ŹRÓDŁA DZIEJOWE. ŹRÓDŁA DZIEJOWE. TOM XXIV. Część 1-8 za. ---------------— -------------------- P O L S K A XVI WI E K U POD WZGLĘDEM GEOGRAFICZNO-STATYSTYCZNYM. TOM XIII. IN FLA N TY. CZĘŚĆ I. WYDALI Jan Jakubowski i Józef Kordzikowski. WARSZAWA SKŁAD GŁÓWNY W KSIĘGARNI GEBETHNERA I WOLFFA. Дозв. Воен. Цен^Даршава, 31.III 1915 г. I N F L A N T Y część i. TREŚĆ CZĘŚCI I TOMU XXIV (XIII). Str. Przedmowa . . . . I X Rewizya Inflancka 1599 r.: Lucyn . . . . . . 1 Taurus . . . . . 1 7 Wandzel . . . . ' . . 2 9 Kircholm . . . . . . 3 9 Lenowarth . . . . . 4 8 Kokenhaus . . . . . . . 5 5 Lais . . . . . . . 9 3 Aszkarod . . . . . . .141 Rzeżyca . . . . . . . 149 Felin . . . . . . .1 6 2 Dynembork (zakończenie) . . . . 235 Helmeth . . . . . . . 240 Iberpol . . . . . . , 250 Indeks miejscowości . . . . . . 309 Indeks osób . . . . . . . 321 PRZEDMOWA. Wydawnictwo „Źródeł dziejowych" poniosło w roku ubie głym ciężką stratę. Zgasł drugi z kolei po ś. p. Adolfie Pawiń- skim założyciel i kierownik tego wydawnictwa, nieodżałowanej pamięci historyk Rusi Aleksander Jabłonowski. Zmarły do ostatniej chwili swego życia z zamiłowaniem poświęcał się pracy nad wydawnictwem, które ukochał, jako wytwór swej myśli i długoletnich mozolnych zabiegów. Czując, że wiek podeszły nie pozwoli mu ukończyć zakreślonego na szeroką skalę obrazu ^Pol ski XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym", szukał wśród młodszego pokolenia historyków następców, którzyby pod jętą przez niego pracę dalej prowadzić mogli. Już część I tomu XXIII, poświęconego Prusom Królewskim, wydana została przez d-ra^I. T. Baranowskiego, a ś. p. Jabłonowski zaopatrzył ją tylko w swoją przedmowę. Tom XXIV, poświęcony Inflantom, powie rzony został p. Józefowi Kordzikowskiemu, a następnie podpisa nemu. Dalej miało iść Wielkie Księstwo Litewskie, rozłożone na szereg tomów. Powierzając innym pracę nad dalszym ciągiem wydawnictwa, zmarły i sam bynajmniej rąk nie pokładał. Pra cował mianowicie nad opisem woj. Czerniechowskiego, chcąc mo nografią tego krótkotrwałego kresowego województwa uzupełnić obraz Pólski XVI wieku. Niezależnie od tego, zabrał się der pracy nad częścią I swego wielkiego, nad wszystko umiłowanego „Atlasu historycznego Rzeczypospolitej Polskiej", którego część II, obejmująca „Ziemie Ruskie", wyszła przed kilku laty we wspa- VIII niałyra wydaniu Akademii Umiejętności w Krakowie. Część I Atlasu miała objąć „Ziemie Piastowskie". Nad pracą tą, którą już zdążył znacznie posunąć naprzód, zaskoczyła śmierć niestru dzonego badacza. ’ІѴ * •S Tom XXIV, zgodnie z pierwotnym planem, obejmuje In flanty. Przy bliższym rozejrzeniu się w materyale źródłowym okazało się, że jest on tak obfity, iż w jednym woluminie w ża den sposób zmieścić się nie da, i że wzorem „Ukrainy" i „Po dlasia" wypadnie tom ten podzielić na kilka części. Obecnie dajemy część I, zawierającą Rewizyę Inflancką 1599 r. Obejmuje ona całkowity opis 12 zamków, wraz z dobrami do nich należą cymi, oraz zakończenie opisu zamku Dynemborka (Dyneburga). Rewizya 1599 r. zachowała się w rękopisie, który nosi wszelkie cechy tekstu urzędowego i przechował się w Archiwum Skarbo- wem Koronnem. Obecnie rękopis ten, oprawiony w dwie księgi, .przechowuje się w Archiwum b. Komisyi Skarbu w Warszawie przy Warszawskiej Izbie Skarbowej. 1) Księga rękopiśmienna Archiwum b. Komisyi Skarbu w Warszawie (obecnie przy * Warszawskiej Izbie Skarbowej), pod sygn. „Oddż. XLVI, ks. 1." Format 20X32 cm., grubość 35 mm. Oprawiona w skórę koloru naturalnego. Na wierzchu wytłoczony złotem herb „Rogala". Pod okrągłą tarczą herbową skrzyżowane 2 klucze. Po obu stronach tarczy 2 orły. U dołu wisi krzyż orderu Orła Białqgo. Nad herbem inicyały: WWTPK (Teodor Wessel Podskarbi Wielki Koronny). Pod herbem rok: 1763. Na grzbiecie czarno wytłoczony tytuł: „Rewizya Inflantska anni 1599м, oraz nalepiona kartka z numerem: 1. Oprawa pochodzi z XVIII w. Na odwrotnej stronie oprawy pismem XIX w. napis: „Rok 1599". Na pierwszej, tytułowej karcie napis u góry pismem XVIII w.: „Województwo Inflandzkie", a pismem XIX w. tytuł szczegółowy: „N2 i. Rewizya Inflantska, dotycząca Starostw Lais i Felińskiego oraz Zamków różnych, jako to Lucyn, Taurus, Wandel, Kircholm, Lenowarth, Kokenhausen, Lais, Aszkarod, Rzeczyca, Felin, Hel- meth i Dóbr do Zamku Dynemburskiego należących, z roku 1599. W Warszawie, dnia 1854 roku. Teofil Nowosielski, p. o. Archiwisty akt dawnych skarbowych". Sam rękopis pisany jest