Pselli, Michaelis, philosophica minora: Vol. I. opuscula logica, physica, allegorica, alia

388 Pages·1992·18.421 MB·Ancient Greek, Latin

by  J. M. Duffy (editor)

BIBLIOTHECA
SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM
TEVBNERIANA
MICHAELIS PSELLI
PHILOSOPHICA MINORA
EDIDERVNT
J. M. DUFFY ET D. J. O'MEARA
VOL. I
OPVSCVLA LOGICA, PHYSICA,
ALLEGORICA, ALIA
EDIDIT
J. M. DUFFY
STVTGARDIAE ET LIPSIAE
IN AEDIBVS B. G. TEVBNERI MCMXCII
Gedruckt mit Unterstützung der Förderungs- und Beihilfefonds Wissenschaft
der VG WORT GmbH, Goethestraße 49, 8000 München
Die Deutsche Bibliothek - CIP-Einheitsaufnahme
Michael <PseUus>:
[Philosophica minora]
Michaelis Pselli Philosophica minora / ed. J. M. Duffy et D. J. O'Meara. - Stutgardiae et Lipsiae : Teubner.
(Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana)
NE: Duffy, John M. [Hrsg.]
Vol. 1. Opuscula logica, physica, allegorica, alia / ed. J.M.Duñy. - 1. Aufl. - 1992
ISBN 3-8154-1955-7
Das Werk einschlieBlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich
geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des
Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig
und strafbar. Das gilt besonders für Vervielfältigungen,
Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und
Verarbeitung in elektronischen Systemen.
© B. G. Teubner Verlagsgesellschaft Leipzig 1992
Printed in Germany
Satz und Druck: INTERDRUCK Leipzig GmbH
Buchbinderei: Leipziger Verlags- und Druckereigesellschaft mbH
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
Praefatio IX
Conspectus codicum XI
De codicibus editionibusque singulorum opusculorum XIII
Appendix lectionum XXXVIII
Conspectus librorum XLIV
Sigla et compendia XLIX
Generalia et logica
1. [De vita philosophical 1
2. [De philosophia] 1
3. Προς τούς έρωτήσαντας πόσα γένη των φιλοσοφουμένων λόγων 4
4. Περί διαλεκτικής, ευδαιμονίας και τοΰ καλόν 12
5. ΕΙς τόν δρονγγάριον της βίγλης κϋριν Κωνσταντϊνον τόν Ξιφιλϊνον, άξιώ-
σαντα αότόν μεταβαλεΐν το τον Αριστοτέλους λογιχόν "Οργανον άπό τον
άσαφοϋς έπί τό σαφές 14
6. Προς τόν λογοθέτην τον δρόμον τόν Άλωπόν έρωτήσαντα- ο'ι δύο Βασίλειοι
ή ο'ι δύο Γρηγόριοι όμώνυμοι η συνώνυμοι; 17
7. Εις τό ουσία πράγμα αύθύπαρκτον' 22
8. Περί φυσικών και έπικτήτων ποιοτήτων καϊ περί Εξεως και διαθέσεως . . .. 28
9. Περί των πρός τι και σχήματος και χρώματος κα'ι μορφής και περί δυνά-
μεως και άδνναμίας 30
10. Περί της μίξεως των προτάσεων και περί εύπορίας προτάσεων σύντομος έφο-
δος 33
11. Περί τον δευτέρου βιβλίου των Προτέρων αναλυτικών 35
12. Αφορμαί των περί τά γένη έπιχειρημάτων 38
13. Περί ¿ρωτήματος διαλεκτικού και περί διαλεκτικής 40
14. Σύντομος παράδοσις των δεκατριών παραλογισμών 43
15. Περί προτάσεων όφειλονσών άλλήλαις σνναληθεύειν 47
Physica et meteorologica
16. Έτεραι έπιλύσεις φυσικών άπορημάτων προς τούς ιδίους μαθητάς και έτε-
ρους έπερωτώντας 47
17. Περί της διαφοράς των συνθέτων σωμάτων 57
18. Αριστοτέλους περί νεότητος, γήρως, άναπνοής, ζωής κα'ι θανάτου 59
19. [De raeteorologicis] 69
20. Περί ύετού, χαλάζης, χιόνος, πάχνης κα'ι δρόσου 77
21. Περί άνέμων 80
V
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
22. Περί βροντής, άατραπής, κεραυνού, πρηστήρος, έκνεφίου κα'ι τνφώνος . . .. 83
23. Περί άλω και ίριδος ράβδων τε και παρήλιων 86
24. Περί των και ούρανόν φασμάτων κα'ι περί κομητών και γαλαξίου 89
25. [De cometis] 92
26. Περί σεισμών 92
27. Περί βροντών 93
28. Περί κεραυνών 94
29. Περί σεισμού καΐ κινήσεως γης 95
30. Εις τόν σεισμόν τον γενόμενον τή εικοστή τρίτη τοΰ Σεπτεμβρίου μηνός, του
Προδρόμου 98
31. Εις τά ¿ν Νικομήδεια Ήχεΐον 106
Miscellanea et allegorica
32. Περί παραδόξων Ακουσμάτων 109
33. Περί ώμοπλατοσκοπίας και οίωνοσκοπίας 113
34. Περί λίθων δυνάμεων 116
35. Περί ήλέκτρου 119
36. Ερμηνεία περί τών είκοσιτεσσάρων στοιχείων συγγραφεΐσα κα'ι έκτεθεϊσα
προς τον βεστάρχην κΰριν Ίωάννην τόν λιβελλίσιον, δς και την τιερί τούτου
έρώτησιν προς αύτόν έποιήσατο 120
37. [Fragmentum de materia] 141
38. Περί όνείρων 142
39. [Quaestio de supplicio aeterno et creatione divina] 143
40. Περί Άιδου 144
41. Περί αιώνος καΐ χρόνου 146
42. Αλληγορία τοϋ 'οί δε θεοί πάρ ΖηνΙ καθήμενοι ήγορόωντο' 148
43. Αλληγορία εις τόν Τάνταλον 153
44. Αλληγορία τιερί τής Σφιγγός 158
45. Αλληγορία τοϋ παρ' Όμήρφ 'Ιθακήσιου άντρου 162
46. Περί τής χρυσής άλύσεως τής παρ' Όμήρφ 164
47. Λόγος άλληγορών την τοϋ Διός γένεσιν και τόν καταποθέντα λίθον τω
Κρόνφ, την (τοΰ) Διός άνατροφην υπό τών Κουρητών κα'ι την τοϋ Κρόνου
άναίρεσιν 168
48. Έξήγησις εις τό 'λίγξε βιός, νευρή δε μεγάλ' ϊαχεν' 172
Incerta et spuria
49. Έπίλυσις εις τους τής φιλοσοφίας τρόπους 178
50. Σύνοψις τών πέντε φωνών κα'ι τών δέκα κατηγοριών τής φιλοσοφίας 186
51. Περί τών πέντε φωνών 190
52. Διδασκαλία σύντομος κα'ι σαφέστατη περ'ι τών δέκα κατηγοριών κα'ι τών
προτάσεων κα'ι τών συλλογισμών περ'ι ων τις προδιδαχθείς εις τιάσαν μεν και
άλλην έπιστήμην κα'ι τέχνην, έξαιρέτως δέ εις τήν ρητορείαν, ευκόλως έμπο-
ρεύσεται • τοΰ ύπερτίμου κυροΰ Μιχαήλ τοϋ Ψελλοϋ 218
53. "Εφοδος σύντομος κα'ι σαφής τής ευρέσεως τών συλλογισμών τών τριών
VI
HOC VOLVMINE CONTINENTVR
σχημάτων της λογικής 7ΐραγματείας τον Αριστοτέλους yeyowíá παρά τον
υπάτου των φιλοσόφων και πατρικίου κυροϋ Μιχαήλ του Ψελλού, πως όφεί-
λει εύρίσχειν à ζητών ίκαστον αϋτών ώς εχει τάξεως, ήτοι έν πρώτφ ή έν
δευτέρω ή έν τρίτφ αχήματι 237
54. Περί της καταλλαγής Ηφαίστου 237
55. Σύλλογοι διάφοροι και άναγχαΐαι 241
Index locorum 284
Index nominum 293
Index verborum 296
Apparatus figurarum I-XII 306
VII

In memoríam
matris Eilis C. Leavy
(1907-1991)
PRAEFATIO
In hoc libro collecta inveniet lector Michaelis Pselli scripta minora
philosophica praeter ea quae iam altero volumine nuper publici iuris
fecit conlega D.J. O'Meara. hie edimus operum classes praesertim de
logica et physica agentes, sed non haesitavimus alia includere opus-
cula miscellanea et allegorica quae, etiamsi primo obtutu potius ad
theologiam vel rhetoricam vel aliam quidem materiam pertinere vi-
deantur, nihilominus et res magis minusve philosophicas tractant, re-
vera in multis Pselli scriptis non facile est decernere cui litterarum
generi aptius supponenda sint, nam saepe noster in uno eodemque
tractatu de materia multifaria disserit. in fine tomi addimus quartam
partem ubi imprimuntur opuscula quae incerta et spuria designamus.
hi sunt tractatus in uno pluribusve testibus nomen nostri auctoris ex-
hibentes quorum alii Pselli esse vix possunt, alii sine novis argumen-
tis ei pro certo tribuí nequeunt.
In scriptis minoribus quae edimus haud raro, ut iam notavit D. J.
O'Meara, cum materia ex operibus auctorum Graecorum hausta rem
habemus et ea de causa saepe dubitatio oritur utrum mendae vel la-
cunae tolerandae an fontis ope tollendae sint. quia in hac re nulla via
certa patet opinione sua uti unusquisque cogitur. ad hoc volumen
edendum hanc rationem plerumque secutus sum: ubi lectionem
mendosam vel variam iam in teste a Psello adhibito apparaisse arbi-
tratus sum, eam in textum admisi; ubi contra lectio talis est, ut tex-
tus sensu careat et negligentiae scribae potius quam Pselli ipsius ad-
scribenda sit, eam fonte nisus emendavi.
Hoc volumen conficere sine dubio non potuissem, nisi varia opera
subvenissent et institutiones et viri docti. institutiones grato animo
propria lingua nomino University of Maryland (General Research
Board et College of Arts and Humanities), Alexander von Humboldt-
Stiftung, American Philosophical Society, quae studiis meis psellia-
nis per stipendia faverunt, necnon multas bibliothecas (pp. XI-XIII
signatas) quae aut ut codices ipsos inspicerem mihi permiserunt aut
imagines suppeditaverunt. inter viros rerum Graecarum peritos, qui
alii aliter adfuerunt, memorare iuvat D. J. O'Meara, G. Chr. Hansen,
IX
PRAEFATIO
P. Speck, D. Harlfinger, P. Eleuteri, J. Wiesner, P. Moore, et πολλών άντ-
άξιον άλλων t L. G. Westerink.
College Park, Maryland, m. Ianuario 1989 J.M. Duffy
X