Unauthenticated Download Date | 2/13/17 8:44 AM AKADEMIE DER WISSENSCHAFTEN DER DDR ZENTRALINSTITUT FÜR ALTE GESCHICHTE UND ARCHÄOLOGIE B I B L I O T H E CA SCRIPTORYM GRAECORVM ET ROMANORVM T E V B N E R I A NA E UIH» BSB B.G. TEUBNER VERLAGSGESELLSCHAFT 1989 Unauthenticated Download Date | 2/13/17 8:44 AM PAVSANIAE GRAECIAE DESCRIPTIO VOL. I LIBRI I-IV EDIDIT MARIA HELENA ROCHA-PEREIRA m uiraa BSB B.G.TEUBNER VERLAGSGESELLSCHAFT 1989 Unauthenticated Download Date | 2/13/17 8:44 AM Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana ISSN 0233-1160 Redaktor: Günther Christian Hansen Redaktor dieses Bandes: Günther Christian Hansen ADMONEBVNTVR, QVI HVNC LIBRVII LEGENT, VT ADDENDA ET CORRIGENDA CONSVLANT LATERCVLO Π IN MARCINE APPICTO ISBN 3-322-00508-9 © BSB B. G. Teubner Verlagtgesellschaft, Leipzig, 1973 und 1989 2., verbesserte Auflage VLN 294/375/14/89 • LSV 0886 Lektor: Manfred Strümpfe] Printed in the German Democratic Republio Satz: UNTERDRÜCK Graphischer Großbetrieb Leipzig, III/18/97 Fotomech. Nachdruck: Grafische Werke Zwickau Bestell-Nr. 665 656 6 05900 Unauthenticated Download Date | 2/13/17 8:44 AM PRAEFATIO De Pausaniae codicibus plurimi viri docti disseruerunt. quorum in primis J. H. C. Schubert nominandus est, qui una cum Chr. Walz anno 1838 editionem quam dicimuB criticam in lucem protulit. in ea non solum Parisinus 1410 (Ρ) adiectis variis quibuedam lectíonibue Θ Vindobonensi hist. gr. 23 (Va) et Mosquenei 193 (VI. 600) (Ms) excerptis adhibetur, ut fecerat Immanuel Bekker, sed etiam codices duodeviginti recensentur, scilicet Pari- sini quinqué, Vindobonenses duo, Fiorentini tres, Ro- manus, Vaticanus, Leidensee duo, Mosquensis, Mona- censis, Venetus, Neapolitanus. e quibus Schubart quinqué, VaVbAgLLb, Íntegros contulit, e ceteris specimina tan- tum sumpeit. quod cum faceret, codices omnes ex uno fonte fluxisee inque classes tres distribuì posse animad- vertit; quarum unam interpolatam esse (VbNpPt, L ex parte, cum editione Aldina), alteram PPdAgVLb et codicie L libros medios complecti, tertiana autem in Ms Va Mo servan censuit. codicie Matritensis (Ma) men- tionem tantum fecit. Secuta est editio illa ab H. Hitzig curata, cui H. Blüm- ner locupletissimum commentarium addidit. H. Hitzig codices diligentissime examinavit. contulit autem LPa PPdMaMo Phral. Íntegros, VVaVbFaFPb partim ad lìbrum I edendum, deinde PaPPdLRMo Phral. íntegros, VVaVbFa partim ad libros Π et ΠΙ edendos, tum eosdem fere in libris ceteris, codicem Pa ad libros Vili—X edendos magis magisque adhibuit. Eodem fere tempore quo Hitzig voluminis secundi par- tem posteriorem librum VI et VII continentem edebat. V Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM PRAEFATIO editio a Fr. Spiro curata Lipsiae in aedibus B. G. Teubneri emissa est. Spiro cum codices Pausaniae denuo exami- naret, aliter de eorum affinitate iudicavit. transposition enim foliorum observata Angelicum 103 (Ag) et Parisiiium 1411 (Pd) codicia Fa apographa esse demonstravit et Leidensem 16 Κ (L) partim e Parisino 1399 (Pa) fluxisse. qua de causa Hitzig postea codices illos ex apparatu suo excluait. Spiro codicum familias tres agnoscere posse credebat. quarum unam formam textus vulgatam prae- bentem (y) codices Ms Va (y1), VLb (y2) complecti; alteram Ρ1 nominavit, cuius PFaF superstites esse; tertiam L1, cuius LL2 (i. e. PaVb) apographa esse, hue accedere ς, i. e. deterrimos codices grammaticosque anonymos saec. XVI et XVH. codicem autem Parisinum gr. 1410 (P) principatum inter omnes obtinere ceterisque praeponendum esse, Bekkerum secutus, qui eo pro editionis fundamento usus erat, existimavit. Spiro opus suum egregium anno 1903 compie vit. ex eo tempore milita in antiquorum auctorum scriptis edendis mutata sunt, accedit quod codices Pausaniae, cum plurimi sint, non omnes satis accurate collati esse vide- bantur, multaque in textus traditione obscura remane- bant. his de rebus optarne meruit Aubrey Diller, qui maxima cura diligentiaque duodeviginti libros quibus Periegesis asservatur denuo inspexit1). quos omnes ex exemplari Niccolò Niccoli Fiorentini (1364-1437), quod anno 1500 in monasterio Beati Marci asservabatur, manavisse coniecit et ex ilio codice (ß) nunc deperdito libros quos primarios vocat pendere, i. e. Marc. gr. 413 (V), Laur. 56.11 (F), Paris, gr. 1410 (P), Matrit. 4564 (Ma) et - usque ad 1. 42.1 - Leid. 16K (L). quapropter admonuit, ut VFPMa Íntegros, Leidensis 16 Κ (L) partem primam adhiberes, si archetypum restituere velles. 1) Pausaniae in the Middle Ages, TAPliA 87, 1956, 84—97, et The Manuscripts of Pausaniae, ibid. 88, 1957, 169-188. VI Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM 1450 1460 1470 1480 1490 1500 1604 Ág Pd a archetypum La Leidensis 16 Κ pars tertia β exemplar Niccolò Niccoli Usx Mosquensis gr. 193 pars Florentini prior γ, δ exemplaria contaminata Ms, Mosquensis gr. 193 pars Lt Leidensis 16 Κ pare prima posterior L¡ Leidensie 16 Κ pars altera et quarta VII Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM PRAEFATIO praeterea codices ceteroa (FaAgPd exceptis) e codice V pendere primus agno vit. quae omnia in quantum recta sint, mbx videbis. Doctrinarum recentiorum de Periegeseos codicibus lineamenta tantum adumbra vi, ut facillime perspicere posais ubi initium opens mei suecipiendum esset, erant enim codices omnes primarii supra nominati integri conferendi, ceterorum autem magna pars, in primis Yindob. hist. gr. 23 et 51, Biccard. gr. 29, Paris, gr. 1399. libros autem omnes, praeter Neapolitanum gr. TU A 16 bis, imaginum photographicarum ope inspexi. Iam ad singulos codices describendos procedamus. quorum omnium antiquissimus est Venetus gr. 413 V (Schubarto Vn, mihi V), quippe qui hac inscriptione notatus sit: βιβλίον βηΰόαρίωνος καρδηνάλεως τον των τονσκλων. Bessario enim cardinalis bibliothecam suam Venetorum senatui anno 1468 dono dedit. codex est membranaceus c. 1450 scriptus, foliorum 265, quorum 4-153 Pausaniam, reliqua Simplicii commentarios in Aristotelis De anima continent, in principio scholia nonnulla in margine habet, etiam correctiones cum in margine tum in textu non paucas invenías a pluribus manibus factas. lacunae extant nonnullae, quarum aliae spatio vacuo notantur, aliae inscientia scribae ipsius in textum irrepserunt. quo facto demonstratur nostrum sine adiumento alterius codicis correctum esse. 1. 23. 2 e. g. verba και το βούλευμα ουδαμώς άγνοησαι δοξάζων in V desunt, extant autem in FPMaL; eadem omit- tunt codices fere omnes e V derivati, sc. LbPtPbMsRPa Mo, in quorum parte ea verba in margine alia manu addita sunt (PtRPaMo); in VaVb verba ex margine Riccardiani hausta in textu leguntur. Hoc unum exemplum sufficere posset ad affinitates inter huius familiae codices probandas, sed procedamus Lb ad alia. Leidensis B. P. G. 16 L (Lb) propter pulchritu- VIII Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM PRAEFATIO dinem scripturae1) saepe ab editoribua plus insto extolle- batur. membranaceuB est foliorum 213. in primo folio legitur Domitium Calderinum Venetiis libroni sibi transcribendum. curasse eo Consilio ut Latine verteret. quod opus anno 1477 inchoatum Calderinum perficere non potuisse constat. Lb β V pendere primus conieoit Sohubart, negavit Hitzig; Spiro gemellos eos putavit. Α. Diller demonstravit Leidensem Veneti apographum ideoque eliminandum esse, hoc multis exemplis probari potest, quorum unum supra praebui. notandum est hunc codicem, etsi inter β et ν non distinguit, ita ut βάρυαρος et νάρβαρος eodem folio scribat, tamen correctiones non contemnendas exhibere, sicut φενγοντες 1. 20. 5, quod editores acceperunt, vel τρεις 1. 24. 8, ubi ε littera expuncta verum praebet (quod in Va quoque eervatum est), vel παρ' 1.34.2, quod Lb in margine supplevit editoresque post Schubart receperunt. Parisinus gr. 1400 (Pb) saec. XVI satis eleganter Pb scriptus, foliorum 71, nonnisi librum I exhibet, quamvis in indice libros omnes continere profiteatur. eum ex Lb manavisse observavit Dindorf, confirmavit Diller. e. g. verba 1. 27. 8 των λόγων πρώτος ¿ς αυτόν ¿στι Τροιζη- νίοις ' ό δε quae in VLb desunt, hic quoque non invenías, praepositio autem παρ', quam 1. 34. 2 Lb in margine supplevisse supra memoravi, in Pb contextui immissa est. E codice V duo codices directe descripti sunt, ita ut eos gemellos dicere poesie, quorum unum, Lb, supra memora- vimus, alter, Palatinus gr. 56 (Pt) saec. XV ex. exaratus Pt est. codex chartaceus, foliorum 247, pulchra specie est, sed neglegenter scriptus. omissiones easdem atque V easdemque varias lectiones praebet, e. g. δήμητραν 1. 37. 2. aliud exemplum habes 1. 39. 2, ubi VLb ceteri- que codices λέγονσιν έ&ελονταΐ praebent, noster autem 1) Scribae nomen fuit Georgine Ara ter Cretensie; of. De Meyier, Scriptorium 11, 1957, 99-102, et A. Diller, TAPhA 88, 1957, 172 et 188 adn. 85. IX Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM PBAEFATIO ordinem verborum immuta vit; qui mutatus ordo ver- borum etiam in RMs invenitur. alia apud A. Diller, Manuscripts of Pausanias, p. 180 videro poseis. qui Pt ab alia manu ex alio esemplari atque V correotum esse animadvertit, quippe qui Veneti lacunae expletas praebeat. R De Riccardiano gr. 29 (R) editores inter sese dissense- runt. Hitzig eum magni aestimavit, Spiro autem abiecit. hunc codicem chartaceum saec. XV ex. ab uno scriba usque ad δ. 14. 2 (fol. 122ν), tum ab altero usque ad finem (fol. 278) exaratum e Pt fluxisse et ad editionem Aldinam conficiendam adhibitum esse demonstra vit A. Diller. nisi correctiones permultae et in margine et in textu, immo variae lectiones aliquando e deperdito esemplari haustae, extarent, prorsus abiciendus esset, quarum plurimae, antequam Pa ex eo describeretur, illatae sunt. Pa Parisinum gr. 1399, codicem chartaceum, foliorum 240, anno 1497 Mediolani a Petro Hypsela scriptum esse constat, id quod in subscriptione fol. 238v legitur. quo- modo R et Pa inter sese cohaereant, exemplis selectis inquiramus. lacunam quam V in 4. 35. 7 habet, R in margine explevit {και τοϊσδε κερδάναι · τέλος ôè γυναίκες καϊ άνδρες κατίασιν) ; idem fecit 4. 35.10 (έπισχόντι δε δλίγον). haec autem verba in Pa in textu leguntur. lacu- nam γενέσ&αι σοφός — τον Εϋφρονος (2.13. 2) quae in VLblls extat R in margine explevit, Pa in textu. hoc pertinet ad primae manus correctiones. et R autem et Pa separatim cum altero codice ante annum 1504, quo codex Vindobonensis hist. gr. 51 (Vb) e codice R ab altera manu correcto descriptus est, collatus est. huius colla- tionis exempla plurima extant; quorum unum in 1. 42. 3 invenías, ubi RPa ad verba είδον ¿r< in margine alteram lectionem εστί γάρ iri praebent. Accedunt proxime codices Vindobonenses hist. gr. 23 Va (Va), 236 foliorum, a tribus manibus saec. XV ex. exaratus, X Brought to you by | Stockholms Universitet Authenticated Download Date | 11/7/15 12:46 PM