R.D.D. Ruperti abbatis monasterii s. Heriberti Tuitiensis viri longe doctissimi summique inter veteres theologi opera omnia : juxta editionem venetam anni 1748 prævia diligentissima emendatione ad prelum revocata, variisque monumentis aucta

1008 Pages·1854·124.39 MB·Italian

by  of Deutz Rupert

PATROLOGLE
C U R S US G O M P L E T US
•nri
MBUOTHBCA UNIVBR8AUS, INTBGRA, UNIFOBMIS, COMMODA, OECONOMICA,
OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SGRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM
QW
AB M\0 APOSTOLICO AD INNOCENTII I II TEMPORA
FLOHUBHUNT;
RCCUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QUJB EXSTITERE MONUMENTORtM CATHOLICiE TRADITIONIS PER DUODECIM PRIORA
ECCLESIiE SiECULA,
JUXTA EDITJONBS ACCURATIS81MA8, WTER SB CUMQUB N0NNULLI8 C0DICIBU8 MANU8CRIPTI8 COLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA;
D1S8SRT4TI0NIBU8, C0MMENTARII8 LBCTI0NIBU8QUB VARIANTIRUS CONTINBNTER ILLU8TRATA ;
OMNIBUS OPBRIBUS P08T AMPLI8SIMA8 BDITIONES QUiE TRIBU8 NOV1S81MI8 84CULI8 DEBENTUR AB80LUTA8
DETECTIB, AUCTA;
INDICIBU8 PARTICULARIBU8 ANALYTICIS, BINCULOB 81VB T0M08, 81VB AUCT0RB8 ALICUJUS MOMBNTl
8UB8EQUENTIBUS, DONATAJ
CAPITULIS INTRA IP8UM TEXTUM RITB DISPOSITIS, NEGNON ET TITULI8 SIKGULARUM PAGINARUM MARCINBM
8UPBRI0REM DISTINGUENTIBU8 8UBIECTAMQUB MATERUM SIGNIFICANTIBU8, ADORNATA;
0PBRIBU8 CUM DUBII8 TUM APOCRYPUIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINB AD TRADITIONEM
ECCLE8IABTICAM P0LLENTIBU8, AMPLIFICATA;
DU0BU8 1NDIC1BU8 CBNERAL1BU8 LOCUPLETATA l ALTERO 8CILIGET RERUM, QUD CONSULTO, QUIDQUID
UNU8QUI8QUE PATRUM IN QUODLIBET THBMA 8CRIPSERIT UNO INTUITU C0N8PICIATUR; ALTERO
SCRJPTURiE SACRifi, BX QUO LECTORI COMPBRIRB SIT OBVIUM QUINAM PATRES
ET IN QUIBU8 OPERUM 8U0RUM L0CI8 SINCUL08 SINCULORUM LIBRORUM
SCRIPTURJE TEXTU8 COMMENTATI SINT.
SDITIO ACCURATISSIMA, CATERISQUE 0MNIBU8 FACILB ANTEPONENDA, 81 PERPBNDANTUR '. CBARACTBRUM NITIDITA*
CUARTJS QUALITAS, 1NTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO C0RRECTI0NI8, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETA8
TUM NUMERU8, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA 8IBIQUE IN TOTO 0PERI8 DECURSU CONSTANTBR
SIMILIS, PRBTII EXIGUITAS,PRASERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
8EXCENT0BUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENU8 HIC 1LLIC SPAR80RUM,
PRIMUM AUTEM 1N NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES STATES ,
LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATORUM.
SERIES SECUNDA, _ _
IN QUA PRODEUNT PATRBS, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESIifi LATINAC /«^Al&A.
A GREGORIO MAGNO AD INNOCENTIUM UI. A\
\6\
ttccurantc 8Rigiic
f
BI]
SIVB \ p /
;
CLRSUUM COMPLETORUM 1N 8INGUL08 SCIBNTIJI SCCLSSIASTICJZ RAMOS EDITORB^
PATROUMIA BINA BDITIONB TTMS MANDATA IIT, ALIA NBMM LATINA, ALIA ORJMO-LATINA. —
•BRBONT HILLK FRANCIS DOCBNTA YOLOMINA BDITIONIS LATINJI } OCTINOBNTIS BT
MILLK TRRCBNTA ORJTCO-LATINA. — MBRB LATINA ONITBBSOS AOCTOKBS TOM OCCIDBNTALBS, TUM
ORIBNTALBS BQOIDBM AMPLBCTITOR * HI AOTBM, IN BA, SOLA TBRSIONB LATINA DONANTOR
PATROLOGIJE TOMUS CLXVII.
R. D. D. RUPERTUS ABBAS MONASTERII 8. HBRIBERTI TUITIENSIS.
EXCUDEBATUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,
IN TUDKTA DAMBOISK,PROPEPORTAM LUTETI/E PARISIORUMVULGOPENFERNOMINATAM,
SRO WTIT-M0NTR0P6B.
1854
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI TS HOC TOMO CLXYII COMTIHEHTUR
RUPERTUS ABBAS TUITIENSIS.
Commenuuriorom de operibus S. Trinitatis libri XLU. iol. 49S
Liber Genesis. 199
— Exodus. 563
— Leviticus. 745
— in Numeros. 857
— in Deuteronomium 917
— in Josue. 999
— Judicum. 1025
— Regum. 1059
— in Isaiarov 1271
— in Jeremiam 1563
— in Ezechielem. 1419
— in Danielem. 1499
— in IV evangelistas. 1555
De operibos Spiritus sancti. 1571
Ex typis MIGNE, tu Peiil-Monlroage»
SJECULUM XII
R. D. D. RUPERTI
A B B A T IS
MONASTERII S. HERIBERTI TUITIENSIS
VIRI LONGE DOCTISSIMI SUMMIQUE INTER VETERES THEOLOGl
O P E RA OMNIA
JUXTA BDITIONBM f-SMSTAM AffNI 1748 PRAVIA DILIGBNTISSIMA BMBNDATIONB AD FftBLUM
RffYOCATA, YARIISQUB MONOMBNTIS AUCTA
ACCURANTE J.-P. MIGNfc
BIBLI0THBCC CLBM VNITBRSJI
SIVE
CUBJUUM COMPLETORUM 15 RHIGULOi SCIBNTIJi BCCLBSIAJTICJI RAMOS fDrJORB
— « 8 0 6 9 e M € 9 B «i
TOMUS PRIMUS
•SBBURT k TOiUMLNA 32 FBANCII «AUJCIS
, EXCTJDEBATUR BT VENIT APUD J.-P. HIGNE. ETJITOREM
Oi MCTA VAMBOISE, PROPE PORTAM LUtETlJ: PARISIORUN VULGO VENFER NOMDUTA»
8BU FBTIT-MONTROUGB
1854
RVPERWS S. Laurentii in suburbio Leodiensi Monachus (postea ABBAS TVITIENSIS)
tardiori ingenio remedium a Virgine Matre, coram hae imagine lapidea, in ejusdem mo-
nasterii Ecclesia, impettat anno MCXXL
PROLEGOMENA
CLARISSIMIS PLURIMUMOUE COLENDIS
RECENTIS ISTNJS EDITlONIS
P R i ms s o c ns
MICHAEL PLEUNICH S. P. D.
Povam hanc edilionem omnium Operum Ruperli abbatis TuiUensis yiri undequaque spcdiatissimi, ag-
gressurus, stalim animo agitare coepi de patrono, dignilate, doclrina pietateve conspicuo, diiigcndo, cujus
pnesidio validaqoe tutek editio fortunata prodirel ac securior. Eximias namqiie hasce lucubrationes non-
fcisi viris clarissimis nmicupandas esse arbitrabar. Dum haec itaque mecum ipse versarem, diutiusinihi,
ot decernerem, non fuii immorandum; illico enimnon unarn, sed vos omnes editioni hujusinodi perticicu-
d* socios primilus inscriptos, viros profecto selectissimos, menti meae oblatos* aniiuradverti'; vobisquc
proinde, ulpole egregiis dotibus insignitis, Opera ha*c noviler cudenda volui nuncupala. Siquidcm vos inler
in primis nonnulli huius VeneUe auguslissimae 1 reipublicae patritii emicant, qui clariiaii generis virtulcs
quasque viro nobili dlgnas, omnigenani(|ue copulant erudiiionem. Sunt ilcm et alicrius ordittis, proecipuo
loco et cului habendi, viri utriusque juns periiissimi, ac laurea doctorali mcriio donali, ueduin industriam
navantes operam, ut aequa lancequod suum est unicuiquc tribualur, verum ctiam opiimis litteraruui slu-
diis incumbenies. Postremo, et fortasse priori ioco non immcrito noininandos, viros sacris addictos in socio-
ram albo recensitos aspicio, quorum probatam pielutem el doctriiiam ncuio non ignorai; iino vcluii ecelc-
siastics disciplinse, gravioruiixjue studiorum asscrtorcs cuicunqne cordato liomini coinmcndaiilur. Il;cc
brevi calamo lanlummodo innuisse sufliciat, nam si fusiori untuscujiisquc vcstrum meriia ct insignia pnc-
folgida mibi cssenl commemoranda, el modestiam summain, qua cxornati csiis, oflendcrcm, ct oiatio ni-
mis prolixa, ni dicam iuinus grata, progrcderetur. Si gcnio vcstro igitur, si brevitati ego hidulgerc cogor,
fama tamen, quod vos, editionishujusintuiiu, adeo laudabiliter gcssistis, quomiuus palam tacial, noit
dislinehitur. Cum enim Ruperti Opcra pluribus.abhinc annis iu llalia dcsidora+ctitur, ui vix ac ne vix^ui-
dcm magno pretio comparari posseut, vcstra praccipuc cura facluin cst, ut cadem minc, primis hiscc uostris
Venetis lmo et hatfc»s lypis, commodiori sumpiu, cuicunque habcnda prostarcut. Addam insupcr, quam
prompto libcntiquc animo mihi suppetias dcdisiis, quibus, quatn ckius licri possct, Ktipcrjiaua volumina
recudereniur. Quae cum ita sint, quis non videai, vos de littcratororum rcpublica, dcque me polissiinuin,
optiine meritos esse? Ob idque honeslissimum vobis nomen obligissc? liaec sane in causa fuerc, cur egoad
novam hai»c edilioifem, proprio quodammodo jure vobis vindicatatn, vohis ipsis tiiscribendam pari ratione
ine obstricium cognoverim. Superest inodo, viri vel collectiin vel singillaiiin indubie clarissiini, ut nuticu-
palkmtm istam, quod enixc a vobis peto, in observantiae meae ceriissiiiiam tcsseram, ea, qua polleiis, exi-
mia huuianitaie excipiatis; inequc laboremquc meum pergatis vestro patrocinio foverc, quo studiosorum
ulilitati et coinmodo in dies vacare valeam. iiiterim supremum Mumen obtestor ut vos ad annos Ncstorcos
servct uicoluuies.
Dabam Venetiis cx mco typograohio IV Nonas Decenibris 1748.
LECTORI BENEVOLO TYPOGRAPHUS.
En tibi exhibeo humanissime lector, non AmkomarUam, aut Anagyrim, cujus contactu, vel telro odore
y
numns imbuas* vel remtibi motiaris exitiosam, sed mire otens ut ita dicam, cinnamonum lucubraliones vide-
9 9 9
lieet pra*staniUsinu Rmperti abbatis Tuitiensis, in quarum attrectatione studiosaquo ptus versatus fneris, eo
9
magis fragrantiam Christianarum cogitaiionum te redolere, imo et suavissimum, tibique perquam proficuum /i-
quorem ex itlhexpressisse cognosces sanctorum facinorum. Fruere igitur bonts avibus meo tabore; neque enim
tgo aliamente tllas prelo instauravi reliquasque suminstauraturus, nisi ut tuo commodo ac emolumento prospi-
cerem. Quantmm vero aiiinet ad opusinugrum Rupertianum cudendum satis superque, hi monito ad hanc edi-
tionem pramisso* verba feci de iltius auetario ac parlitione, deque omni alia re ad illuda/fabre meis typis com-
ptendum; proindeque, ne videar crambem coctam recoquere, prmterco recenlem characterum [utwnem, pa-
pyri delectum, et castigatoris vigitantiam ; tuum erit dispicere, amice iector , num hactenus fidem datam ex-
solverim; equidem quoad titi, nihil prcetermisi neque praHermittam, quin facla promissit respondeant. Vetim
t %
lamen scias Diatogum inter Christkmum etJudasum nostri Ruperti me dcprompsisse ex Operibus D. Antetmi,
edilioms Venetccanni in quorum catce impressus tegitur; itemque tibros duos De vita vere apostotica ;
ei. Ristoriam insignis monasleriiS. Laurentii Leodiensis ex Anecdolis excerpsisse clarissimi viri Eamundi
9
Martene, cujus etiam prologos in easdem respective tucubrationes adjectos tolui, quibus etincitur illas genui-
nmm esse fetmm nostri Ruperti. Hasc omnia porro, sicuti el Apologiam adversus opupgnalores declrina*
Ruperti, • Gerberonio, ejusdem instituti viro, exaratam Parisiisque typis vutgatam anno 1669. Quia tandem
f
de hujmsmodi opmscmtorum accessione tocuiur. sum mihique religio est neminem sua laude fraudara ingenue
9 9
fateor, iector humanissime quod si auctarium, si atia cwtera spectes quas hanc edttionem prm omnibus jam
9 9
vutgatis facrunl prcestanliorem, mihi auctorem adjutoremque polissimum exstitisse rev. adm. P. Gregorium
Cannoni, EremUsm Auguslinianum, qui pro ea qua poliet sedulitate operam suam tibenlissime contulit itt
9 9
ea tmm prmfatis opusculis locupletanda, tum omnibus numeiis absolvnda. Bcec de studio in hac re nostro dt»
e
jcisse sufficiat. Vale.
PATROL. CLXVII. ' 4 I
41 BUPERTUS ABBAS TUITIENSIS. 19
VITA D. RUPERTI
ABBATIS TUITIENSIS
AUCTORE JOANNE TRITENHEMIO.
Ropertus, abbas Toiliensfs coenobii, juxla Coloniam Agrtppinam, ordinis S. Beneriicli, natione Teuloni-
cus, vir in divinis Scripturis, Spiritu sancto per visionem iliustrante, dnctis>imus, et saBCularium lilte-
rarum uon ignarus, monacbus Sancli Lanreniii Trajeclcnsis, propier incredibilem'erudilionem suam a
Fri.lerico Coloniensi archiepiscopo inde assumptus, et in abbalem Tuitiensis nonasterii sublimatus, uiuita
praclara opuscuia composuil. Ex eo siquidem lempore quo coenohium in juvenUiie sua ingressus est, tanlum
se Sciipluris sanctis exercitaveral, ut nee dormiens quidem a meditandis iilis videretur possc quiescere.
quin liitguaet labia ejus quasi legendo moverentur. De cujus opuseulis ego taatum adpnesens reperi
subjecla :
Ad Cunonem abbalem Sigebergeneem, poslea ephcopum Raiitponmsam :
De victoria Verbi Dei lib. xm. Nuper cum tu hospet op.
In Genesim lib. ix. Quicunque fideii animo? dum.
In Cantica canticorum lib. vii. Qui conlra hominem timilem.
In librum sancti Job lib. x.
In libros Regum de David Jib. xv.
De S. Trinitate in Vetus Tesiaraentum iib. XLII.
InApocalypsira Joannis Iib. xn. Ul tu quoque, o venerab.
De officiis divinis lib. xn. Ea qua per anni circulum.
Medilaliones de incendio Tuilieusi lib. III. Ecce quomodo cnmlnalor.
In duodecitn proplietas minores lib. xxx.
in Evangeliuin Joamiis lib. xiv.
Apologelicum ejusdem operis lib. i.
ln Evangclium Matlliaei (ib. VIII.
Super Hegulam S. Benedicti lib. i.
Epistolarum ad diversos lib. i.
Denique fertur el alia plura scripsisse, et Novum et Vetus Teslamentum pro majori parte in mullis li-
bris explanasse : de quibus usque in praesens niliil vidimus praeler ea qua3 signavimus. Claruit mulla san-
ciitate, doctrina et miraculis coruseans, sub Henrico V, auuo Doinini, i\£i et sub Loihario tertio mo-
t
ritur.
Epitaphium saxo monumsnti inchum Tuitii.
ANNO DOMINI MCXXXV. QUART- NON; MARTII.
OBIIT VENERABILIS PATER AC DOMINUS RUPERTGS
ABBAS HUJUS MONASTERII,
VIR DOCTISSIMUS ATQUE RELIGIOSISSIMUS,
UT IN UfiRlS SUJ8 QUOS EDLDIT APERTISSIME CLARET.
ORATIO JOANNIS
SPANHEIMEN6IS ABBATIS
In laudem et commendationem Ruperti quondam abbatis Tuitiensts, viri dariasimi» reh>
giosissimi atque doctissimi ad iustantiam D. Gertaci de Brettbach abbatis Toitioirei*
comoosita.
Maxime optarem, religiosissimi fralres, eam mihi cto laboribus Yatigari, quam saeculi hnjus favoribus
dicendi vim collatam a superis, qua Ruperli vestri inaniter extolli. Potuitenim transgredi, et non cst
clarissimi quondam hujus Tuitiensis coenohii abba- transgrcssus el facere mala, et non fccit : sed
t
tis praeclara meriia, ornalissimos tnores, cumulalis- scmciipsum humilians secutusesl Dominum,contem»
simasque virtutes condignis laudihus possem affari. neus pornpam saeculi, ad coelestia regna, ut coufi-
Talis enim ac (antus vir erat is, ulejus nierilis ne- dimus, feliciter pervenit. In monasterio autem con-
dum tnea, sed cuiusvis oratoris eloquentia longe slilutus, se omnibus inferiorcm aestimavit : qui san-
inferior judicelur. Nam si vilae sanclitatetn inquiras, ctis Pairibus eompnr exstilit. Fuitenim inlueniibns
homo religiosissimus erat : si scientiam, undecun- exempiar honesti, forma vivendi, regula pietatis.
que doctissitnus; si morcs, orani houestate insi- Electus aulein in abbatem Tuiiiensis roonasterii,
gnis. Claris enim pareutibus ortus, ude clariori cnjalem se prcebuerit subdilis, quam pium, quam sol-
effolsil, dum pro Dei amore sseculum contemnens liciium, quamque, ubi oportebat, scverum, quis
se monastiois cum magno fervore suhmisit iustiiu- sermo cxplirahit? Eral enim incessu gravis, voce
tis: malens pro Deo cura legislatore nostro Benedi- sublimis, ore facundus,_vuhu_ placidus, jn_motc vel