Residues Brochure Turkish_FIN.indd

14 Pages·2014·4.54 MB·Turkish

Pestisit Kullanımı
ve Gıda Güvenilirliği
21/08/14 14:01
İçerik
Pestisitlerin doğru kullanımının sağlanması 1
Kalıntı düzeylerinin ölçümü 2
Güvenliğin ölçümü: ADI ve ARfD 4
Maksimum kalıntı limitlerinin aşılması 5
İthalat toleransları 6
Maksimum kalıntı limitleri neden aşılır? 7
Bitki koruma ürünleri nasıl doğru ve güvenli kullanılır? 8
Kalıntı düzeylerini neler etkiler? 9
6 Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği
Residues Brochure Turkish_V04.indd 6-8
Pestisitlerin doğru
kullanımının sağlanması
Tıbbi ilaçlarda olduğu gibi Bitki Koruma göre, elde edilebilen uygun değerlerin en
Ürünleri de yasal düzenlemelere tabidir. düşüğünden yola çıkarak tespit edilmektedirler.
MRL önemli bir ticari standarttır.
Bu ürünler, bitki ve bitkisel ürünler
üzerinde kullanılmalarına izin verilmeden Maksimum Kalıntı Limitleri (MRL) bir bitki
önce yetkili devlet kurumlarınca güvenlik koruma ürününün doğru bir şekilde kullanılıp
değerlendirmesine tabii tutulurlar. kullanılmadığını belirlemeye de yardımcı olurlar.
Üreticiler, bitki koruma ürünlerini kullanırken AB’nde bu MRL değerleri, Avrupa Komisyonu
mutlak suretle İyi Tarım Uygulamaları tarafından Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu
(ITU=GAP) çerçevesinde ve mümkün (EFSA) ve üye ülkelerin de birlikte rol aldığı bir
olduğunca az ve yalnızca gerekli olduğunda yasal süreç sonunda tespit edilmektedir.
kullanma temel prensibine uymalıdırlar.

Bitki Koruma Ürünleri, yetkili kurumlarca yapılan
Pestisit kalıntıları, hasat
risk değerlendirmeleri sonucu, ürünün doğru
edilmiş bitki veya bitkisel
kullanımının ardından oluşabilecek kalıntının
tüketici için sorun teşkil etmeyeceği kanaatine ürünlerin içinde ya da üzerinde
varılması durumunda ruhsatlandırılmaktadır.
kalmış eser miktarlardaki bitki
Hasat sonrasında ürünler üzerindeki olası kalıntı
koruma ürünü artıklarıdır.
miktarı maksimum limitler (MRL) çerçevesinde
düzenlenmekte olup, bu limitler ALARA
(As Low As Reasonably Achievable) prensibine
Pestisit kalıntıları: Maksimum
Kalıntı Limiti (MRL) nedir,
tükettiğim gıda güvenilir mi?
ECPA’nın açıklayıcı videosunu izle!
Bunlar ve daha fazlası için:
http://www.youtube.com/user/
eurocropprotection/videos
Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği 1
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 1 21/08/14 14:02
Kalıntı düzeylerinin ölçümleri
İNSAN SAĞLIĞI IÇIN RISK

T 4. Bölge
E
Y NOAEL aşılmıştır; insan sağlığı açısından
I güvenli değildir. Söz konusu bitki veya
Z
U bitkisel ürünün satışının durdurulması için
R acil önlemler alınmalıdır.
A
NOAEL
M

N
A
T
3. Bölge
R
A ADI ve/veya ARfD önemli ölçüde
/ aşılmıştır; insan sağlığı açısından güvenli
K
S olmayabilir. ADI ve ARfD değerlerinin
INCREASE RI güvenlik sınırları dikkate alınarak vaka
bazında değerlendirme yapılması
Ş
I gereklidir. Eğer gerekiyorsa söz konusu
M
bitki veya bitkisel ürünün satışının
L ARfD
I durdurulması için önlemler alınmalıdır.
R
I
D
ADI
N
E
L
I
K
Ş 2. Bölge
LI MRL değeri aşılmıştır; söz konusu bitki
A I veya bitkisel ürün yasal olarak ticarete
L uygun değil, ancak insan sağlığı açısın-
R dan güvenlidir.
A
L
S MRL
A
T
S
I
K
1. Bölge
I
L MRL değeri ile uyumludur, söz konusu
K
R bitki veya bitkisel ürünün ticareti yasaldır;
A
insan sağlığı açısından güvenlidir.
F
2 Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 2 21/08/14 14:02
İNSAN SAĞLIĞI IÇIN RISK

T 4. Bölge
E
Y NOAEL aşılmıştır; insan sağlığı açısından NOAEL
I güvenli değildir. Söz konusu bitki veya (Hiçbir Olumsuz Etkinin Görülmediği Düzey):
Z
Olumsuz bir etkinin oluşmadığı yapılan testlerle
U bitkisel ürünün satışının durdurulması için
R acil önlemler alınmalıdır. belirlenmiş olan en yüksek maruz kalma düzeyidir.
A
NOAEL
M

N
A
T ARfD (Akut Referans Doz):
3. Bölge
R Bir maddenin tüketicinin sağlığına herhangi
A ADI ve/veya ARfD önemli ölçüde bir etki yapmaksızın tek bir gün içerisinde,
K/ aşılmıştır; insan sağlığı açısından güvenli tüketebileceği değeri temsil eden toksikolojik NOAEL ile ADI/ARfD
S olmayabilir. ADI ve ARfD değerlerinin güvenlik limitidir. değerleri arasında
INCREASE RI güvenlik sınırları dikkate alınarak vaka en az 100 kat
bazında değerlendirme yapılması
IŞ gereklidir. Eğer gerekiyorsa söz konusu ADI (Kabul Edilir Günlük Alım): güvenlik faktörü
M bitki veya bitkisel ürünün satışının Bir maddenin tüketici sağlığına belirgin bir risk uygulanmaktadır.
L ARfD oluşturmadan kişinin hayatı boyunca, her gün
I durdurulması için önlemler alınmalıdır.
R tüketebileceği değeri temsil eden toksikolojik
I
D güvenlik limitidir.
ADI
N
E
L
I
K
Ş 2. Bölge
LI MRL değeri aşılmıştır; söz konusu bitki
A I veya bitkisel ürün yasal olarak ticarete Maksimum Kalıntı Limitleri (MRL)
L uygun değil, ancak insan sağlığı açısın- toksikolojik güvenlik limitleri
R dan güvenlidir.
A MRL (Maksimum Kalıntı Limiti): değildir. Bunlar ticari bir standart
L Bellirli bir etkili madde için belirli bir tarım
S MRL ürününde bulunmasına izin verilen yasal olup, işlenmemiş bitki ve bitkisel
A
T olarak belirlenmiş en yüksek değeri ürünlerin (örneğin, soyulmamış
S temsil eder. muz ya da portakal) içinde ya da
KI Esas itibariyle, Bitki Koruma Ürünü’nün
I 1. Bölge doğru bir şekilde kullanılmış olduğunu üzerinde bulunabilecek, yasal
KL MRL değeri ile uyumludur, söz konusu kontrol etmekte kullanılan bir ticaret olarak izin verilmiş maksimum etkili
R bitki veya bitkisel ürünün ticareti yasaldır; standartıdır. madde miktarını gösteren değerdir.
A
insan sağlığı açısından güvenlidir. Bir başka deyişle, tarım ilacının
F
doğru kullanılıp kullanılmadığını
tespit etmeye hizmet ederler.
Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği 3
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 3 21/08/14 14:02
Güvenliğin Ölçümü: ADI ve ARfD
AB yasaları gereği, (ADI) ve (ARfD) değerleri Ruhsat ancak, maksimum kalıntı limitlerinin
hayvanlarda yapılan testlerin sonucuna göre bir dizi en kötü durum senaryosu altında dahi
elde edilen değerler olup gözlenebilir hiçbir güvenli olduğu kanıtlandıktan sonra verilir.
olumsuz etkinin görülmediği en yüksek doz
(NOAEL=No Observable Adverse Effect Tüketicinin korunması toksikoloji esaslı
Level) baz alınarak tespit edilmektedir. güvenlik limitleri aracılığıyla sağlanır:
Uluslararası prosedürlere uygun olarak,
hayvanlar ile insanlar ve ayrıca bireyler ADI (Kabul Edilir Günlük Alım); bir
arasında farklılıklar olabileceği dikkate maddenin tüketici sağlığına belirgin bir
alınarak NOAEL en az 100’e bölünerek bir risk oluşturmadan kişinin hayatı boyunca,
emniyet faktörüne tabi tutulmaktadır.Kronik her gün tüketebileceği değeri temsil eden
(uzun süreli) ve akut (kısa süreli) etkilere göre toksikolojik güvenlik limitidir.
NOAEL farklılık gösterebileceğinden, ADI ve
ARfD farklı düzeylerde tespit edilebilirler. ARfD (Akut Referans Doz); bir maddenin
tüketicinin sağlığına herhangi bir etki
Bir aktif madde ruhsatlandırılmadan yapmaksızın tek bir gün içerisinde,
önce, yapılan beslenme risk analizi ile tüketebileceği değeri temsil eden toksikolojik
tüketicinin kalıntıya kronik ve akut olarak güvenlik limitidir
olası bir maruziyetinin, sırasıyla ADI
ve ARfD değerlerinin altında olduğu
sağlama alınmaktadır.
Araç trafiğinde emniyet faktörü 100’ün anlamı nedir?
60 m
Saatte 120 km süratle giderken öndeki araca çarpmamak
için 60 metre fren mesafesi gerekmektedir.
6000 m
Saatte 120 km süratle giderken 100 kat emniyet faktörü uygulandığında
öndeki araca 6000 metre yani 6 km mesafe bırakmak gerekir.
Kaynak IVA 2008
4 Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 4 21/08/14 14:02
Maksimum Kalıntı Limitlerinin
Aşılması
Maksimum Kalıntı Limitlerinin aşılması Ancak maksimum kalıntı limitleri dünya
sağlık açısından mutlak risk oluşması çapında birbiriyle uyumlaştırılmadığından,
anlamına gelmez. Ancak, genel olarak bir ülkenin tarım ürünlerinin daha düşük
pestisitin doğru kullanılmadığını gösterir. maksimum kalıntı limitleri olan bir başka
MRL değerini aşan ölçekte kalıntı içeren ülkeye ihracatı sırasında limit aşımı
gıda ürünleri pazara sürülemez. durumu oluşabilir.
Üretcilerin pestisitleri etiket bilgileri
uyarınca ve İyi Tarım Uygulamaları (ITU)
çerçevesinde kullanması durumunda
normal olarak hasat edilen ürünlerde ilgili
ülkenin maksimum kalıntı limitleri (MRL)
aşılmamaktadır.
Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği 5
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 5 21/08/14 14:02
İthalat toleransları
Ülkelerdeki farklı kalıntı limiti uygulamalarından İthalat toleransları, uluslararası ticareti
kaynaklanan ticari sorunları çözmek için ithalat kolaylaştırmak ve diğer ülkelerde ruhsatlı olan
toleransları uygulanmaktadır. bitki koruma ürünleri ile muamele görmüş
tarım ürünlerinin ithalatına imkan tanımak
üzere tespit edilmiş olan maksimum kalıntı
limitleridir.
Uluslararası ticarette
Maksimum Kalıntı Limitleri İthalatçılar, ithal etmek istedikleri malın
aşağıda belirtilen koşullara uygunluğunu
Bir MRL, yalnızca bir ülkedeki çiftçilerin ortaya koymaları durumunda ithalat toleransı
herhangi bir zararlı, hastalık ya da talep edebilirler:
yabancı ot kontrolü için o pestisite ihtiyaç • Kalıntısı bulunabilecek aktif maddenin
duymaları halinde tesis edilir. Örneğin AB’nde ruhsatlı olması, ancak ithal edilecek
İngiltere’de muz yetiştirilmediğinden, tarım ürünün AB’nde yetiştirilmiyor olması
muz bitkisinde ruhsatlı bir tarım ilacı (örneğin Papaya);
bulunmamaktadır. • Kulanılmış olan maddenin AB’nde artık
kullanılmıyor ya da henüz kullanıma
Farklı kalıntı limitlerinin bir diğer nedeni
alınmamış olması; veya
de ülkesel koşullardır. Örneğin nemli
• AB’nde ruhsatlı olmasına rağmen, ihracatçı
iklimlerde mantari hastalıkların yoğun
ülkenin İyi Tarım Uygulamaları’na göre
olması daha fazla fungisit (mantar ilacı)
(GAP=İTU) ruhsatlandırılmış kullanımının
kullanımını gerektirebilir.
AB’nin kritik GAP’ine (iyi tarım uygulamaları)
göre daha yüksek bir kalıntı değerine sebep
Bu MRL’ler “İthalat toleransları” (Import
olması.
tolerance) olarak adlandırılırlar ve yine
aynı yüksek güvenlik standartları ile
uyumlu olmalıdırlar. İthalat toleransları
uluslararası ticareti kolaylaştırırlar.
6 Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 6 21/08/14 14:02
İthalat toleransları MRL aşılmasının nedenleri nelerdir?
MRL değerleri aşağıdaki nedenlerle Diğer özel durumlar:
aşılabilmektedir:
• Komşu bahçe veya tarlalarda yapılan
• Bitki Koruma Ürünü etiket tavsiyeleri uygulamalar sırasında zirai ilaç
uyarınca kullanılmamıştır; bulaşması (sürüklenmesi).
a) Pestisit için belirlenmiş son uygulama • Depolama sırasında zirai ilaç bulaşması.
ile hasat arası bekleme süresine • Uygun gitmeyen iklimsel koşullar
uyulmamıştır; nedeniyle kalıntı yoğunluğu azalma
b) Pestisit yanlış dozda (fazla oranlarında düşüş.
miktarlarda) kullanılmıştır; • Doğal olarak oluşan bazı maddelerin
c) Bitki koruma ürününe ilişkin (bileşiklerin), gıda üzerinde
depolama, kullanım ve uygulama bulunabilecek pestisiti veya
sonrası temizliğe yönelik güvenlik metabolitlerini taklit etmesi (örneğin,
yönergelerine uyulmamıştır. Lahanagiller’deki karbon disülfit)
• Kullanılan bitki koruma ürünü ülkede
ruhsatlı değildir ve/veya yasal olmayan
şekilde kullanılmıştır;
• Ruhsatlı bir bitki koruma ürünü, tavsiye
dışı bir tarım ürününde kullanılmıştır;
• Kullanımı sonlandırılan tarım
ilaçları sonrasında değişen tarımsal
uygulamalar;
• Söz konusu gıda ürünü AB dışından ithal
edilmiş olup, kalıntıya ilişkin maddeye ait
belirlenmiş bir MRL veya ithalat toleransı
bulunmamaktadır,
• Çevreden bulaşmalar
• AB MRL değerlerinde yapılan değişiklikler
Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği 7
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 7 21/08/14 14:02
Bitki koruma ürünleri nasıl doğru
ve güvenli kullanılır?
• Ortaya çıkabilecek problemleri zamanında • Raf ömrü (Miadı) dolmuş zirai kimyasalları
tespit edebilmek için ürününüzü sürekli veya bozulmuş kimyasalları kullanmayınız
olarak gözlem altında tutunuz; (son kullanma tarihini kontrol ediniz);
• Etikette verilmiş olan yönergeleri dikkatle • Zirai kimysalları, etiket yönergeleri
okuyunuz ve uygulayınız, uyarınca ve belirlenmiş dozlarda
uygulayınız;
• Ürününüzde zarar yapan hastalık, zararlı
ya da yabancı otlar ve bunlara karşı • İlaçlamalar arasında geçmesi öngörülen
tavsiyesi olan zirai kimyalalar konusunda bekleme sürelerine uyunuz;
yetkili bir uzmana danışınız, bu ilaçları
• Son ilaçlama ile hasat arasında geçmesi
reçete alarak kullanınız.
gereken hasat öncesi bekleme sürelerine
• Kullandığınız bitki koruma ürünü ülkenizde uyunuz;
ruhsatlı ve yetiştirdiğiniz ürününüz için
• Uygulamaların hemen sonrasında
resmi tavsiyeye sahip olmalıdır;
ilaçlanmış alana girmeyiniz.
• Yetiştirdiğiniz ürün ihracata yönelik ise
• Kullandığınız zirai kimyasallara ilişkin
kullandığınız ilaçların ithalatçı ülkede tescil
düzgün ve doğru bir şekilde kayıt tutunuz
edilmiş bir MRL’e ya da ithalat toleransına
ve kayıt defterine işleyiniz.
sahip olmasına dikkat ediniz (şüpheniz
varsa bir uzmana danışınız);
8 Pestisit Kullanımı ve Gıda Güvenilirliği
Residues Brochure Turkish_FIN.indd 8 21/08/14 14:02