Pelaksanaan Pengkosan dan Pengurusan Berasaskan Aktiviti

19 Pages·2016·0.64 MB·Indonesian

PELAKSA."lAAN PENGEKOSAN DAN PENGURUSAN
BERASASKAN AKTIVITI: SATU PENILAIAN KES
Arshad Ahmad
Tengku Akbar Tengku Abdullah
Ainun Haji Abdul Majid
ABSTRACT
This study touches on the implementation oft he ABc/M system in a Telecommunication
Company in Malaysia in its efforts to be competitive in the local and global marketplace.
It discusses the reasons for the changes in the systems and an evaluation of the
achievement level in the implementation of the ABC system. Data was collected by
means ofi nterviews and reviews ofi nternal company documents. This study found that
the "Fixed" method used in the ABC system achieved its objective in Product Costing.
Services. Infrastructure. Monitoring and Transfer Pricing. However, the "Usage"
method that was usedfor Operational Excellencefailed to achieve the desired objective.
This study summarizes four factors. namely. Training and Understanding. Support and
Committment. Personnel motivation and an Integrated Support System are important
for the successfol implementation oft he ABC system.
PENGENALAN
Globalisasi telah membawakan satu era yakni pemiagaan tidak lagi mempunyai
sempadan. Syarikat-syarikat lemah yang tidak berupaya untuk bertahan dengan lebih
lama, dan syarikat-syarikat yang besar berjaya mengembangkan pemiagaan di serata
dunia. Untuk mempunyai daya saing yang utuh, syarikat perlu mencari satu cara
terbaik untuk mengurus operasi mereka. Salah satu cara ialah dengan mengawal dan
mengurangkan kos secara berterusan. Dalam hal ini, sistem pengekosan tradisional
tidak lagi mampu memberi sokongan kepada pengurusan syarikat. Sistem pengekosan
berasaskan aktiviti (ABC) yang diperkenalkan dalam pertengahan tahun 1980-an
ditonjolkan sebagai satu sistem yang dapat mengatasi masalah tersebut (Cooper, 1987,
1988a, 1988b, 1990, 1991; dan Cooper & Kaplan, 1998). Walaupun terdapat kajian
ilmiah yang membincangkan kekuatan sistemABC, namun pelaksanaannya tidak begitu
menggalakkan (Ness & Cucuzza, 1995); Ratnatunga, 1995; dan Rutherford, 2001).
Penolakan pelaksanaan sistem ABC disebabkan oleb kegagalan pekerja bersifat
menyeluruh dan memerlukan perubahan yang radikal. Di samping itu, para pekerja
A rsh ad Ahmad n aL
tidak sanggup menerima perubahan yang dibawa oleh sistem ABC ini kerana ia berupaya
melaporkan ketidakcekapan penggunaan sumber organisasi (Ness & Cucuzza, 1995). Oi
samping itu, pengurusan tidak mengendahkan kesan kelakuan ke atas reka bentuk sistem
dan perisian (Shields & McEwen, 1996) dan bebanan yang dihadapi oleb pengguna
sistemABC menggagalk.an perlaksanaannya (Innes & Mitchel~ 1991; Leahy, 1999).
ISU-ISU BERKAIT PELAKSANAAN SISTEM PE~GEKOSA."l DA."l
PENGURUSAN BERASASKAN AKTIVITI
Sistem ABC boleh dilaksana menggunakan sarna ada: i) kaedah '"penetapan" atau ii)
kaedah "penggunaan". Kaedah "penetapan" lebih senang digunakan herbanding
kaedah "penggunaan". Kaedah "penggunaan" lebih rumit dan membebankan
organisasi bukan sahaja dalam proses pengumpulan maklumat malah juga dalam proses
pengesahan maklumat. Beban mendapatkan maklumat yang tepat ini sedikit sebanyak
telah menggagalkan usaha pe Jaksanaan sistem ABC (Innes & Mi t che 11. 1991). Kesulitan
melaksanakan kaedah '"penggunaan" disebabkan oleh keperluan jangka masa yang
panjang untuk membangunkannya (Pohlen, 1996).
Oalam proses pembangunan sistem ABC, terdapat dua aspek penting yang
perlu diambil berat iaitu (i) sumber manusia dan (ii) sistem maklumat dan proses
(teknikal). Di samping itu, kejayaan pelaksanaan memerlukan perubahan korporat (Price
Waterhouse, 1997). la bergantung kuat kepada kecekapan organisasi menguruskan
isu-isu berkait dengan proses, organisasi, pekerja dan budaya seeara menyeluruh.
Perkara-perkara yang perlu diambil kira dalam pengurusan di antaranya ialah (i) penaja
perubahan (ii) objektifperubahan yangjelas (iii) komitmen secara keseluruhan sarna
ada dari pekerja ataupun pengurusan (iv) kaedah perubahan yang munasabah dan (v)
pengurusan irnbuhan. Pengurusan irnbuhan perlu juga dikaitkan dengan latihan dan
pembelajaran kerana ia boleh memberi insentifkepada pekerja supaya melaksanakan
tugas dan tanggungjawab dengan baik.
Vntuk melaksanakan sesuatu projek perubahan, beberapa faktor perlu
dititikberatkan iaitu: (i) koordinasi pekerja, (ii) komitmen berpanjangan, (iii) motivasi
pekerja, (iv) tahap pengetahuan yang meneukupi (Beer et a/., 1990), (v) strategi
persaingan, (vi) aktiviti kualiti, (vii) "Just in Time", (viii) penilaian prestasi dan
imbuhan, (ix) konsensus mengenai objektif ABC (Shields & McEven, 1996). Faktor
faktor yang boleh memastikan kejayaan perlaksanaan ialah: (i) Latihan dan
pembelajaran, (ii) komunikasi, (iii) sokongan pihak atasan, dan (iv) pengambilan
bahagian (Kotter & Sclesinger, 1979)1, dan falctor tingkah laku dan organisasi (Argyris
& Kaplan, 1994). Di samping faktor-faktor yang disebutkan. Laudon dan uudon
(1998) menambahkan beberapa faktor yang lain iaitu: (i) kadar risiko dan kompleksi~
dan (ii) mengemaskinikan sistem secara berterusan.
212
PelaJcsanaan Pengekosan dan Pengurusan Berasaskan Aktiviti
Sokongan dan komitmen pengurusan atasan merupakan faktor yang dianggap
penting kerana pelaksanaan sistem seperti ABC amat memerlukan sumber dalam bentuk
masa dan kewangan yang banyak. Sokongan dan komitmen pengurusan atasan dari
segi moral juga diperlukan (Hilton. 1997). Di samping itu, pengurusan atasan perlulah
menjadi jaguh perubahan. Sokongan dan komitmen sahaja tidak mencukupi tanpa
adanyajaguh untuk menerajui perubahan. Jaguh perubahan biasanya terdiri dari pihak
atasan yang berupaya meraih sokongan dan memotivasikan kakitangan supaya
menerima perubahan. Usaha untuk mendapatkan penerimaan. komitmen dan sokongan
keseluruhan pekerja lebih mudah dicapai sekiranya mereka memahami akan kebaikan.
keupayaan dan rnatlamat sistemABC diperkenalkan.
METODOLOGI KAJIAN
Kajian ini dibuat secara penerokaan berasaskan kepada satu kajian kes ke atas sebuah
syarikat yang telah memperkenalkan dan me1aksanakan sistem ABC semenjak tahun
1995. Penemuan dan pembuktian yang dibuat adalah berasaskan kepada situasi dan
pengalaman sebcnar subjek yang dikaji (Glaser & Strauss, 1967; Strauss & Corbin,
1998; dan YIn. 1994). Kaedah kutipan dan penganalisisan data adalab secara kualitatif
yakni ia membolehkan kajian difokuskan kepada situasi dan kejadian semula jadi dalam
organisasi dipilih (Strauss & Corbin, 1998; dan Glaser & Strauss, 1967).
RASIONAL PEMILIHAN ORGANISASI
Organisasi yang dikaji telah didedahkan kepada sistemABC semenjak tahun 1993 dan
melaksanakannya pada tabun 1995. Syarikat ini juga diakui sebagai antara syarikat
yang melaksanakan sistem ABC di rantau Asia1• Ia merupakan sebuah organisasi
perkhidmatan dan mempunyai struktur organisasi yang besar dan kompleks. Keunikan
syarikat ini, bcrserta dengan pemahaman berkaitan dengan cara pemikiran abli-ahlinya
yang mengendali dan mengguna sistemABC di organisasi ini akan memberi penjelasan
kepada isu-isu yang dihadapinya dalam melaksanakan sistem ABC. Pengalaman yang
dilalui oleh orglnisasi ini sudah tentu berupaya membantu organisasi lain dalam
melaksanakan sistemABC.
213
Arshad Ahmad et ilL
SKOP DAN ISU KAnAN
Data-data diambil untuk kajian ini ialahdari tahun 1991 sehingga ke tabun 2001. Data
data yang diambil pada tabun 1991 adalah penting kerana ia boleh menjelaskan sejarah
pelaksanaan sistem pengekosan tradisional di syarikat tersebut Manakala data-data
yang diperolehi dari tabun 1995 sehingga tahun 2001 membolehk.an penyelidik mengkaji
pelaksanaan sistemABC.
KAEDAH PENGUMPULAN MAKLUMAT
Data-data dikutip melalui dua kaedah iaitu temu-soal dan analisis kandungan. Seramai
30 orang pekerja telah ditemu-soal untuk tujuan ini; lima orang daTi pengurusan kanan
dan selebihnya adalah pekerja langsung atau tidak langsung dalam membangunkan
sistemABC dan juga pengguna langsung sistemABC. Hampir 70 peratus daTi mereka
ini mempunyai latar belakang dan asas dalam bidang perakaunan. Pecahan pekerja
yang ditemu soal adalah seperti pada laduall dan 2.
Jadual: Pecahan Pekerja Ditemu bual
Tahap Pekerja Jumlah ~.
Pengurusan Kanan S 16
Pengurusan Pertengahan 7 23
Pengurusan Bawahan 18 60
Jumlah 30 100
Jadual2: Pecahan Mengikut Pengkhususan Pekerja
Bidang Kakitangan Jumlah Ditemu Soal Peratusan
Akauntan 21 7
Teknikal 4 13
Pemiagaan 3 10
Sistem Maklumat 2 7
Jumlah 30 100
214
Pelaksanaan Pengekosan dan Pengurusan Berasaskan Aktiviti
Dolrumen-<iolrumen yang digunakan dalam anal isis merupakan dokumen yang berkaitan
dengan sistem ABC termasuk kerangka kerja pengekosan, panduan dan tatacara
pengekosan, bahan-bahan seminar dan latihan serta minit mesyuarat. Dokumen dari
tahun 1991 sebingga Disember 2001 digunakan dalam kajian ini.
KAEDAH MENGANALISIS MAKLUMAT
Anal isis data dibuat mengikut prinsip "Grounded Theory" seperti yang diIaksanakan
oleh Glauser dan Strauss (1967), dan Strauss dan Corbin (1998). Satu-satu dokumen
dianalisis secara menyeluruh. Data dan maklumat terkumpul dianalisis secara
perbandingan yang sistematik'. Kaedah ini bertujuan untuk menjawab persoalan
"apa yang berlaku di sini?" Analisis bagi hasil temu soal dibuat secara menyeluruh
mengikut soalan yang dikemukakan. Perbandingan turnt dibuat terhadap initiatif
seperti initiatifkualiti, initiatif sistem penilaian prestasi4 dan pengekosan tradisional.
Selain itu, perbandingan an tara initiatifpelaksanaan oleh Unit ABC dan Pengekosan
Strategikjuga dilakukan.
Dalam usaha menjaga kualiti kajian, panduan dari Yin (1994) telah
digunapakai yakni dalam menentukan kesabihan konstruk, kaedah mempelbagaikan
sumber data digunakan selain memastikan terdapatnya kesinambungan bukti dalam
penemuan. Dalam menentukan kesahan luaran, penyelidik telah membuat
perbandingan dengan basil penemuan dari kajian-kajian \epas untuk memperlihatkan
persamaan penemuan. Hasil penemuan yang sarna atau hampir sarna akan
mempertingkatkan kesahihan luarannya.
KES - SYARlKAT BETAFON
Syarikat BETAFON merupakan sebuah syarikat yang disenaraikan di papan utama Bursa
Saharn Kuala Lumpur (Bursa Malaysia). Syarikat BEIAFON menceburi dalam bidang
perkhidmatan telekomunikasi. Persaingan membuatkannya mengambil langkah
menstruk1urkan organisasi dan strategi. Dengan bantuan sepasukan konsultan luar negara,
misi dan visi syarikat diperkenaIkan. Dari visi dan rnisi~ ini, tujuh agenda strategik telah
diwujudkan tennasuk kecemeriangan operasi. Agenda strategik ini merupakan asas dan
pemangkin kepada perkembangan sistemABC di Syarikat BETAFON.
Syarikat BETAFON telah mula memperkenaikan sistemABC pada tahun 1991
setepas tiga pegawai kanannya, Pengurus Besar Kewangan Korporat, Ketua Akauntan
dan Ketua Audit Dalam membuat lawatan sambil belajar ke syarikat telekomunikasi di
Amerika Utara. Lawatan ini telah mendedahkan mereka dengan satu sistem pengekosan
yang agak baik yakni salah seorang daripada mereka menyatakan:
215
Arshtul Ahmad et aL
Sistem pengekosan di Bell Canada adalab baik, mereka boleb mengetabui
kos setiap panggilan sebaik sahaja panggilan itu ditarnatkan. Syarikat kita
sepatutnya mempunyai satu sistem pengekosan yang bampir serupa.
Untuk melaksanalcan sistemABC, salU Jawatanlruasa Pemandu Pengekosan (JPP),
dan Unit Pengek05an' di bawah Bahagian Kewangan Korporat telab ditubuhkan. JPP
ditubuhkan bertujuan memastikan pe1aksanaan sistem pengekosan berjaIan dengan 1ancar.
SISTEM PENGEKOSAN PRA 1995
Sistem pengekosan Syarikat BETAFON' dilaksanakan dalam dua fasa iaitu fasa satu
dijadikan sebagai asas k.epada pelaksanaan sistem pengekosan ini F asa satu merangkumi
penyediaan caru akaun, penstrukturan semula &Set tetap dan pembangunan kaedah
pengiraan serta pengekosan kos burub' bagi mempertingkat ketepatan mencaj
perbelanjaan. Fasa kedua pula merupakan fasa sehenar pembangunan sistem pengekosan
syarikat Pada fasa ini. rnaklumat-maklumat overhead yang diperolehi dari Lcjar Am dan
dari lain-lain sumber diagihkan kepada produk-produk.1o Fasa kedua ini dikatakan
dibangunkan secara logik, berstruktur dan konsisten.
Sebagai usaha menjayakan initiatif ini, Unit Pengekosan, tertakluk kepada
JPP telah diberi kuasa sepenuhnya dalam kerja operasi dan pelaksanaan sistem
pengekosan. Pada tahun 1992, seorang konsultan dari British Telecom tdab
memperkenalkan kaedah pengagihan kos seeara logik. Kaedah logik ini pada dasarnya
adalab berasaskan aktiviti. Selepas mendapati kelemahan kaedab ini. sistem
pengekosan logik ala aktiviti ini telah dihentikan pelaksanaannya pada tahun 1993.
Pada tabun yang sarna, Syarikat BETAFON telah beralih kepada penggunaan
perisian STEMII. STEM yang digunakan secara modeling ini \>erupaya membantu
akauntan menyediakan rnaklumat pengekosan dengan lebih tepat. Aplikasi STEM
ini menggunakan asas aktiviti seeara "penetapan" (top-down). Kejayaan pertama
sistem pengekosan ini ialah apabila Syarikat BETAFON memperolehi rnaklumat
pengekosan yang membawa kepada cadangan tarifbaru perkhidmatan talian tetap
pada bulan Mac 1993. Pada bulan Julai 1994, basil pengekosan kadar caj antara
sambung dihasilkan oleh Unit Pengekosan Korporat. Hasil ini telab menjadi asas
kepada kerangka dan panduan antarasambung bagi membantu Syarikat BETAFON
dalam membuat rundingan dengan kerajaan dan syarikat telekomunikasi lain.
Konsep barga pindaban pula telab diperkenal dan dilak..sanakan pada Januari
1994 dengan tujuan untuk mendapatkan kos sebenar sesuatu pusat operasi serta menilai
prestasi operasi mereka. Kadar barga pindahan ini telab diasaskan kepada pengekosan
separa ABC. Dalam pelaksanaan barga pindahan fasa I, bahagian yang terlibat adalah:
(i) Sekolah l.atihan, (ii) Sistem Maklwnat, (iii) Perld1idmatan Kejuruteraan, (iv) Pengurusan
Stok dan (v) Perkhidrnatan Keselamatan. Fasa 2 pula dilaksanakan pada I Januari 1995
216
Pelaksanaan Pengekosan dan Pengurusan Berasaskan Aktiviti
dan Bahagian yang terlibat adalah (i) Khidmat Sumber Manusia, (ii) Perkhidmatan
Kewangan dan Akaun, (iii) Perkhidmatan Perundangan dan (iv) Pengurusan Harta.
SISTEM PENGEKOSAN SELEPAS 1995
Pada pertengahan tahun 1995, Unit Pengekosan Korporat telah dipecahkan kepada
dua iaitu Bahagian Pengekosan Telco dan Unit Pengekosan Korporat. Bahagian
Pengekosan Telco bertanggungjawab kepada pe1aksanaan dan operasi sistem
pengekosan. Manakala Unit Pengekosan Korporat bertanggungjawab dalam membuat
dasar alau polisi pengekosan. Telco merupakan salah satu dari tiga kumpulan
perniagaan stralegik yang ditubuhkan se1epas tahun 1995. Kumpulan lain adalah
ServiceCo dan NewCo. Walau bagaimanapun, Bahagian Pengekosan Telco telah
menunda pelaksanaan harga pindahan sehingga ke akhir tahun 1995 kerana
berpendapat bahawa kadar "penetapan" harga pindahan yang dibuat secara separa
ABC ini tidak mencenninkan kos sebenar.
Walaupun konsep ABC telah diperkenalkan kepada Syarikat BETAFON pada
tahun 1992, keputusan untuk memulakan sistemABC hanya dibuat setelah beberapa
pegawai kanan Syarikat BETAFON menghadiri beberapa seminar dan bengkel
pengekosan dalam dan luar negara pada tahun 1995. Pelaksanaan secara rasmi ABC di
Syarikat BETAFON dimulakan dengan seminarl2 pertama pada 20 dan 21 November
1995. Seminar bertajuk "Re-engineering Cost Analysis with Activity Based Costing"
telah dihadiri oleh 68 orang akauntan dari se1uruh pusat operasi syarikat. Pada 4
Disember 1995 pula latihan penggunaan perisian SMART ABC Mode}l3 diadakan
dengan dihadiri oleh wakil dari Bahagian Teknologi Maklumat, Bahagian Teknikal,
Bahagian Pemasaran, Bahagian Pusat Latihan, dan Bahagian Kewangan dan Akaun
serta Unit Pengekosan Telco. Perisian ini telah digunakan untuk Bahagian Akses
Pelanggan sebagai lokasi penerokaan. Hal ini menjadi detik pertama penggunaan sistem
ABC sepenuhnya. Pengurusan kanan Syarikat BETAFON diperkenalkan kepada
konsep ABC pada 18 lanuari 1996 melalui seminarl4 "Awareness on Activity Based
Costing and Activity Based Management".
Pada bulan April 1996, menerusi bantuan pihak konsultan dari Australia,
Syarikat BETAFON telah menyediakan satu kerangka kerja pengekosan. Kerangka
keIja ini menggariskan pendekatan serta kaedah pengekosan bagi empat kategori asas
iaitu: (i) Pengekosan infrastruktur, (ii) Pengekosan produk, (iii) Pengekosan
perkhidmatan dan (iv) Pengekosan keperJuan kawalselia. Kerangka kerja ini
mengesahkan penggunaan konsep ABC sebagai kaedah pengagihan kos overhead
dan asas kepada pengekosan penuh. pengekosan purata, pengekosan segmen, dan
pengekosan bertambah.1S
Pada pertengahan tahun 1996, melalui seminar "Accountant in the Next
Millennium", syarikat telah diperkenalkan kepada konsep Pengurusan BerasaskanAktiviti
217
A.rshad A.hmad et aL
(ABM) dan Belanjawan Berasaskan Aktiviti (ABB). Pada akhir tahun 1997 dengan
kerjasama konsultan Netprophet, satu kertas cadangan telah dikemukakan kepada Naib
Presiden Kewangan bagi memulakan initiatifA BM dan ABB. Kertas cadangan ini telah
diluluskan pada Februari 1998 dan bermulalah penggunaan ABC untuk tujuan
kecemerJangan operasi (ABM danABB). Sebelum ini. sebagaimana pengekosan separa
ABC, ABC hanya digunakan untuk tujuan pengekosan produk, perkhidmatan, kawal
seliaan, pengekosan infrastrukrur, dan barga pindahan sahaja.
Kertas kerja ini mencadangkan ABClABM dimulakan di Bahagian Akses
Pelanggan. Usaha yang sepatutnya berakhir pada pertengahan tahun 1998 hanya
dapat menghasilkan keputusan maklumat pengekosan pertama pada penengahan 1999.
Walau bagaimanapun, basil maklumatABCIA BM yang diperolehi tidak diterima pakai
oleb pihak kewangan dalam penentuan belanjawan tahunan. Pada awal tahun 2000,
BahagianAkses Pelanggan telah disusun semula dan basilnya keputusan ABClABM
yang dibangunkan pada tahun 1999 telab ditolak oleb pengurusan baru Bahagian
Akses Pelangganl6• Pada tahun yang sarna usaha untuk membangunkan ABCJABM
dijalankan di Bahagian Khidmat Rangkaian manakala pembaharuan ABCJA BM pula
diteruskan di Bahagian Akses Pelanggan.
Us aha ABC untuk barga pindahan oleb Unit Pengekosan Telco diteruskan
dan ditumpukan kepada bahagian-bahagian di bawah ServiceCo" termasuk juga
pus at perkhidmatan seperti Unit Kewangan, Bahagian Sistem Maklumat, Bahagian
Akses Pelanggan, Bahagian Bantuan Operator, dan Bahagian Operasi dan Khidmat
Rangkaian. Aktiviti yang bermula pada akhir tahun 1995 ini dilakukan secara
berperingkat-peringkat. Pada tahun 1998, pengekosan aktiviti untuk tujuan
penentuan kadar harga pindahan bagi kesemua bahagian dibawah ServiceCo telah
diselesaikan dan dilaksanakan dengan sepenuhnya.
Pada bulan Ogos 2000, laporan pertama berkaitan dengan kos dan
keberuntungan produk dan perkhidmatan telah dikeluarkan oleb Unit Pengekosan
Strategik Telco. Laporan ini diteruskan dalam bentuk suku tahunan. Selain itu., pada
tahun 1997, unit yang sarna telahjuga mengeluarkan laporan kos perkhidmatan untulc
Perkhidmatan Sejagat dan Antara Sambung (interconnect). Pada tahun 1999, laporan
berkaitan dengan kos rangkaian antarabangsa pula telah siap dihasilkan.
STRUKTUR BAHAGIAN PENGEKOSAN DI SYARIKAT BETAFO~
Selepas tahun 1995, Unit Pengekosan Syarikat BETAFON dibahagikan kepada dua
iaitu Pengekosan Strategik dan PengekosanABCJM (rujuk Rajah I). Unit Pengekosan
Strategik dipertanggungjawabkan untuk mendapatkan kos dalam bidang produk dan
perkhidmatan, rangkaian infrastruktur, perkhidmatan antarabangsa dan kawalse1iaan.
Unit Pengekosan pula ditugaskan untuk menyediakan kos untuk barga pindahan dan
'lit
P~/akSlllltulll P~lIgekOSIllf dillf PellguruslUf BerastlSkan Alctiviti
kecemerlangan operasi selain dari membantu Unit Pengekosan Strategik dalam
menentukan kos produk dan perkhidmatan.
Ka".on Kola S ••d akaa Ta'W' ...
KJ~~~\. ... (%) (%)
....u .. Lelald 100-.0 100-.0 100... 0
P ........p .... M M M ..
a ••••• JKw..nadlaahza nduaun 11000..00 1010.3.0 1.0, 0.0
Sa,_ 2.0 11.4 473
Clna 32.0 16.5 4.3
Suai_ 4..4 .-0 39.2 82.9
Sui"" 12.0 7.6 2.9
Lain-lain 24.0 5.6
Jwnlah 100.0 100.0 100.0
Kat.eaon PGlnandu Teka! 56.0 54.4 55.7
r .....d . PJuenml1aanbd u dao P ..... lik 140-40..-00 14050..06 14040..30
'Vnaur II &&hun-25 Lo&hun 1.3 4.3
261abun-35 labun 20.0 21.5 24.3
36 &&hun-45 tahun 50.0 34.2 31.4
46 labu.-55 tahUD 26.0 30.4 32.9
> 56tahua 4.0 12.7 7.1
Jurnlah 100.0 100.0 100.0
Pc.dld. .... Sekolah Rendah 3..8 .0 48.1 65..7.
Sckolah Mencnaab 6..2 ..0. 45.6 31.4
KolojlUniv_ _i tl -" 2.5 "
........ - Lain-la", 3.8 279
Juft'\lah 100.0 100.0 100.0
Peadapa'• • Kw-ana RM 100 24.0 7.6 7.1
RM 101-RM 200 32.0 41.. 45.7
RM 201-RM 300 3..4 ..0. 32.9 31.4
RM 301-RM 400 10.0 5.1 12.9
_.. . Lebih RM 401 12.7 2.9
Jurnlah 100.0 100.0 100.0
.,J_·ak. Kurana 5 tahun 16.0 20.3 14.3
__j edl 5 &&hun-I 0 &&hun 50.0 31.6 34.3
1 I 1ab. ...- 15 tah. ... 14.0 21.5 17.1
.,.. ....d .. 16 labun-20 Lo&hun 10.0 7.6 8.6
......1 Lcbih 21 labun 10.0 19.0 25.7
Rajah 1: Carta Organisasi Unit Pengekosan
Walaupun kedua-dua unit pengekosan ini menggunakan asas ABC untuk
pengagihan kos, kaedah pengagihan kos adalah berbeza. Unit Pengekosan
menggunakan kaedah "penggunaan" bagi tujuan kecemerlangan operasi dan kaedah
"penetapan" untuk tujuan penentuan barga pindahan. Unit Pengekosan Strategik
pula menggunakan kaedah "penetapan".
SISTEM APLIKASI
Perlsian aplikasi pertama Syarikat BETAFON ialah perisian SMART ABC menggunakan
pendekatan "penetapan". Perisian ini digunakan hanya untuk setahun dan pada akhir
tahun 1996, ia diganti dengan perisian NetProphet yang menggunakan kaedah
"penggunaan". Oleh kerana kerumitan dan ke1ewatan dalam mendapatkan kos, Unit
Pengekosan Strategik telah menggunakan perisian OROS menggunakan kaedah
219
Ars/liu/ Ahmad et aL
'"penetapan" benmIa pada tahun 1997. Perisian OROS mampu mendapatkan kos dengan
cepat namun ketepatan maklumatnya diragui.
Perisian STEM yang mula diguna pakai pada tahun 1993 digunakan sebingga
tahun 1998. STEM digunakan sebagai perisian altematif untuk pengekosan strategik".
Perisian ini telah digunakan dalam pengekosan perkhidmatan sambungan suara tempatan
dan nasional. Penggunaan STEM dihentikan kerana terdapat perbezaan keputusan
pengekosan di antara STEM dengan MSEBETAFONCELLI9 MSEBETAFONCELLadalah
perisian Microsoft EBetafoncell yang telah digunakan oleh Unit Pengekosan Operasi untuk
menyediakan model pengekosan.
Sebingga kini. hanya dua perisian secara "stand-alone" iaitu perisian OROS dan
Netprophet digunakan oleh Icedua-dua unit pengekosan di Syarikat BETAFON.
PENEMUAN DAN PERBINCANGAN
Untuk membuat sesuatu keputusan berkaitan dengan prod uk, pengurus mestilah tabu
leos produk tersebul Rajah 2 berikut menunjukkan sistem pengekosan yang digunakan
oleh Syarikat BETAFON.
I~ I~·---------------~_L- ~
____
Rajab 2 : Pengagihan Kos Kepada Produk Perlhidmatan OROS
220