Osmanlı’da Eğitimin Modernleşmesi 1839-1908 İslamlaşma, Otokrasi ve Disiplin

439 Pages·2016·6.44 MB·Turkish

by  Selçuk Akşin

SELÇUK AKSŞOlMNE L
OsmanlEığ'idtai min Modernleşmesi
(1839-1908)
SELÇUKAKŞ lN SOMEAnkaLr a ÜniversiStieysasiBa,ill g ilFearkfi ltesUil,u slararası
ilişkileBrö lümüb'intirüd Yiü.k sek Boğaziçi ÜnTiavriheB rsöiltüesmiü 'nde
lisansını
(9187d)o,k toerağ itimini Bamberg Üniversitesitanrihd vees Toüsrykoüolzloeoj­ji i,
rinçea lışmalantyalmamlaa dı( 1993.)B oğaziÜçnii versi(t18es9i5 -19,F8 r8e)iburg
Üniversi(t18e9s8i- 19v9eB 1i)l kÜennitv ersit(es91i9'3n-d2ed00 e2rs)l veerr d1i9..
yüzyılda Osmanleıği timir;e formd önemindOes manlbıü rokrasisindekid önüşüm;
BalkanlarD,o ğAun adoArlaup,Y anmadvaesp ıa yitilişakihlte riB;a lkanlar'dmaikli­
liyehtaçrie ke1tl9eyr.ü; z yOıslm ansliıy asdaülş üncveseai y ncTaa nzimat dönemin­
dek adınlayröan elpiokl itiükzaelraiçrna el ışmbaullıiunn yaanz ahra,l eSna bancı
ÜniversiStaesnaivt,e S osyBailitnlle r Fakfiltesöiğ'rnedtieüm y esidir.
TheM odernizatofiPo unb lEidcu catiinto hnOe t tomEamnp ire,
1839-1908.
IslamizaAtuitoonc,ra ancdDy i scipline
200K1o ninkBlriijNlkVle,L, e idTehneN, e therlands
©
tletYiaşyıinml 1a4n6 1A raşurma-İDnicze2il4se4im e
•
ISBN-91738:- 975-05-0750-2
201t0l etYiaşyiımn Ac.ı lık
© Ş.
1.B ASK2I0 1İ0s,t anbul
2.B ASK2I0 1İ5s,t anbul
EDITKÖeRr eÜmn üvar
DIZI TASARÜImMiIKt ı vanç
KAPAK
SuaAty su
KAPAK
UYGULAMA HüsnAüb bas
DÜZELBTeig üGmü zel
DIZElkNr eBmu ğBrüat e
BASKI CiLSTe nOaf s.e t
ve SERTiFNiOKA.1 2Ö64
LitYrools2u .M atbaaSciıtlBeaB srli o kK a6Nt.o 4.N B7 -9-11
Topka3p4ı0 1İ0s tanTbeul2l:1 2.631843 6
tletYiaşyınilma .Sn ERTiFNiOKA.1 0721
BinbirMdeiyrdeaSkno ık alkl,e tHiaşn3i ,mF at3i4h1 2İ2s tanbul
Tel2:1 2.521266 0 -61-F6a2ks 2:1 2.511256 8
•
e-maiille:t isim@iletiwseibwwm:w. .ciolme.ttirs im.com.tr
•
OSEsLÇAmUKKŞ aISNOn MELl ı'da
Eğitimin
Modernleşmesi
(1839-1908)
İslamlaOştmoakr,a siD isiplin
ve
ThMeo derniozPfau tbiElodinuc c ation
itnh Oet toEmmapni re
1839-1908
IslamizAauttioocnra,an cdDy i scipline
ÇEVİREONs manY ener
�\'''
- •t
iletişim
TezveeTr u rnaya
İÇİNDEKİLER
. . 11
1NG1L1BZACSEK INÖINNS ÖZ...Ü..... ....................................................................
... . ... ... ..15
TÜRKÇBEA SKINÖINNS ÖZ...Ü..... .................................................................
19
GtRl.ş... .....................................................................................................................................................
Batılılmaişt.m..i..a... . ...............................................,... ..... ...........1.9. ...........................................
Sosydails ip..l.....i......n.... ..........................................................................................................2 . 4
Kurumsavle m alkio nul..a.....r..... .................................................................................2..7
Çevren üfusg ruplvaene ğiti...m.... ............................................................................ 31
BiRiNBCÖiL ÜM
İLKÖGRETlMDDEEV LEOTKU LLARININ
ORTAYÇAI KIŞI . .. ..35
(1838-..1...8......6......9......)... ............................................................
Gelenekmseeklt ep..l....e....r...... .......................................................................................... 38
Devlet okulglealninşıinm i:
Askeriv es ivöinlc ül.l....e.....r.... .....................................................................................4. ..1
Devleitl köğrethiamziınril akyoaşnu llar:
Sosydails iplinizMaosdyeornnl,e şvmeen üveh alinde
Maarİidfa re(s1i8 25-1....8.....4...5........)....... ............................................................4...4..
Devleetğ itimiinldgkee lişmevlee r
RüşdiMyeek tepl(e1r8i4 5-1....8....5.......7....)....... ................................................6 ..0.
1856
tariIhsllia hFaetr mavneı
kurumsagle lişme(l1e8r5 7-1...8...6......9.....)... ......................................................6. 6
Eğitipmo litikavleae rğıi tiidme olojisi:
Modemizvme s osydails ip(l1i8n 45-1...8.....6....9...)... ................8... .0.. ...........
iKiNCBiÖ LÜM
TAŞRADAE ETE GİTİMİNBİANŞ LANGICI
D
VL
93
(1849-..1...8...6...9...)... ........................................................................................................................
Rüşdiye...l..e...r.. ..........................................................................................................................9... 4
Mahalmleek tepl...e...r......i..... ...........................................................................................1. 04
Taşradmaekik tepledreinne tiSmoiru nu:
Eyaletlmearadreii dfa resdiunruinm u( 1849-1....8....6...9........)...... . 110
ÜÇÜNCÜB ÖLÜM
TAŞRADAE GtnMtKNU RUMLAŞMASI:
HUKUKİ ADIMLARMA,A RİF MECLİSLERİ,
VİLAYET OKULLARI,M UALLİMLER ........ .. 115
(1869-.1....9....0....8.....)... ...
1869
Yasaald ımlvaer tarihli
MaariUfm-uim iyNei zınanames.i... ...............1.1.8. .....................................................
MaariUfm-uim iyNee zar.e..t...i...... ..........•.•.•.•.• c• •••••••••••••••••••••••••••1••2••3•• ••••••••••••••••••••••
Vilayet mmaeacrliifs lerinin
kurulması( 1869-1...8.....8....1...)...... ................................................................ .........1..2..6.
Vilaymeetc lisleyraiyngıinnl aşması
(1882-1908) ... . . ... ..... .134
.................................................................................................................
Vilaymeata riidfa relerinin bürok...r....a......t......i....k....l....e.......ş...m 1e4s2i
Vilayet.lielrkdoekuelğ iti.m.i...... ..............1.4.5. ...............................................................
Yeregli rişimkluerurllaein l kokul..l....a....r.. .................................................1..5.. 1
Taşriad adi.l.....e....r...i.. ........................................................................................................1...5 4
llkokuölğ retmenlerdiunruimnu . ........................................................................1. 60
Öğretmenlveerm iana rmiefm urlarının
etniökz elli.k....l....e.....r.....i... ...............................................................................................1 .65
Öğretmoekunl la.n... .......................1.6.8. ..................................................................................
Taşraddaikğie dre vlkuertu mlakna rşısında
vilayemta ariidfa re...s......i........ .....................................................................................1...7 5
DÖRDÜNCÜB ÖLÜM
SORUNLAVRE:R GTİE DBİRLERİ,
MAU
VERGİLENDİRMEKYAER ŞYIE RELD İRENİŞLER,
YEREKLA YNAKLAR,_MAAŞLA(R1 869-..1....9....0........8....)... ...................1..7 9
186i9l 1e8 7a6r asınedğiat imfiinn ansma..,.n. .ı. .........1.8.1. ...........................
MaariHfi sset-ain e(s"iE ğitKiamtekıV erigsi")
vet aşraduaykig ulan(ı1ş8ı7 7-1...9...0..8...)... ...................................................1 83
Yeremla lkia ynak..l..a........r.. ..........................................................................................1.. 94
Devlebtü tçesinfdıenna nesdei loekunl l.a..r.... ............................................ 198
Rüşdiye mektseoprulneuvr ei
yeremla ariidfa re.l...e..r...i.. ........................................................................................2...0..2.
Maaşl.a...r.. .....................................................................2..0..5... .........................................................
BEŞiNCBi. ÖLÜM
Mı:S:LEKO KULLARI YAD AG ENELE GİTİİMK İLEMİ:
MÜFREDATM ESELELE....R.....İ.... .................................................................................2.. 11
Geçd önemT anzimeağti tpioml itikaları
veu sülc-eid i(d1 869-1.8.7.6.). ............2.15. ....................................................................
BirAb dülhamdiedvri ikilemi:
Prateiğki timkaer şıd evlmeetm uru
yetişteiğrimteim sio run...u... ......................................................................................2. 20
Mutlakıdyöente minde
sosydails iplinizpaoslyiotni ..k....a......s...ı... ...............................................2..2..7.. .....
Derski taplavrıem utlakıydeetv riid eolo.j.i.s.i. .....2.3.6. ................................
Yabanockıu llvaeAr b dülhamdiedvri eğiti.m.i.......... ......2..5..4.. ..................
ALT iNCBiÖ LÜM
ETNİMKAN ZARALAR: ENTEGRASYZOONR LUKLARI ... 257
...................
GayritürSkü nniM üslüman.l...a..r... .......................................................................2 60
Gayrisünnhia lkl.a..r. ...............................................................................2...7...3... ..................
Aşiretl....e....r..... .......................................................................................................................2..8..7.
Aşiremte kte.b...i... ...................................................................................................2. .9..3... ........
Devleotk ullarıngdaay rimüslöimğ renc.i.l.e.r. ................2...9..5... ...................
YEDiNCBiÖ LÜM
ÇOCUKLARIN OKUL İZLENİMLERİ
VE
ERKEN TOPLUMSALIAŞMAS ÜRECİ
. ..... . .... . . ... . . .299
(1869-..1...9...0......8.......)..... .........................................................................................
Okul öncedsöin emdteo lpumsall.a..ş......m......a.: . ...........3.0.4. ............................
llköğre....t....i.....m...... ................................................................................................................. 3I I
Rüşdimyeek teploerrtia,ö ğrveete irmg en..l....i.....k..... ............................ 322
SONUÇ ..... ... . ... ...........3 33
............. ............................................................................................. .................
EKLER . . . . . . ...343
..........................................................................................................................................
. ............ ..... . 403
KAYNAKÇA... .................................................................................................................. .
DlZlN 425
.......................................................................................................................................................