POLİTİK EKONOMİ Ders Kitabı PDF
Preview POLİTİK EKONOMİ Ders Kitabı
1 SSCB Ekonomi Enstitüsü Bilimler Akademisi POLİTİK EKONOMİ Ders Kitabı Cilt: I İnter Yayınları 2 Bu kitap Dietz Verlag tarafından 1955 yılında Berlin’de yapılan Almanca baskısından dilimize çevrilmiştir. Bu kitabın Almancası Almanya Sosyalist Birlik Partisi Merkez Komitesi-Marx-Engels-lenin-Stalin Enstitüsü tarafından hazırlanmıştır. Birinci Basım: Ocak 1992 İkinci Basım: Nisan 1996 Dizgi: Dönüşüm (0212) 244 29 97 Baskı: Yaylacılık Matbaası Kapak: İnter Grafik-Tasarım Kapak Baskı: Yaylacılık Matbaası ISBN 975- 7349 -42- 9 (Tk. No) ISBN 975- 7349 -48-9 (1. Cilt) İnter Yayınları Ankara Cd. 31 Fahrettin Kerim Gökay Vakfı İşhanı No.31 Kat: 4 Daire: 51 Cağaloğlu –İstanbul Tel: (0212) 519 16 16 3 Kitap: Politik Ekonomi Ders Kitabı, SSCB Ekonomi Enstitüsü Bilimler Akademisi, Almanca Baskı 1955, Cilt 1, Türkçe Baskı: İnter yayınları, İkinci basım: Nisan 1996 Elektronik kopya Kıbrıs’ta Sosyalist Gerçek-Londra Bürosu tarafından hazırlanmıştır. Kasım 2006-Aralık 2006 4 SSCB Ekonomi Enstitüsü Bilimler Akademisi (Almanca Baskı 1955) POLİTİK EKONOMİ Ders Kitabı Cilt: I Çeviren İSMAİL YARKIN 5 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ................................................................................... 14 GİRİŞ ...................................................................................... 15 BİRİNCİ KISIM—KAPİTALİZM ÖNCESİ ÜRETİM TARZLARI ............................................................................. 26 Bölüm I—İLKEL TOPLULUĞUN ÜRETİM TARZI ....... 27 İnsan toplumunun oluşumu ............................................. 27 Maddi yaşam koşulları. İş aletlerinin gelişmesi ............. 29 İlkel topluluğun üretim ilişkileri. Kendinden bitme işbölümü .......................................................................... 32 Centil örgütlenme. Matriarkal gens. Patriarkal gens ..... 34 Toplumsal iş bölümünün ve değiş tokuşun ortaya çıkması ......................................................................................... 36 Özel mülkiyetin ve sınıfların ortaya çıkması. İlkel topluluğun çöküşü ........................................................... 38 İlkel topluluk çağının toplumsal düşünceleri .................. 41 Kısa Özet ................................................................................. 42 Bölüm II .................................................................................. 43 KÖLELİĞE DAYANAN ÜRETİM TARZI........................... 43 Köleci düzenin oluşması ..................................................... 43 Köleci düzenin üretim ilişkileri. Kölelerin durumu ............ 48 Değişimin daha da gelişmesi. Ticaret ve tefeci sermayesi .. 53 Köleliğe dayanan üretim tarzının çelişkilerinin keskinleşmesi ............................................................................................. 55 Sömürülenlerin sömürücülere karşı sınıf mücadelesi. Köle ayaklanmaları. Köleci toplumun çöküşü ............................. 57 Kölelik çağının ekonomik görüşleri .................................... 58 Kısa Özet ................................................................................. 61 Bölüm III ................................................................................. 63 FEODAL ÜRETİM TARZI .................................................... 63 Feodalizmin oluşması ......................................................... 63 6 Feodal toplumun üretim ilişkileri. Köylülerin feodal beyler tarafından sömürülmesi ....................................................... 68 Ortaçağ kenti. Esnaf loncaları. Tüccar loncaları ................. 73 Feodal toplumun sınıfları ve zümreler. Feodal hiyerarşi .... 76 Feodal toplumun üretici güçlerinin gelişmesi ..................... 79 Feodal düzenin bağrında kapitalist üretimin oluşması. Ticaret sermayesinin rolü ................................................................ 80 Sermayenin ilkel birikimi. Köylülerin toprak ve araziden zorla kovulmaları. Zenginliklerin birikmesi ....................... 85 Serf köylülerin ayaklanmaları. Burjuva devrimler. Feodal düzenin çöküşü .................................................................... 89 FEODALİZM ÇAĞININ EKONOMİK GÖRÜŞLERİ ......... 92 Kısa Özet ................................................................................. 99 İKİNCİ KISIM ...................................................................... 102 KAPİTALİST ÜRETİM TARZI .......................................... 102 A— Tekel Öncesi Kapitalizm ........................................... 103 Bölüm IV .......................................................................... 103 META ÜRETİMİ. META VE PARA .............................. 103 Kapitalizmin oluşumunun çıkış noktası ve genel karakteristiği olarak meta üretimi ................................ 103 Meta ve özellikleri. Metada cisimleşen emeğin ikili karakteri ........................................................................ 104 Basit emek ve karmaşık emek. Toplumsal olarak gerekli emek süresi .................................................................... 108 Değer biçimlerinin gelişmesi. Paranın özü................... 109 Paranın işlevleri ............................................................ 112 Altın ve kağıt para ......................................................... 118 Meta üretiminin ekonomik yasası olarak değer yasası . 119 Meta fetişizmi ................................................................ 122 Kısa Özet ....................................................................... 123 Bölüm V ............................................................................ 125 BASİT KAPİTALİST İŞBİRLİĞİ VE MANİFAKTÜR .. 125 Basit kapitalist işbirliği ..................................................... 125 Kapitalizmin manifaktür dönemi ...................................... 127 7 Kapitalist ev işi ................................................................. 130 Manifaktürün tarihsel rolü ................................................ 132 Köylülüğün ayrışması. Angarya iktisadından kapitalist iktisada geçiş ..................................................................... 133 Kapitalist sanayi için iç pazarın oluşması ......................... 136 Kısa Özet ............................................................................... 137 Bölüm VI .............................................................................. 139 KAPİTALİZMİN MAKİNE DÖNEMİ ................................ 139 Manifaktürden makinesel sanayiye geçiş ......................... 139 Sanayi devrimi .................................................................. 140 Kapitalist sanayileşme....................................................... 144 Kentlerin ve sanayi merkezlerinin çoğalması. Proleterler sınıfının biçimlenmesi ................................................... 146 Kapitalist fabrika. Ücretli emeğin sermaye tarafından sömürülmesinin aracı olarak makine ............................ 148 Büyük sanayi ve tarım ................................................... 152 Emeğin ve üretimin kapitalist toplumsallaştırılması. Kapitalizmde makine kullanımının sınırları ..................... 154 Kısa Özet ............................................................................... 156 Bölüm VII ............................................................................. 158 SERMAYE VE ARTI-DEĞER ............................................ 158 KAPİTALİZMİN EKONOMİK TEMEL YASASI ............. 158 Kapitalist düzenin üretim ilişkilerinin temeli ................... 158 Paranın sermayeye dönüşmesi. Meta olarak işgücü.......... 159 İşgücü metasının değeri ve kullanım değeri. Kapitalizmin ekonomik temel yasası olarak artı-değer yasası ................ 161 Üretimin toplumsal ilişkisi olarak sermaye. Değişmeyen ve değişen sermaye ................................................................ 166 Artı-değer oranı ................................................................. 168 Sömürü derecesini yükseltmenin iki yöntemi. Mutlak ve görece artı-değer ............................................................... 170 İşgünü ve sınırları. İşgününün kısaltılması için mücadele 172 Ekstra artı-değer ................................................................ 174 Kapitalist toplumun sınıf yapısı. Burjuva devleti ............. 176 8 Kısa Özet ............................................................................... 179 Bölüm VIII ............................................................................ 181 ÇALIŞMA ÜCRETİ ............................................................. 181 İşgücünün fiyatı. Çalışma ücretinin özü ........................... 181 Çalışma ücretinin temel biçimleri ..................................... 183 İş hızını arttırıcı ücret sistemleri ....................................... 187 Nominal ücret ve gerçek ücret .......................................... 190 Kapitalizmde gerçek ücretin düşmesi ............................... 193 İşçi sınıfının çalışma ücretinin yükseltilmesi için mücadelesi ........................................................................................... 197 Kısa Özet ............................................................................... 200 Bölüm IX .............................................................................. 201 SERMAYE BİRİKİMİ VE PROLETARYANIN YOKSULLAŞMASI ............................................................. 201 Üretim ve yeniden üretim ................................................. 201 Basit kapitalist yeniden üretim .......................................... 202 Genişletilmiş kapitalist yeniden üretim. Sermaye birikimi205 Sermayenin organik bileşimi. Sermayenin yoğunlaşması ve merkezileşmesi .................................................................. 206 Yedek sanayi ordusu ......................................................... 209 Tarımsal nüfus fazlası ....................................................... 212 Kapitalist birikiminin genel yasası. Proletaryanın görece ve mutlak yoksullaşması ........................................................ 213 Kapitalist üretim tarzının temel çelişkisi .......................... 217 Kısa Özet ............................................................................... 218 Bölüm X ................................................................................ 220 SERMAYENİN DOLAŞIM VE DÖNÜŞÜMÜ ................... 220 Sermayenin dolaşımı. Sanayi sermayesinin üç biçimi ...... 220 Sermayenin dönüşümü, üretim zamanı ve dolaşım zamanı ........................................................................................... 224 Sabit sermaye ve dolaşan sermaye .................................... 225 Artı-değerin yıllık oranı. Sermaye dönüşümünü hızlandırma yöntemleri ......................................................................... 227 Kısa Özet ............................................................................... 230 9 Bölüm XI .............................................................................. 231 ORTALAMA KÂR VE ÜRETİM FİYATI .......................... 231 Maliyet fiyatı ve kâr. Kar oranı ......................................... 231 Ortalama kâr oranının oluşması ve meta değerinin üretim fiyatına dönüşmesi ............................................................ 233 Kâr oranının düşme eğilimi............................................... 240 Kısa Özet ............................................................................... 243 Bölüm XII ............................................................................. 244 TİCARET, KREDİ VE PARA DOLAŞIMI ......................... 244 Ticari kâr ve kaynağı......................................................... 244 Dolaşım maliyeti ............................................................... 247 Kapitalist ticaretin biçimleri. Meta borsaları .................... 248 Dış ticaret .......................................................................... 250 Borç verilen sermaye ........................................................ 252 Faiz ve işveren kazancı. Faiz dram ve düşme eğilimi....... 253 Kredi biçimleri. Bankalar ve işlemleri .............................. 255 Anonim şirketler. Fiktif sermaye ...................................... 258 Kapitalist ülkelerin para dolaşımı ..................................... 261 Kısa Özet ............................................................................... 264 Bölüm XIII ............................................................................ 266 TOPRAK RANTI ................................................................. 266 KAPİTALİZMDE TARIM İLİŞKİLERİ.............................. 266 Kapitalist tarım sistemi ve toprak ve arazi üzerinde özel mülkiyet ............................................................................ 266 Diferansiyel rant ................................................................ 269 Mutlak toprak rantı. Toprak fiyatı .................................... 274 Ekstraktif sanayide rant. Arsa rantı ................................... 277 Tarımsal büyük işletme ve küçük işletme ......................... 280 Kentle kır arasındaki karşıtlığın derinleşmesi ................... 283 Özel toprak mülkiyeti ve toprak ve arazinin ulusallaştırılması ........................................................................................... 285 Kısa Özet ............................................................................... 287 Bölüm XIV ............................................................................ 289 ULUSAL GELİR .................................................................. 289 10 Toplumsal toplam ürün ve ulusal gelir ............................. 289 Ulusal gelirin dağılımı ...................................................... 291 Devlet bütçesi .................................................................... 296 Kısa Özet ............................................................................... 300 Bölüm XV ............................................................................. 301 TOPLUMSAL SERMAYENİN ........................................... 301 YENİDEN ÜRETİMİ ........................................................... 301 Toplumsal sermaye. Toplumsal toplam üretimin bileşimi 302 Basit kapitalist yeniden üretimde realize etmenin koşulları ........................................................................................... 305 Genişletilmiş kapitalist yeniden üretimde realize etmenin koşulları ............................................................................. 306 Pazar sorunu. Kapitalist yeniden üretimin çelişkileri ....... 308 Kısa Özet ............................................................................... 311 Bölüm XVI ............................................................................ 313 İKTİSADİ BUNALIMLAR .................................................. 313 Kapitalist aşırı üretim bunalımlarının temelleri ................ 313 Kapitalist yeniden üretimin devrevi karakteri ................... 316 Tarım bunalımları ............................................................. 319 Bunalımlar ve kapitalizmin çelişkilerinin keskinleşmesi . 321 Kapitalizmin tarihsel gelişme eğilimi. Kapitalizmin mezar kazıcısı olarak proletarya .................................................. 325 Kısa Özet ............................................................................... 326 B – TEKELCİ KAPİTALİZM – EMPERYALİZM ............. 329 Bölüm XVII .......................................................................... 330 KAPİTALİZMİN EN YÜKSEK AŞAMASI OLARAK EMPERYALİZM .................................................................. 330 TEKELCİ KAPİTALİZMİN EKONOMİK TEMEL YASASI ............................................................................................... 330 Emperyalizme geçiş....................................................... 330 Üretimin yoğunlaşması ve tekeller. Tekeller ve rekabet 334 Bankacılıkta yoğunlaşma ve tekeller. Bankaların yeni rolü ....................................................................................... 339 Mali sermaye ve mali oligarşi ....................................... 341
Description:The list of books you might like
