öz-de-bir türkiye geneli deneme sınavları

51 Pages·2011·9.32 MB·Turkish

İÇİNDEKİLER
ÖZ-DE-BiR
CUMHURİYETİMİZİN 87. YILINDA
ÖZ-DE-BİR 25 YAŞINDA ..........3 EĞİTİM DERGİSİ
Yıl: 15
Sayı: 50
ÖZ-DE-BİR’DEN 25. YIL OCAK 2011
SEMPOZYUMU.....................15
ÖZ-DE-BİR
Özel Dershaneler Birliği Derneği
Yayın Organıdır.
ÖZ-DE-BİR Sahibi
2010-2011 EĞİTİM ETKİNLİKLERİ BAŞLADI! .............26 ÖZ-DE-BİR Yönetim Kurulu Adına
Faruk KÖPRÜLÜ
Yayın Kurulu
Sezai ÖZEL
Sabri YILDIZ
Vahap ERDOĞDU
Yayına Hazırlayan
BASINDA ÖZ-DE-BİR...................................................38
Başak GÖKTAŞ
ZİYARETLERİMİZ ........................................................44 Grafik - Tasarım
Sevtap SEVİÇ
İletişim Yönetim Yeri
ÖZ-DE-BİR
G.M.K. Bulvarı 99-1 Maltepe / ANKARA
Tel: [phone]
Faks: 0 312 230 51 46
www.ozdebir.org.tr
[email protected]
ÖZ-DE-BİR Eğitim Dergisi
3 Ayda Bir Yayımlanır
Yerel, Süreli ve Ücretsizdir.
Baskı
Ertem Basım Yayım
Tel: [phone]
ÖZ-DE-BİR DENEME Faks: 0312 284 31 66
SINAVLARI .........................46
Baskı Tarihi
20.01.2011
Dergideki yazılar, kaynak gösterilerek
kullanılabilir.
1
BAŞYAZI
2010, ÖZ-DE-BİR için "özel bir yıl"dı...
2010'da 25 yıllık geçmiş anıldı...
1985'te kurulan Kurumumuz 2010'da 25. yılını kutladı.
Birer yaygın eğitim kurumu olarak eğitim-öğretim hizmeti
veren özel dershanelerimiz, Kamunun eğitimle ilgili yükünü
hafifletmektedirler. Özel dershanelerimizde verilen eğitim
hizmetleri yalnızca dershane çatısı altında ve dershanelerin
öğrencilerine yönelik değil; daha geniş hedef kitleleri de içine
alarak yürütülmesi gerekir. Bu yaklaşımla 25. yıl kutlama
programımız çerçevesinde planladığımız çalışmalar ve
etkinlikleri bir bir hayata geçiriyoruz.
Faruk KÖPRÜLÜ
Cumhuriyetimizin 87. yılına denk gelen ÖZ-DE-BİR’in 25.
Yılını, 29 Ekim 2010’da Ankara’da Bilkent Otelde düzenlediğimiz Yönetim Kurulu Başkanı
“29 Ekim Cumhuriyet Balosu”yla kutladık.
Ardından 30 Ekim 2010’da Başkent Öğretmenevinde “Ortaöğretimde Değişen Öğretim Programları”,
“Dershaneciliğin Eğitim Sistemimizdeki Yeri, Dünü, Bugünü ve Geleceği” konularının tartışıldığı
“25. Yıl Sempozyumu”nu gerçekleştirdik. Sempozyumda sunulan bildirileri ve yapılan konuşmaları “25. Yıl
Sempozyumu Kitabı”nda bir araya getirdik.
Özel dershanelerimizi tanıtmak; başta Bakanlığımız ve üniversitelerimiz olmak üzere eğitim çevreleriyle
işbirliklerini geliştirmek; etkinlik düzenlenen il ve ilçelerdeki üyelerimizin kurumlarının öğrenci, veli, öğretmen
ve yöneticileriyle eğitimcilerimizi buluşturmak; etkinlik merkezlerindeki eğitim yöneticileriyle, eğitimle ilgili
yerel yöneticilerle kurumlarımız arasında iletişimi güçlendirmek… gibi amaçlarla daha önce Gaziantep, İzmir,
Samsun ve Trabzon, Adana, Hatay, Sakarya, Konya, Eskişehir, Denizli, Antalya illerimizde düzenlediğimiz
Eğitim Etkinliklerimiz yeni yılda da devam ediyor.
2010-2011 öğretim yılı için 33 il ve ilçe merkezinde veli ve öğrenciler için konferanslar düzenledik: Aksaray,
Aydın, Kuşadası, Nazilli, Kocaeli, Gölcük, Manisa, Salihli, Mersin, Muğla, Marmaris, Zonguldak ve Ereğli’de
Eğitim etkinliklerimiz yapıldı.
Bu öğretim yılı etkinlikleri Mayıs 2011’de tamamlanmış olacak. Önümüzdeki günlerde Amasya, Bolu,
Bursa, Çanakkale, Çorum, Edirne, Erzincan, Giresun, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Malatya, Ordu, Tekirdağ…
illerimizde ve bazı ilçelerde sürdürülecek 2010-2011 Eğitim Etkinliklerimize İstanbul Bilgi Üniversitesi ve
İstanbul Kültür Üniversitesi destek veriyor.
Etkinliklerimizi destekleyen ve bizlerle işbirliği yapan üniversitelerimize, milli eğitim müdürlerimize, belediye
başkanlarımıza; organizasyonun başarısı için çalışan il ve ilçelerde ÖZ-DE-BİR’i temsil eden üyelerimize;
katılımlarıyla etkinliklerin amaçlarına ulaşmasını sağlayan üye dershanelerimizin kurucu, yönetici, öğretmen,
öğrenci ve velilerine, Etkinliklerin koordinasyonunu sağlayan ve organize eden Yönetim Kurulu Üyelerimize
ÖZ-DE-BİR çalışanlarımıza… teşekkür ediyorum.
2010-2011 yılı deneme sınavlarımızdan ikisini geride bıraktık. Sınav uygulamalarımızı yeni teknolojilerle
bütünleştirme ve niteliğini artırma çabalarımız hep devam edecek. Önümüzdeki deneme sınavlarımızda da
katılımın gerek kurum sayısı gerek öğrenci sayısı olarak daha da artacağını umuyoruz.
Aylık olağan Yönetim Kurulu toplantılarımızı, Ankara dışındaki farklı illerde yaparak ÖZ-DE-BİR üyeleriyle
görüş alışverişine yönelik toplantılar düzenliyoruz. Ocak ayı toplantımızı Mersin’de yaptık, Şubat ayı toplantımızı
Bursa’da yapacağız.
2010, Özel dershanelerin sorunlarının çözülmesinde sıkıntılarının aşılmasında özellikle özel öğretim
kurumlarına özgü mevzuat boyutunda görece iyileştirmeler olmasına karşın, özellikle sınav sistemlerinde
yaşanan belirsizliklerin egemen olduğu ve merkezi sınav uygulamalarında güven yitiminin yaşandığı bir yıl
olarak geçti. Sektördeki büyüme hızı, dershane sayılarıyla ilişkilendirildiğinde durma, hatta bir parça gerileme
eğilimi gösterdi.
Yeni yılda da bu süreç, benzer bir durumda sürecek gibi görünüyor. Özel Dershane işletmecileri eğitim
politikalarındaki kararsızlıklar/tutarsızlıklar/belirsizlikler nedeniyle geleceği planlama konusunda adımlar
atmakta zorluklar yaşıyorlar. Bu anlamda 2011’den en temel beklentimiz: eğitim politikalarında özellikle üst
öğrenim kurumlarına geçişte var olan belirsizliklerin giderilmesidir.
Bu duygu ve düşünceler içinde 2011’in tüm insanlık âlemine, ülkemize ve topluluğumuza daha güzel
günler getirmesini umuyor ve diliyorum.
2
CUMHURİYETİMİZİN 87. YILINDA
ÖZ-DE-BİR 25 YAŞINDA!..
“2010 ÖZ-DE-BİR’in “25. Kuruluş Yılı Etkinlikleri Programı”nda yer alan 33 Merkezde
Eğitim Etkinlikleri, planlandığı gibi yeni öğretim yılında sürdürülürken Cumhuriyetimizin
87. yılında “25. Yıl Cumhuriyet Balosu” gerçekleştirildi. Ankara Bilkent Otelde düzenle-
nen Cumhuriyet Balosuna, üye kurumlarımızın yönetici ve öğretmenlerinin yanı sıra eği-
tim çevrelerinden geniş bir davetli topluluğu katıldı.
29 Ekim 2010 Cuma günü düzenlenen 25. Yıl Cumhuriyet Balosu, üçlü müzik grubunun ez-
gileri eşliğinde Açılış Kokteyliyle başladı.
25. Yıl Cumhuriyet Balosuna katılan davetliler ÖZ-DE-BİR anı defterine “25. Yıl Cumhuriyet
Balosu”na ilişkin duygu ve düşüncelerini yazdılar.
3
Cumhuriyet Balosu, ÖZ-DE-BİR’in
25 yıllık geçmişini anlatan
Tanıtım Filmi gösterimi ile
başladı. Ardından ÖZ-DE-BİR
Yönetim Kurulu Başkanı
Faruk KÖPRÜLÜ’nün fonda
çalan “Biz Atatürk Gençleriyiz”
şarkısı ve Atatürk’ün seçilmiş
sözlerinden oluşan sunumla
yaptığı açılış konuşması büyük bir
ilgiyle izlendi.
Başkan KÖPRÜLÜ’nün 25. Yıl Cumhuriyet Balosu Açılış Konuşması:
İki güzel günü kutluyoruz bugün. Bizler için sanki iki bayram günü. Hep birlikte, ulusça Cum-
huriyetimizin kuruluşunun 87. yılı sevincini, coşkusunu; bir yandan da 25 yıldır Cumhuriyetimi-
zin mimari Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gösterdiği yolda, onun kutsal emaneti Cumhuriye-
ti sonsuza değin yaşatma kararlılığıyla yoluna devam eden ÖZ-DE-BİR’imizin 25. kuruluş yılını
kutlamanın sevincini, mutluluğunu yaşıyoruz.
Aramızda bulunan ve bizleri onurlandıran,
Milli Eğitim Bakanlığımızın Çok Değerli Mensupları, değerli Kurucu Başkanımız, Derneğimizin Ku-
rucu Üyeleri, Danışma Kurulu Üyelerimiz, Onursal Üyelerimiz, Sektörümüzün Dernek Başkanları,
ülkemizin her köşesinden gelerek bizlere daima destek olan Kıymetli Üyelerimiz ve basınımızın Kıy-
metli Temsilcileri, kısaca ÖZ-DE-BİR Dostları!.. Yönetim Kurulumuz adına sizleri saygıyla selamlıyor
ve hepinize hoş geldiniz diyorum!
ÖZ-DE-BİR Tanıtım Filmini izledikten sonra kurumumuzla ilgili fazla söze gerek olmadığını dü-
şünüyorum.
Bu gecenin bir başka anlamı da taşıdıkları aidiyet duygusuyla 10 yıldan uzun süredir ÖZ-DE-BİR
çatısı altında eğitime hizmet vermeye devam eden arkadaşlarımıza Hizmet Plaketi sunmak olacak.
Değerli konuklar, ÖZ-DE-BİR’i farklı kılan özelliklerden biri, “özel dershane” kavramıyla özdeş-
leşen bir kurum olarak anılmasıysa, diğeri de Cumhuriyetin değerlerine bağlılık, Atatürkçü,
çağdaş, laik eğitim kavramlarıyla birlikte belleklerde yer edinmesidir.
Değerli konuklar, birlikte olmaktan duyduğum memnuniyeti bir kez daha yineleyerek geldiğiniz
ve bizlere güç verdiğiniz için hepinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Bu gecenin düzenlenmesinde
emeği geçen Yönetim Kurulumuza, büyük gayretle çalışan ÖZ-DE-BİR personeline, tüm çalışma-
larımızda bizlere destek olan herkese ayrı ayrı teşekkür ediyorum.
“Sanata, bilime ve söylediğim Türkü’ye ekmek kadar acıkıyorsan ne mutlu sana.”
“Barış, zeka ürünüdür. Savaş aklı olmayanlara aittir. Eğer uğruna savaşacak bir şeyin
varsa o olsa olsa özgürlüğündür, bağımsızlığındır.”
“Eğer bir milletin kurtarıcıya gereksinimi yoksa artık millet olmuştur!
Sakın kurtarıcı bekleme. Yoksa sana karşı vazifemi yapamadım sayarım.”
“Halkını cahil bırakan insanlar eninde sonunda kahrolurlar.”
Bu sözler de o güzel insandan, o günlerden bu günleri görebilen Mustafa Kemal’den.
Yaşam, doğumla ölüm arasındaki doğal süreçtir, her yaşam bir gün sona erer. Yaşam sürecin-
de önemli olan önderin iyi seçilmesidir, Sevgili Konuklar. Çünkü bize yol gösteren, ufkumuzu açan,
aydınlatan o önderdir.
“Benim Türk Milletine, Türk Cumhuriyeti’ne ve Türklüğün istikbaline ait görevlerim
bitmemiştir. Sizler onları tamamlayacaksınız. Siz de sizden sonrakilere benim sözümü
tekrar ediniz.” derken ATATÜRK; pragmatik yaklaşımının, çağdaş ve hoşgörülü tavrının, ilkele-
rinin iyi ve tam olarak bilinmesi gerektiğini vurguluyordu.
4
Türkiye Cumhuriyeti’nin 87. yılını kutladığımız şu sıralarda, bu büyük tarihsel oluşumu değer-
lendirirken bir noktayı özellikle vurgulamamız gerekir diye düşünüyorum. Türkiye Cumhuriyeti ve
onun kuruluşunu hazırlayan süreç, o sürecin içinde gelişmiş büyük serüven yalnızca bir ulusun ne-
ler yapabileceğinin göstergesi değildir; ondan çok daha öte bir şeydir.
“Gayelerin mevki, makam, rütbe hırsına dönüşmesi, nice samimiyetlerin ölmesine,
nice iyi emellerin yarı yolda kırılmasına sebep olur.” diyor ATATÜRK ve
“Benim İhtiraslarım var, hem de pek büyükleri; fakat bu ihtiraslar, yüksek yerler veya
büyük paralar elde etmek gibi maddi emellerin tatmini değil.
Ben bu ihtirasların gerçekleşmesini vatanıma büyük faydalar dokunacak, bana da li-
yakatla yapılmış bir vazifenin canlı iç rahatlığını verecek büyük fikrin başarısında arıyo-
rum. Bütün hayatımın ilkesi bu olmuştur. “ diye ekliyor.
ATATÜRK’ün hemen her konuşması milletini ve ülkesini nasıl sevdiğini gösteren birer belge ni-
teliğindedir. Evet, hayatımın ilkesi dediği bu sevgi bizde, biz onun sevgisine layık olmaya çalışan-
larda, biz onun aydınlık yolunda insan olmanın onuruyla yürümekten gururlananlarda; kendimize,
çevremize, insanlık âlemine özenimizi daha da çok pekiştiriyor.
“Ortak milli fikrin, ahlakın, duygunun, heyecanın, hatıra ve geleneklerin kişilerde meydana gel-
mesini ve kökleşmesini sağlayan ortak geçmişin, birlikte yapılmış tarihin, vicdanları ve zihinleri
doğrudan doğruya birleştiren en önemli etkenler olduğunu” yaşatarak öğretti bize o güzel insan.
Gelişmek isteyen kişi veya toplum; bugüne nasıl geldiğini, bugün içinde bulunduğu durumu
doğru olarak saptayamaz ve değerlendiremez ise, geleceğini de planlayamayacaktır.
Aslında ATATÜRK derken, ATATÜRK’ü anlatırken Türkiye Cumhuriyeti devleti ve milletini anlatı-
yoruz. Bu milletin ve devletin tarihini konuşuyoruz ve gençlik için, geleceğimiz için, bir tarih bilin-
ci yaratmaya çalışıyoruz.
“Birinci Vazifemiz: Türk istiklalini, Türk Cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa
etmektir.” Gururla aktarılır kuşaktan kuşağa bu görev.
“Efendiler bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da millî hakimiyete dayanan ka-
yıtsız ve şartsız bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak!..
Bu kararın dayandığı en kuvvetli muhakeme ve mantık şuydu: Amaç, Türk Milletinin
onurlu ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır.”
5
ATATÜRK, Cumhuriyetin onuncu yıldönümünde Türk ulusuna şunu söyleyebilmişti:
“Türk ulusu! On beş yıldan beri başarı sözü veren birçok söylevimi işittin. Mutluyum ki
bu sözlerimin hiçbirinde, milletimin hakkımdaki güvenini sarsacak bir isabetsizliğe uğ-
ramadım!”
87. Kuruluş yıldönümünü kutladığımız Türkiye Cumhuriyeti, bu yüzyılın geniş kapsamlı bir-
çok atılımları içinde tek başarılı olanıdır. Bu başarının öncüsü, mimarı, uygulayıcısı olan Mustafa
Kemal ATATÜRK de başka hiçbir liderle karşılaştırılamayacak bir biçim ve ölçüde, yalnız kendi
milletinin değil; tüm uygar insanlığın kalıcı sevgi ve saygısını kazanan tek büyük kişilik olarak belir-
miştir. 20. yüzyılda iktidarda oldukları sürece, yüz milyonlarca insanın önderi gibi görünen nice si-
yaset adamı ardında düş kırıklıkları, yıkımlar bıraktığı halde, yalnız Mustafa Kemal ATATÜRK’tür
ki, hem ulusunun hem de tüm uygarlığın eksilmeyen değerbilirlik, saygı ve sevgi duygularını elde
etmeyi başarabilmiştir.
ATATÜRK’ün önderliğinde gerçekleştirilen Türk Devriminin ve onun ürünü olan Türkiye Cumhu-
riyetinin üzerine kurulduğu ilkeler, tümüyle bir uygarlık projesi oluşturacak değerlerdir.
6 Mart 1922’de ATATÜRK, meclis
kürsüsünden şöyle sesleniyordu:
“Avrupa’nın ilerlemesine, yüksel-
mesine ve uygarlaşmasına karşın,
Türkiye ne yazık ki, sürekli gerile-
miş ve düşme noktasında çırpınmak-
tadır. Geçmişte durumumuzu düzelt-
mek için, mutlaka Avrupa’dan öğüt
almak, bütün işleri Avrupa’nın amaç-
larına göre yapmak; bütün dersle-
ri Avrupa’dan almak gibi düşünce-
ler baş tacı edildi. Oysa özgürlük ve
bağımsızlık yabancıların öğütleri ve
planlarıyla elde edilemez. Tarih böy-
le bir olay yazmamıştır.”
1923’te “Büyük devletler, şimdi-
ye kadar bize şu veya bu sorunlarda
gösterişli yardımlarda buluyor görü-
nüyorlar.
Oysa ekonomik tutsaklıkla bizi fel-
ce uğratıyorlardı. Öteden beri, bize
bazı şeyleri vermiş gibi, bizim bazı
haklarımızı tanımış gibi bir durum alırlar. Gerçekte, ekonomide elimizi kolumuzu bağlar-
lardı. Bu tutsaklığa katlanan devlet ileri gelenleri hoşnuttu. Çünkü görünüşte azamet-
li bir istiklal sağlamışlardı. Fakat gerçekte ulusu manen yoksulluk çukuruna atmışlardı.
Bunlar ekonomik mahkûmiyeti kavrayamamış bedbahtlardı.” diyordu.
Cumhuriyetimizin 87. Kuruluş Yıldönümü’nü; Cumhuriyetimizin sonsuza kadar yaşayacağı inan-
cıyla, kıvançla, gururla kutluyoruz.
Onu o zaman anlayabildik mi bilemiyorum. Ama Ondan sonra sonbahar yaprakları gibi savrul-
duk. Belki hatırlayınca, belki çocuklarımızla paylaşınca, belki bir umut…
Sözlerimi bitirirken kısa bir süre önce okuduğum şu gerçek öyküyü paylaşmak istiyorum sizlerle:
Yurt dışında bir konferansta, orada konuk olarak bulunan yaşlı bir Norveçli’nin sunumu yapan
genç Türk iş adamına söyledikleri...
“Norveç dilinde ‘Mustafa Kemal gibi düşünmek’ diye bir deyim vardır.” diye başlıyor sözlerine
yaşlı Norveçli... “Herhangi bir problem karşısında, çözümü imkansız olduğu düşüncesiyle hemen
kestirmeden teslim olma eğiliminde olan, ne yapıp edip bir çözüm üretmek için yaratıcılığını zorla-
ma zahmetine katlanmak istemeyen ruh ve zihin tembeli kişilere söylenir bu söz bizim ülkemizde…
6
“Bu tip insanlara derhal, ‘Hayır, yanılıyorsun bu problemin mutlaka bir çözümü olmalı, biraz da
Mustafa Kemal gibi düşün!’ deriz. Ancak sizin bu geceki sunuşunuzdan sonra bu sözün arkasındaki
anlamı çok daha derin bir şekilde kavramış durumdayım; bu güzel fotoğraflar eşliğinde yaptığınız
sunum bana bu yaşımda bir şey daha öğretti; yani benim ana dilim olan Norveççeye yerleşmiş olan
eski bir deyimin arkasındaki gerçek ve derin anlamı!.. İmkansız gibi görünene nasıl teslim olunma-
yabileceğini, çözüm ararken nasıl davranılacağını… Size bunun için minnetarım...”
Genç Türk’ün gözleri yaşardı. Dünyanın bir başka ucundaki ülkenin anadiline bir deyim olarak
yerleşmiş bu büyük devrimciyi bir kez daha minnet ve özlemle andı.
Kutluyorum 29 Ekim’i, Cumhuriyeti, biz önderinin yolunda yürüyenleri..
Saygılarımla.
Bilkent Otel’in özenli servisi ile sunulan yemek
sırasında ÖZ-DE-BİR Kurucu Başkanı İbrahim
ARIKAN, Osmanlı Devleti ve Cumhuriyetin
kuruluşuna yönelik bir konuşma yaptı.
Böyle bir günde Cumhuriyetin faziletlerini anla-
mak bakımından müsaade ederseniz Osmanlı İm-
paratorluğu çöküş noktasına nasıl geldi ve onun
yerine Cumhuriyetin kurulmasına neden ihtiyaç
duyulduğunu kısaca sizinle paylaşmak istiyorum.
Bildiğiniz gibi Osmanlı İmparatorluğu, 15 ve 16.
yy.’larda Cihan İmparatoru diye anılıyor ve ordusu-
nun bileğini büken devlet bulunmuyordu. Bu tarih-
lerde Osmanlının gücünü belirten iki tane olayı siz-
lerle paylaşmak istiyorum.
1560 yılında Samatya adası diye bir ada Por-
tekizliler tarafından kuşatılır. Bu ada Hindistan’ın
güneyinde ve Portekiz adayı işgal etmek üzerey-
ken Osmanlıya imdat çağrısında bulunur ada yet-
kilileri. Bunun üzerine padişah 5 gemi asker, silah
ve yiyecek yüklüyor ve gece yola çıkınca Portekizlilere bir ihbarname gönderiyor: “Eğer bu gemi-
lere müdahale olursa, savaş nedenimiz olur.” diyor ve gemilere müdahale olmuyor. Gemiler ada-
ya ulaşıyor ve ada kurtarılıyor.
Osmanlının gücünü gösteren ikinci bir olay ise:
İrlanda adası İngilizler tarafından kuşatılıyor. Ambargo konuluyor, her türlü giriş çıkış yasakla-
nıyor. Bunun üzerine yetkililer Osmanlı imparatorluğuna bir mektup gönderiyorlar. Bizi kurtarın di-
yorlar. Bunun üzerine 3. Selim 3 gemi dolusu silah ve askeri adaya göndererek adayı kurtarıyor.
1995 yılında İrlanda hükümeti Türk hükümetine atalarımızı kurtardınız diye bir plaket verdi ve bu
plaketi ben de yerinde gördüm, tarihi bir binada.
Şimdi bunlara baktığımız zaman 15. ve 16. yy.’da Osmanlı gerçekten çok büyük bir imparator-
luk. 20 milyon kilometre kare toprağa hükmediyor. Bir Cihan İmparatorluğu. Peki nasıl oldu da bu
imparatorluk kısa zaman sonra bitme noktasına geldi ve sonuçlandı. Bunun bana göre dört temel
nedeni vardır.
Bunlardan birincisi; Osmanlı İmparatorluğu, 1700’lü yılların ortalarından itibaren; eğitim prog-
ramlarından beden eğitimi, müzik, astronomi, fen bilgisi, doğa bilgisi gibi derslerin tamamını çı-
karttı. Onun yerine medreseler sadece din bilgisi veren okullar haline geldi. Osmanlıda durum bu
haldeyken Avrupalılar durmadan teknoloji alanında genişliyordu. Bu durumda Osmanlı, özellikle bi-
lim alanında geri kaldı ve bilimde ilerleyen ülkelere yavaş yavaş muhtaç olmaya başladı. 1780’ler-
de dünyada başlayan birinci sanayi devrimi Osmanlı’ya bir türlü uğramadı. Dolayısıyla bilimden ve
teknikten koptu.
7
İkinci önemli nedeni: Osmanlı ve Avrupalı devletlerin ilişkisinde üretim konusuna baktığımızda
Avrupalılar Osmanlılara: “Üretim, sanat gibi işler pis işlerdir. Siz Osmanlı olarak ulvi bir milletsiniz,
bunlarla uğraşmanız gerekmez, bunlar bizim işimizdir, bunları biz yaparız. Mal mı istiyorsunuz, para
mı istiyorsunuz, bizden isteyin, biz size istediğiniz kadar verelim.” dediler. Bütün bunların üzerine
Osmanlılar 1838 Balta Limanı Antlaşmasıyla kapitülasyonların sınırlarını genişletti. Öylesine geniş-
letti ki Osmanlının ürünleri dışarıya satılamıyor, buna karşın dışarıdan gelen ürünler için hiçbir güm-
rük alınmıyordu. Herkes istediği gibi mal satıyordu. Koca Osmanlı, Avrupa’nın pazarı haline geldi.
Osmanlının o zamanki durumunu birkaç örnekle açıklamak istiyorum.
Bursa’da 1800’lerin başında 600 dokuma tezgahı vardı. 20 yıl sonra bu tezgah sayısı 40’a iniyor.
Yani Avrupa, Osmanlı’ya mal satmaya başladığında Osmanlının sanayisi çökmeye başlıyor. Gemi
sanayisinde çok iyi olan Osmanlının gemi sanayisi çöküyor. Dolayısıyla Osmanlı artık üretmeden tü-
keten bir millet haline geliyor. İşte bu da Osmanlının çöküşünün nedenlerinden birisidir.
Osmanlı ilk borcunu 1854 yılında Kırım Savaşı sırasında Fransızlardan alıyor. Daha sonrada İngi-
lizlerden borç alıyor. Ardından bu borçların faizi için bazı haklarından vazgeçiyor. Örneğin, Cebelita-
rık Boğazı gelirlerini Fransızlara devrediyor. Suriye, İsrail gibi ülkelerden sağladığı gelirleri ise İngi-
lizlere vermek zorunda kalıyor. Bunlar aldığı paraların faizlerine karşılık olarak ödeniyor. Dolayısıy-
la 1880 yılına gelince 2. Abdülhamit hazinenin iflas ettiğini ilan ediyor. 1881’de de Düyun-u Umu-
miye kuruluyor. Düyun-u Umumiye, alacaklı ülkelerin Osmanlı hazinesinin başına geçerek, gelen
paradan önce kendi haklarını alması anlamına geliyordu. Böylece Osmanlı ekonomik bağımsızlığı-
nı kaybetmiş oldu.
Üçüncü bir neden: 1789’da Fransız İhti-
lali olduktan sonra dünyada bir akım baş-
ladı: Demokratik Yönetim. O güne kadar
Avrupa ve Osmanlı monarşi ile yönetiliyor,
yani kral ne derse o oluyordu. Fransız İhti-
lali ile yeni bir akım meydana geldi. Eşitlik,
hürriyet, demokrasi, laiklik gibi kavramlar
ortaya çıktı. Bu akım sonucunda Avrupa’da
birçok krallık yıkıldı ama Osmanlı bu duru-
ma kulağını tıkadı ve bu tür bir yönetime
asla izin vermedi.
Dördüncü neden ise Fransız İhtilali ile
birlikte dünyada gelişmeye başlayan başka
bir akım Milliyetçilik akımı. Bu akım sonra-
sında imparatorluk altındaki ülkeler bağım-
sızlıklarını kazanmaya başladılar. Bunun üzerine Avrupalı devletler Osmanlı içindeki etnik grupları
maddi manevi destekleyerek kışkırttılar. Ve Osmanlı topraklarında isyanlar başladı. Ordunun bu is-
yanları bastırması mümkün değildi. Çünkü cepheden cepheye koşuyordu. İşte bu durum Avrupa’da
ortaya bir deyim çıkardı: “Hasta Adam”. Rus Çarı, bir Fransız’la konuşurken şöyle diyor: “Kolları-
mızda hasta bir adam var. Her an ölebilir.” İşte bu “hasta adam” ifadesi Avrupa’da da benimsendi
ve Osmanlı toprakları paylaşılmaya başlandı. 17 beyliği olan Osmanlı, Anadolu beyliğine çekilmek
zorunda kaldı. Tabi batılılar bunu da çok gördüler. Anadolu topraklarını da paylaşmaya başladılar.
İşte tam bu arada Ulu Önder M. Kemal Atatürk, 1919 Amasya Genelgesiyle Kurtuluş Savaşını baş-
lattı ve Anadolu topraklarını düşmandan kurtardı.
Atatürk bu belirttiğim nedenleri çok iyi bildiği için yeni bir devlet, yeni bir yönetim şekli kurmak
istiyordu. Arkadaşlarıyla beraber kurmak istedikleri bu yönetimin adına Cumhuriyet dediler. Ancak
Atatürk’ün Cumhuriyetinin çok önemli dört niteliği vardı. 1. Bu Cumhuriyet laiktir. 2. Bu Cumhuriyet
demokratiktir. 3. Bu Cumhuriyet sosyaldir. 4. Bu Cumhuriyet hukukun üstünlüğünün egemen oldu-
ğu bir Cumhuriyettir. Atatürk, Cumhuriyeti bu temeller üzerine kurmuştur. Atatürk Geçliğe Hitabın-
da belirttiği gibi bu nitelikleri bize emanet etti ve bu ilkelere sahip çıkmak hepimizin birinci görevidir.
Atatürk ve arkadaşlarına bu Cumhuriyeti bize yaşattıkları için, tüm insanlarımıza
Cumhuriyetin niteliklerini değiştirmeden bugüne getirdikleri için minnet duygularımı su-
nuyor; laik, demokratik, sosyal ve hukukun üstünlüğü Cumhuriyetine inanan herkesin
Cumhuriyet Bayramını kutluyorum!..
8
ARIKAN’ın ardından ÖZ-DE-BİR Kurucu
Yönetim Kurulu Üyesi Sıtkı ALP, ÖZ-DE-BİR’in
kuruluş aşamasıyla ilgili anılarını konuklarla
paylaştı.
”1985 yılında dershanelerin kapanması kararı
sonrası ben, İbrahim ARIKAN, Selçuk GÖKÇE,
İsmet KÖPRÜLÜ, İlhan AÇIKGÖZ ve Mustafa
TOSUN bir araya geldik. Sırayla bakanları ziyaret
ettik. Hepsi, “Hiç korkmayın. Dershaneleri
kapatmayacağız. Ancak şu basının diline
düşmeyin.”dediler. Rahmetli Turgut ÖZAL, bu
konuda çok emeği olan bir Cumhurbaşkanıydı.
Bizim ÖZ-DE-BİR’e çok emeğimiz geçti. Emeği
geçenlere teşekkür ediyor, herkesin Cumhuriyet
Bayramını kutluyorum.”
ARIKAN ve ALP’in konuşmalarının ardından 10 yıldan uzun süredir ÖZ-DE-BİR üyeli-
ği devam eden ve Balo’da hazır bulunan dershane kurucularına Hizmet Plaketleri verildi.
• Sıtkı ALP (Arı Dershanesi-Ankara),
• Faruk KÖPRÜLÜ (Bilim Dershanesi-Ankara),
• Celal TEMEL (ÖZ-DE-BİR Üst Danışma Kurulu Üyesi),
• Kenan BIYIK (Yılmaz Dershanesi-Trabzon)
• Recep YILDIRIM (Modern İstanbul Dershanesi-Bursa)
• Şebnur ALTIN (ÖZ-DE-BİR Üst Danışma Kurulu Üyesi) plaketlerini
İbrahim ARIKAN (ÖZ-DE-BİR Kurucu Başkanı)’dan,
9