OSMANLI TARİHİNİN MADDESİ -1 Dr. Hikmet KIVILCIMLI İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ BİRİNCİ KİTAP BİRİNCİ BÖLÜM OSMANLILIĞA TARİHCİL GİRİŞ AYRIM I OSMANLILIĞIN BATIŞ FELSEFESİ OSMANLILIK VE FRANSA DİRLİK DÜZENİ - KESİM DÜZENİ OSMANLI ÖRNEĞİNİN ÖNEMİ OSMANLI GÖZÜ İLE YIKILIŞ a) 17.ci YÜZYIL BAŞI (İngiliz İhtilali'nden önce) b) 18.ci YÜZYIL SONU (Fransız İhtilâli üzerine) AYRIM II OSMANLILIK VE BİZANS YIRTICI BİR ELEME A- BİZANS EKONOMİ POLİTİKASI ÜZERİNE MEMURLAR ORDUSU ve HİYERARŞİ SÖMÜRÜ ve KÖLELEŞTİRME BİZANS'A BARBAR AŞILARI BİZANS DEREBEĞİLEŞMESİ RUM - LÂTİN DÜŞMANLIĞI FÂTİH ve OSMANLI RÖNESANSI BEZİRGÂNLIK ve FETİH TÜRKLER - TOPRAK – İNSAN B- OSMANLILIK VE BİZANS ETKİLERİ ÜZERİNE BİZANS'IN MADDECİL - ANLAMCIL HAZİNELERİ ÜLKÜCÜ BİLGİN, DÜNYA VATANDAŞI FÂTİH İSLÂM RÖNESANSI PADİŞAH - SARAY – DİVAN PAYİTAHT ORDUSU PAŞA – VEZİR TAŞRA İDARESİ: MEMLEKET BİLİM ve KÜLTÜR AYRIM III BİR İMPARATORLUĞUN DOĞUŞU BİRİNCİ OSMANLI DEREBEĞİLEŞMESİ İKİNCİ OSMANLI DEREBEĞİLEŞMESİ İLK "KANUNNÂME" YAZILIŞI İLK HALKTAN VE İLB'LERDEN KOPUŞ OSMANLI "KANUN" ANLAYIŞI TÜRKİYE'NİN BÜYÜK CİHANGİR DEVLETLEŞMESİ DEVLETİN KİŞİLEŞMESİ: KARDEŞ KANI İÇİŞ İDEOLOJİK DEVLETLEŞME: PADİŞAH'IN TABULAŞMASI KAFES ARDINA ÇEKİLİŞ "ARZ" SURLARI YANAŞMAK OSMANLILIK VE PADİŞAHLIK: DEVLET – MEMLEKET SOSYAL VE POLİTİK ŞEMALAR ŞEMALARIN İKİZLİ BÖLÜMLERİ ŞEMALARIN ÜÇÜZLÜ VE DÖRDÜZLÜ BÖLÜMLERİ BÖLÜMLENİŞLERİN SOSYAL VE POLİTİK YORUMU İKİNCİ BÖLÜM OSMANLI PADİŞAHLIĞININ SOSYAL VE POLİTİK ŞEMALARI AYRIM IV OSMANLILIĞIN SOSYAL ŞEMASI A- OSMANLIDA SINIF VE NÜFUS PADİŞAH - DEVLET – TARİH İKİ OSMANLI DEVLETİ: YAZISIZ ve YAZILI KANUNLAR DEVLET SÜNÛFÜ - DEVLET NÜFUSU SOSYAL ŞEMA TASLAĞI DEVLET ve MEMLEKET ALTÜSTLÜKLERİ SERMAYECİLER ve ÜRETMENLER DEVLET - MEMLEKET ÇATLAKLARI B- DEVLET SINIFLARI "DEVLET SINIFLARI" NE DEMEKTİR? DÖRT "SINIF"IN TÜREMESİ DEVLETTEN ÇIKMIŞ MEMLEKET SOSYAL ŞEMA - İŞBÖLÜMÜ ÖZÜ SOSYAL - "İŞBÖLÜMÜ": EKONOMİ – POLİTİKA MÜLKİYE ŞEMASININ DOĞUŞU KALEMİYE ŞEMASININ DOĞUŞU C- MEMLEKET NÜFUSLARI MEMLEKETTE MÜLKİYET SAHİPLERİ NÜFUSU TOPRAK KİŞİ MÜLKİYETİNİN İĞRETİLİĞİ MEMLEKETİN TASARRUF SAHİPLERİ NÜFUSU MİRİ TOPRAKLAR KAMUYA BIRAKILMIŞ TOPRAKLAR BAYINDIRLIKTAN UZAK ÖLÜ TOPRAKLAR SÖZDE "VAKIF" TOPRAKLAR POLİTİK ŞEMAYA GEÇİŞ AYRIM V PADİŞAHLIĞIN POLİTİK ŞEMASI A- PAYİTAHT ŞEMASI PAYİTAHT MEMLEKET KUTUPLARI PAYİTAHT - MEMLEKET ZITLIKLARI POLİTİK DEVLET ŞEMASI PADİŞAH - KAPUAĞASI – VEZİRİÂZAM MODERN DEVLET BAŞKANI VE PADİŞAH HAS ODA - ENDERUN: SİLÂHDAR – ODABAŞI YASAMA - YÜRÜTME - YARGILAMA YETKİLERİ DÖRT PAYİTAHT ORGANI B. HİYERARŞİ VE ELKAAB BEŞ BÜYÜKLER ÜÇ KATTA İKİNCİL BEŞER BÜYÜKLER ELKAAB PADİŞAHGİL İÇİN HÜKÜMDARLAR İÇİN İLMİYE İÇİN SEYFİYYE İÇİN MÜLKİYYE İÇİN KALEMİYYE İÇİN C- MEMLEKET ŞEMASI GENEL MEMLEKET - ÖZEL MEMLEKET KAMU MÜLKİYETİ - ÖZEL MÜLKİYET KAMU MÜLKİYETİ KUTSALDIR EKONOMİ İLE POLİTİKANIN KAYNAŞMASI SOMUT POLİTİK MEMLEKET ŞEMASI DEVLET İÇİNDE DEVLET: MEMLÛKE TOPRAKLAR İKİNCİ KİTAP ÜSTYAPI ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DEVLETİN DOĞUŞU AYRIM VI DEVLETLEŞME A. - KAN'IN DEVLETLEŞMESİ OĞUZ TÖRESİ TÖREN – ŞÖLEN TOPRAK KİMİN OLUR? KAN, KAM, KAMU: ORTAK MÜLKİYETİ, SEÇİMLE İKTİDAR İLKEL KOMUNAYA MEDENİYETİN ETKİSİ: FARKLILAŞTIRMA – AYIRTLANMA "ŞAH" ve "PADİŞAH" TERMLERİ OSMAN: "SANCAK BEYİ" : "ŞAH" KULU HERKES SİLÂHLI: SEÇİLEN BAŞ OSMAN'IN SEÇİLMESİ - DEVLET KURUCULUĞU B- İLKEL HALK DEVLETİ TÜRK KOMÜNYONU: TÖREN – ŞÖLEN MÜSLÜMAN KOMÜNYONU: NAMAZ – ORUÇ CÂMİ - CUMÂ – MESCİT AT SIRTINDA: SARAY – DEVLET AÇIK ÇADIR - "ESRARLI" SARAY DEVLETLERİ KİŞİ SARAYI YERİNE KAMU YAPISI KIR EVİ - KÖYLÜ DEVLETİ AYRIM VII ORDULAŞMA A- HALK ORDUSU HRİSTİYAN MEDENİYETİNİN ÇAĞRISI MÜSLÜMAN MEDENİYETİN ÇAĞRISI "SULTANLAR" FURYASI KATALİZÖR "ORDU- ULUS" TOTALİTER: SİLAHLI-GÜÇLER KIZILIRMAK'TAN SAKARYA'YA GEÇEN SERHAD: KIRŞEHİR ÜLKÜCÜLERİ ANADOLU'DAN RUMELİ'YE GEÇEN SERHAD: BEDRETTİN ÜLKÜCÜLERİ İLK DÖRT TİP ASKER AŞİRET - TARİKAT GÜÇLERİ İLBLER – AKINCILAR KAM'LAR – DERVİŞLER (YAYA - MÜSELLEM), (AZEB - GARİP), ( VOYNOK - CANBAZ - CEREHOR) B- KUL ORDUSU YILDIRIM FÜTUHAT FÜTUHATTAN ORDU - DEVLETİN ÇIKIŞI BÖRK KÜLÂH DEĞİŞİKLİĞİ - TOPLUM DEĞİŞİKLİĞİ İLK GÜNDELİKÇİ TÜRK ASKERİ: YAYA - YAMAK – ACEMİ YAYA'LARIN "YAYA BIRAKILIŞLARI" HÜR TÜRK YAYA'LAR YERİNE, ESİR GAYRITÜRK ÇERİ YENİÇERİLİĞİN İLK TASLAKLARI: PENÇİK YENİÇERİLİK: TÜRKE VERMEK - DEVŞİRMEK YENİÇERİLİĞİN RUHU: BEKTAŞİLİK AYRIM VIII DEVLETLEŞMENİN GECİKİŞİ KARDEŞİ KARDEŞE KIRDIRAN MEDENİYET – DEVLET YILDIRIM'IN DÜŞÜŞÜ BARBAR TATARLAR - MEDENİLEŞMİŞ TÜRKLER BOZGUNDA "İHANET" PADİŞAHTAN MI, HALKTAN MI? GERÇEK BİLİNÇSİZ HALK TEPKİSİ KAN ŞEFLERİNİN "ARİSTOKRAT"LAŞMALARI VE TEMİZLENMELERİ DEVŞİRME KULLARIN BAŞA GEÇİRİLMESİ FÂTİH'E DEK "OTURMAMIŞ" DEVLET FÂTİH - ÇANDARLI: KESİN DEVLETLEŞME BARBAR SÖZÜ: PADİŞAH = ŞAH'IN AYAĞI DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DEVLETİN YAPISI AYRIM IX PADİŞAH - SARAY - DİVÂN A- PADİŞAH VE SARAY SARAY: DÜNYA MEZARI SARAY: SOSYAL SINIFLAŞMA ANITKABİRİ İLK OSMANLI SARAYI DEVLETLEŞME AMACI: TABU KİŞİ - TABU ORTAM HAS ODASI ENDERUN KAPUCUBAŞI DÂRÜSSEÂDE AĞASI B- PADİŞAH VE DİVÂN PADİŞAH - DEVLET – KANUN ARZ BUYURU SEKİZ ULU DEVLET ORGANI MÜŞÂVERE ve EVLÂT ÖLÜMÜ MÜŞÂVERE EVLÂT ÖLÜMÜ "DİVÂN" ve "HÜMÂYÛN" SÖZCÜKLERİ DİVÂN-I HÜMÂYUN'DA: 3 İŞLEM DİVÂN-I HÜMÂYUNA GİRİŞ SADRA OTURMAK (TASADDUR) NEVBET'İ PADİŞÂHÎ BAYRAMDA PADİŞAHIN "KALKMASI" BAYRAMDA EL ÖPME CEMİYET-İ ÂLİ SEFER DİVÂN-I HÜMÂYÛN'DA TAÂM BAHÇE – DENİZ AYRIM X DEVLET SINIFLARI A- MÜLKİYE BEŞE'DEN PAŞAYA BEŞE'NİN PAŞA'DAN AYRILIŞI: ÇELEBİ - EFENDİ – SULTAN SINIFLAŞMA – AĞALAŞMA İLMİYE'DEN SEYFİYE'YE - VEZİRLİK'TEN VEZİRİÂZAM'LIĞA VEZİRİÂZAM (EN ULU VEZİR) VEZİRLER DİVAN ve OTURUŞ DİVÂN ve HİYERARŞİSİ B- İLMİYYE FETVÂ – KAZÂ KADILIK – MÜFTÜLÜK OSMANLI LÂİKLİĞİ KADZASKERLİĞİN ve MÜFTİYYÜLENÂMLIĞIN DOĞUŞU İLMİYE BAŞI: MÜFTİYÜLENÂM – ŞEYHÜLİSLÂM KADZASKER İLMİYE'NİN MEMLEKETE YAYILIŞI MEDRESE (ÜNİVERSİTE) ÖRGÜTÜ İLMİYE YOLUNUN HİYERARŞİSİ C- KALEMİYE NİŞANCI DEFTERDAR DEFTERDAR ALTLARI KALEMİYENİN MEMLEKET KOLU D- SEYFİYE ÜZENGİ AĞALARI ÜZENGİ AĞALARININ BÖLÜMLERİ ORDU – KARARGÂH MUHAFIZ – AHIR AV - TÖREN – ŞÖLEN KAPU PAYİTAHT SİLÂHLI GÜÇLERİ BİRİNCİ CİLDİN SONU BİBLİYOGRAFYA