2.Wstęp. 10 ___________________________________________________________________________________ JOANNA BAUTEMBACH – MINKOWSKA PRACA NA SOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH PT: POWIKŁANIA GASTROENTEROTOKSYCZNE I ICH ODWRACALNOŚĆ U DZIECI LECZONYCH Z POWODU OSTRYCH BIAŁACZEK. PROMOTOR : PROF. DR HAB. MED. ANNA BALCERSKA _______________________________________________________________________________ 2.Wstęp. 11 ___________________________________________________________________________________ AKADEMIA MEDYCZNA W GDAŃSKU GDAŃSK 2006 2.Wstęp. 12 ___________________________________________________________________________________ Pracę tę dedykuję Moim Rodzicom. Bardzo serdecznie dziękuję Pani Prof. dr hab. med. Annie Balcerskiej za wyjątkową życzliwość i okazaną pomoc. 2.Wstęp. 13 ___________________________________________________________________________________ Dziękuję także moim Rodzicom ,Mężowi i Siostrze za nieustanne wsparcie miłość. 1. Wykaz skrótów ACT – aktynomycyna ADM – daktynomycyna AIDS – zespół nabytego niedoboru odporności ALAT – aminotransferaza alaninowa ALL – ostra białaczka limfoblastyczna AML – ostra białaczka mielolastyczna ARA-C – arabinozyd cytozyny AspAT – aminotransferaza asparaginowa AT III – antytrombina III ATP – adenozynotrójfosforan BCNU – karmustyna BIA – bioelektryczna analiza impedancji CMV –wirus cytomegalii CRP –białko C-reaktywne CTX – cyklofosfamid CzŻP – częściowe żywienie pozajelitowe CŻP – całkowite żywienie pozajelitowe DEXA – densytometria DNR – daunorubicyna DTIC – dakarbazyna EA – wczesny antygen CMV EBV – wirus Ebsteina Bara 2.Wstęp. 14 ___________________________________________________________________________________ EGF – czynnik wzrostu nabłonka EPA – kwas eikosapentaenowy FALK – fosfataza alkaliczna FGF – czynnik wzrostu fibroblastu G-CSG – rekombinowany ludzki czynnik pobudzający wzrost granulocytów GGTP –γ-glutamylotransferaza GM-CSF – rekombinowany ludzki czynnik pobudzający wzrost granulocytów i makrofagów GvHD – choroba “ przeszczep przeciwko gospodarzowi” HAV – wirus A zapalenia wątroby HBV – wirus B zapalenia wątroby HCV – wirus C zapalenia wątroby HLA – antygeny zgodności tkankowej HT –toksyczne uszkodzenie komórki wątrobowej IEA – bezpośredni wczesny antygen CMV IgA – immunoglobuliny klasy A IgG – immunoglobuliny klasyG IgM – immunoglobuliny klasy M Il-1 – interleukina 1 Il-6 – interleukina 6 INF α – interferon alfa INF γ – interferon gamma iv – dożylnie LA –późny antygen CMV L-ASP – L-aparaginaza LPS – lipopolisacharyd MCT – tłuszcze średniołańcuchowe MP – merkaptopryna MTX – metotreksat NF-κB – czynnik trankrypcyjny 2.Wstęp. 15 ___________________________________________________________________________________ OTZ – ostre zapalenie trzustki OUN – ośrodkowy układ nerwowy PCR – reakcja łańcuchowej polimerazy PGE-1 – prostaglandyna E 1 PGPLBCiGL –Polska Grupa Peditryczna do spraw Leczenia Białaczek, Chłoniaków i Guzów Litych RNA – kwas rybonukleinowy RTX – powikłania gastrotoksyczne związane z radioterapią SIRS – zespół uogólnionej reakcji zapalnej TK – tomografia komputerowa TNF α – czynnik martwicy nowotworów TYPH – martwicze zapalenie kątnicy UDCA – kwas uredoksycholowy USG – ultrasonografia VCR – vinkrystyna VOD – zespół niedrożności żył wątrobowych VZV – wirus opryszczki Z.J. – zapalenie jelita Z.J.U. – zapalenie jamy ustnej FU – fluorourayl CPT 11 – irinotekan 2.Wstęp. 16 ___________________________________________________________________________________ Spis treści 1. Wykaz skrótów…………………………………………………………………... 4 2. Wstęp..................................................................................................... 2.1. Wybrane powikłania gastroenterotoksyczne................................. 2.1.1. Stany zapalne błon śluzowych, jamy ustnej i gardła............... 2.1.2. Uszkodzenie błony śluzowej jelit. Biegunki............................. 2.1.3. Martwicze zapalenie jelita pątniczego – typhlitis...................... 2.1.4. Toksyczne uszkodzenie wątroby.............................................. 2.1.5. Choroba venookluzyjna naczyń (VOD)....................................... 2.1.6. Ostre zapalenie trzustki.............................................................. 2.1.7. Uszkodzenie tkanki okołoodbytniczej, zakażenia okołoodbytnicze............................................................................ 2.2. Rola leczenia żywieniowego w chorobie nowotworowej.......................... 2.3. Patogeneza niedożywienia w chorobie nowotworowej........................... 2.4. Konsekwencje żywieniowe nowotworów złośliwych............................ 2.4.1. Zaburzenia metaboliczne............................................................ 2.4.2. Zaburzenia immunologiczne...................................................... 2.4.3. Utrata łaknienia......................................................................... 2.4.4. Zaburzenia wchłaniania............................................................. 2.5. Konsekwencje żywieniowe leczenia onkologicznego.............................. 2.Wstęp. 17 ___________________________________________________________________________________ 2.5.1. Konsekwencje żywieniowe chemioterapii...................................... 2.5.2. Konsekwencje żywieniowe leczenia chirurgicznego....................... 2.5.3. Konsekwencje żywieniowe radioterapii.......................................... 2.5.4. Konsekwencje żywieniowe zabiegu transplantacji komórek krwiotwórczych................................................................ 2.6. Ocena stanu odżywienia dzieci z chorobą nowotworową........... 2.7. Leczenie żywieniowe w chorobie nowotworowej u dzieci........... 2.7.1. Zapobieganie niedożywieniu.............................................. 2.7.2. Żywienie doustne............................................................... 2.7.3. Żywienie dojelitowe............................................................. 2.7.4. Żywienie pozajelitowe.......................................................... 2.7.5. Żywienie pacjentów po dokonanym przeszczepie komórek krwiotwórczych...................................................................... 2.8. Farmakoterapia żywieniowa.......................................................... 2.9. Podsumowanie.............................................................................. 3. Cel pracy.............. 4. Materiał kliniczny i metody badań..................... 4.1. Charakterystyka badanych dzieci...................................................... 4.2. Metody badań..................................................... 4.2.1. Badania diagnostyczne infekcji CMV......................................... 4.2.2. Badania diagnostyczne infekcji HBV i HCV................................ 4.2.3. Badania ultrasonograficzne....................................................... 4.2.4. Ocena stanu odżywienia.............................................................. 4.2.5. Ocena toksyczności leczenia...................................................... 4.2.6. Analiza statystyczna.................................................................... 5. Analiza porównawcza podgrup IA, IB pod względem częstości obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych, stosowania całkowitego i częściowego żywienia 2.Wstęp. 18 ___________________________________________________________________________________ pozajelitowego, leczenia chirurgicznego, stanu odżywienia oraz ilości zgonów........................................................................................................... 6. Analiza porównawcza podgrup IIA, IIB pod względem częstości obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych, stosowania całkowitego i częściowego żywienia pozajelitowego, leczenia chirurgicznego, stanu odżywienia oraz ilości zgonów......................................................................... 7. Analiza porównawcza pacjentów z grup wysokiego (HRG) i standardowego ryzyka (MRG), pod względem częstości obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych, stosowania całkowitego i częściowego żywienia pozajelitowego, leczenia chirurgicznego, stanu odżywienia oraz ilości zgonów.................................................... 7.1. Analiza porównawcza grup standardowego ryzyka ( MRG ) u dzieci z pierwotnym rozpoznaniem ALL i AML............................................ 7.2. Analiza porównawcza grup wysokiego ryzyka (HRG) u dzieci z pierwotnym rozpoznaniem ALL i AML ( podgrupa IB i IIB )................... 8. Analiza pacjentów z rozpoznaniem białaczki niemowlęcej, pod względem częstości obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych, stosowania całkowitego i częściowego żywienia pozajelitowego, leczenia chirurgicznego, stanu odżywienia oraz ilości zgonów............................................................... 9. Analiza pacjentów ze wznową ostrej białaczki pod względem częstości obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych, stosowania całkowitego i częściowego żywienia pozajelitowego, leczenia chirurgicznego, stanu odżywienia oraz ilości zgonów....................................................................... 10. Analiza pacjentów bez powikłań gastroenterotoksycznych...................... 11. Najcięższe powikłania gastroenterotoksyczne u pacjentów z pierwotnym rozpoznaniem ostrej białaczki................................................................... 12. Najcięższe powikłania gastroenterotoksyczne u pacjentów ze wznową ostrej białaczki. 2.Wstęp. 19 ___________________________________________________________________________________ 13. Zależność rodzaju obserwowanych powikłań gastroenterotoksycznych od stosowanego w terapii protokołu leczniczego................................................................ 14. Dyskusja................................................................................................................................ 142 15. Streszczenie.......................................................................................................................... 175 16. Aneks..................................................................................................................................... 177 17. Bibliografia............................................................................................................................ 208 2.Wstęp. Dążeniem współczesnej onkologii jest nie tylko uzyskanie trwałego czasu wolnego od niekorzystnych zdarzeń (EFS), ale również minimalizacja skutków ubocznych stosowanej radio- i chemioterapii, tak ważna zwłaszcza w populacji dziecięcej. Stała intensyfikacja leczenia przeciwnowotworowego wiąże się nierozerwalnie z narastającą liczbą jego powikłań. Dlatego coraz większego znaczenia nabiera wczesna i prawidłowa diagnoza oraz odpowiednie leczenie schorzeń pojawiających się u chorego jako wynik działań niepożądanych stosowanych leków. Powikłania gastroenterotoksyczne jakie obserwuje się w przebiegu leczenia choroby nowotworowej stanowią poważny problem terapeutyczny, a ich niejednokrotnie burzliwy i nasilony przebieg może stać się bezpośrednią przyczyną zgonu chorego, utrudniać realizację planowanego programu leczenia przeciwnowotworowego, prowadzić do upośledzenia stanu odżywienia pacjenta.
Description: