proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor in de geneeskunde aan de erasmus universiteit

114 Pages·2011·1.91 MB·Dutch

NEUTRAL LIPOLYTIC ACTIVITIES IN RAT LIVER
PROEFSCHRIFT
TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR IN DE
GENEESKUNDE
AAN DE ERASMUS UNIVERSITEIT TE ROTTERDAM
OP GEZAG VAN DE RECTOR MAGNIFICUS
PROF.DR. B. LEIJNSE
EN VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE VAN DEKANEN.
DE OPENBARE VERDEDIGING ZAL PLAATS VINDEN OP
WOENSDAG 4 JULI 1979 DES NAMIDDAGS
TE 3. 0 0 UUR PRECIES
DOOR
~AAIKE CORNELIA OERLEMANS
GEBOREN TE AMSTERDAM
PROMOTOR: PROF.DR. W.C. HULSMANN
CO-REFERENTEN: PROF.DR. H.J. VANDER MOLEN
DR. H.R. SCHOLTE
Dit proefschrift werd bewerkt binnen de afdeling Biochemie I
van de Faculteit der Geneeskunde~ Erasmus Universiteit
Rotterdam.
Het onderzoek werd uitgevoerd onder auspicien van de
Stichting Scheikundig Onderzoek in Nederland (S.O.N.) en
ten dele gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor
Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek (Z.W.O.).
1979 Drukkerij de Vries - Rotterdam
Niet dat wij uit onszelf bekwaam zijn iets
als ons werk in rekening te brengen~ maar
onze bekwaamheid is Gods werk~ ...... .
(2 Cor. 3:5)
Aan mijn ouders
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
J
CONTENTS
Page
EEN WOORD VOORAF ll
LIST OF ABBREVIATIONS 13
CHAPTER I: GENERAL INTRODUCTION 15
l.l. Occurrence of lipoproteins 15
l. 2. Metabolism of lipoproteins 16
1.3. Role of the liver 17
1.4. Aim of the study 18
CHAPTER II: NEUTRAL ACYLGLYCEROL HYDROLASE ACTIVITIES 21
OF RAT LIVER
2 .l. Occurrence of different neutral acyl 21
glycerol hydrolase activities
2.2. Investigations of the substrate 23
specificity of (heparin-releasable) liver
lipase
2.2 .l. Heterogeneity of postheparin plasma 23
lipase activity
2. 2. 2. Heterogeneity of neutral liver 23
lipase
2. 2. 3. Further characterization of neutral 26
liver lipase
2. 2. 4. Positional specificity of fatty 27
acid removal during hydrolysis and
transacylation
2.3. Investigations of non-releasable monoacyl- 28
glycerol hydrolase activity
2.3.1. Purification of non-releasable mono- 28
acylglycerol hydrolase activity
2.3.2. Substrate specificity of the non- 29
releasable monoacylglycerol
hydrolase activity
2. 4. Immunological relationship between mono 30
acylglycerol hydrolase activities of
various tissues
2. 5. Concluding remarks 32
Page
CHAPTER III INFLUENCE OF APOLIPOPROTEINS ON LIVER 35
LIPASE AND LIPOPROTEIN LIPASE
CHAPTER IV HEPARIN-RELEASABLE LIVER LIPASE IN 37
DIABETIC AND HYPOTHYROID RATS. INFLUENCE
OF A DIET RICH IN POLYUNSATURATED FATTY
ACIDS
CHAPTER V ON THE ROLE OF NEUTRAL LIVER LIPASES IN 41
LIPID METABOLISM
REFERENCES 45
SUMMARY 49
SAMENVATTING 53
CURRICULUM VITAE 57
APPENDIX PAPERS Pl
PAPER I Differential release of hepatic lipolytic P3
activities
H. Jansen, M.C. Oerlemans & W.C. Hlilsmann
Biochemical and Biophysical Research
Communications 77 (1977) 861-867
PAPER II On the organ specificity of neutral Pl3
glycerolester hydrolase of various
tissues; An immunological study
M.C. Oerlernans, M.M. Geelhoed-Mieras &
W. C. Hlilsrnann
Biochemical and Biophysical Research
Communications 78 (1977) 1130-1137
PAPER III Study of neutral long-chain acylglycerol P23
hydrolase and monoacylglycerol transferase
activities of heparin-releasable and non
releasable lipases from rat liver
M.C. Oerlernans, W.C. Hlilsmann & H. Jansen
Biochimica et Biophysica Acta (1979) sub
mitted for publication
Page
PAPER IV Effect of hypothyroidism, diabetes and P41
polyunsaturated fatty acids on heparin
releasable rat liver lipase
W.C. Hlilsmann, M.C. Oerlemans & M.M.
Geelhoed-Mieras
Biochemical and Biophysical Research
Communications 79 (1977) ?84-788
PAPER V Triglyceridase and phospholipase A P49
1
activities of rat heart lipoprotein
lipase. Influence of apolipoproteins
C-II and C-III
P.H.E. Groot, M.C. Oerlemans & L.M. Scheek
Biochimica et Biophysica Acta 530 (1978)
91-98

EEN WOORD VOORAF
Bij het tot stand komen van dit proefschrift wil ik
graag iedereen bedanken, die hun bijdragen hieraan hebben
geleverd. Enkelen wil ik met name noemen.
In de eerste plaats dank ik rnijn ouders voor de moge
lijkheid, die zij rnij hebben geboden om te gaan studeren en
voor hun voortdurende interesse in het verloop van rnijn
studie.
In de tweede plaats denk ik aan degenen, die direct of
indirect betrokken waren bij het gereed kornen van dit proef
schrift.
Allereerst bedank ik de hoogleraren, lectoren en
docenten van de faculteit der Wis- en Natuurwetenschappen
van de Rijksuniversiteit te Utrecht voor het onderwijs
gedurende rnijn studie.
Mijn promotor, prof.dr. Willern Hlilsmann, ben ik erkente
lijk voor de rnanier, waarop hij het onderzoek heeft begeleid,
alsook voor de bijdrage die hij heeft gehad in rnijn weten
schappelijke vorming door de enthousiaste en fysiologisch
gerichte rnanier van werken. Ook ben ik hem dankbaar voor de
tijd die hij heeft besteed aan de correctie van de manus
cripten voor dit proefschrift.
Voorts wil ik mijn waardering uitspreken tegen prof.dr.
H.J. van der Molen en dr. Jasper Scholte. Dat zeals co
referent dit proefschrift hebben willen beoordelen en dat ze
dit in een kort tijdsbestek hebben willen doen, stel ik zeer
op prijs.
De rnanier, waarop dr. Hans Jansen rnijn onderzoek in de
eerste fase heeft begeleid, heb ik erg gewaardeerd. In een
vroeg stadium reeds was je bij de correctie van dit proef
schrift betrokken. Allerlei gesprekken over ons gerneenschap
pelijk arbeidsveld hebben rnij gestimuleerd. Van de enthou
siaste wijze van werken, waarrnee je biochemische problemen
aanpakte, heb ik veel geleerd.
Zander anderen te kort te willen doen wil ik van de
rnedewerkers van lab II in het bijzonder Tiny Geelhoed-Mieras
ll
en Ina Kalkman bedanken voor het prettige werkklimaat. Tiny
wil ik hartelijk bedanken veer de manier, waarop een deel
van de experimenten door haar uitgevoerd werden. Jouw preci
sie en voortvarende wijze van werken zijn erg bepalend ge
weest veer het verloop van het onderzoek. De hulp, die Ina
bood in allerlei stadia van het onderzoek,heb ik erg gewaar
deerd. Als er analytische hulp nodig was bij grate experi
menten, of als de tijd drong, was zij steeds bereid om te
helpen.
Dr. Pieter Groot wil ik danken voor het verschaffen van
gezuiverd apolipoprotein C-II voor de experimenten beschre
ven in hoofdstuk III alsmede veer de samenwerking in de
experimenten beschreven in appendix paper v.
Voor de nauwkeurigheid en snelheid, waarmee Cecile
Hanson de verschillende versies van de artikelen en van dit
proefschrift heeft getypt, komt haar alle lof toe.
Alle andere, niet met name genoemde, medewerkers van
de afdeling Biochemie I wil ik bedanken voor de prettige
werksfeer en voor de hulp, die zij mij direct of indirect
hebben geboden.
Een woord van dank komt ook rnijn paranimfen Aleida
de Hoog en Wim Ruitenbeek toe voor de steun die zij rnij
gaven.
Tenslotte wil ik mijn vrienden bedanken, die mij in de
afgelopen tijd op allerlei manieren hebben geholpen.
12