Ortaöğretim OSMANLI TÜRKÇESİ 10 DERS KİTABI YAZARLAR Ercan DEMİR Vildan KAYA ERBATUR DEVLET KİTAPLARI BİRİNCİ BASKI .........................., 2012 MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI ..........................................................................: 5813 DERS KİTAPLARI DİZİSİ ...............................................................................................: 1600 12.?.Y.0002.4313 Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri kısmen de olsa hiçbir suretle alınıp yayımlanamaz. EDİTÖR : Suna SUĞÜR GÖRSEL TASARIM UZMANI : İpek ÖZDEMİR PROGRAM GELİŞTİRME UZMANI : Tuğba KUŞKONMAZ ÇİLDİR ÖLÇME DEĞERLENDİRME UZMANI : Çetin TORAMAN REHBERLİK UZMANI : Mustafa KARA ISBN 978-975-11-3729-6 Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun 2 9 . 0 6 . 2 0 1 2 gün ve 86 sayılı kararı ile ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 10.10.2012 gün ve 112430 sayılı yazısı ile birinci defa 2.000 adet basılmıştır. İÇİNDEKİLER ORGANİZASYON ŞEMASI...................................................................................................................................8 1. ÜNİTE OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ ............................................................................................................................11 1. Osmanlı Türkçesinin Özellikleri ............................................................................................................................12 2. Osmanlı Türkçesi Bilmenin Önemi .................................................................................................................12 Ölçme ve Değerlendirme Soruları ..................................................................................................................15 Proje ...............................................................................................................................................................16 2. ÜNİTE OSMANLI TÜRKÇESİ ALFABESİ VE ÖZELLİKLERİ ............................................................................................18 1. Osmanlı Türkçesi Alfabesi ..............................................................................................................................19 2. Osmanlı Türkçesi Alfabesinde Harflerin Bitişme Özellikleri ve Bitişme Sırasında Aldığı Şekiller ....................19 Ölçme ve Değerlendirme Soruları ..................................................................................................................35 Performans Görevi .........................................................................................................................................36 OKUMA METİNLERİ ........................................................................................................................................38 3. ÜNİTE OSMANLI TÜRKÇESİNİN ÖZELLİKLERİ ..........................................................................................................51 1. Türkçe Kelimelerin Özellikleri .........................................................................................................................52 2. Türkçe Eklerin Özellikleri ................................................................................................................................52 3. Türkçe Kalıplaşmış Kelimeler ..........................................................................................................................52 Ölçme ve Değerlendirme Soruları ..................................................................................................................64 Performans Görevi .........................................................................................................................................65 OKUMA METİNLERİ ........................................................................................................................................67 4. ÜNİTE OSMANLI TÜRKÇESİNDE YABANCI KÖKENLİ KELİMELERİN KULLANIMI ............................................................................................................................72 1. Farsça Unsurlar ..............................................................................................................................................73 a. Farsça Kelimeler...............................................................................................................................................73 b. Farsça Sayılar ve Gün Adları ......................................................................................................................73 2. Arapça Unsurlar .............................................................................................................................................73 a. Arapça Kelimeler .......................................................................................................................................73 b. Arapça Ay Adları ve Takvim Bilgisi .............................................................................................................73 Ölçme ve Değerlendirme Soruları .............................................................................................................85 1. EK Grup Değerlendirme Formu ...............................................................................................................................86 2. EK Öz Değerlendirme Formu ..................................................................................................................................87 KISALTMALAR DİZİNİZ ........................................................................................................................................88 SÖZLÜK ...........................................................................................................................................................88 KAYNAKÇA .........................................................................................................................................................99 7 ORGANİZASYON ŞEMASI Üniteyle ilgili Ünite kapağının verildiği Ünite adının verildiği görsel bölüm bölüm Ünite alt başlık- larının verildiği 1. ÜNİTE: OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ bölüm 1. Osmanlı Türkçesinin Özellikleri 2. Osmanlı Türkçesi Bilmenin Önemi Hazırlık Çalışmaları Hazırlık 1. Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeleri nelerdir? 2. Türkçenin tarih içindeki dönemlerini araş(cid:424)rınız. Çalışmaları’nın 3. Osmanlı Türkçesinin genel özelliklerini araş(cid:424)rınız. 4. Osmanlı Türkçesi öğrenmenin size sağlayacağı katkılar nelerdir? verildiği bölüm 1. ETKİNLİK Aşağıdaki me(cid:415)nlerin birbirinden farklı yönlerini bularak Türkçenin dönemlerini gözden geçiriniz. Alfabelerden han- gisinin kullanımının daha kolay olduğuyla ilgili görüşlerinizi paylaşınız. Konuyla ilgili etkinliklerin yer aldığı bölüm Göktürk Yazıtları – Bilge Kagan Yazı(cid:424) Göktürk Yazıtları – Tonyukuk Yazı(cid:424) Metin görsel- lerinin verildiği 3. ÜNİTE: 1. ÜNİTE: bölüm OSMANLI TÜRKÇESİNOİSNM ÖAZNELLIL TİKÜLREKRÇİESİNE GİRİŞ 10 Uygur Yazısı 11 Ünite’nin adı Sayfa numarası Metin görsellerinin alt yazılarının bulunduğu bölüm Ölçme ve Değerlendirme Soruları’nın Proje çalışmasının verildiği bölüm yer aldığı bölüm Ölçme ve Değerlendirme Soruları Proje A. Çoktan Seçmeli Sorular Aşağıdaki soruları yanıtlayınız. Beklenen Performans Araş(cid:424)rma, Yara(cid:424)cılık 1. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Türkçesi eserlerde kullanılan alfabedir? Süre 6 Ha(cid:332)a A. Kril alfabesi B. Göktürk alfabesi C. Arap alfabesi D. Uygur alfabesi E. La(cid:415)n alfabesi 2. Osmanlı Türkçesi kullanılmaya başlandığı yüzyıl aşağıdakilerden hangisidir? Puanlama Yöntemi Dereceli Puanlama Anahtarı A. 9. yüzyıl B. 11. yüzyıl C. 15. yüzyıl D. 20. yüzyıl E. 21. yüzyıl Konu 3. AABCDEş..... a AOEEEğsrdssıakkmdepiib a baçmkianyaie alslveızıt elmar ıd d reFei ematsranersaşs rlhelçrlaeiaarsrri niınyinn gadodıi zeksoeıukilkk aiOyui r saeıysö bmoasziebklcamruiüllnmeykelar ıde ibT aoiülğkmraukreyçcaeığbsıiim lbmiızlemıne gneilniş kmaezasindırdığı yararlardan değildir? ••••• OOOOOsssssmmmmmaaaaannnnnlllllııııı TTTTTüüüüürrrrrkkkkkçççççeeeeesssssiiiiinnnnniiiiin nnnb higtdlamüaörnnniehügensimm iednlüsi lsöezlüedln rröeedez mkçeetunlielnl il ekiag,ltneekılrililidşeniımniğ,dıi naiğliia,nni,ları açıklayan bir rapor hazırlama ve raporu sunma B. Açık Uçlu Sorular Proje Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Aşağıdaki soruları yanıtlayınız. 1. Araş(cid:424)rmanız ve hazırlayacağınız rapor için beşer kişilik gruplar oluşturunuz. 1. Osmanlı Türkçesinde neden Arap alfabesi kullanılmış(cid:424)r? 2. Araş(cid:424)rmayı ve raporu zamanında tamamlayacak şekilde bir plan oluşturunuz. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Grup üyeleri kendi aralarında araş(cid:424)rma sürecinde üstleneceği sorumlulukları belirlemelidir. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. Araş(cid:424)rmanız için kitap, dergi, İnternet vb. kaynaklardan yararlanınız. 2. Osmanlı Türkçesinde kullanılan ünlüler, cümle başında ve sonunda nasıl yazılır? 5. Hazırlayacağınız rapor yirmi sayfadan az olmamalıdır. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. Raporda açık ve anlaşılır bir anla(cid:424)m kullanmaya özen göstermelisiniz. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7. Hazırladığınız raporu grup üyeleriyle birlikte sını(cid:332)a 15 dakikalık bir sürede sunmalısınız. 3. Osmanlı Türkçesi hangi dillerden meydana gelmiş(cid:415)r? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Hazırladığınız projeyi öğretmeninizle aşağıdaki puanlama anahtarını kullanarak değerlendiriniz. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. AC.ş aDğoığdrau v-Yearnilelınş Scoürmullearleırde yer alan bilgiler doğru ise cümle başında verilen boşluğa “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Proje Puanlama Anahtarı 1. ( ) Arap alfabesini ilk kullanan Türk devle(cid:415) Büyük Selçuklulardır. Nitelikler Geliş(cid:415)rilmeli (1) İyi (2) Mükemmel (3) 2. ( ) Osmanlı Türkçesinde kullanılan “j” harfi Türkçe kökenli bir har(cid:332)ir. 3. ( ) Osmanlı Türkçesinde kullanılan her harf, Türkiye Türkçesindeki tek bir sese karşılık gelir. Ürünün Yazım Boyutu Öz Değerlendirme Araş(cid:424)rmada Osmanlı Türkçe- Araş(cid:424)rmada Osmanlı Türkçe- sinin tarihsel süreçte gelişimi sinin tarihsel süreçte gelişimi ……………OleAs……………rmşi…m……………a…ağ……………nı…d……………lıa… …T…………k…üi…………… rö…k……………nç……e…………e…rs……………mi…n.……………ei…nl……………e …kr……………u…e…………l… …lga……………ö…nr……………ı…em………… .…n. .a…………o.….lka.………………tna………………lalı……………… ryı…………ye……lr…………a……le …………i……lrgi……………… idli………………o ö…………l……ğd…………r……uer………………nud………………niuk………………z-. O ……………s……………m…………………a……………n………………lı… …T……………ü……………r…k……………ç………………e…s……………i… .ö………………ğ……………r…e………………n……………m…………………e……………l…iy………….…i.m.………….….,.………… ……ç…………ü……n………………k………………ü ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… İçerik TAsvüciTeyrnyreTaüe kei danşbrtçt(cid:424)öreke eetiçrnrhrsalimeiiiensrrnns(cid:415)iemcachiiln eled bsm s ö eaaiaüblezl myçr eOemsırelklüeısilçlrliimdrnaştk(cid:415)ee(cid:415)ıinlğalneç mrmOınt. r ö edilOesa ın yö mmgmsTeenemüatmiıelşreşnia(cid:415)kşm(cid:424)irlnniçirırmn .l.eli eı - -ir lbOedödmOeOrösniillm sslıineyeşrmmme(cid:415)e(cid:424)ardmtalranim.e enn lylOrınel lieiıTışnsr t(cid:415)üeTT mcevüütrrmere.kkarr i T içnkkibndlşaeeççcel(cid:415)örıeesnel irniiTssh .drnaüiei(cid:415)s iniçbğrmneliıkmiink l laç bml öseeayheüzrsmnealerıiinmnlenrlidl(cid:415)şigçiinıank(cid:415)tiğl - --e rı. TlböOdedüOenOrösirlleikmsslin eröçmmme(cid:415)arerdmialnans meaninellnıçnel lkiıTiışır n lk(cid:415)üeTTe vlüütrrmrgae.kkirrü nyT içkkidlnşlmaeeççe(cid:415)öüreesn ıirbnmşissh.dn(cid:424)eieis iniübğrlmnei.iziri n l lOda(cid:415) bm ösyhelseüzmre malerhıinnleriladaşl(cid:415)igçinn(cid:415)ınktiğl -g -erlıı. i ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… günümüzde hangi alanlarda alanlarda kullanıldığı belir(cid:415)l- ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… kullanıldığı belir(cid:415)lmiş(cid:415)r. miş(cid:415)r. 14 15 Öz Değerlendirme bölümünün yer aldığı yer Proje Puanlama Anahtarı’nın yer aldığı bölüm 8 Okuma Metinleri’nin bulunduğu Etkinlikler’in yer aldığı bölümler bölüm Bilgi’nin yer aldığı bölümler 10. ETKİNLİK Osmanlı Türkçesinde kullanılan “s” “k” “h” “z” “t” seslerinin farklı sesle(cid:415)mleri olup olmadığını araş(cid:424)rınız. Örnek sözcükler bularak sınıf arkadaşlarınızla bilgilerinizi paylaşınız. 11. ETKİNLİK OKUMA METİNLERİ “Zeynep, zihin, zarif, sarı, sümbül, esir, mısır, keklik, kadın, heves, helal, hasta, telaş, tasvir” sözcüklerini Osmanlı Türkçesiyle yazarak aynı seslerin farklı harflerle karşılandığı sözcükler varsa nedenini bulmaya çalışınız. Aşağıdaki me(cid:415)nleri okuyunuz. Noktalı yerlere metni günümüz Türkçesiyle yazınız. BİLGİ ﻰﻧﺎﺘﺳد ﻦﻃو Osmanlı Türkçesinin alfabesini oluşturan Arap alfabesinde sessiz harfler, kalın (hurûf-ı sakîle) ve ince (hurûf-ı ......................... hafîfe) olmak üzere ikiye ayrılır. Bazı sessizler ise yanında bulunan harfe göre kimi zaman ince kimi zaman kalın olarak değerlendirilir. ﻚﺴﻴﺒﻴﻛ ﻦﻃو ﻚﻴﺑ ﻰﻜﻧﺎﺻ ،ﻞﻛد ﺮﺑ ﻪﻠﻧﺎﺷ ﻚﻏاﺮﭘﻮﻃ ﻪﻛ ﻮﻟود رادﺎﻗ وا Kalın sessizler: .................................... .... ................................ ق غ ع ظ ط ض ص خ ح ﻚﺴﻴﺒﻴﻛ نﺎﺘﺳد ﻰﻠﻳزﺎﻳ ﻩدﺮﻠﻛﻮﻛ ﻪﻠﻧﺎﻣود ﻦﻛﻮﭼ ﻪﻜﻳﺮﻠﻏاد ﻪﺟﻮﻳ .................................... .... ................................ لﻼﺣ :helâl ﻪﺑاﺮﺧ : harâbe ﱪﺻ : sabr ءﺎﻴﺿ : ziyâ’ طاﺮﻓا : ifrat ،ﻚﺷاﺪﻨﻃو ﺮﻫ ﺮﻠﻗﺎﺟﻮﻗ ﱃﻼﻫ ، ﻚﺷﺎﺑ ﻩﺪﻨﭽﻳا ﺮﻠﺗﻮﻟﻮﺑ ﻪﻠﻳﻮﺑ ﭗﻫ ﺮﻔﻇ : zafer ﺮﻜﺴﻋ : asker قﺮﻏ : gark مﺪﻗ : Kıdem .................................... .... ................................ Uyarı’nın yer ..... ﻚ...ﺴ..ﻴﺒ.ﻴ.ﻛ. .ن.ا.ﺪ.ﻓ. .،. .ﻚ..ﺳ..ﺪ.ﻧ.ﻮ.ﻟ. .ر.اد.ﺎ.ﻗ. .و.ا. . . .،. .ﻚ..ﺷ..ﺎ.ﻳ .ر.د.. .ﻩز.ﺎ.ﺗ. ،. .ﺮ.ﻟ.ﺮ.ﺼ..ﻋ. .ﻩ.د. .ﻪ.ﺴ..ﭽ..ﻛ. kUulYضlaAnı (lRdırakId e)n s eksiim, di izlianm baonğ “azda” ylai kkıunl lkaınsımlırın, dkaimn iç ızkaamna kna dlıan “vze” p lei lsteeskle btiilri r“.z ﻪ”ﺑﺮ sﺿesi d: idr.a rBbue s e sﻪiﻄ iﺑçﺎﺿer:e zna sböıtzacükler Türkçede aldığı bölüm ،نﺪﻨﻗوا دوﺮﻣوز ﻪﻛ ىﺎﻳ ﺮﺑ ﻚﻟاد ﺮﻫ ،نﺪﻛﻮﻗﻮﻗ ﺮﻠﺷﻮﻗ ﲑﻠﻴﻳﺎﺑ ، ﻚﺴﻜﭽﻴﭼ .................................... .... ................................ İnce sessizler: .ﻚﺴﻴﺒﻴﻛ ناﲑﺣ نﺪﻠﻛﻮﻛ ﻪﺴﺳ ﻮﺑ ،نﺪﻧﻮﻗ ﻪﻧ ﻪﻛرا راﺪﻠﻴﺼﻴﻓ ﺮﻟ ﻩدﮋﻣ ك ش س ژ ز د ج ث ت .................................... .... ................................ ﺮﺗ: ter تﺎﺒﺛ : sebat تدﻮﺟ: Cevdet دﺪﻣ : meded ﺖﻓز : zift ،ﱃوأ رﺪﻗﻮﻳ كﺮﻠﻜﻨﺟ ﻚﻐﻳﺪﭼآ ،ﻰﻠﻳا كرﻮﺗ لﺪﺑ ﻪﻧﺎﻬﺟ نﻮﺘﺑ ىأ ت ﻪﻠﻳژ : jilet ﻞﺒﻨﺳ : sünbül حﺮﺷ: şerh ﻒﺷﺎﻛ: kâşif لﺎﻤﻛ : kemâl .................................... .... ................................ Yanında bulunan harfe göre kimi zaman ince kimi zaman kalın olan sessizler: .ﻚﺴﻴﺒﻴﻛ نﺎﻤﻋ ﻪﻠﺘﺒﺴﻧ ﺎﻛوا ﻦﺳ ؛ﻰﻠﻴﺳ رﺪﻨﻘﺷﻮﺟ ﻪﻛ ﺮ(cid:276) ﺮﺑ ، ﺦﻳرﺎﺗ ى ه و ن م ل ف ر چ پ ب أ .................................... .... ................................ ؛كدرﻮﺳ ﺮﻤﻋ ﺮﺑ ﱃﺎﻔﺟ نﺪﻧﺎﻳ ﺮﺑ ؛كدرﻮﭘﻮﻛ ،كﺪﺷﺎﻃ ﻪﻠﻳﻮﺑ ﭗﻫ نﺪﻧﺎﻳ ﺮﺑ ﺎﺗا : ata تا : et شﺎﺑ : baş ﺶﺑ : beş ﺲﭘ : pes .................................... .... ................................ سﺎﭘ : pas ﻩﻮﭼﺮﭼ :çerçeve ﻰﺗﺎﭼ : çatı ﻢﺳر : resm ﻞﻃر : rıtl .....ﻚ..ﺴ..ﻴ.ﺒ.ﻴﻛ. .ن..ﺎﻘ..ﻟﺎ.ﻗ. .ن.ﺪ.ﳒ..ﻮ.ﻃ.. ﻩ.د.. ر..اد.ﺎ.ﻗ. .و.ا . . . . . . . . . .،.ن.و..د. .ﻪ.ﺴ.ﻛ..ﺪ.ﻠ.ﻳز.ا. .ﻪ.ﺟ.ر.د. .ﻪ.ﻧ. .ﻂ..ﻘ.ﻓ دﻩﻩزواﺮﺮدﻣﻟ : : : l demrezvueer a d ﻩضاوردد ﺮ ::ﻣ dd: eemrveaa r az دﻞﻪﺮﻟﻜﺎﻓﻫ :ﺷ :fﻮ ehrﻣad:l e m üşkül تﺮس(cid:276)ﻮاﺮ :ﻫﻓ n: :eFhhıer(vai)ter s ﻒزبﺎﳕﻮﻴ:ﻄﻘ nﻌﻟa:ﻳ mlaatizf : ؛رﺪﺘﻳﺮﺣ نﺎﺟ ﻪﻜﻴﻤﻛ ﻮﺑ ،تأ ﻮﺑ ؛رﺪﺗأ ﻪﻠﻜﻴﻤﻛ ﺖﻳﺎ(cid:276) نﺎﺴﻧا ﺮﺑ ya’kubﺮﻳ : yer .................................... .... ................................ 37 26 Grup Değerlendirme Formu’nun Okuma Metinleri’nin bulunduğu verildiği bölüm bölüm kapağı 1. EK GRUP DEĞERLENDİRME Açıklama: Aşağıdaki form, grupta yer alan arkadaşlarınızı değerlendirmek içindir. Grupta, birlikte çalış(cid:424)ğınız her bir arkadaşınız için ifadeleri okuyarak değerlendirme yapınız. Eğer grup arkadaşınız okuduğunuz ifadedeki davranışı gerçekleş(cid:415)rdi ise o ifadenin al(cid:424)na “X” işare(cid:415) koyunuz. Sıra ÖĞREANdCıİ vNeİN Soyadı Çalışmaya hazır oluş Grup arkadaşlarını dinleme Sorumlulukları paylaşma Grup arkadaşlarını destekleme Tar(cid:424)şmalara ka(cid:424)lma Görüşlerini gerekçeleri ile ortaya koyma Farklı görüşlere saygı duyma Görev almaya istekli oluş Zamanı verimli kullanma Aldığı görevleri zamanında tamamlama YORUMLAR ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… OKUMA METİNLERİ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………….…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...…..…...…...…...….…… 33 85 9 Okuma metinlerinin ve şiirlerin numa- Okuma metinlerinin listelendiği Şiirlerin verildiği bölüm ralarının verildiği bölüm bölüm İÇİNDEKİLER 40 ﻪﻔﻴﺤﺻ ( ﻒﻟﻮٔﻣ) ﺮﺛا ﻪﻔﻴﺤﺻ ( ﻒﻟﻮٔﻣ) ﺮﺛا رﺎﻬﺑ ﻩﺪﻨﻳﻮﻜﻧرا 71 ...................(لﺎﻤﻛ ﲕﳛ) نﺎﻄﻠﺳ ﺎﻘﻠﻬﻣ .٢٠ 4 ..............(ﻦﻳﺪﻟﺎﻔﻴﺳ ﺮﻤﻋ) نﺎﺘﻓﺎﻗ ﻰﻠﻴﺠﻨﻳا ﻪﺒﻨﭘ .١ 72 ................(ﻦﻣا ﺪﻤﳏ) ﱘاﲑﻘﻳﺎﺣ ﲎﺑ قاﲑﺑ .٢١ 14 ........................(ﺪﻟﺎﺧ ﻖﻴﻓر) ﻚﺷا زﻮﺑ .٢ ،ىﺪﻳ ﲕﻳا تﺎﻨﺋﺎﻛ ﲕﻳا ﻢﺳﻮﻣ ،ىﺪﻛدآ ﺮﺑ ﻩدﺰﻣارآ نﺎﻧﺎﺟ 73 ...................(ﭗﻟآ كﻮﻛ ﺎﻴﺿ) ﻚﻴﻴﻛ ﻻآ .٢٢ 19 ................(ىرﻮﻧ دﺎﺷر) ند «ﻪﺠﻴﻛ ﻞﻴﺸﻳ» .٣ ،ﻩﺪﻧﺎﻳ ﻮﺑ ﺰﺑ ،ﻩﺪﻧﺎﻳ وا ﺮﻟﺰﻳﺪﻠﻴﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﻧآو ﻦﺴﺣ ﱮﻛ ﻦﻳﲑﺷ 75 .................(ىﺪﲪ ﺪﲪا) نﻮﭽﻳا م ﻪﻨﻧآ .٢٣ 26 .............(ﺐﻳدا ﻩﺪﻟﺎﺧ) ﻰﺳ ﻪﻳﺎﻜﺣ ﻚﻧ ﻪﻓأ .٤ ﻩﺪﻧﺎﻣز ﻦﭽﻛ شﻮﺧ ﱮﻛ ﺎﻴﻟﻮﺧ ،نﺎﺷ ﻢﻫ ،ىﺪﻓﺮﺷ ﻢﻫ ﻪﻠﺣﺎﺳ ﺮﺑ ﻩﺪﻧﺎﻬﺟ ﻚﻜﻠﻟزﻮﻛ ﻪﻛ مﺪﻧﺎﺻ نآ ﺮﻫ ﻩﺪﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻰﻐﻳﺪﺗﻻرﺎﭘ 76 ..................(ﺬﻓﺎﻧ قورﺎﻓ) ىﺮﻟراوود نﺎﺧ .٢٤ 31 ...................(ىرﻮﻧ دﺎﺷر) ﻰﻣﻮﻟوأ كﺰﺴﻤﻏ .٥ .ىﺪﻴﯩﻜﻠﻟزﻮﻛ ﻚﺘﻨﻄﻠﺳ ﺮﺑ .ىﺪﻨﻳدﺎﻗ نﺎﺗﻻﺮﻃﺎﺧ ىﺮﻌﺷ ﺮﺑ 79 ...................(ﻖﻴﻓﻮﺗ ﺎﺿر) ﺮﻠﺷﻮﻗ ﻚﭼوا .٢٥ 35 ..............(ﺪﻟﺎﺧ ﻖﻴﻓر) دﺎﻳ ىﺮﻠﻧﺎﻀﻣر ﻰﻜﺳأ .٦ ،ىرﺎ(cid:273) رد ﻪﻠﻳوا ﻚﻟﻮﺒﻧﺎﺘﺳا نﺪﻨﻳرد ﺎﺗ ﻩﺪﻤﭽﻳا ىﺪﺸﻤﻏود 80 ..............(ﺬﻓﺎﻧ قورﺎﻓ) ﻰﺳ ﻪﻤﺸﭼ نﺎﺑﻮﭼ .٢٦ 39 .....................(ﻖﺋﺎﻓ ﺪﻴﻌﺳ) ﻞﻳﺪﻨﻣ ﻰﻠﻜﭙﻳا .٧ ،ﻖﻟﺎﻨﺷآ ىدﺮﻳو ﱃوا ﻖﺸﻋ ﺮﺑ .ﻚﻧﺎﲰ ﺮﺑ ىوﺎﻣ ىﺮﻟﺰﻳﺪﻠﻴﻳ 81 ................. (لﺎﻤﻛ ﲕﳛ) ىﺮﻠﻴﻘﻴﺳﻮﻣ رﺎﻗ .٢٧ 45 ..........(رأ كﺎﻃ نوﺪﻠﺧ) ﺮﻠﻧﺎﺴﻧا و قاوﺎﻗ ﺮﺑ .٨ ،قﺪﻟﺎﻗ ﻩﺪﻨﭽﻳا لﺎﻴﺧ ﻪﺟﺮﻠﻳآ ،ﻚﻛادأ مﺪﻳا باﺮﺧ ﻪﻠﻴﻈﺣ 82 .........................(ﺬﻓﺎﻧ قورﺎﻓ) ﺖﺑﺮﻏ .٢٨ 50 ...........................(ﻖﺋﺎﻓ ﺪﻴﻌﺳ) روﺎﲰ, .٩ .ﻖﻴﺗرآ ﻩﺪﻨﻳﻮﻜﻧرا ﻪﺠﻤﻨﻇ ﻚﻛاﺪﺻ ﻢﻠﻴﺨﺘﻣ ﻻﺎﺣ .ىرﺎ(cid:273) ﺮﺑ ﻪﻠﻳوا ﻚﻠﻓ ﺰﻣرﻮﻛ .نﺪﻧﺮﻠﺴﻜﻋ نﻻﺎﻗ ﻩﺪﻤﻠﻛﻮﻛ 84 ........................(ﻒﻛﺎﻋ ﺪﻤﳏ) ﻪﺘﺴﺧ .٢٩ 53 .......(ىرﻮﻧ دﺎﺷر) نﺪﻧ «ﻰﺳ ﻪﻜﺗ ﺮﻠﻨﻴﻜﺴﻣ» .١٠ 86 ...(ﻒﻛﺎﻋ ﺪﻤﳏ) ﻰﺳ ﻪﺠﻴﻛ ﺪﻟﻮﻣ ﺮﺑ ﻦﻳﺰﺣ ﻚﭘ .٣٠ 55 ........(ﺪﻟﺎﺧ ﻖﻴﻓر) نﺪﻧ «ىﺮﻠﻛﺪﻳد ﻚﻨﻴﭘﲑﻛ» .١١ لﺎﻤﻛ ﲕﳛ 87 .........................(ﻖﻴﻓﻮﺗ ﺎﺿر) كﺮﻟزﻮﻛ .٣١ 56 ...................(ﻢﺳار ﺪﲪا) ... ﻪﻟوا رازﺎﭘ .١٢ 88 .................(ﻰﻔﻴﺳ نﺎﺧروا) رﺎﻗ و ﺎﻨﻴﻃﺮﻓ .٣٢ 58 ................(ىرﺪﻗ بﻮﻘﻌﻳ) نﺪﻨﻏﺎﺑ كﺮﻠﻧرا .١٣ 90 ......................(ﻒﻛﺎﻋ ﺪﻤﳏ) ﻪﺠﻴﻛ ﺮﺑ .٣٣ 60 ..........(ﺖﻤﻜﺣ ﺪﲪا ﻰﻠﻏوا ﱴﻔﻣ)ﻰﳎوزوا .١٤ 91 .(ﻰﳒارﺎﻃ ﻰﻗﺪﺻ ﺪﻫﺎﺟ) ىﺮﻌﺷ شﺎﻳ ﺶﺑ زﻮﺗوا .٣٤ 64 ...........................(لﺎﻤﻛ ﲕﳛ) ﺲﺳ .١٥ 92 ......................(ﰉ ﻪﻟﻮﻛ ﺪﻫﺎﺟ) ﻪﻳﺎﻜﺣ .٣٥ 65 ....................(تﺮﺼﻧ ﻩﺪﻠﺧ) رﺎ(cid:273) ﺖﻴﻛ .١٦ 93 ................(سﺎﻧارد ﺐﳏ ﺪﲪا) دﺎﻧ ﻩر ﻪﺳ .٣٦ 66 ......................(ﻞﺿﺎﻓ ﺐﻴﳒ) ﺮﻠﻣﺮﻳﺪﻟﺎﻗ .١٧ 94 .............(ر ﻪﺟ ﻪﺗ ﻰﺴﺘﻗ ﺪﲪا) ﻚﺳ ﻩدﺮﻧ .٣٧ 68 ..........................(ﺬﻓﺎﻧ قورﺎﻓ) ﻰﳉﻮﻳ .١٨ 95 .........................(لﺎﻤﻛ ﲕﳛ) ىﺮﻄﻋ .٣٨ 69 ..............(ﻰﻣﺎﻛ ﻦﻳﺪﻟا لﺎﻤﻛ )ﺮﺴﲢ ﻩﲑﻣزا .١٩ 96 ...................(لﺎﻤﻛ ﲕﳛ) رﺎ(cid:273) ﻩﺪﻨﻳﻮﻜﻧرا .٣٩ 70 .....................(ﻞﻴﻠﺧ ﻦﻳﺪﻟا ﻢﳒ) ﻪﻳ ﻰﳉﻮﻳ ﺮﺑ 94 2 Okuma Metinleri’nin verildiği Kısaltmalar Dizini Sözlük bölüm KISALTMALAR DİZİNİ 2 A . Arapça F. Farsça A.-F. Arapça ve Farsça birleşik sözcük. F.-A. Farsça ve Arapça birleşik sözcük SÖZLÜK A âcizâne (A.-F.) [ﻪﻧاﺰﺟﺎﻋ ] acizce, alçakgönüllüce. âfet (A.) [ﺖﻓآ ] afet, bela, felaket, güzel sevgili. ahvâl (A.) [لاﻮﺣا ] haller, durumlar. akvâm (A.) [ ماﻮﻗا ] kavimler. amâk (A.) [قﺎﻤﻋا ] (umk‘un c.) derinlikler. âmîze (F.) [ ﻩﺰﻴﻣآ ] karışık, karışmış, mahlut, andelîb (A.) [ﺐﻴﻟﺪﻨﻋ ] bülbül. âtıfet (A.) [ﺖﻔﻃﺎﻋ ] şefkat gösterme. âtî (A.) [ﯽﺗآ ] gelecek. avdet (A.) [تدﻮﻋ ] geri dönüş. B ﻚﺷا زﻮﺑ bahâ (F.) [ﺎ(cid:273) ] değer, kıymet. bakıyye (A.) [ﻪﻴﻘﺑ ] geriye kalan, bakiye. زﻮﺑ ﺮﺑ .ﺮﻠﻳدﺮﻳو ﱪﺣ ﲎﻐﻳﺪﺗﺎﻳ ﻚﻣادآ رﺎﻴﺘﺧا ﺮﺑ ﻩﺪﻨﻟﻮﻳ غاد ﺮﻠﻗﻮﺟﻮﭼ نﺎﻴﺷﺎﻃ ﻮﺻ نﺪﻗﺎﻣﺮﻳا bârid (A.) [درﺎﺑ ] soğuk. bed (F.) [ ﺪﺑ ] kötü. .ىﺪﻳد «ﱂﺎﻗﺎﺑ بوراو» ﺎﺟﻮﺧ ﻦﻤﺴﺣ .ىدرﻮﻴﺷﻻود ﻩدﺮﻟاروا شﻮﺑ ﻰﺷﺎﺑ ،ﻩد ﻚﺷأ bedhâh (F.) [ ﻩاﻮﺧﺪﺑ ] birinin kötülüğünü isteyen, kötü niyetli. ندﺮﻠﻜﻴﺘﻟ ﻪﭼ ﻪﻳ ﻰﺿارا ﱃﺎﻤﺘﻴﺻ ،رﻮﻗﻮﭼ ،قﺎﺗﺎﺑ ﻮﺑ ﻰﻜﻳﺪﺸﻟﺮﺑ ﻚﻧ ﻩر ﻩد ﻰﻜﻳا .ىﺪﻨﻗﺎﻳ مﺎﺸﻗآ bedî’ (A.) [ ﻊﻳﺪﺑ ] güzel, yepyeni. ﺰﺴﻧﺎﺟ ،ﻰﻠﺷﺎﻳ نوا ﺶﺑ ،ﺶﳕﺎﻳ ،ﺶﻤﻠﻳرﺎﻳ ىﺮﻟ ﻩدﻮﻛ ؛رﻮﻴﻠﻴﻳﺎﻳ نﺎﻣود ﺮﺑ ﲑﻏآ ،ﱃﻮﻗﻮﻗ نﺎﻘﻟﺎﻗ belîğ (A.) [ﻎﻴﻠﺑ ] fasih konuşan, fasih, düzgün. .ىدرﻮﻴﺗﻻرﺎﭘ ﺮﻳ ﺮﻳ ﲎﻳﺮﻟﻮﺻ نﻮﻏرود كﺮﻠﻗرآ قر ﻪﺗازوا ﻖﻴﺸﻳا ﺮﺑ ﻖﻴﻧﻻﻮﺑ ،ﺶﻧﻮﻛ ﻩﺪﻨﺳﺎﻗرآ دﻮﻛﻮﺳ bezm (F.) [مﺰﺑ ] eğlence meclisi, içki meclisi. ،رﻮﻴﻳﺰﻜﺑ ﻪﻨﻳﺮﻠﻘﻳرﺎﻳ ﻚﻛﻮﻛ ﺮﺑ ﻮﻠﻃﻮﻟﻮﺑ ﻩﺪﻨﺳﺎﺗروا اووا ﻰﻠﺘﺑﻮﻃر ﻰﻠﻜﻧر لﻮﻛ ،ﺮﻟ ﻪﭼرﺎﭘ ﻖﻠﻧﺪﻳآ ﻮﺑ bîgâne (F.) [ ﻪﻧﺎﮕﻴﺑ ] yabancı. .ىدرﻮﻳﻮﻟﻮﺗروا ،رﻮﻴﻧﻮﺳ ،رﻮﻴﻧﻻﻮﺑ شاوﺎﻳ شاوﺎﻳ bî-kes (F.) [ ﺲﻜﻴﺑ ] kimsesiz. ؛ىدﺮﻟرﻮﻴﻘﻴﭼ نﺪﻨﺳﺎﻗرآ ىﺮﺑ ﺮﺑ ﲑﻏآ ﲑﻏآ ند ﻪﻘﻴﺗﺎﭘ ﺮﺑ ﻰﻠﻣرﻮﭼوا ،ﱃ ﻪﺿرﺎﻋ ،ﻮﻠﻳﻮﻛ چوا bilfiil (A.) [ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ] gerçekten, yaparak, katılarak, bizzat. .ىدرﻮﻳورﻮﺴﻛوا ﺎﻨﻓ ﺎﻨﻓ ،ﱮﻛ تآ ﺮﺑ ﻰﻠﻴﻏﺎﻗﺎﺻ ىﺮﺑ نﺪﻧﺮﻠﭽﻳا bilistifâde (A.) [ ﻩدﺎﻔﺘﺳﻻﺎﺑ ] yararlanarak, istifade ederek. قﻮﭼ ﺮﺑ ﺎﺒﻟﺎﻏ ،ﺶﳌﻮﺑ ﺮﻳ ﺮﺑ ﻰﻠﻗاﺮﭘﻮﻃ ﻮﻟزﻮﺗ ،ﻩﺪﻨﺳﺎﺗروا كﺮﻟاﺪﻧﻮﻓ .ﺮﻠﻳدرﻮﻛ ﱮﻛﺮﻣ زﻮﺑ ﻻوا bîtâb (F.-A.) [ بﺎﺘﻴﺑ ] yorgun, takatsiz. 14 87 10