Page 1 ARAP YAZILI BASININDA SIK KULLANILAN BAĞLAÇLARIN İNCELENMESİ ve ARAPÇA ...

103 Pages·2014·1.05 MB·Turkish

ARAP YAZILI BASININDA SIK KULLANILAN BAĞLAÇLARIN
ĠNCELENMESĠ ve ARAPÇA ÖĞRETĠMĠNDEKĠ YERĠ

HALĠL ĠBRAHĠM ġANVERDĠ

YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

YABANCI DĠLLER EĞĠTĠMĠ ANA BĠLĠM DALI

GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ
EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

AĞUSTOS, 2014
TELĠF HAKKI ve TEZ FOTOKOPĠ ĠZĠN FORMU

Bu tezin tüm hakları saklıdır. Kaynak göstermek koĢuluyla tezin teslim tarihinden itibaren
1(bir) ay sonra tezden fotokopi çekilebilir.

YAZARIN
Adı : Halil Ġbrahim
Soyadı : ġanverdi
Bölümü : Arapça Öğretmenliği
Ġmza :
Teslim tarihi :

TEZĠN
Türkçe Adı : ARAP YAZILI BASININDA SIK KULLANILAN
BAĞLAÇLARIN ĠNCELENMESĠ ve ARAPÇA
ÖĞRETĠMĠNDEKĠ YERĠ

Ġngilizce Adı : EXAMINATION OF FRUQUENTLY USED CONJUNCTIONS IN
ARAB PRINTED MEDIA AND ITS IMPORTANCE IN ARABIC
LANGUAGE TEACHING

i
ETĠK ĠLKELERE UYGUNLUK BEYANI

Tez yazma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyduğumu, yararlandığım tüm kaynakları
kaynak gösterme ilkelerine uygun olarak kaynakçada belirttiğimi ve bu bölümler dıĢındaki
tüm ifadelerin Ģahsıma ait olduğunu beyan ederim.

Yazar Adı Soyadı: Halil Ġbrahim ġANVERDĠ

Ġmza:

ii
JÜRĠ ONAY SAYFASI
Halil Ġbrahim ġanverdi tarafından hazırlanan “ARAP YAZILI BASININDA SIK
KULLANILAN BAĞLAÇLARIN ĠNCELENMESĠ ve ARAPÇA ÖĞRETĠMĠNDEKĠ
YERĠ” adlı tez çalıĢması aĢağıdaki jüri tarafından oy birliği ile Gazi Üniversitesi Arap Dili
Eğitimi Anabilim Dalı‟nda Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiĢtir.

BaĢkan (Tez DanıĢmanı): Yrd. Doç. Dr. Erdinç DOĞRU .....................
Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi

Üye: Yrd. Doç. Dr. Ġbrahim Ethem POLAT ......................
Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi

Üye: Yrd. Doç. Dr. Osman DÜZGÜN ........................
Doğu Dilleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Tez Savunma Tarihi: 25/08/2014
Bu tezin Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı‟nda Yüksek Lisans tezi olması için Ģartları
yerine getirdiğini onaylıyorum.
Prof. Dr. Servet KARABAĞ
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü

iii
TEġEKKÜR

Benim bu alanda yetiĢmemde emeği olan ve bana yol göstererek bu çalıĢmanın ortaya
çıkmasına destek olan ve hiçbir zaman yardımını esirgemeyen danıĢman hocam Yrd.
Doç. Dr. Erdinç DOĞRU‟ya teĢekkür etmeyi bir borç bilirim. Ayrıca bu alanda üniversite
hayatı boyunca yetiĢmeme vesile olan tüm Arap Dili Eğitimi Anabilim Dalı hocalarıma
saygılar sunarım. ÇalıĢmada desteğini esirgemeyen BüĢra EKĠNCĠOĞLU‟na teĢekkür
ederim.
Son olarak çalıĢmanın baĢından itibaren desteğini esirgemeyen sevgili eĢime ve aileme
sonsuz teĢekkürlerimi sunarım.

iv
ARAP YAZILI BASININDA SIK KULLANILAN BAĞLAÇLARIN
ĠNCELENMESĠ ve ARAPÇA ÖĞRETĠMĠNDEKĠ YERĠ
(Yüksek Lisans)

Halil Ġbrahim ġanverdi
GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ
EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
Ağustos, 2014

ÖZ

Arap dilinin dünyadaki önemi günden güne artmaktadır. Özellikle Türkiye‟de Arap dili
öğretimine yönelik araĢtırmalarda artıĢ görülmektedir. Bu çalıĢmada Arap yazılı basınında
özellikle gazete ve dergilerde sık kullanılan bağlaçlar ele alınmıĢtır.
Bu çalıĢmanın amacı, ayrı dil ailelerinde yer alan Türkçe ve Arapçadaki bağlaçları
kullanmanın önemini ortaya çıkarmak ve bu iki dilde kullanılan bağlaçların farklılık ve
benzerliklerine iĢaret ederek aralarındaki iliĢkiyi ortaya koymaktır.
ÇalıĢmanın kapsamını Arap yazılı basınında ulaĢılan dergi ve gazetelerden taranarak
bulunan bağlaçlar, kullanım biçimlerine dair örnekler, çözümlemeleri ve Türkçe
karĢılıkları oluĢturmaktadır.
ÇalıĢmada tarama yöntemi kullanılmıĢtır. UlaĢılan kaynaklar taranarak bağlaçları içeren
cümleler incelemeye tabi tutulmuĢtur. UlaĢılan bağlaç örnekleri anadilde bir bağlam
içerisinde verilmiĢ ve Türkçeye çevirisi yapılmıĢtır. Böylece bağlacın kullanımına dair
karĢılaĢtırma olanağı sağlanmıĢtır.
ÇalıĢma dört bölümden oluĢmaktadır. Ġlk bölümde çalıĢmanın amacı, önemi ve yöntemi
üzerinde durulmuĢtur. Ġkinci bölümde bağlaç kavramının Türkçedeki tanımları
derlenmiĢtir. Üçüncü bölümde incelenen yazılı basında sık kullanılan bağlaçlar tespit
edilmiĢ ve sınıflandırma yapılmıĢtır. ÇalıĢmanın son bölümünde ise Arapçada bağlaçların
öğretimine katkı sağlayacağı düĢünülerek yazılı basından çeĢitli örnekler verilmiĢ ve
öneriler sunulmuĢtur.

Bilim Kodu :
Anahtar Kelimeler : Bağlaç, basın dili, bağlama edatı
Sayfa Adedi : xi+91
DanıĢman : Yrd. Doç. Dr. Erdinç DOĞRU
v
EXAMINATION OF FRUQUENTLY USED CONJUNCTIONS IN
ARAB PRINTED MEDIA AND ITS IMPORTANCE IN ARABIC
LANGUAGE TEACHING
(M.S Thesis)

Halil Ġbrahim ġanverdi
GAZI UNIVERSITY
GRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCES
August, 2014

ABSTRACT

Arabic gains importance by day by in the World. Especially in Turkey, there is
incrasement in research for Arabic language teaching. In this study commonly used
conjunctions in Arabic media particularly in newspaper and magazines are determined.
The aim of this study to demonstrate the significiancy of using conjunctions and to reveal
the relations between conjunctions of Turkish and Arabic, which in the different language
family, by pointing their similarities and differences.
The conjucntions which are found in Arab printed media by scanning from magazines and
newspapers usage examples and analysis and also Turkish translations constitue the extent
of this study.
Scanning method has been used for this study. By scanning attained resources the
sentences that containes conjunctions were subjected to this study. Attained examples of
conjunctions in vernacular language are presented in a context and translated into Turkish.
Thereby it is enable to make a comparision relating to usage of conjunctions.
The thesis consists of four parts. The begining one lays stress on the aim importance and
method of thesis. In the second part the meanings of conjunction as a term in turkish is
compiled. When it comes to third part; the analyzed conjunctions commonly used in
printed media are determined and classed. At the end of the study various examples from
printed media are given and some suggestions are brought forward with the thought that
they contribute the teaching of Arabic conjunctions.

Science Code :
Key Words : Conjunction, Printed media, linking postposition
Page Number : xi+91
Supervisor : Assistant Prof. Erdinç DOĞRU
vi
ĠÇĠNDEKĠLER

TELĠF HAKKI ve TEZ FOTOKOPĠ ĠZĠN FORMU ........................................................ i
ETĠK ĠLKELERE UYGUNLUK BEYANI ....................................................................... ii
JÜRĠ ONAY SAYFASI ..................................................................................................... iii
TEġEKKÜR ........................................................................................................................ iv
ÖZ .......................................................................................................................................... v
ABSTRACT ......................................................................................................................... vi
KISALTMALAR LĠSTESĠ ................................................................................................ xi
BÖLÜM 1 ............................................................................................................................. 1
GĠRĠġ .................................................................................................................................... 1
Problem Durumu.............................................................................................................. 2
AraĢtırmanın Amacı ........................................................................................................ 3
AraĢtırmanın Önemi ........................................................................................................ 3
AraĢtırmanın Sınırlılıkları .............................................................................................. 4
Varsayımlar ...................................................................................................................... 4
Tanımlar ............................................................................................................................ 5
Kavramsal Çerçeve .......................................................................................................... 5
YÖNTEM.............................................................................................................................. 7
AraĢtırmanın Modeli........................................................................................................ 7
Evren ve Örneklem .......................................................................................................... 7
Verilerin Toplanması ....................................................................................................... 7
Verilerin Analizi ............................................................................................................... 8
BÖLÜM 2 ............................................................................................................................. 9
BAĞLAÇLAR ...................................................................................................................... 9
Bağlaç nedir? .................................................................................................................... 9
BÖLÜM 3 ........................................................................................................................... 13
ARAPÇADAKĠ BAĞLAÇLARIN TESPĠTĠ, TASNĠFĠ ve ANLAM ANALĠZĠ ......... 13
A) EĢdeğerlik – Benzerlik - Paralellik Anlamı Katan Bağlaçlar ............................... 14
و .................................................................................................................................... 14
وأ.................................................................................................................................... 15
vii
ُأ اَم / ...اَم .................................................................................................................... 17
وصٍِ .................................................................................................................................. 18
ىىإ حفاضلإات / )ه( ...ىىإ حفاضإ .............................................................................................. 19
ةٍّاج ىىإ/...لٍىر ىىإ ............................................................................................................. 20
اضٌأ ... وت ...ةسحف ...سٍى )لا(/ ىرح وت ...ظقف ... سٍى .............................................................. 21
B) Sebep Bildiren Bağlaçlar .......................................................................................... 22
ُلأ .................................................................................................................................. 22
ةثست ............................................................................................................................... 23
سٍح ................................................................................................................................ 24
رإ .................................................................................................................................... 25
وجأ ٍِ /...وجلأ .................................................................................................................. 26
شثع ................................................................................................................................. 26
ءاصإ ................................................................................................................................. 27
C) Sonuç Anlamı Katan Bağlaçlar. .............................................................................. 28
ٌش ٍِِ ............................................................................................................................... 28
ازهى ................................................................................................................................. 29
لىزى ................................................................................................................................. 30
ُرإ .................................................................................................................................. 30
D) Görelik Anlamı Katan Bağlaçlar ............................................................................. 31
ه اقفوِ .............................................................................................................................. 31
ه اقثط .............................................................................................................................. 32
ه اعثذ ............................................................................................................................... 33
ةسح ............................................................................................................................... 34
اٍ ةسح ........................................................................................................................... 34
ةجىَت ............................................................................................................................. 35
E) KarĢıtlık – Zıtlık Anlamı Katan Bağlaçlar ............................................................. 36
ِنىو /...ِنى ...................................................................................................................... 36
...ُأ شٍغ /...ُأ ذٍت.............................................................................................................. 37
ٍِ ٌغشىا ىيع / ٍِ ٌغشىات / ...ِع ٌغس/...ُأ ٌغس ..................................................................... 38
ُأ عٍ ............................................................................................................................... 38
لىر عٍ ............................................................................................................................. 39
اٍَْت ................................................................................................................................ 40
ُأ لاّإ ............................................................................................................................... 41
viii
وتاقٍ ............................................................................................................................... 41
وتاقٍ ت / ًف ....................................................................................................................... 42
سنعىا ىيع ........................................................................................................................ 44
سنعت ............................................................................................................................... 45
فلاخت .............................................................................................................................. 45
F) Zaman Anlamı Katan Bağlaçlar .............................................................................. 46
اٍذْع ............................................................................................................................... 46
ٍِح ................................................................................................................................. 47
اٍَْح ............................................................................................................................... 48
ءاْشأ ................................................................................................................................ 49
ءاْشأ ًف ............................................................................................................................ 49
ىرح سثى اٍ / ...ُأ سثيٌ ٌى /...ُأ سثى اٍ ................................................................................... 50
هلاخ ................................................................................................................................ 51
ٌش .................................................................................................................................... 52
ذعٌ ٌى ............................................................................................................................... 52
ىرح ................................................................................................................................. 53
اذعاصف َُا ٍِ.................................................................................................................. 54
اٍ ُاعشس ......................................................................................................................... 55
G) Sınırlama Anlamı Katan Bağlaçlar ......................................................................... 56
ظقف... ............................................................................................................................... 56
اصىصخ... ........................................................................................................................ 57
اٍَس لا ............................................................................................................................. 58
H) ġart Anlamı Katan Bağlaçlar .................................................................................. 59
ارإ ................................................................................................................................... 59
ُإ ................................................................................................................................... 60
ف / ي ...ىى .......................................................................................................................... 61
I) Seçenek Anlamı Katan Bağlaçlar ............................................................................. 62
اٍإ و ...اٍإ / وأ ...اٍإ ........................................................................................................... 62
وأ/ًأ ...ُام ءاىس ................................................................................................................ 63
J) Fiilimsi Anlamı Katan Bağlaçlar .............................................................................. 64
)ًذاىيىا(ًذلاىا / ٌِزىا/ ُاريىا / ُازيىا / ًرىا / يزىا ..................................................................... 64
K) Diğer Bağlaçlar ......................................................................................................... 66
ساطإ ًف ............................................................................................................................ 66
ix