personal reflection in medical education

149 Pages·2017·1.55 MB·English

Q�H�J�Q�L�Q�R�U�*�I�R�\�W�L�V�U�H�Y�L�Q�8�
Q�R�L�W�D�F�X�G�H�O�D�F�L�G�H�P�Q�L�Q�R�L�W�F�H�O�I�H�U�O�D�Q�R�V�U�H�3�
V�L�O�H�Q�U�R�&�H�V�Q�H�/�V�H�N�X�$�
P�R�U�I�H�W�L�F�R�W�K�V�L�Z�X�R�\�I�L�)�'�3�V�U�H�K�V�L�O�E�X�S�Q�R�L�V�U�H�Y�V�U�H�K�V�L�O�E�X�S�H�K�W�W�O�X�V�Q�R�F�R�W�G�H�V�L�Y�G�D�H�U�D�X�R�<�(�7�2�1�7�1�$�7�5�2�3�0�,�
�Z�R�O�H�E�Q�R�L�V�U�H�Y�W�Q�H�P�X�F�R�G�H�K�W�N�F�H�K�F�H�V�D�H�O�3�W�L�
Q�R�L�V�U�H�9�W�Q�H�P�X�F�R�'�
G�U�R�F�H�U�I�R�Q�R�L�V�U�H�9�V�D�Q�Z�R�Q�N�R�V�O�D�)�'�3�V�U�H�K�V�L�O�E�X�3�
�H�W�D�G�Q�R�L�W�D�F�L�O�E�X�3�
�
H�V�D�E�D�W�D�G�K�F�U�D�H�V�H�U�*�&�0�8�Q�H�J�Q�L�Q�R�U�*�I�R�\�W�L�V�U�H�Y�L�Q�8�Q�L�Q�R�L�W�D�F�L�O�E�X�S�R�W�N�Q�L�/�
�$�3�$�Q�R�L�V�U�H�Y�G�H�K�V�L�O�E�X�S�U�R�I�Q�R�L�W�D�W�L�&�
Aukes, L. C. (2008). Personal reflection in medical education. Groningen: s.n.
W�K�J�L�U�\�S�R�&�
H�K�W�I�R�W�Q�H�V�Q�R�F�H�K�W�W�X�R�K�W�L�Z�W�L�I�R�W�U�D�S�U�R�W�[�H�W�H�K�W�H�W�X�E�L�U�W�V�L�G�G�U�D�Z�U�R�I�R�W�U�R�G�D�R�O�Q�Z�R�G�R�W�G�H�W�W�L�P�U�H�S�W�R�Q�V�L�W�L�H�V�X�O�D�Q�R�V�U�H�S�\�O�W�F�L�U�W�V�U�R�I�Q�D�K�W�U�H�K�W�2�
�V�Q�R�P�P�R�&�H�Y�L�W�D�H�U�&�H�N�L�O�H�V�Q�H�F�L�O�W�Q�H�W�Q�R�F�Q�H�S�R�Q�D�U�H�G�Q�X�V�L�N�U�R�Z�H�K�W�V�V�H�O�Q�X�V�U�H�G�O�R�K�W�K�J�L�U�\�S�R�F�U�R�G�Q�D�V�U�R�K�W�X�D�
\�F�L�O�R�S�Q�Z�R�G�H�N�D�7�
\�O�H�W�D�L�G�H�P�P�L�N�U�R�Z�H�K�W�R�W�V�V�H�F�F�D�H�Y�R�P�H�U�O�O�L�Z�H�Z�G�Q�D�V�O�L�D�W�H�G�J�Q�L�G�L�Y�R�U�S�V�X�W�F�D�W�Q�R�F�H�V�D�H�O�S�W�K�J�L�U�\�S�R�F�V�H�K�F�D�H�U�E�W�Q�H�P�X�F�R�G�V�L�K�W�W�D�K�W�H�Y�H�L�O�H�E�X�R�\�I�,�
�P�L�D�O�F�U�X�R�\�H�W�D�J�L�W�V�H�Y�Q�L�G�Q�D�
H�K�W�V�Q�R�V�D�H�U�O�D�F�L�Q�K�F�H�W�U�R�)�O�D�W�U�R�S�K�F�U�D�H�V�H�U�O�Q�J�X�U�Z�Z�Z�S�W�W�K�H�U�X�3�H�V�D�E�D�W�D�G�K�F�U�D�H�V�H�U�*�&�0�8�Q�H�J�Q�L�Q�R�U�*�I�R�\�W�L�V�U�H�Y�L�Q�8�H�K�W�P�R�U�I�G�H�G�D�R�O�Q�Z�R�'�
�P�X�P�L�[�D�P�R�W�G�H�W�L�P�L�O�V�L�H�J�D�S�U�H�Y�R�F�V�L�K�W�Q�R�Q�Z�R�K�V�V�U�R�K�W�X�D�I�R�U�H�E�P�X�Q�

�H�W�D�G�G�D�R�O�Q�Z�R�'�
PERSONAL REFLECTION IN MEDICAL EDUCATION

In case of loss, please return to:

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------

As a reward: € ---------------------------------------------
Personal Reflection in Medical Education

Dissertation for the University of Groningen, the Netherlands, with references and summary
in Dutch. The study presented in this thesis was carried out at the Graduate School for Health
Research SHARE of the University of Groningen, within the program of Research in Medical
Education (RME).

Address for correspondence
L.C. Aukes
Center for Research and Innovation of Medical Education
University Medical Center Groningen
Ant. Deusinglaan 1, 9713 AV Groningen
The Netherlands
RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN

Personal Reflection in Medical Education

Proefschrift

ter verkrijging van het doctoraat in de
Medische Wetenschappen
aan de Rijksuniversiteit Groningen
op gezag van de
Rector Magnificus, dr. F. Zwarts,
in het openbaar te verdedigen op
woensdag 29 oktober 2008
om 16.15 uur

door

Lense Cornelis Aukes

geboren op 24 januari 1946
te Steenwijk
Promotores: Prof. dr. J.P.J. Slaets
Prof. dr. R.P. Zwierstra

Copromotor: Dr. J. Cohen-Schotanus

Beoordelingscommissie: Prof. dr. R.O.B. Gans
Prof. dr. M. Grypdonck
Prof. dr. H.G. Schmidt
Voor mijn moeder, Trijn Aukes-Boer

De gedachten zijn vrij, wie kan ze beletten?
Ze ijlen voorbij naar eigene wetten.
Geen mens kan ze raden of grijpen of schaden.
Hoe sterk hij ook zij, de gedachten zijn vrij!

Die Gedanken sind frei, wer kann sie erraten?
Sie fliehen vorbei wie nächtliche Schatten.
Kein Mensch kann sie wissen, kein Jäger erschießen
mit Pulver und Blei: Die Gedanken sind frei!

Thoughts are free, who can ever guess them?
They just flee by like nocturnal shadows
No man can know them, no hunter can shoot them
with powder and lead: Thoughts are free!

– Schoolliedje
Voorbeeld van persoonlijk reflecteren in het medisch onderwijs

In de lijn Beroepsvoorbereiding van curriculum G2010 van de Faculteit der
Medische Wetenschappen in Groningen moeten studenten regelmatig reflectie-
verslagen schrijven over hun praktijkervaringen en de feedback die ze daarbij
krijgen. De studenten van deze coachgroep mochten daarnaast ook een reactie
schrijven op het boek van Pascal Mercier.

Nachttrein naar Lissabon – Pascal Mercier

‘Ben je blij dat het voorbij is?’, vroeg Maria João en kwam naast me zitten. Ze nam me op.
‘Of ben je er uiteindelijk verdrietig om?’
Nu schijn ik dan eindelijk te weten wat me er steeds opnieuw toe dwingt de verre tocht naar
de school te ondernemen: ik wil terug naar die paar minuten op het schoolplein waarin het
verleden van ons af was gevallen zonder dat de toekomst al was begonnen. De tijd stond stil
en hield de adem in op een manier zoals ze dat later nooit meer heeft gedaan. Zijn het de
bruine knieën van Maria João en de geur van zeep in haar lichtgetinte jurk waar ik naar
terug wil? Of gaat het om het verlangen - het pathetische verlangen, als in een droom - nog
één keer op dat punt in mijn leven te staan en een heel andere richting om te kunnen slaan
dan de richting die van mij de man heeft gemaakt die ik nu ben? Blz. 60.

‘Deze passage heb ik gekozen om iets over te schrijven, omdat deze me deed stilstaan bij
mijn eigen keuzes. Ik ben niet één van die studenten die al vanaf jongs af aan dokter wilde
worden. Ik wilde paardrijdinstructrice of ballerina worden, archeoloog of stewardess. Pas
toen ik eindexamen had gedaan was mijn besluit genomen: na lang wikken en wegen toch
geneeskunde. Als ik hier eerder mee was geweest, had ik een pakket kunnen kiezen dat
aansloot op de studie. In plaats daarvan moest ik nog een jaar lang natuurkunde en
scheikunde volgen om vervolgens examen te doen in deze vakken en mee te mogen loten.
Waarom besloot ik toch tot geneeskunde? Omdat ik graag met mensen werk en de gedachte
mensen ‘beter’ te kunnen maken stond me aan. Op het moment dat ik in Londen gebeld werd
door mijn moeder dat ik ingeloot was, wist ik dat ik de goede keuze had gemaakt: ik was
ontzettend blij en was er zeker van dat dit was wat ik met mijn leven wilde doen.

Mijn vader is arts. Toch heb ik daar in mijn jeugd weinig van gemerkt: hij vertelde bijna
nooit over zijn werk en heeft mij nooit in die richting gepusht. Ik had zelfs het idee dat hij er
liever niet over praatte als hij thuiskwam: zijn manier om zijn werk niet mee naar huis te
nemen. Zo is het nog steeds als ik thuiskom: hij vindt het heel leuk om mijn verhalen te
horen en vertelt me dingen uit de tijd van zijn eigen co-schappen, maar ik hoor hem nooit
over zijn huidige baan als patholoog. Ik denk dat hij bang is om mij die kant op te duwen
tegen mijn wil zoals zijn vader bij hem had geprobeerd, waarmee mijn vader recht tegenover
het karakter van Prado’s vader staat. Alleen als ik er naar vraag, hoor ik meer over wat hij
dagelijks doet. Ik ben hier blij mee, ik weet zeker dat de keuze om geneeskunde te gaan
studeren mijn eigen keuze was.

Het feit dat Prado zijn keuze om zijn vaders wil te volgen nu in twijfel trekt, is iets wat ik
heel herkenbaar vind. Wat zou er gebeurd zijn als ik uitgeloot was of toch iets anders had
uitgekozen? Was ik dan toch culturele antropologie gaan studeren en had de slechte
banenmarkt me niet tegengehouden, zoals nu het geval was? Zou dat beter bij me gepast
hebben? Zou het echt een passie geworden zijn, zoals geneeskunde dat nooit is geworden?
Want geneeskunde is voor mij niet de passie die het voor sommige anderen is. Ik vind het
een leuke studie en ook het werk lijkt me leuk en vind ik interessant om te doen, maar dat
lijken zoveel andere studies en banen me ook. Is dit een goede keuze geweest? Er zijn
momenten geweest waarop ik had willen stoppen. Mijn eerste toetscijfer. De celbiologie
waar ik niet doorkwam. Het auto-ongeluk dat mij de andere kant van het bed liet zien. Het
moment dat ik na 2 maanden de vrijheid van het reizen te hebben geproefd, weer terug de
schoolbanken in moest. Toch ben ik doorgegaan, want gelukkig waren er ook een heleboel
momenten waarop ik wel zeker wist dat ik arts wilde worden. Mijn ervaringen tijdens de
zorgstage. De dankbaarheid op het gezicht van een man bij wiens OK ik geassisteerd had
tijdens mijn stage in Malawi. Het Algemeen Vormend Vak ‘Geneeskunde in de Tropen’ dat
ik aan het organiseren ben. De poligesprekken tijdens mijn co-schap neurologie.

Waarom twijfel ik dan nog steeds? Als ik nu weer voor die keuze had gestaan, had ik dan
hetzelfde gedaan? Ik weet het niet. Sinds ik ben gaan studeren ben ik best wel veranderd: ik
ben veel zelfstandiger geworden, ik trek mijn eigen pad, ik heb passies voor muziek, dans en
reizen ontwikkeld. Ik heb gemerkt dat ik niet onsterfelijk ben en moet genieten van het leven
en van mijn mogelijkheden. Er zijn zoveel dingen die ik wil leren, boeken die ik wil lezen,
landen die ik wil zien. Teveel voor één leven. Ik denk dat dat de grootste reden van mijn
twijfel is: ik wil te veel en als arts ga ik niet genoeg tijd hebben om alles te doen en leren wat
ik wil. Ik moet kiezen tussen mijn werk en al die dingen. Echter als ik realistisch ben weet ik
dat ik toch niet alles kan doen wat ik wil, ook al zou ik de rest van mijn leven tijd hebben.

Ondanks mijn twijfels heb ik wel plezier in mijn studie: ik houd ervan nieuwe dingen te leren
en de omgang met patiënten vind ik inspirerend. Ik houd van het puzzelen met symptomen
en diagnostiek om tot een DD te komen en ik vind het een uitdaging het beste voor de patiënt
te verkrijgen. Of geneeskunde een goede keus is geweest? Ik denk het wel. Maar dat was
culturele antropologie ook geweest.’

Rinske Grond, vierdejaars student geneeskunde
Forget your perfect offering.
There is a crack in everything.
That’s how the light gets in

– Leonard Cohen
Table of Contents

1. Introduction 1

2. Visualizing reflection: the Float Model 15

Aukes, Leo C., Cohen-Schotanus, Janke, Zwierstra, Rein P., Slaets, Joris P.J. (2008)
Visualizing reflective practice in medicine: the Float Model as an educational tool,
Submitted.

3. Measuring personal reflection: The Groningen Reflection Ability Scale (GRAS) 27
Aukes, Leo C., Geertsma, Jelle, Cohen-Schotanus, Janke, Zwierstra, Rein P., Slaets,
Joris P.J. (2007) The development of a scale to measure personal reflection in medical
practice and education, Medical Teacher, 29:2, 177-182.

4. Validation of the GRAS (the Groningen Reflection Ability Scale) 39

Aukes, Leo C., Geertsma, Jelle, Cohen-Schotanus, Janke, Zwierstra, Rein P., Slaets,
Joris P.J. (2008) A validity study of an instrument measuring personal reflection in
medical education. Submitted.

5. The effect of enhanced experiential learning on personal reflection 53

Aukes, Leo C., Geertsma, Jelle, Dekker, Hanke, Cohen-Schotanus, Janke, Zwierstra,
Rein P., Slaets, Joris P.J. (2008) The effect of enhanced experiential learning on personal
reflection of undergraduate medical students. Medical Education Online. In press.

6. A conceptual framework for personal reflection in healthcare practice 67
and education
Aukes, Leo C., Cohen-Schotanus, Janke, Zwierstra, Rein P., Slaets, Joris P.J. (2008)
Personal reflection in healthcare practice and health science education; a conceptual
framework. Submitted.

7. Discussion, Conclusions, Perspectives 87

Summary 101
Samenvatting 109
Dankwoord 117
Curriculum Vitae 123

Appendixes
1. The GRAS, English and Dutch version 124
2. Oefenstof tot doordenken / Food for reflection 127
3. Graduate School for Health Research SHARE 137