Prof .Dr. Seçkin Serdar Arun Ders Notu 2013 1 LENFATİK SİSTEM PATOLOJİSİ LENF YUMRUSU ...

16 Pages·2013·0.24 MB·Turkish

Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
LENFATİK SİSTEM PATOLOJİSİ
LENF YUMRUSU PATOLOJİSİ.
Lenf Düğümlerinde Atrofi (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Hyalinizasyon (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Amyloidozis (Kitaptan)
Lenf Dağ ve Yağlı Maddelerin Toplanması (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Patolojik Pigmentasyon (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Nekroz (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Emphysem (Kitaptan)
Lenf Düğümlerinde Kanama (Kitaptan)
Lenfadenopati: Lokal veya tüm lenf yumrularının herhangi bir sebepten
büyümesine lenfadenopati denir. Lenf yumrusunun bu tür büyümeleri patojenlerin
etkisi, örneğin tuberküloz, brucella, protozoal hastalıklar veya tümörler sonucu
oluşabilir. Lenfadenopatiye neden olan tümörler lenf yumrusunu oluşturan
hücrelerden, örneğin lenfoma veya organizmadaki tümörlerin buralara metastaz
yapması ile oluşabilir.
Makroskobi
Lenf Yumruları
Şişkin
Ödemli
Yumuşak
Kesit yüzü üsareli ve kırmızı renkte
Bazen lenfosentriumlar boz beyaz renkte belirgin olarak gözlenir
1
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
Lenf yumrularında büyümeye neden olan durumlar 1
Lokalizebüyüklük Lokalyadabölgeselenfeksiyon
Bölgesel tümör metastazı
GeneralizeBüyüme Bakteriyemiveyaseptisemi
Hemotropik parazitik hastalıklar
İmmunaracılı Hastalıklar
Kronik Enfeksiyöz hastalıklar
LENFADENİTİSLER
Lenf yumruları ve lenfoid merkezlerin yangısına lenfadenitis denir. Lenfadenitisler
histolojik görünüme göre Akut ve Kronik olarak ayrılırlar. Kronik olanlar kendi içinde
Folliküler Hiperplazi, Parakortikal Lenfoid Hiperplazi, Sinus Histiyositozis olarak alt
tiplerine ayrılır 2,3.
Akut nonspesifik lenfadenitis
Kronik nonspesifik lenfadenitis
Folliküler Hiperplazi
Parakortikal Lenfoid Hiperplazi
Sinus Histiyositozis
Akut Nonspesifik Lenfadenitis
Odaksal bir enfeksiyonun drenajını yapan lenf yumrularında Sistemik
bakteriyel ya da Viral enfeksiyonların varlığında generalize olarak meydana gelir.
Akut iltihaplı ganglionlar şişmiştir. Sinuslardaki hiperemi ve ödeme bağlı olarak lenf
yumrusunda lenfadenopati izlenir 3 . Histolojik olarak çok fazla mitotik figür izlenen
geniş germinal merkezler izlenir. Etken pyojenik bir mikroorganizma ise follikülerde
2
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
ve sinuslarda nötrofiller ile makrofajlar mevcuttur 2, 3. Aşırı duyarlılık reaksiyonları ve
kronik deri hastalıkları gibi bazı hastalıkların lenf yolları ile direne edildiği durumla çok
sayıda eozinofil lökosit görülebilir 3. Lenf yumrusunun bakteriler tarafından ele
geçirildiği durumlarda reaksiyon prulent olur 3. Enfeksiyonun şiddetine göre
folliküllerin merkezinde nekroz ve apse gelişebilir. Bu apse tablosu çevre dokuya
geçip fistül oluşumuna neden olabilir. Enfeksiyonun kontrol altına alınması
durumunda lenfoid merkezler eski durumuna gelir veya scar dokusu oluşur 2. Bu tür
lendadenitislerde lenf folliküllerindeki germinal merkezler hiperplastiktir. Köpek
distemper virusu gibi genaralize viral enfeksiyonlarda lenfadenitis acuta lenfositlerde
erime ile seyredebilir 3.
Kronik Nonspesifik Lenfadenitis
Bu tür lenfadenitisler çoğunlukla lenfositik hiperplazi ile seyreder. Bu durum
folliküllerde B lenfositlerin, parakortikal alanlarda ise T lenfositlerin antijenlere karşı
koymasına bağlı olarak hiperplazi ile gerçekleşir. Folliküllerde makrofajlar ve
plazma hücreleri ile lökosit odakları bulunabilir 3. Bu tür kronik lenfadenitislerde
destek dokusu artışına bağlı olarak kapsula ve septum kalınlaşmış, ayrıca lenf
yumrusu kuru ve sert kıvamdadır 3.
Bu durum etkene bağlı olarak üç şekilde gerçekleşebilir 3.
Folliküler Hiperplazi
Parakortikal Lenfoid Hiperplazi
Sinus Histiyositozis
Folliküler Hiperplazi
B hücrelerini aktive eden enfeksiyonlar ve yangı durumlarında oluşur. Prolifere
B hücreleri germinal merkezlerde (sekunder Folliküller)birikirler. Bu alanlarda ayrıca
makrofajlar, dentrik hücrelerde bulunur .Bu duruma neden olan hastalıklara örnek
olarak; romatoid artirit, toksoplazmozis, veya immun sistemi Baskılayan hastalıkların
erken dönemleri verilebilir. Morfolojik olarak folliküler lenfomalar ile karışabilir 2.
3
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
Parakortikal Lenfoid Hiperplazi
T hücre bölgelerinde reaktif değişiklikler ile karakterizedir. Parafolliküler T
hücreleri prolifere olarak immunoblastlara transforme olurlar. Bu tip hiperplazilere
özellikle viral enfeksiyonlarda, bazı aşılar sonrası, veya ilaçla başlatılan immun
reaksiyonlarda rastlanır 2.
Sinus Histiyositozis
Bu durumda lenfatik sinusların döşeyici endotel hücreleri hipertrofisi belirgindir.
Ayrıca bu alanlara histiyositlerin infiltrasyonuna bağlı olarak sinuslarda genişmeler
görülür. Bu tür hiperplazielere tümör derene eden lenfoid merkezlerde rastlanır. Buda
tümöre karşı bir immun cevabı gösterir 2.
Lenfadenitislerin, patojen organizmaya ait spesifik özelliklerine bağlı
değişimler ile nonspesifik lenfadenitislerin özelliklerinin üst üste geldiği lenfadenitisler
de vardır .
İrinli
Kanlı
Fibrinli
Nekrozlu
Granulamatöz
Lenfadenitis Prulenta (Kitaptan)
Akut irinli yangıdır. Gourm hastalığı için tipiktir.
Sebepler: İrin yapan bakteriler (Streptococus equi, Staphylococ, corynabacter)
Patogenezis: Etkenler hematojen ve lenfojen yollar ile gelirler.
Makroskobi: Lenf düğümleri değişen derecelerde büyümüştür. Kapsula gergin.
Kıvam yumuşaktır. Seröz-kanlı sızntı vardır. Kesit yüzlerinde farklı büyüklükte irin
odakları görülür.
Mikroskobi: Hiperemi ve yaygın lökosit yığınları vardır 4.
4
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
Lenfadenitis Hemorajika (Kitaptan)
Lenf düğümlerinin akut, kanamalı yangısıdır.
Sebepler: Anthrax, domuz vebası, clostridial enfeksiyonlar, akut hemorajik septisemi
grubu hastalıklarda oluşur.
Patogenezis: Etkenler lenf yoluyla : Septisemi durumunda vücudun diğer bir
bölgesindeki odaktan kan yoluyla gelir.
Makroskobi: Lenf düğümü büyümüş, çevrelerinde sarı renkli jelatinimsi sızıntı vardır.
Şiddetli koyu kırmızıdır. Kesit yüzleri koyu kırmızı, kanlıdır. Nekrozlar görülebilir.
Mikroskobi: Damar dolgundur. Sinusların içi ve çevre doku kan ile doludur.
Lenfosentrumlar zor seçilir 4.
Lenfoid Hiperplazi (Kitaptan)
- Lenf düğümlerindeki lenforetiküler dokuların aşırı viremisiyle tanınır.
- Uzun süreli etkileyen hastalık etkenleriyle ilgilidir.
Sebep: Distemper, kronik pnöymonitis, pyometra, kronik emnteritis, mastitis
Makroskobi: Lenfosentrumlar genişlemiştir ve gözle rahatlıkla görülür.
Mikroskobi: Lenfosentrumları oluşturan lenfoid hücrelerde belirgin çoğalma vardır.
Lenfosternumlar genişlemiştir 4.
Granulamatöz Lenfadenitisler (Kitaptan)
1. Lenfadenitis Tüberküloza :-Lenf düğümlerinde bilinen lenfadenitis
tüberküloza lezyonlarının meydana gelmesidir. Bölgesel veya genel olabilir 4.
Etkenler: Mycobacterium bovis, Mycobacterium avium
5
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
Patogenezis :
Etken ya lenfojen yolla  lezyonlar kortekste gelişir
ya hematojen yolla  lezyonlar medullada gelişir.
- Bakteri çok virulansı yüksek hücreler mikropları yok edemez  ortaları
kazeifiye lezyonlar oluşur.
- Bakteri sayısı az virulansı düşük hücreler mikropları yok ede r hücrelerden
oluşan tüberkel oluşur.
Makroskobi: Lenf düğümlerinde farklı lezyonlar gelişir.
a. Düğümcük oluşumu ile tanınan produktif lezyonlar  lenfadenitis tüberküloza
b. Tüberküloz granülasyon dokusu oluşumu ile tanınan produktif lezyonlar-Büyük
hücreli hiperplazi
c. Peynirleşme ve pıhtılaşma ile tanınan exudatif tüberküloz lezyonları lenf adenitis
caseosa.
Mikroskobi: Üç farklı mikroskobik tablo meydana gelir.
SONU
1- Kazeifiye olsun veya olmasın küçükse nedbeleşir.
2- Kazeifiye lezyonlar kireçlenir. Kalın fibröz kapsülle çevrelenir. Hayat boyu
kalır.
3- Şiddetli olaylarda kan ile yayılmada ölüm oluşur.
4- Lenf yumrularında farklı özellikte lezyonlar gelişir 4.
ÖNEMİ:
Sonu ve önemi :
a. Vücutta, sadece bir organın lenf düğümünde, tüberküloz lezyonunun bulunması, o
organda, tam veya tam olmayan, bir primer kompleks bulunduğunu belgeler 4.
6
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
b.Vücuttaki birden çok organın lenf düğümlerinde, tüberküloz lezyonlannın
bulunması, tüberkülozun yayılmış olduğunu belgeler4.
c. Vücuttaki birçok lenf düğümlerinde, aynı boyda, benzer yapıda yeni veya
eski, tüberküloz lezyonlarının bulunması, tüberkülozun kan yolu ile
yayıldığını belgeler 4.
ç.Lenf düğümlerinde, değişik büyüklük ve yaşlarda, yapılarda tüberküloz
lezyonlarının bulunması, tüberkülozun zaman zaman, kronik bir şekilde yayıldığını
belgeler 4.
d. Lenf düğümlerinde yaygın olarak tüberküloz lezyonlannın bulunması, tüberkülozun
kan yolu ile ve akut olarak yayıldığım belgeler 4.
e. Buzağı ve süt danaları ile insanlarda / özellikle gençlerde, servikal ve mesenterial
lenf düğümlerinde tüberküloz lezyonlannın bulunması, ağız yolu ile ve sütle olan
enfeksiyonu belgeler. İnsanlarda böyle bir tüberküloz halinin bulunuşu, sığır tipi
tüberkülozun varlığına delalet eder. İnsanlarda, bronşial ve mediastinal lenf
düğümlerinde tüberküloz lezyonlannın bulunuşu, insan tipi tüberküloz enfeksiyonuna
işaret sayılır. İnsanlarda yüzlek lenf düğümlerinde, yani koltuk altı, kasık v.b. lenf
düğümlerinde tüberküloz lezyonlarının bulunması, deri tüberkülozuna belge sayılır.
Buzağılarda ve süt danalarında.karaciğer lenf düğümleriyle sol karaciğer lobunda
tüberküloz, lezyonlarının bulunması, plesantal bir enfeksiyonu belgeler. Bu durumda
inekte uterus tüberkülozu var demektir. Meme lenf düğümlerinde, hangi şekilde
otursa olsun, tüberküloz iezyonu bulunması, meme tüberkülozuna delalet eder.
Buzağı ve süt danalarının, retrofaringeal lenf düğümlerinde görülen apselerin,
kesinlikle tüberküloz yönünden yoklanması gerekir 4.
t. Lenf düğümlerindeki aşın büyüme hali ile kesit yüzlerindeki boz beneklenme
durumunun, kesinlikle tüberküloz yönünden incelenmesi gerekir. Birçok lenf
düğümlerinde, kaezifikasyonlu-eksudatif tüberküloz halinin görülmesi, hastanın
ikinci defa veya tekraren alındığını belgeler 4.
f. Lenf duğümlerinde aşırı derecede kireçlenmiş, veya kalın fibröz kapsül ile
kuşatılmış veya nedbeleşmiş tüberküloz iezyonlarının bulunması bir ilk
enfeksiyonun geçirilmiş olduğunu belgeler 4.
7
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
2- Lenfadenitis Paratüberküloza
- Bağırsak lenf düğümlerinde paratüberküloz lezyonlarının bulunması ile tanınan
lenfadenitis halidir.
- Mycobacterium paratuberculosa
-Etkenler ince bağırsağın son kısmı ile sekum ve kalın barsaklarda yerleşir.
-Lenfadenitis olayları bu bölge lenf yumrularında gelişir.
-Etken→Toplayıcı lenf damarlarıyla kortikal sinuslara gelir süzülür 
medullaya gelir (lezyonlar gelişir.)
Makroskopi: Lenf düğümleri büyümüştür. Ödemlidir. Kesit yüzleri taşkındır.
Korteksde boz-beyaz sahalar vardır.
Mikroskopi:-RES hücrelerinden oluşan hücre infiltrasyonu vardır.
- Kapsul yoktur. -Ziehl- Nielsen ile boyamada etkenler görülür.
SONU: Kaşeksi ve ölüm ile son bulur 4.
3- Lenfadenitis Pseudotuberkuloza
- Lenf yumrularında kazeifiye lezyonlar ile karakterizedir.
- Çoğunlukla koyunlarda gelişir.
- Yara enfeksiyonudur.
- Lezyonlar deri ile ilgili lenf yumrularında gelişir.
- Corynebacterium Pseudotuberkuloza
- Lenf düğümleri çok büyümüştür. Dışarı doğru kubbelenmiştir. Apse vardır. Kesit
yüzlerinde yeşilimtrak renkli kapsüllü apseler vardır.
-
SONU: -Apseler dışarı patlar -İç kısımdaki apseler hayat boyu kalıcıdır 4.
4- Lenfadenitis Brucellosa
- Özellikle meme ve uterus lenf yumrularında lezyonlar gelişir.
- Lenf yumruları büyümüştür. Kesit yüzleri iç yağı manzarasındadır.
8
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
- Mikroskobisinde  Lenfoid hiperplazi
 İleri aşamada nekrozlu lezyonlar gelişir 4.
5- Lenfadenitis Malleosa
Lezyon= Ruam lezyonlarının bulunduğu organ lenf yumrularında gelişir 4.
Mandibular - retrofaringeal lenf yumruları
İki tip lezyon oluşur
a) Produktif lenfadenitis malleosa
b) Eksudatif malleosa
6- Lenfadenitis Aktinomikoza
7-Lenfadenitis Salmonellosa
8-Lenfadenitis Nokardiosa
8-Lenfadenitis Listeriosa
9-Lenfadenitis Tularemia
TONSİLLİTİS (Kitaptan)
Tanımı: Bademciklerin yangısıdır. Ağız, yutak, gırtlak yangılarıyla birlikte görülür.
Sebepler:
- Sığır vebası - Domuzlarda yutak şarbonu
- At Gourm - Buzağı nekrobasillazu
- Tüberküloz - Aktinomikoz
Makroskobi: Sığır vebasında: Nekrotik tonsillitis gelişir.
Nekrobasilloz, Şarbonda: Kanlı-fibrinli nekrotik tonsillitis. Tüberküloz ve Aktinomikozda :
Sarı- boz odaklar vardır.
Mikroskobi: Sığır vebasında nekroz ve sinsitiyal dev hücre ve intrastoplazmik
inklüzyon cisimleri vardır. -Şarbonda; yangılı ödem+yaygın nekroz+lökosit
infiltrasyonu vardır. Tüberkülozda; tüberkeller.- Aktinomikozda; irinli nekrotik
tonsillitis gelişir 4.
9
Prof.Dr.SeçkinSerdar ArunDers Notu 2013
PEYER PLAKLARI- MEZENTERİAL SOLİTER LENF FOLİKÜLLERİ (Kitaptan)
- Alt sindirim kanalı lenfatik dokudan zengindir.
a) Soliter lenf folikülü Dağınık şekilde bulunan lenf folikülleridir. Çoğunlukla kalın
bağırsaklarda yer alır.
b) Peyer plakları Lenf folikülleri bir arada yığınlar oluşturur. Çoğunlukla jejunumun son
kısmı ileum ve ileosekal valvul bölgesinde yer alır.
- Bunlar normalde gözle güçlükle görülür. Fakat enfeksiyon durumlarında büyüyerek görünür
hale gelirler.
- Bunların büyümesine neden olan bazı hastalıklar şunlardır 4.
- Sığır vebası - Salmonella enf. - Kedi viral enteritisi
- Sığır viral enteritisi - E.coli enf. - Küf mantarları ile ilgili enteritler
Timus Patolojisi
Hipoplazi ve agenezis immun yetersizlik hastalıkları ile kombine olan arap
taylarında görülür. Timusta hipoplazi Black Pied Danish sığırlarında rastlanır. Bu
durum çinkonun emiliminde ve çinko eksikliğine bağlı oluşur.
Atrofi: Timusta atrofiyi saptamak organın normal şartlarda da küçülmesinden dolayı
zordur. Enfeksiyöz etkenler sonucu şekillenen akut veya kronik T Lenfositlerin
azalması sonucu oluşabilir. Örneğin akut veya kronik alpha herpes virus
enfeksiyonlarında nekroz ve yangı ile birlikte kronik olarak Kedi lösemi virusu ile kedi
immun yetersizlik hastalığında oluşur.
Enfeksiyonal etkenlerin veya tümör varlığında timus büyür.
Bursa Fabricius
Kanatlılarda, kloaka ile ilişkisi bulunan ve kloakanın dorsalinde yer alan bir bezdir.
Piliçlerde 10. haftaya kadar büyümesine devam eder ve en büyük olduğunda 2 cm
çapında ve 4 gr ağırlığında olur. Daha sonra küçülmeye başlar ve 30-32 haftalarda
piliç cinsel erginliğe ulaştığında tamamen gözden kaybolur 4.
Gumboro hastalığı ( İnfeksiyöz Bursal Hastalık)
Özellikle genç tavuklarda etkili olan, akut seyreden, yüksek oranda bulaşıcı, lenfoid
merkezleri, özellikle Bursa fabriciusu etkileyen viral bir hastalıktır. Etken Birnaviridae
10