ebook img

PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK PDF

15 Pages·2017·0.78 MB·Turkish
by  
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK

kpss Önce biz sorduk 2 0 1 8 50 S3oru1da SORU Güncellenmiş Yeni Baskı ÖABT PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK ALAN BİLGİSİ ALAN EĞİTİMİ Komisyon ÖABT Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Konu Anlatımlı ISBN 978-605-318-938-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. © Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 8. Baskı: 2017, Ankara Proje-Yayın: Ümit Dilaver Dizgi-Grafik Tasarım: Gamze Şahin Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA (0312 394 55 91) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 26687 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 E-ileti: [email protected] İnternet: www.pegem.net ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, Elinizdeki bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT-Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik) kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır. Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla önemli konulara dikkat çekilmiştir. Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi [email protected] adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz. Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle... Başarılar... PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik ÖABT, 50 sorudan oluşmakta ve Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Adaylarının Alan Bilgisi (Temel Psikolojik Kavramlar, Psikolojik Danışma Kuram İlke ve Teknikleri, Davranış ve Uyum Problemleri, Bireyi Tanıma Teknikleri, Bireyle ve Grupla Psikolojik Danışma , Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı, Psikolojik Danışma ve Rehberlikte %6 Araştırma ve Program Geliştirme, Meslek Etiği ve Yasal Konular) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir. Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Öğretmenlik Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Sayısı Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40 a. Temel Psikolojik Kavramlar % 16 b. P sikolojik Danışma Kuram İlke ve % 16 Teknikleri c. Davranış ve Uyum Problemleri % 10 d. Bireyi Tanıma Teknikleri % 10 e. Bireyle ve Grupla Psikolojik Danışma % 10 f. Mesleki Rehberlik ve Kariyer % 8 Danışmanlığı g. Psikolojik Danışma ve Rehberlikte % 6 % 6 Araştırma ve Program Geliştirme h. Meslek Etiği ve Yasal Konular %4 Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50 Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2014-2017 PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz. İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TEMEL KAVRAMLAR Psikolojinin Amaçları ........................................................................................................................................................3 Psikolojide Ekoller ve Yaklaşımlar ....................................................................................................................................3 Psikolojinin Alt Dalları .......................................................................................................................................................6 Davranışın Fizyolojik Temelleri .........................................................................................................................................8 Duyum ve Algılama ........................................................................................................................................................15 Algı .................................................................................................................................................................................17 Zekâ Gelişimi ve Kuramları ............................................................................................................................................20 Modern Zekâ Yaklaşımları ..............................................................................................................................................22 Güdülenme .....................................................................................................................................................................25 Kişilik ..............................................................................................................................................................................26 Kişilik Kuramları ..............................................................................................................................................................27 Sosyal Psikoloji Temel Kavramlar...................................................................................................................................34 Sosyal Uyum ..................................................................................................................................................................34 Tutum .............................................................................................................................................................................37 Sosyal Algı......................................................................................................................................................................39 Çözümlü Test ..................................................................................................................................................................43 Çözümler ........................................................................................................................................................................46 Kaynakça ........................................................................................................................................................................48 2. BÖLÜM PSİKOLOJİK DANIŞMA KURAMLARI Kuram Nedir? .................................................................................................................................................................51 Psikanalitik Kuram ..........................................................................................................................................................52 Analitik Terapi .................................................................................................................................................................60 Bireysel Psikoloji.............................................................................................................................................................65 Varoluşçu Terapi .............................................................................................................................................................72 Varoluşçu Yaklaşım ........................................................................................................................................................72 Birey Merkezli Terapi ......................................................................................................................................................78 Gestalt Terapi .................................................................................................................................................................82 Davranışçı Terapi............................................................................................................................................................91 Bilişsel Terapi..................................................................................................................................................................96 Akılcı Duygusal Davranışçı Terapi ................................................................................................................................103 Transaksiyonel Analiz Kuramı ......................................................................................................................................109 Gerçeklik Terapisi .........................................................................................................................................................112 Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi..................................................................................................................................118 Feminst Terapi ..............................................................................................................................................................123 Öyküsel (Anlatımsal) Terapi..........................................................................................................................................128 Duygu Odaklı Terapi .....................................................................................................................................................132 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................139 Çözümler ......................................................................................................................................................................141 Kaynakça ......................................................................................................................................................................142 vi 3. BÖLÜM PSİKOLOJİK DANIŞMA İLKE VE TEKNİKLERİ Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri ............................................................................................................................147 Terapötik Beceriler ........................................................................................................................................................147 Yapılama .................................................................................................................................................................147 Yakından İlgilenme .................................................................................................................................................148 Konuşmaya Açık Davet ..........................................................................................................................................148 Asgari Düzeyde Teşvik ...........................................................................................................................................149 Duygu Yansıtması ..................................................................................................................................................150 İçerik Yansıtması ....................................................................................................................................................151 Kişiselleştirme.........................................................................................................................................................151 Özetleme ................................................................................................................................................................152 Paylaştırma.............................................................................................................................................................153 Bağlama .................................................................................................................................................................154 Sessizlik..................................................................................................................................................................154 Terapötik Koşullar .........................................................................................................................................................155 Empati ....................................................................................................................................................................155 Saygı ......................................................................................................................................................................156 Saydamlık ...............................................................................................................................................................157 Somutluk.................................................................................................................................................................158 İlişkinin Şimdi ve Buradalığı....................................................................................................................................159 Kendini Açma .........................................................................................................................................................159 Yüzleştirme .............................................................................................................................................................160 Psikolojik Danışma Süreci ............................................................................................................................................161 Danışanla İlişkinin Kurulması .................................................................................................................................161 Danışanın Problemlerinin Değerlendirilmesi ..........................................................................................................162 Psikolojik Danışmada Amacın Oluşturulması .........................................................................................................165 Stratejilerin Belirlenmesi ve Müdahalelerin Seçimi .................................................................................................166 Sonlandırma ve İzleme ...........................................................................................................................................168 Sevk Etme ..............................................................................................................................................................168 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................169 Çözümler ......................................................................................................................................................................172 Kaynakça ......................................................................................................................................................................172 vii 4. BÖLÜM DAVRANIŞ VE UYUM PROBLEMLERİ Davranış Problemleri ....................................................................................................................................................175 Kaygı Bozuklukları ..................................................................................................................................................175 Saplantı ve Zorlantı Bozukluğu...............................................................................................................................181 Bedensel Belirti Bozuklukları ve İlişkili Bozukluklar ................................................................................................184 Özeyabancılaşma Kişiliksizleşme/Gerçekdışılama Bozukluğu...............................................................................187 Duygudurum Bozuklukları ......................................................................................................................................188 Psikotik Bozukluklar................................................................................................................................................191 Kişilik Bozuklukları ..................................................................................................................................................193 Cinsel Bozukluklar ..................................................................................................................................................203 Organik Ruhsal Bozukluklar ...................................................................................................................................204 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ............................................................................................................206 Otizm ......................................................................................................................................................................208 Öğrenme Güçlükleri................................................................................................................................................210 İletişim Bozuklukları ................................................................................................................................................213 Davranım Bozuklukları ...........................................................................................................................................215 Karşıt Olma/Karşı Gelme Bozukluğu ......................................................................................................................217 Beslenme ve Yeme Bozuklukları ............................................................................................................................217 Uyum Problemleri .........................................................................................................................................................223 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................224 Çözümler ......................................................................................................................................................................227 Kaynakça ......................................................................................................................................................................228 5. BÖLÜM BİREYİ TANIMA TEKNİKLERİ Bireyi Tanıma Teknikleri ................................................................................................................................................233 Psikolojik Testler ...........................................................................................................................................................235 Psikolojik Testlerin Tanımı ......................................................................................................................................235 Psikolojik Testlerin İşlevleri .....................................................................................................................................236 Psikolojik Testlerin Sınıflandırılması .......................................................................................................................237 Çeşitli Psikolojik Testler ..........................................................................................................................................238 Yeteneklerin Ölçülmesi .................................................................................................................................................239 İlgilerin Ölçülmesi .........................................................................................................................................................241 Tutum ve Değerlerin Ölçülmesi ....................................................................................................................................242 Kişiliğin Ölçülmesi.........................................................................................................................................................242 Projektif Testler .............................................................................................................................................................244 viii Test Teknikleri ...............................................................................................................................................................246 Maksimum Performans Testleri ..............................................................................................................................246 Davranış Testleri .....................................................................................................................................................248 Test Dışı Teknikler ........................................................................................................................................................252 Gözleme Dayalı Teknikler .......................................................................................................................................252 Kendini Anlatma Teknikleri .....................................................................................................................................260 Başkalarının Görüşlerine Dayalı Teknikler..............................................................................................................267 Etkileşime Dayalı Teknikler .....................................................................................................................................274 Diğer Teknikler ........................................................................................................................................................277 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................282 Çözümler ......................................................................................................................................................................286 Kaynakça ......................................................................................................................................................................288 6. BÖLÜM GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA Giriş ..............................................................................................................................................................................291 Grup Türleri ..................................................................................................................................................................295 Grubun Planlanması ve Oluşturulması .........................................................................................................................298 Grubun Evreleri ............................................................................................................................................................303 Başlangış Evresi .....................................................................................................................................................303 Geçiş Evresi ...........................................................................................................................................................304 Eylem Evresi...........................................................................................................................................................306 Sonlandırma Evresi ................................................................................................................................................306 Grup Üyeleri ve Üyelerde Zor Davranışlar ...................................................................................................................307 Grupla Psikolojik Danışmada Liderlik ...........................................................................................................................309 Grupla Psikolojik Danışmada Terapötik Beceriler.........................................................................................................314 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................318 Çözümler ......................................................................................................................................................................320 Kaynakça ......................................................................................................................................................................322 7. BÖLÜM MESLEKİ REHBERLİK VE KARİYER DANIŞMANLIĞI Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığına Giriş .....................................................................................................326 Kariyer Gelişimini Etkileyen Faktörler ...........................................................................................................................326 Psikolojik Faktörler .................................................................................................................................................327 Sosyolojik Faktörler ................................................................................................................................................333 Cinsiyet ..................................................................................................................................................................333 Politik ve Ekonomik Faktörler .................................................................................................................................334 ix Mesleki Gelişim ve Kariyer Danışmanlığı Kuramları ....................................................................................................335 Özellik-Faktör Uyumlu Kuramlar.............................................................................................................................335 Psikodinamik Yaklaşımlar .......................................................................................................................................343 Karar Kuramları ......................................................................................................................................................351 Gelişimsel Yaklaşımlar ...........................................................................................................................................353 Sosyal Bilişsel Kuramlar .........................................................................................................................................363 Kariyer Danışmanlığında Ölçme ve Değerlendirme .....................................................................................................368 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................371 Çözümler ......................................................................................................................................................................374 Kaynakça ......................................................................................................................................................................376 8. BÖLÜM OKUL REHBERLİK HİZMETLERİ Okul Rehberlik Hizmetleri ve Özel Eğitim Hizmetleri ....................................................................................................379 Rehberlik Modelleri .................................................................................................................................................379 Rehberlik Hizmet Alanları .......................................................................................................................................382 Doğrudan Öğrenciye Sunulan Hizmetler ................................................................................................................383 Dolaylı Olarak Öğrenciye Sunulan Hizmetler .........................................................................................................389 Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programı Hazırlama...................................................................................390 Kapsamlı Rehberlik Programları.............................................................................................................................391 Rehberlik Türleri ...........................................................................................................................................................396 Rehberlik Hizmetlerinde Örgütlenme Sistemi ...............................................................................................................417 Ülkemizde Rehberlik Hizmetlerinin Örgütlenmesi ........................................................................................................418 Özel Eğitim Hizmetleri ..................................................................................................................................................427 Kaynaştırma Eğitimi ve Rehberlik.................................................................................................................................447 Özel Eğitim Sınıfları, Destek Eğitim Odası ve Evde Eğitim ..........................................................................................450 Bireyselleştirilmiş Eğitim Program Hazırlama ve Öğretimin Bireyselleştirilmesi ..........................................................452 Çözümlü Test ................................................................................................................................................................454 Çözümler ......................................................................................................................................................................457 9. BÖLÜM PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİKTE ARAŞTIRMA Bilim ..............................................................................................................................................................................461 Bilimin Tanımı ve Tarihsel Arka Planı .....................................................................................................................461 Bilimin Özellikleri ....................................................................................................................................................462 Bilimin İşlevleri ........................................................................................................................................................463 Bilimsel Araştırma Süreci .......................................................................................................................................463 x Bilimsel Araştırma Türleri ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������464 Betimsel Araştırmalar ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������464 Deneysel Araştırmalar ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������464 Korelasyonel Araştırmalar ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������465 Veri Türleri ve Verileri Elde Etme Yolları �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������467 Evren ve Örneklem �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������468 Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler �����������������������������������������������������������������������������������������������������������469 İstatistik ve Bilim �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������472 Çözümlü Test ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������478 Çözümler ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������480 Kaynakça ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������482 10. BÖLÜM MESLEK ETİĞİ VE YASAL KONULAR Etik, Ahlak, Meslek Etiği �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������485 Etik, Ahlak ve Hukuk Kuralları Arasındaki İlişkiler ��������������������������������������������������������������������������������������������������������486 Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Etik ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������487 Psikolojik Danışmada Etik İlkeler����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������488 Psikolojik Danışmanların Etik İlkelerinin Kaynakları �����������������������������������������������������������������������������������������������������489 Psikolojik Danışmada Etik Standartlar��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������489 Genel Standartlar ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������489 Psikolojik Danışma İlişkileri ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������490 Ölçme ve Değerlendirme ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������492 Araştırma ve Yayın �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������493 Konsültasyon ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������493 Mesleğe Hazırlık �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������494 Özel Çalışma ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������494 Personel Yönetimi ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������495 Psikolojik Danışmada Sözleşme ve Bilgilendirilmiş Onay ��������������������������������������������������������������������������������������������495 Psikolojik Danışma Sürecinde Etik İkilemler�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������496 Etik Karar Verme Kuramları ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������496 Etik Karar Verme Modelleri �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������498 Çözümlü Test ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������500 Çözümler ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������503 Kaynakça ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������504

Description:
ÖABT Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Konu Anlatımlı Alan Bilgisi (Temel Psikolojik Kavramlar, Psikolojik Danışma Kuram İlke ve Teknikleri,
See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.