Procopius: Opera omnia: Vol. II: De bellis libris V-VIII: Bellum Gothicum

708 Pages·2001·22.787 MB·Latin

by  Gerhard Wirth, Jakob Haury (editor)

B I B L I O T H E CA
SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM
T E V B N E R I A NA
PROCOPIVS CAESARIENSIS
OPERA OMNIA
RECOGNOVIT
JAKOB HAURY
VOL. II
DE Β ELLIS LIBRI V - Vili
EDITTO STEREOTYPA CORRECTIOR
ADDENDA ET CORRIGENDA
ADIECIT
GERHARD WIRTH
MONACHII ET LIPSIAE
IN AEDIBVS K. G. SAUR MMI
ADMONEBVNTVR, QV| HVNC LI BR VM LECENT,
VT ADDENDA ET C OHRI CEND A CON SV LANT.
LATERCVLO • IN MARGINE APPICTO
Die Deutsche Bibliothek - CIP-Einheitsaufnahme
Procopius <Caesariensis>:
[Opera omnia] Procopius Caesariensis, Opera omnia /
recogn. Jakob Haury. -
Ed. stereotypa / addenda et corrigenda adiecit Gerhard Wirth. -
Monachii ; Lipsiae : Saur
(Bibliotheca Teubneriana)
Vol. 2. De bellis. - Libri V - VIII. - 2001
ISBN 3-598-71735-0
© 2001 by K. G. Saur Verlag GmbH, München und Leipzig
Printed in Germany
Alle Rechte vorbehalten. All rights Strictly Reserved.
Jede Art der Vervielfältigung ohne Erlaubnis des Verlags ist unzulässig.
Gesamtherstellung: Strauss Offsetdruck GmbH, Mörlenbach
Siglorum indiculus.
Κ = cod. Vat. graec. 1690 (lacunosus). cf. p. XLIIIs.
V = cod. Vat. graec. 152, apogr. cod. K. Confugi ad cod.
F, ubi mutilue est cod. K. cf. p. XLV 8.
L = cod. Laurent. 69, 8. cf. p. XLIV s.
Λ = cod. Ambroe. A 182 sup. Hoc codice usus sum
642, 24—662, 18 βτρατιάν—αύτον. cf. p. XLVI.
H = cod. Monac. graec. 267. 1 Continent excerpta Constan-
W = cod. Ambros. Ν 136 sup. / tin. cf. LQIB.
Libronim impressorum indicem invenís in primo volumine,
p. Vss.
ζ y uncís quae inclusa aunt, praeter codicum fidem addenda
esBe iudicantur.
[ ] cancellis quae inclusa sunt, videntur delenda esse.
* stellula significatili lacuna unius verbi; duabus aut tribus
stellulis eignificatur lacuna nonnuUorum verborum.

ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ ΚΑΙΣΑΡΕΩΣ ρ sot
ΤΠΕΡ TÍ2N ΠΟΛΕΜΩΝ ΛΟΓΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ. Β 8
ARGUMENTUM.
EX EDITIONE MALTEETI, PAUCIS LOCIS MUTATIS.
Byzantii Zeno imperat, in Occidente <^Romulua)> Augustulug.
Oreste huius patte occiso, régnât Udoacer.. Theodericue Go-
thorum rex e Thracia in Italiam migrât, Zenonis impulsu.
Ravennani, cuius situs describitur, obsidet. Odoacrum, quocum
pactus erat, e medio tollit. Potitus Italia eubditis cum laude
praeest. In ferculo videre sibi visus caput Symmachi, quem
cum Boëtio inique occiderat, territue ac lugens moritur. (Cap. 1.)
Theoderici successor Atalaricus puer a matre Amalasuntha,
laudatisaima femina, praeceptoribus traditur, literie imbuendus.
Earum osores Gothi, reginam vitupérant. Ipsius constantia,
et in diffonda conspiratione prudentia. (2.) Th eodati genus,
mores, consilium. Missi Byzantio legati ad Rom. pontificem.
Procopii de religione iudicium. Aegrotante Atalarico, sibi
timens a Gothis Amalasuntha cum Alexandre de Italia Iusti-
niano dedenda clanculum agit, dum in speciem Uteris Iustinianus
cum Amalasuntha, Amalasuntha cum Iustiniano de Lilybaeo
rixatur. Byzantium legati redeunt. Imperator Petrum in Ita-
liani destinât. (3.) Amalasuntha Theodati rapacitatem coercet.
Eundern, Atalarico mortuo, studet sibi conciliare, et ad regnum
vocat. In carcerem mittitur ab ingratissimo rege, cui Petrus
ΠΡΟΚΟΠΙΟΤ—ΠΕΜΠΤΟΣ] sic scripsi, προχοπίου xcci-
ΰαρίως των γοτ&ιηών πολέμων, ονς diu βελιΰαρίον οτρατιγον
αύτοκράτορος ο μέγας Ιονΰχινίανος σννεΰτησατο. êv τίααρΰΐ
τόμοις όι,ηρημέρη V, προχοπίου xcaa. ιστορία τ. y. noi. ονς Sia
τον βιΧ. ΰτρατηγον Ιονΰτ. βααιίενς ΰννεΰτήΰατο. iv τίβααραι
τόμοι; άιηρημένη. άρχ-η του α τόμου L, cf. prol.
2 ARGUMENTUM.
Iustiniani legatue, post Amalasunthae caedem, bellum denun-
tiat. (4.) Iuetinianua bellum Gothicum suBcipit. Mundum in
Dalmatiam, Belisarium cum clasee in Siciliam mittit. Ad Fran-
corum principes scribit. Mundus Salonas capit. Belisarius
universa Sicilia poti tus, consulatum Buum munificentia claudit. (5.)
Theodatus cum Petro Iustiniani legato paciscitur. Eiusdem
demissio animi lepido expressa colloquio. Theodati et Iusti-
niani mutuae literae. (6.) Mundi filiique eius interitum prae-
dixisse Sibylla creditur. Theodatus fidem fallit, et impera-
torie legatos male accipit. De legationum iure colloquium.
Iustiniani ad Gothorum optimates epistula. Ab eo missus cum
exercitu Constantianus Dalmatiam recipit. Exit annus belli
Gothici primus. (7.) Ingressus Italiam Belisarius Ebrimuthum
Theodati generum in fidem recipit. Neapolim obsidet. Inceptum
hoc dissuadenti Stephano civi Neapolitano respondet. Initum
a civibus deditionis faciendae consilium Pastor et Asclepiodo-
tus oratione sua evertunt. (8.) Theodatus Gothorum rex futu-
rum belli exitum prodigio diecit. Belisarii in Neapolitanos
conatus irriti. Via, qua urbe capi poterai, cognita et occulte
munita, ad deditionem invitât, expugnationum mala comme-
morane. (9.) Belisarius in urbem Neapolim parat irrompere:
suos tandem per aquaeductum immittit. Urbis captae clades.
Belisarius ad clementiam hortatur exercitum. Repentinus
Pastoris obitus. Stephani et Asclepiodoti convitia mutua.
Asclepiodotum populus in frusta concidit. (10.) Gothorum rex
creatus Vittigis, de medio Theodatum tollit. Eius ad Gothos
oratio de prudenti cunctatione et belli apparatu. Relieto Romae
praesidio, Ravennam concedit. Matasuntham Amalasunthae
filiam uxorem ducit. (11.) Aliquarum Orbis partium descriptio.
Yeteres Francorum sedes. Visigothorum ditio. Arborychi et
Franci in unam gentem coalescunt. Yisigothi omnem Galliam
obtinent. Alarico minori, Visigothorum regi, filiam, Hermene-
frido, Thoringorum regi, sororis filiam collocai Theodericus.
Franci cum Theoderico Italiae rege foedus ineunt: Burgundio-
nes vincunt: Alaricum Visigothorum regem occidunt. Carcaso-
nem obaident frustra. Theoderici res gestae in Gallia. Theudis
tyrannus. (12.) Franci Thoringos et Burgundiones debellant.
Sororem regis Francorum Amalaricus uxorem ducit: cum Ata-
larico paciscitur: a Francia in proelio vita spoliatur. Theodati
cum Francis pacta conventa: de quibus implendis orationem
Vittigis ad suos habet. Cum Francorum regibus societatem
pangit. (13.) Belisarius relieto Neapoli et Cumis praesidio,
Romam petit. Dedunt se Romani. Viae Appiae descriptio.
Gothi Roma excedunt. Eam ingreditur Belisarius, et ad obsi-
dionem ferendam necessaria parat. (14.) Partem Samnii reci-
pit Belisarius. Beneventum cur olim dictum Maleventum. Eius
ARGUMENTUM. 3
conditor Diomedee, stupendos apri Calydonii dentes ibi repo-
Buit. Ibidem Aeneae dedit Palladium Troianum, cuius imago
describitur: item sinus Ionius, Magna Graecia, aliaeque partee
Italiae. (16.) Belisarius copias in Tusciam mittit. Narniam
Bessas recipit; Spoletium et Perueiam Constantinus. Huius
victoria. Yittigis, exercitu in Dalmatiam misso, Romam pro-
perat. Gothi Salonas obeident. (16.) Belisarius Constantinum
ac Bessam e Tuscia Romam revocai. Narnïae situs. Yittigis
Romam accedit. Pontem Belisarius munit. Fuga custodum
pontis. (17.) In acerrimo proelio Belisarius, equo Bala invec-
tus, rem fortiter ac feliciter gerit. Fugati Gothi Romanos fu-
gant. Redintegratur proelium. Belisarius ad muros se recipit:
iterum Gothos fundit. Yisandi Gothi casus mirabilis. Beli-
sarius ducee in portis disponi! Yittigis cives Romanos ad
defectionem sollicitât. (18.) Castra Septem faciunt Gothi: urbis
aquaeductus incidunt: excitatas a Belisario moletrinas evertunt.
Eas reparat Belisarius. (19.) Victoria Belisario puerorum ludo
portenditur. Obsidionem cives Romani impatienter ferunt.
Legatos mittit Vittigia ad Belisarium. Mutuae orationes. (20.)
Vittigis ad oppugnationem inferendam se comparat. Arietis,
balistae, onagri, lupi, machinarum bellicarum descriptio. (21.)
Belisarius admotas ab hostibus machinas ridet. Qlius in ea-
gittis mittendis dexteritas mira. Yittigis a porta Salaria ad
Praeneetinam se conferí. Moles Adriani acriter oppugnata,
acrius propugnato. (22.) Conatus Gothorum irriti. Muri Ro-
mani pars in D. Petri tutela. Tormenti ictus mirabilis. Ad
vivarium et portam Salariam ingens Gothorum etrages. (23.)
Belisarii ad Iustinianum Augustum epistola. Ominosus lapsus
imaginis Theoderici Gothorum regis. Oraculum Sibyllinum. (24.)
Belisarius inutilem multitudinem amandat in Campaniam: Sil-
verium papam in Graeciam relegat: Vigilium ad pontificatum
provehit et custodiis provide! Templum Iani conantur qui-
dam recludere. (25.) Vittigis senatores obsides necat. Portum
occupât. Belisarius ab urbe Ostia commeatus difficulter acci-
pit. (26.) Copiae accipit Belisarius: proeliis fatigat hostes, ac
ter vincit. Frustra ilium conatur Vittigis imitari. Discrimen
inter Gothorum et Romanorum copias. (27.) Ad Romanoe,
poscentes proelium, oratio Belisarii. Idem exercitum instruit
ad equestre certamen. Oratione Principii inductus, pedites in
aciem admittit. (28.) Vittigis Gothos hortatur ad proelium.
Romani initio victorea, postmodum profligantur. (29.)
4 ΠΡΟΚΟΧΠΟΤ ΤΠΕΡ TÜN ΠΟΛΕΜΩΝ V. 1.
a. Tà μϊν ovv έν Λιβύη πράγματα tfjâs 'Ρωμαίοις
έχώρηϋεν. ίγω ôh έπϊ πόλεμον τον Γοτ&ιχόν ειμί,
Ρ 308 έπειπων πρότερον δβα Τάτ&οις τε xal Ίταλιώταις προ
2 τονδε τον πολέμου γενέβ&αι ί,υνεβη. έπϊ Ζήνωνος
èv Βνξαντίω βαβιλεύοντος Αϋγονϋτος είχε το εΰπε- 6
ριον κράτος, δν xal Αύγονβτουλον νποχοριξόμενοί εκά-
meneì· λουν 'Ρωμαίοι, 'ότι δή μειράχιον &ν ετι τήν βαβιλείαν
»mîu7Sπαίρέλαβεν, ήν ol Όρεΰτης δ πατήρ διφχεΐτο ξ,ννετώ-
3 rarog ων. έτύγχανον δε 'Ρωμαίοι χρόνω τινί πρότερον
Σχίρονς τ ε xal Άλανονξ xal αλλα «irr« Γοτ&ιχά ε&νη ίο
ές %υμμαχίαν έπαγαγόμενοι' έξ ου δή αντοΐς πρός τε
Άλαρίχον χαϊ Αττίλα βννηνέχ&η πα&είν απερ μοι έν
4. τοίς εμπροβδεν λόγοις έρρή&η. Sea τε τκ των βαρ-
βάρων έν αύτοίς ήκμαζε, τοΰούτω το των 'Ρωμαίων
Στρατιωτών άζίωμα ήδη νπέληγε, xal τω εύπρεπεΐ της ιβ
ξ,υμμαχίας όνόματι πρός τών επηλύδων τνραννονμενοι
έβιάξοντο' ωΰτε αυτούς άνέδην αλλα τε πολλά ον τι
έχονβίους ήνάγχαξον χαϊ τελεντώντες ζύμπαντας προς
αυτούς νείμαβ&αι τους έπϊ της 'Ιταλίας άγρούς ήζίονν.
6 ων δή το τριτημόριον βφίβι διδόναι τον Όρέβτην so
έχέλενον, ταντά τε ποιήβειν αυτόν ώς ήχιβτα όμολο-
menri» 6 γονντα εν&ύς εχτειναν. ην δε' τις έν αύτοΐς Όδόα-
» «β 'όνομα, ές τούς βαβιλέως δορυφόρους τελών
6 Chron. min. I 308. Marceil. Com. ad a. 475 (2) || 13 cf.
I 312 ss. 329, 3 || 22 Chron.min. I 309. Marceli. Com. ad a. 476 (2)
1 ρωμαίων V || 2 ¿ni L] ini τον V || 3 έπίίπών] νπειπώνί
Dind. II 5—6 ienéçtiov V II 6 αϋγονατονλόν V, αύγονϋτονΧον L ||
8 διωκεΐτο L ree. m. corr.] âioixelto VL pr. m. || 10 exiqçovs L ||
II ξνμαχίαν V || 12 Άαρίχον] χον evanuit in V \ Άττάα Gro-
tius et Maltretus] άντάΐα codd. || 13 οοω τε Scaliger] οτε codd. ||
17 άνίδην Eras.] &ναίδτ\ν V, ávaídnv L