POLYBII HISTORIAL· VOL. III LIBRI IX-XIX EDITIONEM A LVDOVICO DINDORFIO CVRATAM RETRACTAVIT THEODORYS BVETTNER-WOBST EDITIO STEREOTYPA EDITIONIS PRIORIS (MDCCCLXXXXIII) £ STVTGARDIAE IN AEDIBVS B. G. TEVBNERI MCMXCV Die Deutsche Bibliothek — CIP-Einheitsaufnahme Poly bïue: [Hisloriae] Polybii Historiae / ed. a Ludovico Dindorfio cur. retractavit Theodorus Buettner-Wobst. - Ed. stereotypa. - Stutgardiae : Teubner. (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneríana) NE: Buettner-Wobst, Theodor [Hrsg.] Ed. stereotypa Vol. 3. Libri IX-XIX. - Ed. stereotypa ed. 1. (1893). - 1995 ISBN 3-519-01717-2 Das Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig und strafbar. Das gilt besonders für Verviel- fältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen. © B. G. Teubner, Stuttgart 1985 Printed in Germany Druck und Bindung: Druckhaus Beltz, Hemsbach/Bergstraße PRAEFATIO. Cum fortunae quodam beneficio eontigisset, ut IoANNss TscHiEDELius, yir doctissimus, codieem Ur- binatem 102, librum antiquissimum, meum ia ttsum accuratissime ccmferret, tanto magie mea sententia eo inclinavit, ut annotatio quaedam critica huic volu- mini adderetur, quod et ea, quae ex libro Urbi- nate Tschiedelii cura et diligentia eûotata erant, scripturis codicie memoratu dignie ififra quidem adie- ctis optime repraesentari poteraut neque de legibus, secundum quas Polybii v«rba in libris tradita videntur esse examinanda et corrigenda, uberras fttsiusque mihi erat disputandam, postquam cum in prae&tionibus voluminie primi et secvmdi meae editionis Polybianae tum in annalibus Fleckeiseni (1884, Hiss.; 1889, 133 ss. 6.71 ss.; 1890, 833 ss,) de Polybii eloeutione plurimis exposui. Sed, ne annotatio nostra critica finibus latioribus circumscriberetur, enixe operam de- dimus, ut res leviores omitteremus et tantummodo quodammodo augeremus et sappleremas ea, quale in editione Hultschii, viri amicissimi, facile possent repe- riri. Quae cum ita sint, quadam necessitate nos sumus coacti in annotatione critica iisdem notis et compendiis uti, quae adhibet Hultschius. Sunt autem notae hae: F : Urbinas 102 (y, praef. I 70) ab Ioanne Tschie- delio meum in usum collatua. F1 : prima manus IV PRAEFATIO. F2 : secunda manas F8 : tertia manas. Fr : manas recentes, δ : codices recentes a Schweighaeusero collati (ν. praef. Π 52s.) vel omnes vel complures1). Ex ils singoli sunt afferendi: D Angastanas, nunc Monacensis G Mediceos v. praef. Π H Regius D 58. Κ Begins Έ L Oxoniensis Praeterea nonnullis locis verba erant facienda de codicibus recentibus Begiis F et G, Vesontino, Tubin- gensi (v. 1. c.), quos omnes excussit Schweighaeuserus (v. t. Π p. X ss.). M Vaticanus 73 palimpsestus saeculi X, ab Heyaio editas (v. praef. I 68) *). Ν Monacensis 267 \ saeculi XVI, ab Hultschio O Monacensis 185 j coHati. Ρ Peirescianus, nunc Turonensis, saeculi X, a Wollenbergio in usum Hultschii collatus. Q Escurialensis I, il, 11 saeeuli XVI et a Carolo Muellero et a Federo excussus. U codex Ursini (v. infra Ur) Quotiesconque litterae oodicis supra est additum s (velut F"), testimonium non est certum, sed ex silentio, at dicitur. 1) Quotiescunque igitur sola nota apposita est S, patet omnibus in recentioribus codicibus banc scri- pturam esse exaratam; sed cum praeterea sit addita lectio unius vel plurium librorum recentium, con- stat scripturam priore loco allatam omnibus in codici- bus recentioribus exstare exceptis iis, quorum lectio tum diserte est addita. Itaque si inveneris in annòtatione: αίτιον S, αΐτίαν HL, est in propatulo αίτιον in DGX esse scriptum, αΐτίαν in HL. 2) Paginas editionis Heysianae solemus afierre addito compendio H (=» Heysius). PHAEFATIO. Y Gam codicia nota uncís lnnatis est inclusa, velnt ahtav\ F (D), scrip tura huios libri est quidem eadem atqae codicie antea citati sed ant de rebus ortho- graphicis aut de loco, quo sit exaratum yocabulum, dubitatio est. I nota post scripturam addita significat versum exeuntem, ante scripturam adiecta yersum in- euntem. * significat in contextu locum corruptum, in an- notatione síngalas litteras erasas. *** significat in contextu lacunam. significat spatium unius litte rae in lacuna1). Ceterum adbibemus compendia haec: Be Polybius ex recognitione Immanuelis BekkerL Berolini 1844. Ben De hiatu in oratoribus Atticis et historicis Graecis disputa vit Gustavos Eduardus Β en- seler Fribergae 1841 (Numeri Arabici additi significant paginas). Β W editorie coniecturae. (Si adiecti sunt numeri. Romani cum Arabicis coniuncti, velut I 66, paginae praefationum vel primi yel secundi tomi editionis significantur). Ca Polybii... historiarom libri qui supersunt. Isaa- cus Casaubonus.-.emendayit. Parisiis 1609. Di Polybii historia. Edidit Ludovicus Dindorfius. Lipsiae 1866 ss. (Si adiecti sunt numeri Ro- mani cum Arabicis coniuncti, velut I 66, prae- fationes voluminum singulorum editionis signi- ficantur). Hu coniecturae Friderici Hultschii yel in ipsa editione Polybii vel alibi prolatae. (Si adiectum est quaest. I yel quaest. Π, intelliguntur Quae- 1) In ecripturis codicie Vaticani (M) allatis paneta significant litteras singulas, quae none obecuratae dispici non possunt. 1* VI PRAEFATIO stiones Polybianae Programm des Gymnasiums eu Zwickau 1859 Tel Quaesticmes Polybianae, paï8 H Programm des Gymnasiums z. heil. Kreuz m Dresden 1869). Bei Ioannis Iacobi Reiske ammadvarsioaum ad Graecos auctores vol. IV, quo Polybii reliquiae pertractantur. Lips. 1763. (Numeri Arabici additi significant paginas). Sell Polybii Megalopolitani historiarum quidquid superest. Receneuit... Iohannes Schweighaueser. Lips. 1789 ss. Ur Ex librifi Polybii Megalopolitani selecta de le- gationibus... Es bibliotheca Pul vi Ursini. Antverpiae 1582. (Soli numeri Arabici additi significant paginas; si vero littera a vel b adiecta est numeris, intelleguntur Fulvi Ursini emendationes in Pókjbhum cet. in eodem opere inde a pag. 149 binis oolumnis expressae). Ta Polybii ... excerpta ex collectaneis Constantini Augusti Porphyrogenetae Henricus Yalesius ...edidit cet. Paris. 1634'). Restât, ut FRIDEHICO HUITBCHIO et FRANCISCO POLANDIO, viris doctissimis, quorum alteri amicitiae, alteri affinitatis vinculo firmissimo sum coniunctus, gratias agam quam m&ximas, quod ea quae modo erant typis expressa, diligenter perlegerunt et errata typographica, quae me fugerant, curaverunt expellenda. 1) De emendationibus Scaligeri a nobis allatis y. Scbweighaeuserum t. V p. XVI se. Scribebam Dresdae mense Februario a. MDOOCLXXXXm. FRAGMENTA LIBRI NONI. 1. EX PROOEMIO. Cap. I. Olympiadum ratio. Varia historiarum genera. Ephorua. Rea gestas exponit Polybiue. Cap. Π. Alia genera consulto omittit. Hoc utilissimum indicai A. OLYMP. 142, 1. 2. RES ITALIAE. Cap. ΠΙ. Bellum Hannibalicum. Appius Capuam, Hanni- bal Appium obsidet. Inyictus Romanorum animus. In equi tatù praecipua vis Hannibalis. Cap. IV. Cur Capuam reliquerit Hannibal. Cap. V. Campanos de Consilio suo monet. Hannibal ad portas. Cap. VI. Consternado Romae. Mos matronarum. Gnaeus et Publius cos. Agrum Romanum populatur Hannibal. Cap. VII. Hannibal recedit ab urbe. Eum peraequontur Romani. Rhegium petit Hannibal. Cap. Vili. Res gestae Epaminondae ad Spartani et ad Mantineam. Cap. IX. Collatae cum rebus Hannibalis ad Capuam et ad Romam. Atella urbe Romanie se tradit. Bomilcar, classi Poenorum praefectus, Tarentinis frustra tentât auxilian. 3. RES SICILIAE. Cap. X. Ornamenta Siracusana Romam translata parum recto Consilio Romanorum. Invidiosum decus Romae. Verum decus Romae. Syracusanis spoliis privatas domos urbemque exornant. 4. RES HISPAMAE. Cap. XI. Hasdrubal, Gisconis filius, iniqnus in Indibilem. vni ARGUMENTA LIBRORUM. Β. OLYMP. 142,2. 6. RES ITALIAE. Cap. XIa (XLIV). Frumentum a Ptolemaeo petunt Romani. Cap. X TT. Ratio artig impera to riae. In bello plura dolo quam aperta vi geruntar. Casas fortuitas. Yaria mo- menta ad actionem pertinentia. Cap. XTTT. Silentium. Itinerum intervalla. Conyersionee caeli. Locus rei gerendae. Tesserae et signa. Cap. XIV. Tres viae harum rerum discendarum. Tempo- rum rationes nosse debet imperator. Cap. XV. Partes diei et noctis. Cap. XVI. Ulixis Homerici peritia. Cap. XVn. Arati imperitia ad Cynaetham oppidum. Oves pellitae. Signa duplicata. Çap. XVm. Cleomeais error ad Megalopolim. Philippi peccata ad Melitaeam. Cap. XIX. Nicias Atheniengis turbatur defectu lunae. Sca- larum commetiendarum ratio. Cap. XX. Geometriam nosse debet imperator. Polybii com- mentarii tactici. Artes praeparatonae. Cap. XXI. Varia fortuna Romanorum et Carthaginiensium. Cap. ΧΧΠ. Unus Hannibal ubique omnia gerit. De eius natura dissentiunt auctores. Multa contra institutum suum faciunt homines. Cap. XXm. Agathocles. Cleomenes. Athenienses. Lacedae- monii. Philippus. Cap. XXIV. Hannibal varius pro yarietate temporum et amicorum. Hannibal Monomachus saeyorum consiliorum auctor. Cap. XXV. Avaritiae accusatur Hannibal. Mago Samnis avaras. Cap. XXVI. Recepta a Romanis Capua cogitar Hannibal multa durius facere. 6. RES SICILIAE. Cap..XXVI» (XXI). Sparta duplo maior Megalopoli. Ex circuita urbis non intellegitur magnitudo. Collibüs super- structae urbes. Cap. XXVH. Agrigentum Romanis traditum. Urbis sitas et praestantia. Cognominis urbi fluyius. Hypsas flumen. Templum Iovis Atabyrii. Agrigentum colonia Rhodio- rum. Agathyrnenses in Italiam translocantar. ABGUMENTA IIBEOEUM. IX 7. BES GRAECIAE. Cap. XXViLl—XXXI. Chlaeneae oratio ad Lacedaemonios pro Aetolis adversus Macedones. Cap. ΧΧΧΠ—ΤΠΓΤΠΓ Lycisci Acarnanie oratio ad Lace- daemonios pro Macedonibus advenus Âetolos et Romanos. Cap. XL. Auxilium tardum mutile. Acarnanum desperata coniuratio. Cap. XLL Testudines aggesticiae. Porticue. Yarius appa- ratus oppugnationis. Echinnm oppugnat Philippus. Cap. XLIL. P. Sulpicius Galba. Dorimachus frustra oppugnat Philippum Echmum obsidentem. Echinenses Philippo se tradunt. — Aegina a Romanis occupata. Pubiii erga captivos Aeginetas indulgentia. 8. RES ASIAE. Cap. XLm Euphratis natura contraria aliis fluminibus. 9. FRAGMENTA INCERTAE SEDIS. Cap. XLIV (XXI 12. 14). Nullam esse utilitatem amico- rum non beneyolorum. Particularis historiae incommoda. Cap. XLV. Varia fragmenta geographica. FRAGMENTA LIBRI DECIMI. A. OLYMP. 142, 3. 1. RES ITALIAE. Cap. I. Ora inférions Italiae importuosa. Portus Tarenti eorumque opportunitas. Urbis opulentia. Hanc Fabius oppugnat. 2. RES HISPANIAE. Cap. Π. Ingenium Scipionis. Non felix solum ille, sed et prudens. Similia Scipionis et Lycurgi instituta. Cap. ΠΙ. Laelii narratio de Scipione. Patrem serrât Scipio. Cap. IV. Aedilitatem cum fratre petit. Somnium fingit apud matrem. Cap. Y. Ambo fra tres aediles creantur. Cum diis colloqui videtur Scipio. Blandus est et sagax et industrius. Cap. YI. Milites in Hispania cohortatur Scipio. M. Silanus collega Scipionis. Carthaginem Novam oppugnare cogitai. Cap. VII. Prudens Scipionis consilium. Tres duces Poe- norum. Cap. Vili. Commoditates Carthaginis Novae. χ ARGUMENTA LIBBOBUM. Cap. IX. Prudens Scipionis consilium perperam tribuitur fortunae. Eius epietula ad Philippum. Carthaginem No- yam tendit. Cap. X. Situs huius urbis. Aletee metallorum argenti in- ventor. Cap. XI. Castra Scipionis ad Carthaginem Noy am. Ambitus urbis. Scipio cohortatur milites. Cap. ΧΠ. Xm. Terra et mari oppugnato Carthago Nova. Cap. XIV. Expugnatur a Romanis. Cap. XV. Saevi mores Romanorum in expugnationibus urbium. Direptio Carthaginis Novae. Cap. XVI. Praeda aequaliter dividitur. Cap. XVll. Probandus hie mos. Captivos curat Scipio. Naves captae. Cap. XViii. Mago et Senatores capti. Obsides. UxorMan- donii et aliae captivae. Cap. XIX. Pecunia capta. Continéntia Scipionis. Laelium Romam mittit Scipio. Cap. XX. Exercitia militaría. Fervent fabrorum officinae. Xenophontis dictum. Tarraconem proficiscitur Scipio. 3. RES GRAECIAE ET MACEDONIAE. Cap. XXI. Euryleon praetor Achaeorum. Philopoemenis in- genium et institutio. Polybii de Philopoemene libri tres. Cap. ΧΧΠ. Philopoemen instituitur a Oleandro. Convictu utitur Eedemi et Demophanis. Eius fortitude et mode- ratio. Praefectue equitum. Cap. XXm. Equitum exercitatio. Cap. XXIV. Dux exercitus ubique adesse debet. Demetrii Phalerei dictum. Cap. XXV. Res Aetolorum. Fragmentum orationis adver- sus Romanos. Cap. XXVI. Nemea. Philippus Argis lascivus. Progressu aetatis in vitia incidit. 4. RES ASIAE. Cap. XXVil. Mediae provinciae praestantia. Equorum ferax regio. Ecbatana. Magnificenüa regiae. Aenae templum. Cap. XXVili Adversus Arsacem per deserta pergit Antio- chus. Persarum lex de aquaeductibus. Puteos corrum- pit Arsaces. Hecatompylon venit Antiochus. Cap. XXIX. In Hyrcaniam pergit. Cap. XXX. Labi montis transitus. Cap. XXXI. In Hyrcaniam descendit Antiochus. Tambrax oppidum. Syrincam, caput Hyrcaniae, capit Antiochus.