Reginonis prumiensis abbatis Hucbaldi monachi elnonensis opera omnia ... Accedunt Joannis X, Leonis VI [etc.] epistolae et diplomata. Intermiscentur Robert Metensis, Radbodi Trajectensis [etc.]

579 Pages·1880·62.58 MB·English

by  of St. Amand Hucbald

PATROLOGLE
C U R S US C O M P L E T US
SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, UECONOMICA,
OMNIDM SS.PATRDM, DOCTORDM SCRIPTORUMODE EGCLfiSI ASTIOMtSM,
8IVB LATINORUM, SIVE GR^CORUM,
QUl AB J&VO AP0ST0UC0 AD TEMPORA INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS
ET CONCILII FLORENTINI (ANN. 1439) PRO GR&CIS FLORUERUNT :
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QTLE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICiE TRADITIONIS PER QUINDBCIM PRIMA
ECCLESIiE SiECULA,
JUX3A EDITIONE9 ACCURATISSIMAS INTER SE CUMQUE N0NNULLI3 C0DICIBU9 MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUMA
DILM3ENTER CASTIOATA; DI8SERTATI0NIBUS, COMMENTARIIS, VARIISQUB LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATAJ
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUJB TRIBUS NOVISSIMIS 9/ECULIS DBBENTUR ABSOLUTAS
DETECTI9, AUCTA; INDICIBUS PARTICULARIBU8 ANALYTIClS, SINOULOS SIVE TOMOS SIVE AUCT0RE8 ALICUJU8
MOMBNTI SUB3BQUENTIBU8, DONATA CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISP0SITI9, NECNON ET
TITUUS SINOULARUM PAOINARUM MAROINBM SUPERIOREM DISTINOUENTIBU8 SUBJECTAMQUE MATE-
RIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CUM DUBII9, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO
AUCTORITATE IN ORDINB AD TRADITIONEM ECCLBSIASTICAM POLLENTIBU9, AMPUFICATA ;
DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM 8ICUT ET OPERUM, ALPHABETICI9, CHRONOLOOJCUi,
8TATISTICIS, SYNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOOICIS, IN QUODQUB RELIOIONIS PUNCTUM, DOOMATICUM, MORALE,
LITURGICUM, CANONICUM, DISCIPLINARB, HI8T0RICUM, ET CUNCTA ALIA SINB ULLA EXCEPTIONB \ 8ED PRwB>
8ERTIM DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET OENERALIBU8, ALTERO SCILICET RERUM, QUO C0N9ULT0,
QUIQUID NON 80LUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUB PATRUM, NB UNO QUIDBM
0MIS90, IN QUODLIBXT THEMA SCRIPSXRIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR \ ALTERO SCRIPTURifi
SACRiE, EX QUO LECTORI COMPERIRE 8IT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM
SUORUM LOCIS 8INOUL08 SINOULORUM LIBRORUM 8. SCRIPTURiB VERSU8, A PRIMO
OENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALTPSI8, COMMENTATI 8INT.
XDTIO ACCURATISSIMA, CJETERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONBNDA, 81 PERPBNDANTUR CHARACTERUM NITIDITAt
CHARTJB QUALITA9, INTEORITAS TBXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS, TUM
NUMERU8, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA 8IBIQUE IN TOTO PATROLOOIA DECUR8U CONSTANTER
8IMILIS, PRETII EXIOUITAS, PRiESERTIMQUE I8TA COLLECTIO, UNA, MBTHODICA ET CHRONOLOOICA,
SEXCENTORUM FRAOMENTORUM 0PU8CUL0RUMQUE HACTENU8 HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET M8S. AD OMNES iSTATES, LOCOS, LINGUAS FORMA8QUE
PERTINENTIBU9 COADUNATORUM.
SERIES LATINA PRIOR,
IN QUA PRODEUNT PATRES, DOGTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIA LATlNifi
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.
A G G U R A N TE J.-P. MIGNE,
Blbllolhem Clerl nalverae,
SIVE GURSUUM GOMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTICiE RAMOS EDITORR.
^ a m
PATROLOGIiE TOMUS CXXXIl.
REGINO PRUMIENSIS ABBAS, HUCBALDUS MONACHUS ELNONENSISJOANNKS X, LEO VI, STEPHANUS VII, LEO VII,
STEPHANUS VIII, ROM. PONT.; S. RADBODUS TRAJECTENSIS, WALDRAMMUS ARGENTINENSIS, SALMO
CONSTANTIENSIS, STEPHANUS LEODIENSIS, WALTERIUS SENONENSIS, DADO VIRDUNENSIS, EPISC.; HERWEUS
RHEMENSIS, AGIO NARBONENSIS, SEULFUS RHEMENSIS, ARCHIEP.; ODILO MONACHUS, S. MEDARDCS
SUESSIONENSIS, RADBODUS DOLBNSIS, ABBO SAJ*G$RMANBNSIS, MONACHUS, CYPRIANUS CORDUBBNSIS.
* TOM\jS:TJNIGyS/
PARISIIS
APUD GARNIER FRATRE8, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORKS,
IN VIA DICTA: AVENUE DU MAINE, 189, OLIM CHAUSS&B DU MAINE, 117.
1880
Lo
Ez typis soeieutis dicUe Soeletas anonyma impressionis et librsrl» administrationam viaramqae femtaram.
PAULO DUPONT, Direetore. — Parisiis, in ?ia dieta Jean-Jaeqaes-Roasseaa, 41. (Cl.) 84.6.80.
i . i^
Ez typis loeleutii dicUe Soeietas anonyma impressionis et librsri» administratlonam viaramqae femtaram.
PAULO DUPONT, Direetore. — Parisiis, in ?ia dieta Jean-Jacqaes-Roasseaa, 41. (Cl.) 84.6.80.
SiECULUM X
REGINONIS
PRUMIENSIS ABBATIS
H U C B A LM M O N A C HI E L N O N E N S IS
O P E RA O M N IA
AD EDITIONES HELIORIS NOT.E RECOGMTA, VARUS MONUMEltTlS ILLUSTRATA, NEMPE OPUSCULIS DE ARTE
MUSICA, QUJE SUPPEDITAVIT D. MARTIM GERBERTI, S. BLASH IN SILVA MGRA ABB.VTIS, COLLECTIO
SCRIPTORUM ECCIESIASTICORUM DE MUSICA.
ACCEDUNT
JOANNIS X, LEONIS VI, STEPHANI VII, LEONIS VII, STEPHANl VIII
PONTIFICUM ROMANORUM
E P I S T O L iE ET D I P L O M A TA
Intermlgcentur
ROBERTI METENSIS, RADBODI TRAJECTENSIS, WALDRAMMI ARGENTINENSIS,
SALOMONIS CONSTANTIENSIS, STEPHANI LEODIENSIS, WALTERII SENONENSIS,
DADONIS VIRDUNENSIS, EPISCOPORUM, HERViEI RHEMENSIS, AGIONIS NARBONENSIS,
SEULFI RHEMENSIS, ARCHIEPISCOPORUM, ODILONIS MONACHI S. MEDAKDI SUES-
SIONENSIS, RADBODI DOLENSIS, ABBONIS SANGERMANENSIS MONACHI, CYPRIANI
CORDUBENSIS.
SCBIPTA VEL SCRIPTOBUM FBAGMENTA QVJE EXSTANT
A G G U R A N TE J.-P. MIGNE,
Blbllotheoe Clerl aolversM,
SIVE
CUBSUUM COMPLETORUM IN 81N0UL0S SCTENTLE ECCLESIASTICiE RAMOS EDITORE
TOMUS iHMCHS.:
FARlStiS: V
APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCGESSORES,
IN VIA DICTA : AVBNUB DU MAINE, 189, OLIM CHAUSSEE DUMAINE, itl.
1880
E L E N C H US
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOC TOMO CXXXII CONTINENTUR.
REGINO PRUMIENSIS ABBAS.
De ecclesiasticis Disciplinis et Religione Ghristiana. 175. — Stephani Baluzii notae ad librum Regi-
nonis De ecclesiasticis Disciplinis.400. — Appendix actorum veterum quorum in notis facta mentio
est. 455. — De harmonica Institutione. 483.
BERTARIUS ViRDDNENSIS PRESBYTER.
Gesta episcoporum Virdunensium. 502.
ROBERTUS METENSIS EPISCOPUS.
Diplomata et epistote. 529.
S. RADBODUS TRAJECTENSIS AD RHENUM EPISCOPUS.
Radbodi breve Chronicum. 548. — Sermo de S. Switberto. 548. — Sermo de Vita S. virginis
Christi Amelbergae. 550. — Homilia de S. Lebwino. 553. — Carmina. 557.
SALOMON CONSTANTIENSIS EPISCOPUS.
Versus ad Dadonem episcopum. 562.
WALDRAMMUS ARGEXTINENSIS EPISCOPUS.
Carmina. 575.
ODILO MONACHUS S. MEDARDI SUESSIONENSIS.
De translatione reiiquiarum S. Sebastiani martyris et Gregorii papse. 576. — Epistola ad Hucbaldum
monachum S. Amandi. 628. — Sermones tres. 629.
STEPHANUS LEODIENSIS EPISCOPUS.
Vita S. Lamberti. 643.
HERV^US RHEMENSIS ARCHIEPISCOPUS.
Epistola ad Witonem archiepiscopum Rothomagensem. 661. — Concilium Rhemense preside
Hervseo. 673.
WALTERIUS SENONENSIS EPISCOPUS.
Statiila. 717.
RADBODUS DOLENSIS.
Epistola ad Adelstannm regem. 719.
ABBO SANGERMANENSIS MONAGHUS.
De Bello Parisiaco. 721.
DADO EPISCOPUS VIRDUNENSIS.
De Vita Hattonis et Berhardi. 779. — Fragmentum historicum. 779.
AGIO ARCHIEPISCOPUS NARBONENSIS.
Historia abbatiae Vabrensis. 782.
CYPRIANUS CORDUBENSIS ECCLESLE ARCHIPRESBYTER.
Epigrammata. 797.
JOANNES PAPA X.
Epistoke et privilegia. 799.
LEO PAPA VI.
Epistola ad episcopos DalmatiaJ. 813.
HUCBALDUS MONACHUS S. AMANDI.
OPERUM PARS PRIMA. — HAGIOGRAPHICA. 825. — Epistola de S. Theoderico. 825. — Hymnus de S.
Theoderico. 826. — Vita S. Rictrudis abbatissae Marcianensis. 828. — Passio S. Quinci et Julittae
martyrnm. 851. — Vita S. Aldegundis virginis. 857. — Vita S. Lebwini presbyterietconfessoris. 875.
— De S. Jonato confessore 893. — OPBRUH FARS SECUNDA MISCELLANEA. 905. — Opuscula de mu-
sica. 905. — De Harmonica Institutione. 905. — Musica Enchiriadis. 958. — Scholia de arte mu-
sica. — Monachi egloga de laudibus Calvitii. 1041. — Epistola metrica ad Carolum Calvum impera-
torem. 1048. — Euitaphiqm Miku.i{*<nQpaclii:S. ;Afl3andi Elnonensis Hucbaldl magistri. 1049. —
epitaphium duplev#VJ$9«--: : #:: : -V-
STfiPHANUS PAPAVH, AL. VHI.
Epistolae et pnyjlegja..lDil.... . --.
# : ::
:- % ):. :J "•iOMiiOK EU^:XI.
Epistolse et-pHvltegla. '105& '
SEULFUS RHEMENSIS ARGHIEPISGOPUS.
Concilium Rhemense praeside Seulfo. 1065.
LEO PAPA VII.
Epistoke et privilegia. 1065.
STEPHANUS PAPA VIII, AL. IX.
Epistote et privilegia. 1089.
A.NN0 DOMINI DiXCCXV.
R B G I NO P R U M I E N S IS A B B A S.
R E G I N O N IS C H R O N I C O N.
PERTZII PR.42FATIO IN CHRONICON REGINONIS.
(Monumenta Germani» historica, tom. l,pag. 537.)
Regino, si Annalibus Prumiensibus, saeculo de- A antiquum aut ViUe sanctorum, tum gesta regum
. cimo sezto conscriptis, fides, nobilibus parentibus Francorum, Pauli Diaconi Historia Longobardo-
Altrepii ad Rhenum natus, inde ab anno 892 Pru- rum, pesta pontiucum Romanorum, gesta l)a-
miensis in Arduenna monasterii regimen teuuit. §oberti, Vit» sanctorum Goaris et Lamberti ; sub
\mo eemulis agentibus, ut ipse conqueritur, desti- nem etiam libri, dum Bedie Cronicon rebus in
tutus, anno 899 Richarium, fratrem Gerhardi et temporum ordinem redigendis non amplius suffi-
Mathfridi, potentissimorum in Lotharingia comi- ceret, annis Caroli majorisdomus 4, 5, 10, 15, 10,
tum, « inviaiosum sui negotii successorem susti- 17, 18, 20, 21, 22, 24,26, Annales Petaviani adhi-
nuit, » et reliquo vitoe in monasterio sancti Maxi- biti sunt. ln libro secundo triplex scribendi genus
mini prope muros Trevericie urbis exacto, ibi distinguas. Annis 741-814 auctor, Annalibus Lau-
etiam diem suppremum obitf. Lapis ejus sepulcra- rissensibus innixus, prseter ea auee inde desum-
lis una cum peao fractoan. 1581 repertus, inscri- psit et haud raro corrupit (1), clausulam de Pip-
ptis elegis, iicet valde mutilatis annum obitus pini regis consecratione (2), et annis 746 et 753
915 indicare videtur : quaedam ex nan%atione seniorum audita in rein
suam vocavit, quae, chibiae iicet fidei serioris ta-
FESSA REGINONIS CONTINET OSSA. men sevi scriptoribus placuerunt annis 814-870
ABBAS EGREGIUS. PRJEFLIT IPSE P U S. rerum gestarum ordinem in tantum pervertit, ut
COENOBIO QUONDAM PRUMIENSl MORIBUS ALMIS omnia ea non monumentis, sed, qcas ipse fontem
suum esse contitetur. Patrum relationwus et me-
POSTQUAM
B moriae non satis lidse deberi pateat. Annis tantum
829, 847, 851, 860, necrologium monasterii sui, et
. . .0 DCCCCXV. in causa Lotharii et Theatbergae enarranda coUe-
Otium quo ultimis vit» annis fruebatur, conscri- ctionem aliquam epistolarum, qualem hodieque
bendis tum chronicis, tum, ex jussu Ratbodi Tre- Treveris superesse V. cl. Wyttenbachius refert (3),
virorum archiepiscopi, libris duobus de ecclesia- consuluisse videtui*. Denique post annum 870 ipse,
sticis Disciplinis et religione Christiana, atque epi- non indiligens temporis sui spectator, plurima
stolte de harmonica Institutioneadeunidem Ratbo- auas incognita memoriee servavit ; nec tamen vel
dum, lectionario totius anni preefii», impendit. Et in iis tieri potuit, ut quidquid suo anno assignaret,
heec quidem nondum luei data est; libros de ec- cum totum opus post annum demum 900 (4) in-
clesiastica Disciplina, quorum prior de rebuset choaverit. Absolvit illud anno 907, antequam nim-
personis ecclesiasticis, alter de vita et conversa- tius de Alani, Brittonum regis, obitu (5) in Gcr-
tione laicorum agit, post Joachimum Hilde- maniam perferretur , prsefationem ad Adalbero-
brandum Stephanus Baliurius Parisiis an. 1671 nem, Augustensem episcopum, initio anni 908,
edidit; ChronjcoruiD libri, una cum anonymi Burchardo Thuringorum duce nondum defuncto
cootinuatione usque ad an. 967, seepius typis dati (6), addidisse videtur.
sunt, quod eos histori» illustrandae multum con- Jam igitur, qualis et in quibus Reginoni aucto-
ferre dudum omnibus persuasum esset. Quibus ritas tribuenda sit, dijudicari potest. Quae ex aliis
tamenpaulo diligentius mspectis, maximam eorum hausit, non apud eum, sed in fontibus ipsis requi-
partem nullam legentibus utilitatem afferre fatea t• ras ; reliqua quo propius ad anum 900 accedunt,
mur necesse est. Nam liber primus, Bedee Chroni- eo majorem ndem merentur ; auctorem vero con-
co de sex eetatibus mundi velut fundamento suo sulto nunquam veritatem adulterasse, tota operis
superstructus, in rebus enarrandis nihil fere nisi ratio, et ea quee annis 892 et 899 de se ipso profi-
ipsa fontium verba sententiasque profert. Exscri- tetur, persuadent.
buntur in eo prseter BedamMartyrologiumaliquod Annos ab incarnatione Domini numerat, qua ta-
(1) Exempli gratia anno 796, Iringum gentis tum. Cf. a. 888 narrationem de Ruodolfo rege ;
Avarorum principem ; a. 799, civitatis qux dici- fortasse et post annum 90i, cui Uugarorum ir-
tur Oscaclavis ; a. 803, Calistus et Candidatus ; ruptio in ttafiaui, qiifle jam 900 contigerat, asm-
a. 806, Geta patricius ; a. 808, rex Nortdanibro- bitur.'
rum; a. 810, transito Rheno in loco qui Lippa di- (5) Cf. Chron. a. 374 : Alanus qui et hanc (Bri-
citur; et plura ejusmodi. tanniam) strenue hactenus gubemat.
(2) Bouq., t. V., pag. 9, 10. (6) Cf. Chron. a. 892 : dtwatus Bunhardo
(3) Archiv., etc, t. III, p. 377-380. comiti committitur, qui eum hactenus strenue gn-
(4) Post Zuendibolai Lotharingiorum regis obi- bernat, %i prtefationem.
PAXROL. CXU. 1 '
•i . i." -•
de.v-.- ' >r.-.
in <v i-" :>•;.-.*
•:mo*
\, ...T, .-. :••'•:•
fhm f.r.v.p:
jzen:. • ^rr.»- ••
qu 111. ' i .1
p..!.- i..--.
oirin:«.:•! •'['." .I-.-I _ " •_ _ "r.*-__:• . - -
_•_: -• c_- -z :i - .-• :_!_:• :
:> '•> I ; !• ._:.•.;..'.j- _i r -•ii :.i .iv •.*__. -
hfur. .-".:. •:"."i_i:: • :. _:. : : _j :z_ i_' ___• ._i • ..
1. MoA-.;-.-. *f...
coii*:!; »::.-. '•" ! .:•
f!ode.\. !.'J
••.,»'! •:.
h.'-.-1! f.i;.-.r# ' .. .
ilftiir. I'i i.r. :• line <• !','.'"> fih.lh,".-
///////' S/lJtfii< ';•' \t\*% -
|-'oli i;rri un .rr.. 'ir.r.''. ,\U y»! *f r. Vo. .-ifji ' /.',- " • •/".•'" • • • • '
tincri*, t\\<-\'\\\\ • oi-i rjuoqu* aririo_~jmTT'J-T'r» n-i -",>,>fr • ft' . - '/»•
r#ili»# irj»I*- i\ •.'•"!'•.- T"»' rt'.r f-nyirn pO"*/t nd . nti* *:f/it'. II -t
f//'(/t rf!/<//•• •]-'{';'' ('/tffi /f/t, tt*itlix\t'Tftt. \','/,n rji .'*nhli•!•... H•"_»•:«ih ifiii :ri^-n:- M. «JJ
dee-f, '.'iiiVTi uf in'.'•rKi ruuii ^Of //»////: f||'r lf'ifonirii ;'!::. i '!•-• I*r. sin - i: m .'VH.IJJ: K
fntHnnf fit/if fttir*'///'. e*. m/r-.m -ir.iu tor-:-. aj^;o!i''v Vlt: .*ior^r^ n :C' . -nnt a'i* l«?,-e:.
fjllflfl':-: 'tUtU,>l 'jue B'jririonc,n !n-''-n 'T;'*M mmu- p«*:i'i fii^rn.r:t :d*-»ir.- t:irr_.»r Q * li* n»_» vi
tnt^n.j iif ad f1'*<*r/ ii/if i.rat rmi' •','\'in lefraunnntfoir. . 'thin/il •'•rra f.fmt-fl'r.n thi rIn:iiirfjrji Hrjoiitjifjnofrinu nfuw .lTiiiii/nutin. «^ji»:.- •o":a *o jTvipmhoi*a Soh.Lq:ii::,i---.
.'I. f.o'1"» ohm rnona-ffrii Pi uiujf ri-.|... jarn vero fnor ariuo l.ftti in^niiryt. nov-i-? e: oura* ailhilr-*iir.
bibliofhf •'>*• |.uli|i//i- 'I n»vircn•-•!•;, ifjcrnhf .irja' 'U-. •*f«l vfl in liti.h^ HotiTjhar-iuEio vooom .<*xin'j"'r:t-.<
in I .»1*1'' r>n>i' n• or.i i, |.ii p||ii M »» \| \|f <V< | \r \I)Ii ,•u•!e"»,u \l l|o»*::.tllol» jlM«llilo'li'a » l|T -h» e-infriffarn n-liqui». r K;ni^m f'»i»> inouriu, e*irfio
Kaimni ' apit-i, r.Kinhardi Vihirn f.a.oh nlfpie Anna- jiriijiri*p*i tomo I. Sciiplornm iiermani'?onim Pi<\o-
li>«. fl 111rfi 'hrrmin if lirjua Thcr/ani '-aj.ita conli rii, rjui Kranfofurti annis 1581 et iterum jiro-
rifl. In lirif insi nphoiif ru velfiffn jif.efrrl : Atmo fliit. recr.jita oM. d, Kditio Arpentoratensi*. anno
dnmiriirr hirtirntil i'nhH »•"////////// rst hnt: jj l«0!i «nimjilihii» l.azari Zetzneri bihliopoljp> insti-
niiliinirii t\h Anmhhi K/nhiri, jn.rt i/i/rntf* tffi/iitint uta, lor-i«i alifjiif)t oj*e eodicis enjuadam aut Carl<-
Wiif/rtiiiuim /i/ii ur rrnrr/ihi/i n/ihntr frnrfiiwinis rulifirii ;iut i:m Nruhano proximi correcta est. e> Pi-
rrnn/ni. loliu-; endii.r. rollalio viro rl. W \ l|i»nba- storiana terlia Hatisbon^ an. l7-*«ia Burcardo liot-
fhjfi di-hetiir, * 111ii-- 'ili ;f r \jitjfini'III df v;ii'iis hliri thflM Slruvio afJnotatioriihiis quiflem adornata, et
fiilis If^rn-jtivnliil " (.«i'lf\ III i ii nif ffill.ilii-;, ;L OJH: l»auli hiacorii, Annalislariim Meten-?iset Saxo-
nonrmnrjtiarii ernenriata. vifiis tamen seatel,
i|MMfIIIiii 1'iiiinifii i.«• f«• iJ«1111i 111«»n;i«• h'i ;niiifi lOHt IIIH
ifa iil uee ffiriue.rifln iier. illustrando textui multum
v*\ f MII.•ihi-:, Kfil, j|f > Ki f|ii(M'.i-iii, pcrvfiiil ;nl rn;i
rfuifluxfiit. MflioreH f-erte ohservatifines Bouque-
\\u< f |iiiorli fii'11'ilih Kplfrii;iffiim^: sif
M|II II.IIM tus AunahshM MHfJi^i siilijfril, ijiifuu li(*gini>ni<
rilhi ilff inin >:c\lii |:lf |»i ii 1'ntfr HfiiriciiM, /ul
Ififo follffljfirii insfrfinltim statuerat.
iiishnillriMi f I IUUVViilfin |if lilifiiiriii l'f In lTfnn.v;
hnl-; iti Sfflfifii, Irf\fir.in ninMfislfrio S. M/mf rni II. Oinnes llfKMioiiis rodieeM iri (juihus et eonti-
lil riifhini, IniipiiiiiMll rnr*4ii>: 1'niiiiiiiifi antifi 1:lH•'. fiiintio aliffiia rfperitur, eiun seritentiis nonnullis,
Sfil |iii WjIMi«111r11 (nl iiiiilhirniii ilfiimi Muiiiim mif- 111iii vfrhorum poKitifuie ita liatid duhie inter ^e
iTMMii li»ni|nirh iifiltaiiHiil , ^ir »|ii<ifmf SIM-Jfhili^ fnn^fMlinrit, iil ros ejiiMdem ori^inisesse duhitari
J|*M|| i nltflJrin, llllti lll Tl'i»\ilTliui . Iimhulli' riii/HM neipieal. IJiios inler ('oilex hihliotliee-ie w/uv Pari-
lllfilinliiMill iiiiini fih fin-hif|n>;fii|ifi Jniuiiif HieimJM. iiMiiifro wiMO si^n/itus, projiter majoreni
fiijirf^jMin hnl linf i(\piii|ilfir IIIK.. ilmiiM' liiinlntii finn pr:"f«ilenlihiis afliitilatein pr.fcinuum /erelo-
ttcl PrillltifM flil hllihnllifi rifil.nl vrl-iiln |irnfiHtini einn nhliiiel. KH| niembrniiKreu^ in folio, ?i»culi xi,
fllAllllinlllHMI. llltllMd nll Ifitlllii filllin ftlfli. e 1 nlim .ul monasferium f*. Mari» Ottenhurgensis,
MJMU
13 PRiCTATlO IN CHRONICON SUUM. 14
Moguntinee diceeesis, pertinuisse videtur (7). Con- A 11. Codex blbliothecae monasterii Claustroneo
tii-wauonem usque ad ilia anni 939 verba Capri* burgensis in Austria membranaceus, in folio,
montem obsidume, sententia nondum expleta, pro- euii xii,
ducit. Quibus cum et ip codice Reginonjs Murensi 12. Codex Vindobonensis hist. prof. n. 1060,
et in tribus qui inde fluxerunt, Engelbergensi. chartaceus in foiio, saeculj xv, omnes unum eum-
Einsidlensi saeculi xiv, et Augsburgensi Hermanm demque fontem agnoscunt. Id prceter alia multa
Contraeti Chronioon adnectatur /8), eos omnes a eo patet, quod Arnulfum imperatorem non Odin-
Parisienai originem traxisse opinor. Codex Pari- gis, sed Ratisbon» in ccenobio saneti Emmeram-
siensis Societatis impcnsis cum editis collatus est, mi, sepultum tradunt, et eadem elausuia Huc
non tamen ea diligentia, quae minoribus etiam usque Jtegino. Bxc yux secuniur nos addimus,
immorari debuisset. continuationem Reginoni adnectunt. Cum vero
7. Contra eodiees quinque in Austria asservatos Austria lltteras aBawariaacceperit, et eadem clau-
fumuia cum diUgentia in usus nostros vertit D. Jo- sula in eodiee membranaceo saeculi x, olim Fri-
sephus Pirsner, jurisconsultus Carniolensis. Quo- singensi, jam ia bibliotheca regali Monacensi as-
rum primo loco nominandus venit, gui in biblio- servato, legatur (9), eum Austriacorum fontem es-
theea palatina Vindobonensi inter historicos pro- se opinatus, Docenium nostrum de aliquot ejus
fanos numero 332 signatur. Est membranaoeus lectionibus consului. Et V. cl. reliquas ut in codi-
in foljo, sttculo xi exeunte scriptus, fuitque olim eibus illis se habere respondit, de Arnulft vero se-
monasterii Admonteosisin Styria, quare ex codice puitura looum, qui iam ut in editis legatur, olim
aliquo Sallsburgensi fluxisse fortasse putandus g rasura deletum, et ibi in margiae ascriptum esse,
est. Prteter Reginonem continet Theganum et Vi- perdes omnes qui loquun-t ur mend- afr ium. Hinc
ctoris Historiam persecutionis Vandahcse. Scriptor Ffisinjfensem codiccm Austriacorum fontem esse,
ubique fere loco ti ante vocalem ci recepit; exem- certo jam asseverare licet. Nihilominus tamen,
pli gratia, ocium, accio, ticium, succedencium; Austriacis mirum in modum consentientibus, Fri-
tum, Arnulfus, Haistutfus et Ruodolfus (non Ar- singensem totum cum editis conferri minime ne-
nulphus, Aistuiphus et Rudolphus), adhutterium cesse erat.
et adulterium, adhulescens, adulescens et adote-
HIBC subsidia sunt, quorum ope novam Regino-
scens, iohannes, habundare, actenus (raro hacte-
nis editionem institui. Preeterea Modenas in biolio-
nus), hac et ubi (raro ac loco et, ubi), Ugo (ravo
theca ducali codicem Reginonis anno 1093 exara-
Huqo), hlothnrius, htudoivicus, michaet, ostis, et
tum evolvi, qui tamen nonnisi librum primum
lotharius, ludouricus, michaet, ostis; exortari, pas-
eontinebat, nec ullius nobis utilitatis esse poterat.
cha et pasca; nichit et nihit; tum setiam, xcxam,
Codex Gemblacensis Mabillonio teste una cum mo-
etiam et eciam, pcene et pene, equus et sequus, cas-
nasterio conflagravit; Parisiis codices regii n. 5017
pit et cepit eadem significatione, xcclesia et eccle-
sfflc. _m, et n. 5018 saec. xn cum continuatione,
sia, fresia, fresones, sterelita$, longobardi (raro
a. 5922 srec. xu, mancus in fine ; Londini codex
langobardt), nicoforus, ectypsis, paratisis, diont-
Harleyanus n. 3676, et Cottonianus Tib. c. xi, i ;
sius, hierosolima, scithia, stitus, etemosina, sitva
Cantaorigiee in bibl. S. Benedicti Chronica abbatis
et sylva; radisbona et radasbona, traicer%, proi
Prumiensis monasterii a Christo nato ad a. 1002;
cete rpee; tebxe; luqau, amttiulioar,, tbitruistt, olniettse, rva fferti cMae remt % apheHllcea* ; CC ^« l i^^atitetreAro™ ^t este m Hollandia ZeZxfsJt*a nt, £e t in.« »avbl-
batia Murensi ohm codicem saecuh x misse tra-
cincxi, extincxi, ascensus (loco assensus), ootima-
dunt(10); quorum utinam desiderium apud hujus
tes et optimates, abba et abbas scribere solet. An-
editionis lectores non moveatur.
nis 775 et 944 queedam singularia exhibet.
8. Annalista Saxo Reginonemejusquecontinua- C&terum librum primum et partem secundi
tionem ita exscribit, ut eum haiid raro contractum usque ad an. 814 non ipsi ope codicis Schafhusa-
in usus suos vertat, qnare et hic in eensum venire ni obiter recognovi, adjeetis tamen quee majoris
debet. Notavi et aliquas leetiones codicis olim in momenti in reliquis oecurrere videbatur , annis
monasterio S. Godenardi Hildesiae conspicui. aut 81^-906 codicem Schafhusanum rehquorum auxi-
Reginonis aut, ut Eccardus contendit, Annalistae o emendavi.
Saxonis, margini editionis Pistorianse a Meibomio Regino opus suum Adalberoni episcopo inscrip-
seniere ascriptas atqne in bibliotheca regia Han- sit; duo tune ejus nominis, alter Basiliensi, alter
novarana asservatas. Augustani» ecoleei», praefuerunt; unum Augustar
9. 10. Codices bibliothecae palatin» Vjpdobo- num Regino an. 887, et magna oum Laude, in
nensis inter historicos profanos n. 669 et 1068, Chronico suo nominat, eique opus dedicatum es-
membranacei in folio, suecuJi xn. se opinari licet.
(7) Cf. Mabillonii Annales Bened. t. III, p, 328- (9) Cf. Docenium in v. Aretin Beitrare Bd. vn,
(8) Cf. Prodomum Germaniee Sacree. p. vm, ix, p. 239 242.
xiv; ArcMv. der Gesettschafl, etc, t. in et V, (10) *Cf. ArcMo., etc., t. V, p. 767.
p. 762 ; Placidi Braun Notttiam cx>dic^im mss.
monasterii SS. Ulrici et Afra, p. 110.
INCIPIT PR^EPATIO 1 OPERIS SUBSEQUENTIS.
ExceUentfasimi ingenii, et totius philosophiee extremus, vestrre tamen subhmitati in omnibus
studiis mnltipliciter insignito domno ADALBEKONI s devotissimus, fidelia mandat orationum obsequia.
episeopo * Riomo,quamvis omnium Christieolarum Chronicam 4 quam de nostris et antecessorum
VARIiE LECTIONES.
1 Praefatio una <mm Ubro primo deest 10. ' adhalbaroni 1. adalperoni 7« s episeopo treveransi 5«
4 Cronica quffl, etc., 5.