paulus' brieven aan de korinthiers

148 Pages·2011·9.24 MB·Dutch

T E K ST EN U I T L EG
PRAKTLSCHE BIJBELVERKLAR1NG
DOOR
PROF.DR F. M. TH. BOHL en PROF. PR. A. VAN VELDHUIZEN
II. HET NIEUWE TESTAMENT
MET MEDEWERKING VAN Prof, Dr. J. A. C. VAN LEEUWEN,
Prof. DR. H. M. VAN NES, Dr. J. TH. UBBINK,
Drs J. WILL.EMZE en Prof Dr. J. DE ZWAAN.
PAULUS' BRIEVEN AAN DE
KORINTHIERS
DOOR
PROF. Dr. A. VAN VELDHUIZEN
TWEEDE DRUK
J. B. WOLTERS - GRONINGEN, DEN HAAG

PAULUS' BRIEVEN AAN DE KORINTHIËRS.

TEKST EN UITLEG
PRAKTISCHE BIJBELVERKLARING
DOOR
PROF. DR. F. M. TH. 13.6HL EN PROF. DR. A. VAN VELDHUIZEN
II. HET NIEUWE TESTAMENT
MET MEDEWERKING VAN PROF. DR. J. A. C. VAN LEEUWEN,
PROF. DR. H. M. VAN NES, DR. J. TH. U B BIN K,
DRS. J. WILLEMZE EN PROF. DR. J. DE ZWAAN.
PAULUS' BRIEVEN AAN DE
KORINTHIRRS
DOOR
DR. A. VAN VELDHUIZEN,
HOOGLEERAAR VANWEGE DE NED. HERV. KERK AAN DE
RIJKS-UNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
TWEEDE DRUK.
BIJ J. B. WOLTERS' U. M. GRONINGEN, DEN HAAG, 1922.
-

INLEIDING.
PAULUS' ONDERWIJS AAN DE KORINTHIËRS.
I. DE ONDERWEZENEN.
1. De st a d. Thans zal men niet in denzelfden zin als voorheen een
Grieksche spreuk herhalen, die de een vertaalt : Het is niet ieder geraden
een zeereisje naar Korinthe te doen, de ander door: Het valt niet ieder ten
deel. De beslissing hangt af van het temperament bij den vertaler. De
stad Korinthe beteekent thans weinig meer. Zij doet eerder denken aan
het kruideniersartikel, dat naar haar vernoemd is, de krenten, dan aan
een middelpunt van hoog Grieksch leven. Het nieuwe stadje, iets meer
naar het N.O. gelegen, haalt amper de 4000 inwoners. De oorzaken voor
den grooten bloei van weleer hebben opgehouden, en als de reden ophoudt,
kwijnen de gevolgen daarvan aan bloedarmoede weg. De beroemde havens
zijn moerassen geworden. Het oude Korinthe is sedert de aardbeving
van 1858 een nietig dorpje van onder de 900 zielen, waarvoor de naam,
Palaia Korinthos, veel te wijdsch klinkt. Het tegendeel van thans, lang
ia Paulus' tijd, vertoonde de stad lang vóór hem. Ze heeft een oude ge-
schiedenis, een lange, eerbiedwaardige traditie. Vroeger Éfyra geheeten,
was zij met haar 300000 zielen de belangrijkste handelsstad van geheel
oud-Hellas geweest. Haar ligging op een landengte tusschen twee zee-
boezems in was bijzonder gunstig, omdat de zeevaarders er tegen op
zagen, de Peloponnésus, het tegenwoordige schiereiland Morea, om te
varen zuidelijk om kaap Malea heen, waar het zóó spoken kon, dat een
spreekwoord luidde: Indien ge om Kaap Malea gaat, stel dan maar de
huisreis uit uw gedachten. Daarom werden de koopwaren in het twee-
zeeige Korinthe overgeladen van Oostersche in Westersche schepen of
omgekeerd. Ook werden de nog niet al te groote vaartuigen door een soort
van overtoom over den Isthmos, de landengte, heen getrokken. Aan dit
alles had Korinthe al de voordeelen te danken van een stapelplaats, die
de belangrijkste verbinding vormt tusschen Oost en West in de Groote
Wereldzee van dien tijd. Drie havensteden bezat de plaats, waarvan
Lechéum en Kenchréeën, Ha. 18 : 18, meer bekend zijn dan Schoenus.
In het Oostelijke Kenchréeën woonde de Christin Fébé, Rm. 16 : 1.
Boven de stad lag de bron Peirene, waarvan de oude Mythologie verhaalt,
dat daar Bellérofon Pégasus zou hebben bedwongen. Door de burcht,
Akrokorinthos, was de stad een van de drie bolwerken of steunpunten
van Griekenland. Voorts bezat ze tal van schitterende bouwwerken,
waaraan de Korinthische stijl, in de vijfde eeuw vóór Christus door
6 (cid:9) INLEID ING.(cid:9) Stad.
Kallimachos ingevoerd, nog herinnert. De oude dichter Pindarus maakt
melding van Hiërodulen uit het schatrijke tempeltje van Afrodite of
Venus, wier getal een duizend bedroeg. Men bedenke, dat even heerlijk
als „priesteres" klinkt, even bedenkelijk luidt de aanduiding „priesteres
van Venus". Die jonge meisjes gaven zich in dienst harer godin over
aan wat ons, anders dan de heidensche oudheid, tegenstrijdig in de ooren
klinkt: gewijde ontucht. Ze waren slavinnen van de godin der harts-
tochten en wisten menigeen te lokken in haar slavernij. Men weet, dat
ook in het 0. T. de profeten zoo vaak te velde trekken tegen de „gewijde
ontucht" van Kánan. Het heidendom blijft zichzelven gelijk in Oost
en West, maar hier golden zeker ook nog de oude Fenicische invloeden
van Astarte. In verband hiermede noemen wij een reisje naar het Korinthe
van dien tijd ongeraden. Er waren allerlei uitdrukkingen aan den naam
Korinthe ontleend, om een leven van ongebondenheid of bandeloosheid
aan te duiden. Een Korintische boemelaar was een welbekend type op
het tooneel. Korinthische meiden werden reeds door Plato genoemd.
De dolste pret heette een leventje à la Korinthe.
De weelde openbaarde zich in zeer gezocht aardewerk en in een be-
paald metaalmengsel van groote beroemdheid, Korintisch koper, dat
Of een goud- Of een zilverglans vertoonde. Naast de metaalgieterij bloeiden
schilder- en beeldhouwkunst. Dicht bij de havenstad Schoenus hadden
op de landengte de daarnaar genoemde Isthmische spelen plaats in de
nabijheid van Poseidon's heiligdom. Men bedenke, hoe dikwijls Paulus
op zulke wedstrijden zinspeelt, ook in de brieven aan de Korinthiërs.
Het getuigde van wel ruwe, maar zeer berekenende oorlogstaktiek bij de
Romeinen, dat de overwinnende veldheer Lucius Mummius in 146 váór
Christus juist deze stad, het licht, de ster van Griekenland genoemd,
verwoestte. Dat was de genadeslag. Hierdoor was eensklaps schoon schip
gemaakt en een eerbiedwaardig verleden weggevaagd. Toen na het
besluit van Gájus Julius César van 44 v. C. ongeveer een eeuw later de
stad herbouwd werd als Romeinsche kolonie, Kprinthe de lof van Julius'
geslacht geheeten, was van de oude bevolking niets meer over. Het was
in de dagen, dat steden werden gesticht ter eere van en met den naam
van vorsten. In de nieuwe kolonie vormden aanvankelijk de Romeinsche
vrijgelatenen de kern gelijk dan ook in Paulus' brieven tal van Korin-
thiërs Romeinsche namen dragen. Men denkt aan Lucius, Gájus, Tértius
en Quártus in Rm. 16 : 21 v. aan Fortunátus, 1 Ko. 16 : 17. Zulk een stad
met een instroomende en vlottende bevolking staat met beide voeten
in het heden. In plaats van traditie en aristokratie vindt men parvenu's
en mislukten, die nog hopen te slagen. Schril is het kontrast van rijk en
arm. De rijken bouwen schitterende verblijven; weelde is er genoeg,
maar het is de overvloed van een Turkschen bazaar. Wat met goud
overladen is, maakt den indruk van verguldsel. Wanneer een eeuw na