Table Of Content

■ po prostu — UNIX Spis Treśo Wprowadzeni« 1I Rozdzid 1. Podstawy 15 łączenie się z systemem UN!X 16 Logowanie się 18 Zmieniali ie hasła za pomocą poleceń ją passwd 20 Wypisywanie spisu katalogów i plików za pomocą polecenia !s 22 Zmień lanie kataJogu bieżącego za pomocą polecenia CD 2 4 Określanie swój ej pozycji w drzewie katalogów za pomocą polecenia pwd 26 Przetwarzanie potokowe wejścia i wyjścia 27 Przeadresowanie danych wyjściowych 2S korzy star ie z symbol i wieloznaczny t^i 30 Przeglądanie zawartości pliku za pomocą polecenia morę 31 Przeglądanie zawartości pliku za pomocą polecenia cat 32 Użytkowanie systemu 33 Dostęp do podręcznika systemowego z;t romocą polecenia man 34 Wy lęgo wywanie się 36 Rozdział 2, Korzystam« z plików i katalogów 37 Tworzenie katalogów za. pomocą polecenia mkdir 38 Tworzenie plików za pomocą polecenia Unicli 40 Kopiowanie katalogów i plików za pomocą polecenia ep 42 Wypisywanie spisu plików l katalogów za pomocą polecenia ls (więcej szczegółów) 44 Przenoszenie i zmienianie nazw plików za pomocą polecenia niy 46 Usuwanie plików za pomocą polecenia rin 47 Usuwanie katalogów za pomocą polecenia nridir 4^ Odszukiwanie plików' zu pomocą polecenia (ind 51 Tworzenie dowiązań za pomocą polecenia En (dowiązania stale) 53 Tworzenie dowiązań za pomocą polecenia lit s (dowiązania symboliczne) 55 Rozdział 3. Prota z powloką 57 Określanie, z jakiej powłoki korzy slusz 58 Poznawanie powłok i ich opcji 5i Zmień ino it ptńtl iuki za pomocą po I ceeniu cli sh 61 Tymczasowe zmienianie powłoki 62 Korzystanie z uzujłeloi&nia poleceń w powłoce bash 64 5 1 Spis treści Przeglądanie historii sesji w powłoce bash 65 Korzystanie z uzupełniania poleceń w puw loee ksh 67 Przeglądanie historii sesji u powłoce ksh 69 Przeglądanie historii sesji w powłoce esh 7 i Zmienianie swojej tożsamości za pomocą polecenia su Poprawianie ustaw i mi terminala za pomocą polecenia stly 74 Opuszczanie powłoki 76 Rozdział 4. Tworzenie i redagowanie plików 77 Wy 6+>r edytora 78 Uruchamianie i zapoznawanie się ł edytorem picu 80 Edytor pico - zapi sy wan ie zim ian B2 Edytor pico - wycinanie i wklejanie bloków tekstu B3 Edytor pico- sprawdzań jfe pisown i 84 Edytor pico - uzyski1wianie pomocy 85 Opuszczanie edytora pico 86 Uruchamianie i zapoznawanie się z edy torem vi 87 Edytor vi zachowywanie zmian w plikach 89 Edytor t i dopisywanie i usuwanie tekstu TO Edytor vi - imponowanie plików 91 Edytor vi - wyszukiwanie i zamienianie ciągu znaków 92 Opuszczanie edytora vi 94 Rozdział 5. Zarządzanie prawami własności i dostępu 95 Zapoznawanie się z prawami własności i dostępu do plików 96 Odszukiwanie właściciela plików 97 Określanie, w jakiej znajdujesz się grupie 99 Zmienianie przynależności do grupy dla plików i katalogów za pomocą polecenia ehgrp 1 fil Zmienianie praw własności plików i katalogów za pomocą polecenia chowu 103 Zmienianie praw dostępu za pomocą polecenia ehmod 105 Tłumaczenie praw dostępu zapisanych symbolicznie (literowo) na wartości liczbowe i OB Definiowanie domyślnych praw dostępu za pomocą polecenia umask 1 Itl Rozdział 6, Operacje na plikach 113 Zliczanie plików i ¡cli zawartości za pomocą ¡hilecenia w e 114 Przeglądanie początków plików za pomocą polecenia head î 15 Przeglądanie końców plików za pomocą polecenia la il U 6 Odszukiwanie tekstu za pomocą polecenia grcp ! 17 Polecenie gicp - uży wanie wy rażeń regularny ch I ¡8 Zastosowania innych wyrażeń regularnych 1210 Dokonywanie zmian globalnych za pomocą polecenia sed i 21 Zmienianie plików za pomocą po lecenia awk 122 Porównywanie plików- za pomocą polecenia ernp 124 Porówny wan i c p I tków za pomocą po I cccnia diflf 125 Odszukiwanie różnic w plikach za pomocą polecenia sdilï 126 Sóitowąnk plików za pomocą po lecenia sort 127 Usuwanie powtórzeń za pomocą polecenia unią 129 * Spis treści Przeadresbwywanie do kilku miejsc jednocześnie za pomocą po lecenia tee !3 (] Rozdział 7, Uzyskiwanie informacji o systemie 131 Uzyskiwanie informacji o systemie za pomocą poleceń ia un ainc 132 Przeglądanie systemów plików ta pomocą polecenia df 133 Sprawdzanie 2ajęlo&t dysku za pomocą polecenia du 136 Uzyskiwanie informacji o lypach; plików za pomocą polecenia file 137 Uzyskiwanie informacji o innych użytkownikach za pomocą poi ecenifl finger 138 Określanie, kio jes/c/e jesl załogo wam za pomocą po lecenia who 141 Określanie, k<o jeszcze jest załogowany. za pomocą pi lecenia w 142 Uzyskiwanie' informacji o własnym i den ty likator/e za pomocą polecenia id 144 Rozdział 8. Konfigurowania środowiska Twojego systemu UNIX 145 Poznawanie Twojego środowiska UN IX 14ó Poznawanie aktualnie usianiionych zmiennyc h środowiskowyc h ! 4K Dodawanie i modyfikowanie zmiennych środowiskowych iii Przeglądanie plików konfiguracyjnych powłoki hcis.lt (53 Edjycja ścieżki wyszukiwania w powłoce bash 156 Zmienianie znaku zachęty powłoki hasli I Przeglądanie plików konfigującyjnych powłoki ksh 161 Edycja ścieżki wyszukiwania w powłoce ksli Ió4 Zmienianie znaku zachęty powłoki ksh lóó Przeglądanie pli ków kon figuraty j nye h pow łoki csłi 108 Edycja śc^ki:wyszukiwania w powłoce csh 171 Zmienianie znaku zachęty pow łoki csh 173 Ustaw- iau ic al ¡asów za poinocątpolecenia alias 17p Rozdział 9. Uruchamianie skryptów i programów 177 Planowanie zadań jednorazowych za pomocą polecenia al 178 Planowanie regularnie występujących zadań za pomocą polecenia crontab 181 Usypianie poleceń Lk3 Sprawdzanie stanu zadań za pomocą polecenia johs IM5 Uruchamianie zadań w Ile za pomocą polecenia bg I Ho Przywoływanie zadań na pierwszy plan za pomocą polecenia fg 187 Ustalanie priorytetu zadaniu za pomocą polecenia ni cc 188 Określanie czasu wykonywania zadań 189 Wypisywanie spisu uruelutinionych procesów za pomocą roletenia ps ł91 Przerywanie wykonywania procesów za pomocą polecenia Ml i 193 7 Spis ireści Rozdział 10. Pisanie prostych skryptów 195 fworaenie skryptów powłoki l W Uruchamianie skryptu powłoki * 198 Iworzcnie skrypltfWykonywalnegd 199 Przyspieszanie tworzenia skryptów za pomocą pl iku h isloiii 21 11 Wstawianie poleceń 21)2 Tworzenie pętli w skryptach 204 Tworzeń ie konstrukcji warunkowy ch 207 Przekazywanie parametrów do skrypin 210 Odc^tyuanie danych wejściowych podczas pracy s.kry ptu 2 i 2 Odszukiwanie błędów w skryptach 214 Rozdział 1 ]. Wysyłani# i przeglądanie wiadomości e-mail 215 Wprowadzenie - wybór programu pocztowego 21 fi Przeglądanie wiadomości żb pomocą programu pintf 219 Wysyłanie wiadomości za pomocą programu pinc 222 I)osłosowywariie programu pilic do własnych potrzeb 224 PrzegląJanie w ifrJomości za pomocą programu elm 226 Wysyłanie w iadomości za pomocą programu elm 228 Przeglądanie wiadomości za pomocą programu mai! 220 Wysyłanie w iadomości za pomocą programu mail 22 1 Tworzenie pliku podpisu 22J f > Przesyłanie nadchodzących wiadomości na inny adres 225 M Informowanie o nieobecności za pomocą programu vacation 226 N Rozdział 12. Korzystanie z Internetu 239 Zaznajamianie się z terminami często spotykany tui w Internecie 240 Łączenie się zc zdalnymi systemami za pomocą telnetu 242 Porozumiewanie się z innymi użytkownikami za pomocą polecenia write 244 Porozumiewanie się z innymi użytkownikami zapomocą polecenia tal L 245 Pobieranie plików z Internetu za pomocą lip 246 Udostępnianie plików za pomocą tip 250 Przeglądanie stron WWW za pomocą tynsa 252 Sprawdzanie połączeń za pomocą polecenia ping 254 Śledzenie połączeń za pomocą polecenia Iraccroulc 255 Odszukiwanie numerów 1P przypisanych nazwom domenowym za pomocą polecenia nslootcup 257 Wybieranie przeglądarki grup dyskusyjnych 259 Przeglądanie grup dyskusyjnych za pomocą pine 260 Przeglądali ie grup dyskusyjnych za pomocą programu tin 262 Rozdział 13. Korzystanie z zakodowanych t spakowanych plików 265 Kodowanie plików- za pomocą polecenia uuencodc 266 Rozkodowywanie plików za pomocą polecenia uudccodt 269 Arch iwizowan i e p I ików za pomocą po Iceen iai ar 270 8 Spis treści Odtwarzanie plików z archiwum /a pomocą polecenia lilr 272 Pakowanie plików za pomocą.po lecenia compress 273 R o/pakow > u ar i c p I i ków za pomocą po I eee n ia u neon iprcss 27-1 Pakowanie pojedynczych [jł|Ek<.'t\i- lab katalogów za pomocą polecenia gzip 27i Rozpakowywanie p I ikó w .gż za pomocą polecenia gu n z i p 276 Pakowanie plików z* pomocą j^l«mi|i!jip 277 Rozpakowywanie plików .zip za pomocą polecenia imzip 27S Łączenie poleceń 279 Rozdziel 14. Instalowani« własnego oprogramowania 281 Zapoznawanie się 7. procesem instalowania oprogramowania w systemie UNIX 282 Wyszukiwaniem programowania 28 3 Pobieranie, nmieszezsnie om/ rozpakowywanie programów 28-1 Konfigurowanie oprogramowania 287 Kompilowanie i insi a kici a programów za pomocą polecenia make itislall 291 Rozdzialik. Przydatno programy narzędziowe 297 Korzystanie z kalendarza 298 U sta wiar ie przypomnień 301 Dokonywanie obliczeń za pomocą polecenia bej 302 Interaktywne sprawdzanie pisowni źa pomocą programu Ispeli 303 I'warzenie zapisu przebiegu sesji za pomocą programu seript 304 Rozdział 1 ó, UMIX - sztuczki i kruczki 307 Sortowanie i segregowanie poczty za pomocą procmall 3t>8 Wyszukiwanie i zamienianie tekstów w wielu dokumentach za pomocą polecenia sed 312 Tworzenie raportów za pomocą polecenia ąwk 313 Dostosowywanie Środowiska do potrzeb użytkownika 7i\ pomocą podawanych przez niego informacji 316 Korzystanie z kodowania )'l [ 3 za pomocą polecenia sed 3 18 W -1 a ■■■■. i a i ■ i l' kmli w. unia Kol 13 iK skryptów powłoki 320 Dodatek A Odnośniki 325 Dodatek B Co jest czym i gdzie <o jest 341 Dodatek C Opije poleceń 345 Skorowidz 375 9 Wprowadzenie W niniejszej książce znajdziesz informacje, których potrzebujesz, by rozpocząć [tracę z UNlX-emf jfózwinąć swoje umiejętności oraz skonfigurować syslein tak, by działał z najwyższą wy Jajnością. Książka skupia się przede wszystkim na najczęściej wykorzystywanych poleceniach systemu UNJX, ale i zarazem pokazuje, w jaki sposób efektywnie z nich korzystać. ’ Wprowadzenie W jaki sposób powinieneś Również w zamieszczonych w książce wydrukach polecenie, które na ekranie korzysta« z tej ksitfiki? zajmuje tylko jedną linię, mogiozoslać zawinięte do dwóch wierszy, W tym wypadku Zaprojektowaliśmy ją tak, by mogła służyć druga linia z dalszą częścią polecenia będzie zarówno jako podręcznik, jak i zbiór rozpoczynała się od znaku -»i może wyglądać odnośników. Jeśli dopiero zaczynasz swą w len sposób: prace £ UNlX-em, powinieneś ruzpocząć Tu rozpoczyna się pol*C*iiie od początku i czytać zgodnie z kolejnością -» i jest kontynuowane w tej lin ii, rozdziałów. W kolejnych rozdziałach bodziesz korzystał z pojęć i poleceń opisanych Czasem będziesz musiał nacisnąć klawisz wcześniej. Gdy poczujesz się już pewniej, specjalny lub kombinację klawiszy na będziesz mógł wybierać tematy w zależności przykład _ J £ł. czyli nacisnąć klawisz, id od potrzeb. Dzięki spisowi treści, indeksowi i przytrzymując go nacisnąć d, klawisze oraz dodatkom szybko odnajdziesz potrzebne te będziemy oznaczać podkreśleniem. Nie informacje, będziemy jednak podkreślać zwykłych liter, liczb lub symboli, które powinieneś wpisać. W każdym z rozdziałów opisano w iele różnych zagadnień, z których każde zostało Warto również pamiętać, zc większość ¿ !> opisane w odpowiednich podrozdziałach. podrozdziałów kończy się przydatnymi lzb Na początku każdego podrozdziału znajduje radami, /najdziesz w nich porady odnośnie i$ się krótki przegląd tematu, w który m często łączenia ze sobą poleceń, sposoby lepszego H są podane przykłady lub opisy, jak i kiedy ich wykorzystania oraz odnośniki do miejsc, (s powinieneś korzystać z omawianego w których możesz odnaleźć dodatkowe i polecenia. informacje. z id Dalej znajduje się opis (lub zbiór opisów) is sposobu, w jaki powinieneś wykonywać A opisywany proces. Zwróć uwagę, ź.e kolejne z jo polecenia są ponumerowane i każdemu z tiich h towarzyszy opis. tak jak poniżej: n o Polecenie, które powinieneś r -+ wprowadzić beacie wypisane -+ w ten sposdb A jego opis znajdzie się lulaj. W tym miejscu często wyjaśniamy, co wpisujesz, informujemy o alternatywnych rozwiązaniach lub zamieszczamy odsyłacze do informacji pokrewnych, Jcśii polecenie jest Szczególnie długie, podczas wpisywania może zostać zawinięte do kolejnej linii ekranu. Nie przejmuj się tym i wpisz je do końca, zanim nadśniesz ud. 12 Wprowadzenie Kim jesteś? Co powinieneś wiedzieć na dobry początek? Zakładamy, że zainteresowałeś się lą książką, ponieważ już wcześniej odczuwaieś taką Podczas nauki poruszania się w systemie potrzebę lub też musiałeś nauczyć się, UNLX pamiętaj, że; jak korzystać z UNIX-a. Zakładamy., ze: ♦ terminologia i poleceni a sy steiu u UNIX ♦ chcesz do wiedzieć s i ę. jak korzy stać .są zazwyczaj krótkie, niejasne i często z l,'NtX-u w pracy, szkole, lub w domu; zabawnie wyglądają. Na przy kład ♦ być może, choć niekoniecznie, masz już polecenie wypisania spisu plików jakieś doświadczenie w pracy z LJNIX-em; i katalogów to is - krótkie i niejasne. ♦ nie musisz mieć doktoratu w dziedzinie Przy bliżymy Ci działanie polecenia po komputerów; poleceniu, dzięki czemu będziesz wiedział, w jaki sposób je rozumieć i adaptować do ♦ chcesz nauczyć się korzystać z UNIX-a, własnych potrzeb. Wystarczy, że będziesz ale nie odczuwasz konieczności je wydawał zgodnie z opisywaną w książce zagłębiania się we wszystkie kolejnością; zaawansowane detale systemu. ♦ ponieważ UNIX rozróżnia duże i maie Zakładamy i żc chcesz po prostu korzystać litery, musisz wpisywać wszystkie zUN!X-a. Chcesz wiedzieć co możesz zrobić, polecenia dokładnie tak. jak są napisane chcesz mieć pojęcie o możliwościach w książce; oferowanych przez polecenia, ehe es z wiedzieć, jak pracować wydajnie. ♦ po każdym wpisaniu polecenia będziesz musiał nacisnąć izd. Jeśli na przykład Dzięki niniejszej książce możesz zrealizować napiszemy: wszystkie te dążenia. Potrzebny jest ci tylko dostęp do konta UNIX-owego oraz cel tu-znajduje-sie zabawnie wysiadające polecenie (lub cele), który masz zamiar osiągnąć. po wpisaniu polecenia musisz nacisnąć lid, dzięki czemu zostanie ono przekazane systemowi. ♦ n ie którym po le ce n io m < owa rzyszą opcje, dzięki którym definiuje się sposób i cii pracy. Możesz zobaczyć różne wywołania polecenia is, na przykład is - la tub is -i -a. W obu przypadkach 1= wypisuje listę plików znajdujących się w bieżącym katalogu, opcja -i określa, że chcesz zobaczyć diuyi format, a dzięki opcji -¿i zostaną wypisane wszystkie ptiki. łącznie z ukrytymi (nie martw się. jeszcze do tego wrócimy!), tło prostu pamiętaj, że dzięki opcjom możesz modyfikować działanie poleceń. 13 Wprowadzenie ♦ możesz również wydać wiele poleceń w lej sainej linii. Wystarczy, że oddzielisz je od siebie średnikami (;), w- ten sposób: ls ; pwd powyższe polecenie wypisze lisię plików w bieżącym katalogu lit) oraz poinformuje Cię, w jakim katalogu aktualnie się znajdujesz (pwd). Teraz, gdy już wiesz o tym wszystkim, jesteś gotów, by zmierzyć się z pierwszym rozdziałem. Czy jest jeszcze coś, 0 czym powinieneś wiedzieć? Yhm! Jeśli tylko zechcesz, możesz się 1 nami skontaktować, pisząc na adres ć un i>:vqaSraycomn.com. Mile widziany e i będzie każdy wkład i sugestie, jak również, z d pytania dotyczące lej książki, Dziękujemy e i i z niecierpliwością oczekujeiny Twoich listów. w ś e n e i n i w o p a L