda gerçekleştir- mak üzere Savunma Sanayii Müsteşarlı- muştur. diği projeler dünya gündeminde yer alır- ğınca yürütülmekte olan SOM–J projesi ken, sorumluluğumuzun artarak devam kapsamında, F-35 uçağının iç silah istas- Ülkemiz savunma sanayiinde kendi ala- ettiğinin bilincindeyiz. Temmuz ayında, yonunda taşınabilecek şekilde, özel ola- nında tek olan Roketsanımızın kuruluş Türk Silahlı Kuvvetlerinin Alçak ve Orta İr- rak geliştirilmekte olan SOM-J’nin ABD ve heyecanını ve başarılarını yaşayanların tifa Hava Savunma ihtiyacına cevap ve- F-35 kullanıcısı diğer ülkelerin hizmetine dilinden aktardığımız 25. Yıl Kitabımızı recek ve dünyadaki örnekleriyle yarışır sunulması için şirketler arasında ortak ça- sizlerle paylaşmış olmanın sevinci içinde- nitelikte bir hava savunma füzesinin ül- lışma yapılması ve füzenin diğer hava yiz. kemize kazandırılması amacıyla, 2011 yı- platformlarına uygulanmak üzere tüm lında Savunma Sanayii Müsteşarlığınca dünyada birlikte pazarlanması amacıyla 2015 yılında da Roketsan’ın başarılarını başlatılan proje kapsamında, tamamen Lockheed Martin firması ile gerçekleştir- sizlerle paylaşacak olmanın hevesi ve he- Milli imkanlarla, Roketsan tarafından ta- diğimiz SOM-J İşbirliği Anlaşması, dünya yecanı içinde sevgi ve saygılarımı sunu- sarlanıp geliştirilen ve üretilecek olan standartlarında işler yapan bir firma ol- yorum. Milli Orta İrtifa Hava Savunma Füzesi duğumuzun kanıtıdır. HİSAR-O’nun ilk uçuşlu testi olan Balistik Test Füzesi atışını büyük bir başarıyla ger- Diğer bir taraftan, 22 Eylül 2014 tari- çekleştirdik. hinde başlayıp, 2 Ekim 2014 tarihinde Selçuk Yaşar tamamlanan CMMIDEV (Capability Ma- Genel Müdür Kardeş ülke Azerbaycan’da bu yıl ilk kez turity Model®Integration - for Develop- 5 roketsan dergisi yayın kurulu’ndan Değerli Okurlarımız “İnsanlar; sosyal bünyede bir bina meydana getirmek için birbirleriyle kenetlenen, birbirine destek olan, yapı taşları gibi olmalıdırlar.” Alexis Carrel Başarılarla dolu bir yılı geride bırakırken, ediyor. rım ve mühendislik alt yapımız, başarı ve dergimizin yeni sayısında sizlerle birçok takım ruhu ile yürüttüğümüz projeler, farklı konuyu paylaşacak olmanın mut- Çalışanlarımızla yürüttüğümüz kurumsal fuarlar, kurumsal etkinlikler ve sosyal luluğu içindeyiz. sosyal sorumluluk projelerinin başka ha- faaliyetlerimiz devam edecek. yatlara ışık olmasının motivasyonu ve Roketsan Ailesi olarak çalışmalarımızı hız Roketsanlı olmak ile aile olmak kavram- Yeni yılın hepimize sağlık, başarı ve mut- kesmeden sürdürüyoruz. Roket ve füze larının eş değer olmasına inanmanın luluk getirmesini diliyoruz. alanında ülkemizin bir numaralı kuru- keyfiyle birçok sosyal faaliyet gerçekleş- luşu olan Roketsan, dünyada ses geti- tiriyoruz. Saygılarımızla, ren işlere imza atarak uluslararası pazardaki saygınlığını artırmaya devam 2015 yılında da; sürekli güçlenen tasa- Yayın Kurulu 6 sayı 6 ocak 2015 roketsan 1 numara roketsan ve lockheed martin’den dev işbirliği anlaşması Roketsan ve Lockheed Roketsan ve Lockheed Martin Missiles Martin Missiles and Fire and Fire Control arasında imzalanan İş- Control Şirketleri, 22 Ekim birliği Anlaşması kapsamında; SOM-J’nin ABD ve F-35 kullanıcısı diğer ülkelerin 2014 tarihinde yeni nesil hizmetine sunulması için şirketler ara- rak bunu daha da ileriye taşımaktayız.” uçak F-35 Lightning II için sında ortak çalışma yapılması ve füzenin diyen EDWARDS, “SOM-J füzesi F-35 ve diğer hava platformlarına uygulanmak diğer uçaklar için zorlu görev gereksi- yeni nesil havadan karaya üzere tüm dünyada birlikte pazarlan- nimleri kapsamında olağanüstü kabiliyet seyir füzesi olan SOM-J ması öngörülüyor. sağlayacaktır. Dünya çapında birinci sınıf bir sistemin üretilmesi ve müşterile- kapsamında bir İşbirliği Amerika Birleşik Devletleri Ankara Büyük- rin uzun menzilli, dayanıklı bir seyir fü- Anlaşması imzaladı. elçisi John BASS, Hava Kuvvetleri Komu- zesi teknolojisi için artan ihtiyaçlarının tanlığı Kurmay Başkanı Hava Korg. karşılanması kapsamında bu iki büyük Mehmet ŞANVER, Savunma Sanayii şirketin bilgi, beceri ve uzmanlığını bir- Türkiye’de özgün olarak geliştirilen Müsteşarı Prof. Dr. İsmail DEMİR, Tübitak leştirmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz.” diye SOM sistemi; otonom, uzun menzilli, Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Abdullah ÇA- ekledi. düşük görünürlüklü, tüm hava şartları VUŞOĞLU'nun katıldığı İşbirliği Anlaşma- için tasarlanmış, yüksek hassasiyetli ha- sı'nı, Lockheed Martin Missiles and Fire Dr. Eyüp KAPTAN; “Roketsan olarak biz vadan karaya seyir füzesi olarak tanım- Control adına İcradan Sorumlu Başkan bu işbirliğinin SOM-J üzerindeki ilgiyi bü- lanmaktadır. SOM-J varyantı ise, Türk Yardımcısı Richard H. EDWARDS ve Ro- yüteceğine ve F-35 uçağındaki su üstü Hava Kuvvetlerinin ihtiyacını karşılamak ketsan adına Yönetim Kurulu Başkanı hedef kabiliyeti gereksinimlerini karşıla- üzere Savunma Sanayii Müsteşarlığınca Korg. (E) Dr. Eyüp KAPTAN imzaladı. yacak üstün bir çözüm sunacağına ina- yürütülmekte olan proje kapsamında, nıyoruz. Lockheed Martin ile birlikte, bu F-35 uçağının iç silah istasyonunda ta- “Lockheed Martin ve Türkiye arasındaki işbirliğine değer veriyor ve gelecekte şir- şınabilecek şekilde, özel olarak geliştiril- ortaklık uzun bir geçmişe sahiptir. Roket- ketlerimiz arasındaki iş fırsatlarını geniş- mektedir. san ile bu önemli projede işbirliği yapa- letmeyi amaçlıyoruz.” diye belirtti. 7 roketsan dergisi kurumsal kimliğimiz ̇insan kaynakları yöneṫiṁinde yeṅi yaklaşımlar girdi olarak kabul edilen insan unsuru, Başka bir ifade ile; Ulu Önderimiz Mus- küreselleşme ve dolayısıyla uluslararası tafa Kemal Atatürk’ün 1914 yılında be- rekabet, özellikle bilgi ve iletişim tekno- lirttiği “fikrin gücü” kavramı, günümüz lojisindeki gelişmeler ile stratejik bir modern yönetim anlayışına 100 yıllık bir önem kazanmıştır. aradan sonra, örgüt kültürünün insan odaklı ve insanların fikirlerine önem 1990’lardan itibaren Porter, Prahalad, veren şekilde oluşturulması gerektiği Hamel gibi stratejik yönetim uzmanları; şeklinde bir kez daha damgasını vur- insanlar aracılığı ile elde edilebilecek re- muştur. kabet avantajlarına dikkat çekmişler ve üst düzey veya düşük performansın be- Günümüzde kalıcı rekabet üstünlüğü lirleyicisi olarak işe alınan personelin gü- için ön koşul; olağanüstü, değerli, dülenmesi, kalitesi ve bağlılığı faktörleri- esnek, sürekli kendini geliştiren, deği- nin önemini belirtmişlerdir. şime açık, bilgi üreten ve paylaşan insan kaynaklarına sahip olmak ve yönetmek- İnsan Kaynakları Yönetimi Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mus- tir. Başarılı bir işletmede İKY çalışanları tafa Kemal Atatürk “Kumandan İle Has- motive etmeli, eğitmeli, geliştirmeli, (İKY), kurumun amaçlarının bihal” kitabında; “İnsanları istediği gibi ödüllendirmeli, başarı için gelişimden gerçekleştirilmesinde ve kullanan güç; fikirler ile bu fikre hayati- yararlanmalıdır. bireysel iş gören yet kazandıran ve yayan kimselerdir. Fikrin niteliği de, hiçbir itirazın bozama- Yenilikçi düşünce sistemine sahip olmak, ihtiyaçlarının yacağı kesin bir şekilde kendi kendisini bununla beraber değer yaratmak, yeni karşılanmasında insan kabul etmektir. Bu ise, fikrin yavaş yavaş ürün geliştirme, satış, pazarlama, üretim duyulara nüfuz etmesi, benimsenmesi ya da müşteri ilişkilerinde fark yaratmak, kaynaklarının etkili ve inanç haline dönüşmesi ile mümkün- verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek kullanımını içerir. dür. Böyle olduktan sonradır ki, onu ya da takım çalışmasını güçlendirmek sarsmak için başka mantıkların, düşün- gibi kritik unsurların temelinde “yetenek” celerin hükmü kalmaz.” diyerek, insan bulunmaktadır. Bu nedenle insan kay- İKY yaklaşık 80 yıldan beri işlevsel bir uz- yönetiminde inanç ve güvenin eğitim naklarında yeteneklerin etkin bir şekilde manlaşma ve uygulama alanı olarak ile nasıl başarıya götürebileceğini vur- kullanılmasını sağlayan “yetenek yöne- kabul edilmiş bulunmasına rağmen, as- gulamıştır. timi” kavramı ortaya çıkmaktadır. lında geçmişten günümüze ortak amaç- ları gerçekleştirmek için örgütlenen Ekonomik, sosyal, politik ve teknolojik İşletmelerin başarı sağlamasında anah- insan gruplarının yönetimi ve yönlendi- değişim ve gelişimlerin yaşandığı günü- tar role sahip İnsan Kaynakları; persone- rilmesidir. müz küreselleşen dünyasının yoğun re- kabet ortamında, işletmelerin başarıyı 1900’lü yıllardan itibaren operasyonel yakalayıp ayakta kalabilmeleri için; stra- bir rol üstlenerek insan unsurunu girdi tejileri ile kültürlerinin uyum içinde bu- olarak kabul eden ve emek yönetimine lunması gerekir. Bu uyumu bilgi çağında esas; tedarik, seçim, terfi, eğitim, ücret- gerçekleştirecek olan işletmelerin “insan lendirme gibi bazı bürokratik işlevleri içe- odaklı” bir yönetim anlayışını benimse- ren personel yönetimi, insanı göz ardı meleri zorunludur. etmiş ve sadece işlerin en iyi şekilde ya- pılması üzerine odaklanmıştır. Bu bağlamda, stratejileri uygulamakla görevli çalışanlar için, özgürce düşüne- Ancak; insan odaklı yaklaşımlar sonucu rek yaratıcı fikirler geliştirebilecekleri ve 1960’lı yıllarda İKY’ye geçilmiştir. Bu yıl- değişime uyum sağlayacak davranışlar lardan itibaren İKY yönetsel bir rol sergileyebilecekleri bir örgüt kültürü üstlenmiştir. 1980’li yıllara kadar “For- oluşturulmalıdır. dist-Taylorist” paradigma tarafından bir 8 sayı 6 ocak 2015 kurumsal kimliğimiz lin işe alımı, eğitilmesi, geliştirilmesi ve şekilde şekillendirmişlerdir. yeteneklerinden uygun bir şekilde yarar- lanılması sürecini kapsayan “yetenek yö- Sürekli gelişimin devamını sağlamak için; netimi” kavramı bugün İKY’de temel şirket içi eğitimi en önemli stratejik hedef başarı faktörü haline gelmiştir. olarak belirlemişler, çalışanların fiziksel, zihinsel ve duygusal deneyimlerinin top- Çalışanların yeteneklerini keşfederek, lamını ve aynı zamanda orada çalışmayı bunu zincirin halkaları gibi görüp, bir- düşünen adayların yaşamayı umdukları leştirmek, sinerji yaratmak gerekmekte- deneyimini markanın yaydığı sadakat, dir. Yeni yeteneklerin işletmeye çekilme- verimlilik ve gurur duygusu ile birleştir- sinin yanında, yetenekleri kullanılma- mişlerdir. yan, keşfedilmemiş olan çalışanların da görülmesi ve işletmede tutulması gerek- Şirketin itibarını, kültürünü, vizyonunu, mektedir. şirket hakkındaki olumlu-olumsuz tüm haberleri, kulaktan kulağa yayılan görüş- Globalleşen dünyada bir taraftan işsizlik kaynakları yöneticilerinin rollerinin yeni- leri, işveren markasının rakipleriyle kıyas- büyürken bir taraftansa şirketlerin yete- den tanımlanması, işletmenin kendi ye- lanmasını, web sitesi ya da e-posta nekli çalışanlara ulaşması zorlaşmaktadır. tenek havuzunu oluşturması, başarının yoluyla yapılan iş başvurularını, mülakat- Çünkü, bu çalışanlar dünyanın her ye- kıskanılması yerine ödüllendirilmesi veya ları, adayın çalışanlarla görüşmesini ve rinde iş bulabilmektedirler. Gerçek de- başarılı personelin sahiplenilmesi ile hep işyerini gezmesini, şirketin ürünlerini, ğeri yaratan en iyi çalışanları bulmak ve ben diyen kibir veya egoları yüksek eri- hizmetlerini kullanmayı, müşteri hizmet- bu çalışanları elde tutup geliştirmek şilmez yöneticilerden vazgeçilmesi ge- lerine başvurmayı da içeren geniş bir lis- İnsan Kaynakları’nın (İK) en önemli gö- rekmektedir. teyi yönetmek için “İşveren Markası revleri olmuştur. Yönetim Sistemi”ni kurmuşlardır. Yeteneklerin etkin bir şekilde yönetilme- “Yetenek” kelimesi, iş yaşamı söz konusu sinde ve işletmeye bağlılıklarının sağlan- Engin semaların görünmez kartalı, roket olduğunda işletmeler için gerçekten masında “liderlik” anahtar rol oyna- ve füzeleri üreten Roketsan; iş yaşamın- önemli bir kaynak haline dönüşmekte- maktadır. İş yaşamına giren yeni kuşak- daki ve İnsan Kaynakları alanındaki dir. Yetenek aynı anda başarı, beceri, li- ları yönetmek için, yeni bir liderlik yak- bütün bu gelişmelerin farkında olarak, derlik, pratiklik, yaratıcılık ve zamanı iyi laşımı tanımlamak gerekmektedir. süreçlerini bu çerçevede yapılandırmak- kullanabilme gibi özellikleri içeren bir tadır. kavramdır. Yeni liderlikte hiyerarşik yapı değil, bil- giye dayalı bir yönetim anlayışı geliştiril- Sonuç olarak; doğru insanları, uygun iş- Yetenek yönetiminde sorulması gereken melidir. Okullarda verilen eğitim, tek lerde ve doğru zamanda, mutlu bir ya- temel sorular; “Çalışanım hangi işi daha başına şirketler için yetersiz olmakta ve şantı sürdürerek çalıştırmış olan şirketler iyi yapmaktadır?”, “Çalışanım hangi işi şirketler kendi kadrolarını yetiştirmek ve büyümüş ve dünyada marka olmuşlar- yapmaktan zevk almaktadır?”, “İşlet- sürekli gelişimlerini sağlamak için kendi dır. Bu başarının temeli; paylaşımcı, bil- mede yapılması gereken işler nelerdir?” eğitim sistemlerini kurmaktadırlar. giye saygılı, ben değil biz diyen, ekip şeklindedir. Yetenek yönetimi; işletme- ruhuna sahip, egolarını yenmiş, insana nin ihtiyaçları doğrultusunda doğru ça- Beş yıl önce sadece şirket markası kav- ve sevgiye değer veren, alçak gönüllü lışanların, doğru zamanda, doğru ramı varken, günümüzde işveren mar- insan merkezli yöneticilerdir. işlerde, doğru uygulamaları yapabilme- kası yaratmak, işverenlerle yetenekli lerini sağlamaktır. çalışanların buluşması için en önemli “İnsanı Yönetmek; araç haline gelmiştir. ona sevgi ile yaklaşmak Yetenekli çalışanların sahiplenilmesi için; ve onu değerli kılmak psikolojik sözleşmenin (yani çalışanın iş- Dünyanın her yerinde, yetenekli çalışan- letmeden beklentilerinin) değiştiğinin ların aranmakta olduğunun fark edil- suretiyle belirlenen kabul edilmesi, yetenekli çalışanların iş- mesi üzerine, İşveren Markası yaratma hedeflere ulaşmaktır.” letmeye çekilmesi ve işletmede tutul- çalışmalarına başlanılmıştır. ması konusunun üst yönetimin önceliği haline getirilmesi, işletmenin pazarda Başarılı şirketler, öncelikle dünyanın en Zafer ÇAMLICA çekiciliğini artıracak politika ve uygula- iyi yeteneklerinin nasıl bir çalışma ortamı Tümgeneral (E) maların başlatılması, çalışanların kazan- istediğini, iş yaşamından neler bekledik- dığı bir ortam yaratılması, insan lerini araştırmışlar, sonra iş ortamını bu Yönetim Kurulu Başkanı Vekili 9 roketsan dergisi tasarım ve mühendislik gücümüz lazer umtas 2012 yılı başında Roketsan kamyon, arazi aracı, hafif korugan, Hellfire füzeleri ile kullanılmaktadır. Hell- öz kaynakları ile siper, bina, alçak irtifada hover yapan fire füzesi yarı-aktif lazer arayıcı başlığa helikopterler ve deniz hedeflerine karşı sahip havadan karaya/denize kullanılan geliştirilmeye başlanan kullanılabilmektedir. 2014 yılı son çey- lazer güdümlü bir füze sistemidir. İki füze LAZER UMTAS, havadan reği itibariyle LAZER UMTAS öz kaynak arasındaki teknolojik benzerlik LAZER projesi kalifikasyon sürecine başlamıştır. UMTAS füzesinin Hellfire füze sisteminin karaya/denize, atış öncesi Projenin geldiği olgunluk seviyesi ile fü- Milli alternatifi olmasını sağlamıştır. ve atış sonrası kilitlenebilen zenin farklı platform alternatiflerine en- tegrasyon çalışmaları hız kazanmış Dz.K.K.lığının kararları ve direktifleri doğ- yarı-aktif lazer güdümlü, bulunmaktadır. Füzenin kullanım ve rultusunda 2014 yılı ilk çeyreğinde baş- uzun menzilli (8 km) performans özellikleri dikkate alındı- latılan çalışmalar 16 Eylül 2014 tarihinde tanksavar füze sistemidir. ğında, platform alternatiflerden bir ta- ilk meyvesini vermiş ve S70-B Seahawk nesi olarak Dz.K.K.lığı envanterinde helikopterinden LAZER UMTAS füzesi bulunan S70-B Seahawk helikopteri ön gösterim atışı başarıyla sonuçlanmıştır. Füze taarruz helikopterlerinden ve kara plana çıkmaktadır. araçlarından gece/gündüz atılabilmekte Gösterim Atışı Entegrasyon Süreci ve kullanılan harp başlığına göre; ana- Mevcut durumda S70-B Seahawk heli- muharebe tankı, zırhlı personel taşıyıcı, kopterleri, üzerlerine entegre edilmiş Gösterim atışı çalışmalarına yönelik Ro- ketsan öz kaynakları kullanılarak S70-B helikopterine stand-alone bir entegras- yon çalışması yürültülmüştür. Bu enteg- rasyon faaliyeti kapsamında gösterim atışına yönelik asgari ihtiyaçlar belirlen- miş ve bu ihtiyaçlardan hareketle Roket- san koordinasyonunda S70-B helikop- teri ile uyumlu Füze Ateşleme Sistemi ge- liştirilmiştir. Tasarlanan Füze Ateşleme Sistemi (FAS), helikopter kokpitine takıla- rak pilotlara atış esnasında füzenin ve fü- zeyi taşıyan lançerin bilgilerini iletmiştir. FAS, S70-B helikopteri ile asgari ölçüde Şekil 1: S70-B Seahawk Helikopteri (Fotoğraf: www.sikorsky.com) arayüzü olacak şekilde tasarlanmış olup helikopterden güç gereksinimi haricinde helikopterin herhangi bir aviyoniği ile bir arayüz gereksinimi bulunmamaktadır. Böylelikle entegrasyon faaliyeti çok kısa bir sürede sorunsuz olarak yapılabilmiş- tir. Entegrasyon süreci elektriksel enteg- rasyon ve FAS enstelasyonu olmak üzere iki safhalı bir süreçte ele alınmıştır. İlk safhada kablaj tasarımı, üretimi ve enstelasyonu faaliyetleri gerçekleştirilmiş- tir. Bu kapsamda helikopterden sağlana- cak güç ihtiyacının alınacağı noktalar Şekil 2: LAZER UMTAS Füze Ateşleme Sistemi 10
Description: