Rama'yla Buluşma - Arthur C. Clarke

331 Pages·1999·1.02 MB·Turkish

by  Arthur C. Clarke

ARTHUR C. CLARKE
Rama ile Buluşma (Rendezvous with Rama)
Çeviren : K. Ümit Kayahoğlu
Birinci Baskı : Mart 1983
Yayınlayan : A. GERAY BİLİMER
Seyran Sok. No: 9 KARTAL/İSTANBUL
Dizgi - Baskı: Gözlem Matbaacılık Koli. Şti. 26 28 71
1
UZAY MUHAFIZLARI
Sonunda bu ergeç olacaktı. 30 Haziran 1908 tarihinde
Moskova — evren ölçülerine oranla çok küçük kalan— uç
saat ve dört bin kilometre ile yerle bir olmaktan kurtuldu.
Tekrar, 12 Şubat 1947'de 20. yüzyılın ikinci büyük meteoru,
yeni bulunmuş olan uranyum bombasına meydan okuyan bir
patlama ile, Vladivostok'un dört yüz kilometreden daha
yakınına düşünce, başka bir Rus şehri daha yok olmaktan
ucuz kurtulmuş oldu.
O günlerde; bir zamanlar Ay'm yüzünü delik deşik etmiş
olan bu kozmik bombardımanın seyrek de olsa Dün-ya'ya
çarpmalarına karşı insanların yapabileceği hiçbir şey yoktu-
1908 ve 1947 meteorları insanların yerleşik olma-,dığı vahşi
topraklara düşmüştü, fakat 21. yüzyılın sonuna doğru
Dünya'da artık böyle göksel cisimlere hedef olabilecek boş
bir bölge kalmamış, insanlar bir kutuptan diğerine kadar
bütün Dünya'yı doldurmuştu ve artık bunun sonucundan da
kaçınılamazdı.
2077 yılının çok güzel geçmiş olan yazının 11 Eylül günü,
Griniç zamanıyla saat 9.46 da, Avrupa'da yaşayanların çoğu
gökyüzünün doğusunda gözleri kamaştıran bir ateş topu
gördüler. Bu cisim birkaç saniye içinde Güneşten fazla bir
parlaklığa erişti ve arkasında büyük bir gaz ve toz bulutu
bırakarak gökte sessizce, fakat hızla ilerledi.
Avusturya'nın üzerinde bir yerde çok şiddetli patlamalarla
parçalanmaya başladı, patlamaların şiddetinden bir milyondan
fazla insanın kulaklarında devamlı hasar oluştu, ancak bu
insanlar şanslı kişilerdi.
Saniyede elli kilometre hızla ilerleyen binlerce ton kaya
ve metal parçası, yüzyılların emeğini birkaç yakıcı saniye
içinde yok ederek Kuzey italya düzlüklerine çarptı. Padua ve
Verona şehirleri yeryüzünden silindiler. Gökten gelen bu
çekiç darbesiyle coşup karaya -hücum eden Adriyatik denizi,
Venedik'i bütünüyle ve bir daha çıkma-macasma suların altına
gömdü.
Altı yüz bin insan öldü ve toplam hasar bir trilyon
dolardan fazlaydı. Fakat; sanat, tarih, bilim ve özellikle
insanlığın uğradığı kayıp hiçbir şekilde hesaplanamazdı.
Sanki büyük bir savaşa girilmiş ve bu savaş bir tek sabahta
kaybedilmişti. Çarpmadan oluşan ve göğe yükselen tozların
yavaş yavaş yeryüzüne çökmesine kadar geçen aylar boyunca
bütün Dünya, Krakatoa'dan sonra görülebilen en görkemli
şafak ve gurupları izledi.
İlk şok atlatıldıktan sonra insanlık; önceki çağlarda
rastlanmayan bir birlik ve kararlılıkla hareket etti. Artık
anlaşılmıştı ki, böyle bir felaket belki bin yıl daha olmayabilir
fakat belki de ertesi gün tekrarlanabilirdi. Tekrarlandığı
takdirde ise sonuç daha da kötü olacaktı.
Öyle ise: Bir daha böyle bir olay olmamalıydı.
Yüz yıl kadar önce, daha fakir olan Dünya'nın çok sınırlı
kaynaklarına rağmen, insanlar intihar edercesine gökyüzüne
birbirlerini imha edecek silahlar göndererek servetlerini boş
yere harcamışlardı. Bütün bu çabaların başarılı olmamasına
karşı elde edilen tecrübeler unutulmamıştı. Şimdi bunlar daha
yüce bir amaç için daha geniş çapta kullanılacaktı. Artık
böyle bir felakete yol açabilecek kadar büyük hiçbir meteorun
Dünya'nın savunmasını yarmasına izin verilmeyecekti.
Böylece Uzay Muhafızı projesi başladı ve elli yıl sonra
da, onu yaratanların hiç beklemediği bir şekilde, kuruluşunun
ne kadar yerinde olduğunu kanıtladı.
2
DAVETSİZ MiSAFiR
2130 yıllarında Merih'te üslenmiş radarlar hemen hemen
günde bir düzine yeni asteroid buluyordu Uzay Muhafızlığı
kompüterleri derhal onların yörüngelerini hesaplıyor ve
aldıkları bilgileri büyük bilgi depolarına aktarıyorlardı;
böylece isteyen astronom, onların birikmiş istatistiklerini
inceleyip bilgi alabiiiyordu.
İlk bin asteroidin saptanması, bu küçük dünyaların en
büyüğü olan Ceres'in 19. yüzyıl başlarında keşfedilmesinden
sonra, yüz yirmi beş yıldan biraz fazla zaman almıştı.
Yüzlercesi bulunmuş, kaybolmuş ve yeniden bulunmuştu; o
derece yoğun kümeler halinde olanları vardı ki, bunalmış bir
astronom onlara «Gökyüzünün haşaratı» adını takmıştı. Aynı
astronom Uzay Muhafızlığının şimdi yarım milyon asteroidi
izlediğini bilse muhakkak ki büyük bir şaşkınlığa düşerdi.
Sadece beş dev — Ceres, Pallas, Juno, Eunomia ve
Vesta'nm— çapları iki yüz metreyi aşabiliyordu. Büyük bir
kısmı ise, ancak büyükçe bir parkı doldurabilecek kaya
parçalarından ibaretti. Hemen hemen hepsi Merih'in gerisinde
kalan bir yörüngede dolanıyordu. Sadece Güneş'e doğru biraz
yaklaşan bir yörünge izleyen ve Dünya için tehlike
yaratabilecek birkaç tanesi Uzay Muhafızlığı tarafından
dikkatle izleniyordu. Ve bunların hiçbiri Güneş Sistemimizin
gelecek tarihi içinde Dünya'nın bir milyon kilometreden
yakınına yaklaşmayacaktı.
Henüz Jüpiter'in yörüngesi dışında iken keşfedilen cisim,
keşfedildiği yıla göre ilk defa 31/439 olarak kataloglara
geçirildi. Bulunduğu yer bakımından bir anormallik
görülmemişti, çünkü bir sürü asteroid, Satürn'den daha uzak
mesafelere gider, sonra tekrar uzak efendileri olan Güneş'e
dönerdi, içlerinde en uzak mesafede dönen Thule 2, Uranüs'e
o derece yaklaşırdı ki, bu asteroidin, Uranüs'ün elinden
kaçırdığı bir uydusu olduğu zannediliyordu.
Bu kadar uzak mesafeden cisimle yapılan ilk radar teması
oldukça olağandışı sonuç vermişti; 31/439'un oldukça büyük
bir yapıda olduğu belli oluyordu. Ekoların şiddetinden
kompüterler en az kırk kilometrelik bir çap hesapladılar.
Böyle bir dev yüz yıldır keşfedilmemişti ve gözden kaçmış
olması da aklın alabileceği bir şey değildi.
Sonra yörüngesi hesaplandı ve sır, yerini daha büyüğüne
bırakarak çözüldü. 31/439 normal bir asteroidin her birkaç
yılda bir, saat dakikliği ile tekrarladığı elips şeklinde bir yol
izlemiyordu. O, yıldızlardan gelen ve Güneş Sistemi'ne ilk ve
son ziyaretini yapan yalnız bir ziyaretçiydi. O derece süratli
yol alıyordu ki, Güneş'in çekim gücünün onu yakalamasına
imkân yoktu. Hızla içerilere dalacak, Jüpiter, Merih, Dünya,
Venüs ve Merkür'ün yörüngelerinden geçecek, Güneş'in
etrafında dolanırken daha da hız kazanacak ve tekrar
bilinmeyene doğru yol alacaktı.
Bu noktada kompüterler «Hey oradakiler, ilginç birşey
bulduk,» işareti vermeye başladılar ve ilk defa olarak 31/439
insanların ilgisini çekti. Uzay Muhafızlığı Merkezi geçici bir
heyecan dalgası ile çalkalandı. Yıldızlararası «gezgin» sadece
bir numara olmaktan çıkarılarak ona bir isim verildi. Yunan
ve Roma mitolojisinden artık bıkmış olan astronomlar
çoktandır Hindu tanrıları üzerinde çalışıyorlardı. Böylece
31/439, Rama ismini aldı.
Birkaç gün için haber çevreleri ziyaretçi hakkında epeyce
gürültü kopardılar, ancak bu gürültü bilgi noksanlığı
nedeniyle çok çapraşıktı. Rama hakkında sadece iki şey kesin
olarak biliniyordu — ilginç yörüngesi ve yaklaşık
büyüklüğü...— Bunlar bile radar ekolarının sağladığı bilgilere
dayanılarak elde edilen yaklaşık rakamlardı. Teleskoptan
Rama, hâlâ belirgin bir disk vermeyecek kadar küçük, zayıf
ışıklı, on beşinci kadirden bir yıldız gibi görünüyordu. Ancak
Güneş Sistemi'nin kalbine doğru daldıkça, sonsuza kadar
gözden kaybolmadan önce, her gün biraz daha büyüyecekti.
Dünya etrafında yörüngede olan gözlemevleri onun şekli ve
büyüklüğü hakkında daha kesin bilgiler sağlamayı
başaracaklardı. Bol zamanlan vardı; belki de gelecek aylar
içinde görevli bir uzay aracı, ona yeteri kadar yaklaşıp güzel
fotoğraflar çekebilecekti. Gerçek bir buluşmanın başarılı
olacağına jhtimal verilmiyordu. Saatte yüz bin kilometreden
fazla bir hızla, gezegenlerin yörüngelerini keserek ilerleyen
bir cisimle fiziksel bir teması sağlamak için gerekli enerji çok
pahalıya mal olacaktı.
Böylece Dünya kısa sürede Rama'yı unuttu; fakat
astronomlar unutmadılar ve heyecanları, bu yeni asteroidin
onlara her gün yeni bilmeceler sunduğu aylar boyunca
gittikçe arttı.
Her şeyden önce Rama'nın ışık eğrisiyle ilgili bir problem
vardı. Rama'da ışık eğrisi diye bir şey yoktu.
Ayrıntısız; bilinen bütün asteroidler birkaç saatlik
devrelerde donuklaşıp parlaklaşarak ışıklarında ufak
değişiklikler gösterirlerdi. İki yüz yıldan beri yapılan
gözlemler bunun, muntazam olmayan biçimlerinin ve
eksenleri çevresinde dönmelerinin kaçınılmaz bir sonucu
olduğunu göstermişti. Yörüngeleri boyunca ilerlerken kendi
çevrelerinde de dönünce Güneş ışığını yansıtan yüzeyleri
devamlı olarak değişmekte ve parlaklıkları da buna göre
azalıp çoğalmaktaydı
Rama böyle bir değişiklik göstermiyordu. Ya hiç ekseni
etrafında dönmüyordu, ya da tam anlamıyla simetrik bir
yapıya sahipti. İki açıklama da yeterli derecede açık değildi.
Konu bu noktada birkaç ay hiçbir ilerleme göstermeden
kaldı, çünkü Dünya çevresinde dolanan büyük telesRoplardan
hiçbirinin evrenin derinliklerini gözetleme gibi önemli bir
görevi durdurulamazdı. Uzay astronomisi pahalı bir uğraştı ve
büyük bir teleskopla yapılacak bir dakikalık bir çalışma bin
dolardan daha fazlaya mal oluyordu.
Eğer çok önemli bir program, bozuk çıkan elli sentlik bir
kapasitör nedeniyle ertelenmese, Dr. William Stenton on beş
dakikalık bir süre için iki yüz metrelik reflektörü kullanma
şansını daha uzun bir süre ele geçiremeyecekti. Başka bir
astronom için talihsiz bir olay onun şansı olmuştu.
BiN Stenton ertesi gün aldığı sonuçlan sıra bulup da
kompütere verinceye kadar, daha ne yakalamış olduğunu
bilmiyordu. Hatta sonuçlar kompüter ekranında belirdikten
sonra bile onların ne anlattığını anlaması birkaç dakika sürdü.
Rama'dan yansıyan Güneş ışığı yoğunluk bakımından hep
aynı değildi. Farkedilmesi çok zor, çok küçük, fakat aynı
zamanda çok muntazam bir değişme gösteriyordu. Tıpkı diğer
asteroidler gibi Rama da ekseni etrafında dönüyordu. Fakat
bir asteroidin normal bir günü birkaç saat sürüyorsa,
Rama'mnki, sadece dört dakikaydı.
Dr. Stenton bazı çabuk hesaplar yaptı. Karşısında beliren
rakamlar ona bile inanılması çok güç geldi. Bu küçük
dünyanın ekvatorundaki dönme hızı saatte bin kilometreden
fazla olmalıydı; kutupları dışında bir yere iniş yapmak çok
tehlikeli olabilirdi. Rama'nın ekvatorundaki santrifüj kuvvet o
bölgede açıkta olan herhangi bir cismi yaklaşık olarak 1
gravitelik bir güçle uzaya savurmaya yeterdi. Rama; üzerinde
hiçbir zaman kozmik yosun tutunamayan, yuvarlanan bir
taştı. Böyle bir cismin, bu şartlarda çoktan milyonlarca
parçaya ayrılmadan sağlam kalabilmesi şaşırtıcı bir şeydi.
Kırk kilometre çapında, dört dakikalık bir dönme
devresine sahip bir kütle —bu, astronomik tablodaki
cisimlerin hangisine sığardı? — Dr. Stenton düş gücü oldukça
kuvvetli ve çeşitli olasılıklara kolayca geçebilen bir insandı.
O anda aklına takılan düşünce onu birkaç dakika rahatsız etti.
Yukarıca saydığı niteliklere göksel hayvanat bahçesinde tek
uyan örnek sadece içine çökmüş bir yıldız olabilirdi. Belki de
Rama; santimetre küpü milyarlarca ton çeken, çılgınca dönen
bir nötron küre... bir ölü güneşti.