Ãkrðºk fwykoLk yLkwðkËf {ki÷kLkk ðneËwÆeLk ¾kt «Úk{ ykð]r¥k 2017 First published 2017 fwykoLkLkk yLkwðkËLkk yk ÃkwMíkfLkkt fkuÃkehkEx LkÚke. This Gujarati translation of the Quran is copyright free Translated from Urdu to Gujarati by Muhammad Jamal Patiwala, Modasa, Gujarat Goodword Books A-21, Sector 4, Noida - 201301 Tel. 011-46010170, 011-45651770 Mob. +91-8588822672 email: [email protected] www.goodwordbooks.com Goodword Books, Chennai Mob. +91-9790853944, 9600105558 Printed in India yLkw¢{rýfk Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus Ãkrh[Þ 06 18. Mkqh: y÷-fnV 311 1. Mkqh: y÷-Vkríknk 19 19. Mkqh: {hÞ{ 324 2. Mkqh: y÷-çkfhn 19 20. Mkqh: íkk-nk 332 3. Mkqh: yk÷u R{hkLk 65 21. Mkqh: y÷-ytrçkÞk 343 4. Mkqh: yLkT-rLkMkk 92 22. Mkqh: y÷-ns 353 5. Mkqh: y÷-{kRËk 120 23. Mkqh: y÷-{w’r{LkqLk 363 6. Mkqh: y÷-yLkTyk{ 141 24. Mkqh: yLkT-Lkqh 372 7. Mkqh: y÷-yk’hkV 165 25. Mkqh: y÷-VwhfkLk 382 8. Mkqh: y÷-yLVk÷ 192 26. Mkqh: yþT-þwyhk 389 9. Mkqh: yíkT-íkkiçkk 202 27. Mkqh: yLkT-LkB÷ 400 10. Mkqh: ÞqLkwMk 222 28. Mkqh: y÷-fMkMk 409 11. Mkqh: nqË 236 29. Mkqh: y÷-yLfçkqík 420 12. Mkqh: ÞqMkwV 251 30. Mkqh: yhT-Y{ 428 13. Mkqh: yhT-hyTË 264 31. Mkqh: ÷wf{kLk 434 14. Mkqh: Rçkúkne{ 271 32. Mkqh: yMkT-MksËn 438 15. Mkqh: y÷-rn@ 278 33. Mkqh: y÷-ynÍkçk 441 16. Mkqh: yLkT-LknT÷ 284 34. Mkqh: Mkçkk 451 17. Mkqh: çkLke RMkhkE÷ 299 35. Mkqh: Vkríkh 458 Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus 36. Mkqh: Þk-MkeLk 464 56. Mkqh: y÷-ðkrfyk 564 37. Mkqh: yMkT-Mkk^Vkík 470 57. Mkqh: y÷-nËeË 568 38. Mkqh: MkkìË 478 58. Mkqh: y÷-{wòrË÷k 572 39. Mkqh: yÍT-Íw{h 484 59. Mkqh: y÷-n© 576 40. Mkqh: y÷-{w’r{Lk 493 60. Mkqh: y÷-{wBíkrnLkk 579 41. Mkqh: nk-{e{-MksËn 503 61. Mkqh: yMkT-MkV 582 42. Mkqh: yþT-þqhk 509 62. Mkqh: y÷-sw{wyk 584 43. Mkqh: yÍT-Íw¾hwV 516 63. Mkqh: y÷-{wLkkrVfqLk 585 44. Mkqh: yËT-Ëw¾kLk 523 64. Mkqh: yíkT-íkøkkçkwLk 586 45. Mkqh: y÷-òrMkÞn 526 65. Mkqh: yíkT-ík÷kf 589 46. Mkqh: y÷-ynfkV 530 66. Mkqh: yíkT-íknhe{ 591 47. Mkqh: {wnB{Ë 535 67. Mkqh: y÷-{wÕf 593 48. Mkqh: y÷-Vín 539 68. Mkqh: y÷-f÷{ 595 49. Mkqh: y÷-nwswhkík 544 69. Mkqh: y÷-nk¬k 598 50. Mkqh: fkìV 547 70. Mkqh: y÷-{ykrhs 600 51. Mkqh: yÍT-ÍkrhÞkík 550 71. Mkqh: Lkqn 602 52. Mkqh: yíkT-íkqh 553 72. Mkqh: y÷-rsÒk 604 53. Mkqh: yLkT-Lkß{ 555 73. Mkqh: y÷-{wÍTÍÂB{÷ 607 54. Mkqh: y÷-f{h 558 74. Mkqh: y÷-{wÆÂMMkh 608 55. Mkqh: yhT-hn{kLk 561 75. Mkqh: y÷-rfÞk{k 610 Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus Mkqh:Lkt. Mkqh:Lkwt Lkk{ Ãkus 76. Mkqh: yËT-ËnTh 611 96. Mkqh: y÷-y÷f 632 77. Mkqh: y÷-{whMk÷kík 614 97. Mkqh: y÷-fÿ 633 78. Mkqh: yLkT-Lkçkk 616 98. Mkqh: y÷-çkÂGÞLkn 633 79. Mkqh: yLkT-LkkrÍykík 617 99. Mkqh: yÍT-rÍ÷Ík÷ 634 80. Mkqh: yçkMk 619 100. Mkqh: y÷-ykrËÞkík 634 81. Mkqh: yíkT-íkfðeh 620 101. Mkqh: y÷-fkrhyn 635 82. Mkqh: y÷-RÂLVíkkh 621 102. Mkqh: yíkT-íkfkMkwh 635 83. Mkqh: y÷-íkíkTVeV 622 103. Mkqh: y÷-yMkú 636 84. Mkqh: y÷-RÂLþfkf 623 104. Mkqh: y÷-nw{Ín 636 85. Mkqh: y÷-çkwYs 624 105. Mkqh: y÷-Ve÷ 636 86. Mkqh: yíkT-íkkrhf 625 106. Mkqh: fwhiþ 637 87. Mkqh: y÷-yk’÷k 626 107. Mkqh: y÷-{kQLk 637 88. Mkqh: y÷-økkrþÞn 627 108. Mkqh: y÷-fkiMkh 637 89. Mkqh: y÷-V@ 628 109. Mkqh: y÷-fkrVYLk 638 90. Mkqh: y÷-çk÷Ë 629 110. Mkqh: yLkT-LkMkú 638 91. Mkqh: yþT-þBMk 629 111. Mkqh: y÷-÷nçk 638 92. Mkqh: y÷-÷i÷ 630 112. Mkqh: y÷-RÏ÷kMk 639 93. Mkqh: yÍT-Íwnk 631 113. Mkqh: y÷-V÷f 639 94. Mkqh: y÷-RÂLþhkn 631 114. Mkqh: yLkT-LkkMk 639 95. Mkqh: yíkT-íkeLk 632 Ãkrðºk fwykoLk [6] Ãkrh[Þ Ãkrh[Þ fwykoLk yÕ÷knLkku økútÚk Au. íku ÃkkuíkkLke {q¤ yhçke ¼k»kk{kt MktÃkqýo Mkwhrûkík Au. ykðk økútÚkLkku yLkwðkË fËkrÃk {q¤ økútÚkLkku rðfÕÃk çkLke þfíkku LkÚke. fwykoLkLkk yLkwðkËLkku WÆu~Þ su ÷kufku íkuLku LkÚke Mk{S þfíkk íkuyku Mkh¤íkkÚke Mk{S þfu yu heíku íkuLku {kºk Mkh¤ çkLkkððkLkku Au. Ãkhtíkw íkuLkku yÚko yu LkÚke fu su ÔÞÂõík yhçke ¼k»kk Lk òýíkku nkuÞ, íku fwykoLkLku Mk{S þfíkku LkÚke. fwykoLk, yhçke ¼k»kk Lk òýíkk ÔÞÂõík {kxu Ãký yuf çkkuÄËkÞf økútÚk Au. fwykoLk «íÞûk YÃku yhçke ¼k»kk{kt Au, Ãkhtíkw nfefík yu Au fu íku «kf]ríkf ¼k»kk{kt Au, yÚkkoíkT yu ¼k»kk su{kt yÕ÷knu MksoLk ð¾íku ík{k{ {Lkw»ÞkuLku «íÞûk MktçkkuÄLk fÞwO níkwt. yk MktçkkuÄLk Ëhuf †e yLku Ãkwhw»kLkk ytËh Mkns YÃku nt{uþk rðã{kLk hnu Au. íkuÚke fwykoLk «íÞuf {Lkw»Þ {kxu yuf çkkuÄËkÞf økútÚk Au, fkuELkk {kxu [uíkLk YÃk{kt yLku fkuELkk {kxu y[uíkLk YÃk{kt. yk ðkMíkrðfíkkLkku fwykoLk{kt yk heíku WÕ÷u¾ Au : ‘‘yk MÃkü ykÞíkku Au yu ÷kufkuLkk ÓËÞ{kt su{Lku ¿kkLk «ËkLk fhðk{kt ykÔÞwt Au.’’ (29:49) ykLkku yÚko yu Au fu fwykoLk su ykfkþe ðkMíkrðfíkkLku [uíkLkkLke ¼k»kk{kt çkíkkðe hÌkwt Au, íku Mkns ¼k»kk{kt Ãknu÷ktÚke {Lkw»ÞLkk ytËh Au. íkuÚke fwykoLkLkku MktËuþ {Lkw»Þ {kxu fkuE yòÛÞku MktËuþ LkÚke, çkÕfu íku yu s ¿kkLkLke yuf þkÂçËf yr¼ÔÞÂõík Au, suLkkÚke {Lkw»Þ «f]ríkLkk Míkhu Ãknu÷ktÚke s Ãkrhr[ík Au. fwykoLk{kt Ëþkoððk{kt ykÔÞwt Au fu su {Lkw»Þku ÃkAeLkk Þwøkku{kt ÃkuËk ÚkE hÌkk Au, íku MkkiLkwt MksoLk ykhtr¼f YÃku ykË{Lkk MksoLkLkk Mk{Þu s fhe Ëuðk{kt ykÔÞwt níkwt. íku ð¾íku yÕ÷knu yu {kLkð-ykí{kykuÚke «íÞûk MktçkkuÄLk fÞwO. yk Mkt˼uo fwykoLk{kt yk «{kýu ðýoLk Au – Ãkrðºk fwykoLk [7] Ãkrh[Þ ‘‘yLku ßÞkhu íkkhk Ãkk÷Lknkhu ykË{Lkk MktíkkLkkuLke ÃkeX{ktÚke íku{Lke MktíkríkLku fkZe yLku íku{Lku Mkkûke XhkÔÞk níkk MðÞt íku{Lkkt WÃkh fu, ‘‘þwt nwt ík{khku Ãkk÷Lknkh LkÚke ?’’ íku{ýu fÌkwt, nk, y{u Mðefkheyu Aeyu. yk yux÷k {kxu ÚkÞwt fu õÞktf ík{u fÞk{íkLkk rËðMku fnuðk ÷køkku fu y{Lku íkku yk ðkíkLke ¾çkh s Lk níke.’’ (7:172) yÕ÷kn yLku íkuLkk çktËk (ËkMk) ðå[u yuf yLÞ [[koLkku WÕ÷u¾ Ãký fwykoLk{kt yk «{kýu Au – ‘‘y{u ‘y{kLkík’ (yiÂåAf f{o)Lku ykfkþku yLku Ähíke yLku Ãknkzku Mk{ûk «Míkwík fhe, íkku íku{ýu íkuLku WXkððkÚke RLfkh fÞkuo yLku íkuLkkÚke zhe økÞk yLku {Lkw»Þyu íkuLku yÚkkoíkT ‘y{kLkík’Lku WXkðe ÷eÄe. rLk:MktËun, íku yíÞk[khe yLku y¿kkLke níkku.’’ (33:72) yk çktLku ykÞíkkuÚke òýfkhe {¤u Au fu MksoLkLkk «kht¼u yÕ÷knu Mkki {Lkw»ÞkuLku «íÞûk YÃku MktçkkuÄLk fÞwO níkwt. yk MktçkkuÄLk{kt su ðkík fnuðk{kt ykðe níke, íku ík{k{ {Lkw»ÞkuLkk y[uíkLk{kt Mkwhrûkík fhe Ëuðk{kt ykðe. ykLkku yÚko yu ÚkÞku fu yÕ÷knLke su ðkýeLku {Lkw»Þ fwykoLkLkk YÃk{kt ðkt[e hÌkku Au, ykLkkÚke Ãknu÷kt «íÞûk YÃku yÕ÷knLkk MktçkkuÄLk nuX¤ íku yu ðkýeLku Mkkt¼¤e yLku Mk{S [qõÞku Au. fwykoLk, {Lkw»Þ {kxu yuf ¿kkík ðkíkLku òýðwt Au, Lk fu fkuE y¿kkík fu yòýe ðkíkLku y[kLkf Mkkt¼¤ðwt. ðkMíkrðfíkk yu Au fu fwykoLk {kLkðeLke [uíkLkkLkwt «køkxâ (Unfolding) Au. yk ðkíkLku Mkk{u hk¾ðk{kt ykðu íkku yu òýðwt {w~fu÷ LkÚke fu fwykoLkLku Mk{sðk {kxu fwykoLkLkku yLkwðkË Ãký yuf ÃkÞkoó {kæÞ{Lke nurMkÞík Ähkðu Au. su ÔÞÂõíkLke «f]rík Sðtík nkuÞ, suýu ÃkkuíkkLku W¥khfk÷eLk yÚkkoíkT ÃkAeLke fÂLzþ®Lkøk (Later Conditioning)Úke çk[kÔÞku nkuÞ, íku ßÞkhu Ãkrðºk fwykoLk [8] Ãkrh[Þ fwykoLkLkku yLkwðkË ðkt[þu íkku íkuLkk {Lk{kt yu [uíkkíktíkwyku ¾w÷e sþu ßÞkt MksoLkLkk Mk{Þu fhðk{kt ykðu÷ yÕ÷knLkwt MktçkkuÄLk Ãknu÷ktÚke Mkwhrûkík Au. ‘y÷Míkw rçkhÂççkfw{’ (þwt nwt ík{khku hçk yÚkkoíkT «¼w-Ãkk÷Lknkh LkÚke ? - fwykoLk,7:172)Lke «rík¿kk òu yÕ÷knLkwt Ãknu÷wt MktçkkuÄLk Au, íkku fwykoLk yÕ÷knLkwt çkeswt MktçkkuÄLk Au. çktLku yuf-çkeò {kxu ÃkwrüLke nurMkÞík Ähkðu Au. òu fkuE ÔÞÂõík yhçke ¼k»kk Lk òýíkku nkuÞ, yÚkðk ykuAe òýíkku nkuÞ yLku íku fuð¤ fwykoLkLkku yLkwðkË ðkt[ðkLke ÂMÚkrík{kt nkuÞ, íkku íkuýu fwykoLkLkk çkkuÄ rðþu rLkhkþ Lk Úkðwt òuEyu. fwykoLkLke yk {kLkð-Äkhýk ðíko{kLk Þwøk{kt yuf ði¿kkrLkf íkÚÞ çkLke [qfe Au. ðíko{kLk Þwøk{kt Genetic (ykLkwðtrþf) fkuzLkwt rð¿kkLk yLku Anthropology ({kLkð-rð¿kkLk)Lkwt yæÞÞLk, çktLku fwykoLkLkk yk árüfkuýLke MktÃkqýoÃkýu Ãkwrü fhu Au. fwykoLk, yÕ÷knLkku ytrík{ økútÚk fwykoLk yÕ÷knLkku ytrík{ økútÚk Au, su RM÷k{Lkk ÃkÞøktçkh nÍhík {wnB{Ë Lku «ËkLk fhðk{kt ykÔÞku. fwykoLk yuf Mktfr÷ík ÃkwMíkf fu MktøkúnLkk YÃk{kt yðíkrhík fhðk{kt LkÚke ykÔÞwt, çkÕfu íku 23 ð»koLkk Mk{Þøkk¤k{kt r¼Òk-r¼Òk ytþkuLkk YÃk{kt yðíkrhík fhðk{kt ykÔÞwt Au. RM÷k{Lkk ÃkÞøktçkh {¬k þnuh{kt níkk, íÞkhu E.Mk.610 {kt fwykoLkLkku Ãknu÷ku ¼køk yðíkrhík ÚkÞku. íku ÃkAe rLkhtíkh íkuLkk rðr¼Òk ¼køkku ykÃk Ãkh yðíkrhík Úkíkk hÌkk. fwykoLkLkku ytrík{ ¼køk ykÃk Ãkh E.Mk.632 {kt yðíkrhík ÚkÞku, íÞkhu ykÃk {ËeLkk þnuh{kt níkk. fwykoLkLkwt yk yðíkhý Vrh~íkk rsçkúE÷Lkk {kæÞ{Úke Úkíkwt níkwt. ytíku MðÞt Vrh~íkk rsçkúE÷Lkk rLkËuoþkLkwMkkh fwykoLkLkk rðr¼Òk ytþkuLku yuf økútÚkLkk YÃk{kt Mktfr÷ík fhðk{kt ykÔÞk. fwykoLk{kt fw÷ 114 Mkqh:yku Au. y{wf Mkqh:yku {kuxe Au yLku y{wf Ãkrðºk fwykoLk [9] Ãkrh[Þ LkkLke. ykÞíkkuLke fw÷ MktÏÞk 6236 Au. rík÷kðík (ÃkXLk)Lke MkwrðÄk {kxu fwykoLkLku ºkeMk ¼køk yLku Mkkík {trs÷Lkk YÃk{kt ðnU[e Ëuðk{kt ykðu÷ Au. fwykoLk Mkkík{e MkËeLkk «Úk{ [íkwÚkkOþ{kt yðíkrhík ÚkÞwt. íku ð¾íku fkøk¤Lkwt MktþkuÄLk ÚkE [qõÞwt níkwt. yk fkøk¤ fux÷kf rðþu»k ð]ûkkuLkk huMkkyku{ktÚke ÷ELku nMík-WãkuøkLkk YÃk{kt çkLkkððk{kt ykðíkku níkku. íkuLku ‘ÃkÃkkÞhMk’ (Papyrus) fnuðk{kt ykðu Au. fwykoLkLkku fkuE ytþ ßÞkhu Ãký yðíkrhík Úkíkku, íkku íkuLku yu fkøk¤ Ãkh ÷¾e ÷uðk{kt ykðíkku níkku, suLku yhçke ¼k»kk{kt ‘rfhíkkMk’ fnuðk{kt ykðu Au. íkuLkk MkkÚku-MkkÚku ÷kufku fwykoLkLku ÃkkuíkkLke M{]rík{kt Mkwhrûkík fhe ÷uíkk níkk, fu{ fu íku ð¾íku fwykoLk s yuf {kºk RM÷k{e MkkrníÞ níkwt. fwykoLkLku Lk{kÍku{kt ÃkZðk{kt ykðíkwt níkwt yLku RM÷k{ íkhV yk{trºkík fhðk {kxu íkuLku ÷kufku Mk{ûk ÃkZeLku Mkt¼¤kððk{kt ykðíkwt níkwt. yk{, fwykoLk, yufe MkkÚku, ÷¾ðk{kt Ãký ykðíkwt hÌkwt yLku íkuLku ftXMÚk Ãký fhðk{kt ykðíkwt hÌkwt. RM÷k{Lkk ÃkÞøktçkh nÍhík {wnB{Ë Lkk ytrík{ SðLk-fk¤ MkwÄe fwykoLkLku Mkwhrûkík fhðkLke yk s ÃkØrík «[r÷ík hne. ykÃkLkwt {]íÞw E.Mk.632 {kt ÚkÞwt, íku ÃkAe yçkqçk¢ rMkÆef RM÷k{Lkk «Úk{ ¾÷eVk çkLÞk. íku{ýu rLkÞr{ík YÃku ÃkkuíkkLke Ëu¾hu¾{kt fwykoLkLkk økútÚkLke yuf Mktfr÷ík «ík çkLkkðzkðe. yk s «ík «k[eLk fk¤Lkk fkøk¤ yÚkðk rfhíkkMk Ãkh çkLkkððk{kt ykðe níke. fwykoLkLke yk «íkLkk økútÚkLke MkkEÍ [kuhMk níke. íkuÚke íkuLku ‘hçkyk’ (Square) fnuðk{kt ykðíkwt níkwt. yk{, fwykoLk «Úk{ ¾÷eVkLkk Þwøk{kt økútÚkLkk YÃk{kt Mkwhrûkík ÚkE økÞwt. ºkeò ¾÷eVk nÍhík WM{kLk rçkLk y^VkLk Lkk Þwøk{kt yk økútÚkðk¤k fwykoLkLke ðÄkhu Lkf÷ku íkiÞkh fhðk{kt ykðe yLku íkuLku rðr¼Òk Lkøkhku{kt {kuf÷e Ëuðk{kt ykðe.