région de bruxelles - capitale brussels hoofdstedelijk gewest alexandre chemetoff & associés 01 2 “Work in progress” ce premier livre présente l’état le plan-canal a été adopté par la ré- d’avancement d’un projet qui cor- gion à l’automne 2013. respond à la demande de la région dans un troisième temps, nous avons, de bruxelles-capitale de maîtriser depuis le début de l’année 2014 avec le développement du territoire de la la région et son ministre-président, Zone-canal pour répondre aux grands poursuivi la construction du plan- enjeux démographiques et urbains canal en engageant des projets té- auxquels elle est confrontée. moins qui, sur l’emprise du domaine dans un premier temps, nous avons régional, donnent la mesure et fixent proposé une méthode, basée sur l’ambition de ce projet. l’idée de domaine régional, dans le les premières propositions du site de cadre d’une consultation à l’issue de biestebroeck sont révélées dans le laquelle nous avons été déclarés lau- présent ouvrage : “plan-canal 01”. un réats à l’automne 2012. second livre : “plan-canal 02”, présen- dans un deuxième temps, nous avons tera au printemps prochain l’ensemble précisé les contours de ce domaine des témoins depuis biestebroeck régional et développé une proposition jusqu’à buda. et ainsi, tout au long que nous avons appelé le plan-canal. de la mise-en-œuvre de ce projet, en cette étude a été rythmée par des publierons-nous la chronique. séances en atelier à livre ouvert qui se sont achevées à l’été 2013 par les 48 heures du plan-canal. 3 “Work in progress” in dit eerste boek presenteren we de het gewest keurde het kanaalplan vorderingsstaat van een project dat goed in het najaar van 2013. er kwam op vraag van het brussels in een derde fase werken we, sinds hoofdstedelijk gewest, namelijk de begin 2014, samen met het gewest ontwikkeling van het kanaalzone om en zijn minister-president om het te beantwoorden aan de grote demo- kanaalplan verder uit te bouwen. dat grafische en stedelijke uitdagingen doen we aan de hand van voorbeeld- waar ze voor staat. projecten die, binnen de grenzen van in een eerste fase stelden we een me- het gewestelijk domein, de maat aan- thode voor, gebaseerd op de idee van geven en de ambitie vastleggen voor een gewestelijk domein, in het kader dit project. van een consultatie waarbij we in het de eerste voorstellen voor de site voorjaar van 2012 als winnaar uit de biestebroek vindt u terug in dit boek, bus kwamen. “kanaalplan 01”. in een tweede fase preciseerden in een tweede boek, “kanaalplan we de contouren van dit gewestelijk 02”, zullen we komend voorjaar alle domein en ontwikkelden we een voor- voorbeeldprojecten voorstellen, van stel dat we het kanaalplan noemden. biestebroek tot buda. tijdens de hele de studie verliep op het ritme van uitvoering van dit project, zal regelma- workshopsessies met open boek die tig een kroniek worden gepubliceerd. in de zomer van 2013 werden afgeslo- ten met de 48 uur van het kanaalplan. 4 “Work in progress” This first book presents a state in the suing the work on the canal plan’s elaboration of a project, resting on the construction with the region and its demand of brussels capital region to minister president, by engaging on control the canal Zone area’s deve- the regional domain’s area several lopment as a response to the major pilot projects that could indicate the demographic and urban issues it is scope of the overall project and set facing. out its aims. As a first step, we proposed a method the first proposals for the bieste- based on a “regional domain” con- broeck site are revealed through the cept, as the result of the consultation following book : “canal plan 01”. process of which we were awarded next spring, a second book : “canal the project in autumn 2012. plan 02”, will develop all the pilot pro- We then specified the outlines of this jects from biestebroeck to buda. regional domain, and developed a and thus, throughout the whole im- proposal that we have named the plementation of this project, we will canal plan. throughout this study, publish a diary of our progress. open book workshop sessions were regularly organised, ending in sum- mer 2013 by the canal plan’s 48 hours. the region then adopted the canal plan in the course of autumn 2013. the third step was initiated at the beginning of 2014. it involved pur- 5 6 Le Plan-canal le plan-canal est un plan d’action, un Une méthode : le Domaine Une philosophie : l’urbanisme plan pour accompagner la transforma- pour que la région puisse être un de projet tion du point le plus fragile et le plus acteur de la transformation du ter- il s’agit de faire de l’urbanisme un sensible de la région : la vallée de la ritoire, il est nécessaire qu’elle se grand projet pour créer une ville plus senne et le canal. constitue un domaine composé à accueillante, une ville mieux partagée, la ligne d’eau, lit de sa fondation, est partir de terrains publics ou d’intérêt de donner réalité aux propositions afin devenue une ligne de fracture sociolo- collectif. c’est un ensemble foncier qu’elles puissent être les témoins gique et urbaine. qui, sur plus de 300 hectares, forme construits d’une politique de la ville. là où les besoins sont les plus criants, un réseau permettant d’agir par là où les problèmes se trouvent l’exemple sur les 2 850 hectares de la accumulés ; besoin de logements ac- Zone-canal. cessibles, besoin de lieux de travail, d’ateliers, de chantiers liés au canal Une démarche : l’atelier de et à la voie d’eau, besoin de lieux ré- cartographie prospective créatifs, d’espaces naturels, de lieux il importe de s’appuyer sur une car- d’enseignement, d’espaces culturels, tographie, des repérages précis, de d’espaces publics, nous proposons développer un point de vue critique à une méthode, une démarche, une partir de situations concrètes, celles philosophie : le plan-canal. des projets en cours, et de construire des programmes alternatifs qui fondent une esthétique nouvelle pour construire et aménager le territoire de la ville. 7 Het Kanaalplan het kanaalplan is een actieplan, een Een methode: het domein Een filosofie: projecturbanisme plan om de transformatie van het opdat het gewest zelf zou worden stedenbouw moet worden opgevat brussels hoofdstedelijk gewest te betrokken bij de ontwikkeling van zijn als een groot project om te komen tot begeleiden in zijn kwetsbaarste en ge- grondgebied, moet het een domein een meer uitnodigende stad, een stad voeligste punt: de Zennevallei en het samenstellen bestaande uit openbare die beter verdeeld is, solidair is ook. kanaal. terreinen of terreinen van collectief Voorstellen krijgen concreet vorm en de waterlijn, waarop de hele zone belang. een grondgeheel dat, op een worden de gebouwde getuigen van is gefundeerd, is tevens een socio- oppervlakte van meer dan 300 hectare, een stedelijk beleid. logische en stedelijke breuklijn gewor- een netwerk vormt van waaruit de den. hele 2 850 hectare van de kanaalzone daar waar de noden het grootst zijn kan worden aangepakt. en de problemen zich opstapelen - nood aan betaalbare woningen, aan Een benadering: een toekomstge- arbeidsplaatsen, werkplaatsen, wer- richt cartografisch atelier ven verbonden aan het kanaal en de het is belangrijk dat we kunnen steu- waterweg, recreatieve plaatsen, na- nen op een cartografie, op nauwkeurige tuurlijke ruimtes, vormingsplaatsen, bakens. om een kritisch standpunt uit culturele ruimtes - openbare ruimtes, te werken op basis van concrete situ- stellen wij één methode voor, één aties, die van de lopende projecten, aanpak, één filosofie: het Kanaalplan. en om alternatieve programma’s uit te werken die een nieuwe esthetiek geven voor de bouw en de ruimtelijke ordening van de stad. 8 The Canal Plan the canal plan is an action plan, a A method: the Domain A philosophy: project planning plan conceived to transform the brus- to be a major actor taking part in the it is all about making land planning a sels capital region along its most territory’s transformations, the region major project, to create a city that is fragile and sensitive point: the senne must constitute a domain composed more welcoming and better shared, valley and the canal. with pieces of land that are either about making proposals a reality so the waterway, bed of its foundation, public lands or of collective interest. that they can be constructed as pilot has become a sociological and urban this set of land, covering over 300 projects, like a witness of the city’s fracture line. hectares, creates a network capable policy. precisely where the needs are most of acting on the 2 850 hectares of the pressing, where the problems pile up entire canal Zone. one to another, accessible housing re- quirements, the need for workplaces, A process: the prospective workshops and sites directly related mapping workshop to the canal and the waterway, the for the construction and land planning need for recreational areas, natural of the territory, it is important to rely spaces, places for learning, cultural on accurate mapping and precise work and public spaces, we propose a of identification, to develop a critical method, a process, a philosophy: the point of view based on concrete situ- canal plan. ations that include currently underway projects, and to build alternative pro- grammes that create a new aesthetic appearance. 9 10
Description: