Omgewingsgesondheidsonderrig aan Studentverpleegkundiges

191 Pages·2014·5.03 MB·Afrikaans

COPYRIGHT AND CITATION CONSIDERATIONS FOR THIS THESIS/ DISSERTATION

Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if
o
changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that
suggests the licensor endorses you or your use.

NonCommercial — You may not use the material for commercial purposes.
o

ShareAlike — If you remix, transform, or build upon the material, you must distribute your
o
contributions under the same license as the original.

How to cite this thesis
Surname, Initial(s). (2012) Title of the thesis or dissertation. PhD. (Chemistry)/ M.Sc. (Physics)/
M.A. (Philosophy)/M.Com. (Finance) etc. [Unpublished]: University of Johannesburg. Retrieved
from: https://ujdigispace.uj.ac.za (Accessed: Date).
V
It') (0
/\0
OMGEWINGSGESONDHEIDSONDERRIG AAN STUDENTVERPLEEGKUNDIGES
deur
STEFANUS DAVID ROOS
SKRIPSIE
voorgel~ ter gedeeltelike vervulling van die graad
MAGISTER CURATIONIS
in
VERPLEEGKUNDIGE ONDERWYS
in die
FAKULTEIT OPVOEDKUNDE
aan die
RANDSE AFRIKAANSE UNIVERSITEIT
STUDIELEIER PROFESSOR AA BASSON
NOVEMBER 1986
OPGEVRA AAN BETS, VAWIE EN MARNA
B E V A N KIN G S
My op~egte dank aan:
- Hom wat my die lewe gee
Bet~, Vawie en Ma~na Vi4 hulle volgehoue
onde~~teunin9
- my moede~~ vi~ hulle gebede
- my kolle9a~, ve~pleegkundige~ en ge~ondheid~­
in~pekteu~~ vi~ ~aad en daad
- my 6amilie en v~iende vi~ hulle belan9~tellin9
- mev~ou C Niemand Vi4 die tikwe~k
- mev~ou L Swanepoel Vi4 die taalve~~o~9in9
- i -
INHOUDSOPGAWE
HOOFSTUK I
INLEIDING, PROBLEEMSTELLING EN DOELSTELLING
1.1 Inleiding 1
............................
1.2 Probleemstelling 3
1.3 Die doel en terrein van die ondersoek ...•.••• 4
.........
1.3.1 Die doelwitte van die studie 4
1.3.2 Die terrein van die ondersoek 4
................
1 .4 Die metode van die ondersoek 5
.................
1.5 Die omskrywing van begrippe 5
...........................
1.5.1 Gemeenskap 5
................
1.5.2 Gemeenskapsgesondheid 5
.............................
1.5.3 Omgewing 6
..................
1.5.4 Omgewingsgesondheid 6
..................
1.5.5 Menslike gesondheid 6
...............................
1.5.6 Siekte 7
.............
1.5.7 Gemeenskapsverpleegkunde 7
...................
1.6 Die program van ondersoek 7
HOOFSTUK II
OMGEWINGSGESONDHEIDSONDERRIG AAN STUDENTVERPLEEGKUNDIGES
...................................
2.1 Inleiding 9
2.2 Die taak van die gemeenskapsverpleegkundige
ten opsigte van omgewingsgesondheidsdienste 13
2.2.1 Geskiedkundige agtergrond .•••...••..• 13
-ii-
2.2.2 Die veelsydigheid van die gemeenskaps-
verpleegkundige •• •• •••. •••. . • . . . •. . . . • 14
2.2.3 Die opleiding van die gemeenskaps-
verpleegkundige •• •• . . . . •. . . . • •. . • . . . . • 15
2.2.4 Wetlike aspekte 15
2.2.5 Die siening van die Wereldgesondheids-
organisasie 16
2.2.6 Die gesondheidsvoorligtingstaak 16
2.2.7 Verdere take 18
2.3 Die gesondheidsinspekteur 19
2.3.1 Die opleiding van die gesondheids-
inspekteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.3.2 Die taak van die gesondheidsinspekteur. 21
2.3.3 Die werkstevredenheid van die gesond-
heidsinspekteurs • . • . •. •. . . •. ••. •• •. . . • 23
2.3.4 Die gesondheidsinspekteur se rol in
omgewingsgesondheidsonderrig aan die
studentverpleegkundiges .•.••••.••.•... 23
2.4 Die aspekte van omgewingsgesondheid •••.••.•..• 25
2.4.1 Inleiding 25
2.4.2 Purdom se uiteensetting van die
aspekte van omgewingsgesondheid 27
......................
2.4.2.1 Voedsel 27
.................
i.4.2.2 Vektorbeheer 27
2.4.2.3 Behuising 27
2.4.2.4 Ongeluksvoorkoming 28
2.4.2.5 Beroepsgesondheid 28
- iii -
2.4.2.6 Sosiale omgewing 28
2.4.2.7 Radiologiese gesondheid 28
2.4.2.8 Watervoorsiening en die wegdoen
van rioolvuil . ... . . . . . . . . . . . . . . 28
2.4.2.9 Gemeenskapsanitasie 28
2.4 .3 Voedsel 29
2.4.3.1 Inleiding 29
2.4.3.2 Wetgewing met betrekking tot
voedsel . . . .. . . ... . . . . . . .. . . . . . . 29
2.4.3.3 Siektetoestande wat deur
voedsel versprei word 30
2.4.3.4 Die oorsake van die besmetting
van voedsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
2.4.3.5 Die vookoming van besmette
voedsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
2.4.4 Beheer van infestasies 32
2.4.4.1 Inleiding 32
2.4.4.2 Wetgewing met betrekking tot
infestasies 33
2.4.4.3 Plaagdoders 33
2.4.4.4 Knaagdiere 34
2•4.4 •5 Vektore ...•.............•....... 35
2.4.4.6 Siektetoestande wat oorgedra
word deur vektore ..••••••..•••. 40
2.4.4.7 Virus siektetoestande 45
2.4.4.8 Hospitaalinfeksies 45
2.4.5 Behuising 47
- iv -
..................
2.4.5.1 Inleiding 47
2.4.5.2 Wetgewing met betrekking tot
behuising 48
2.4.5.3 Die gevolge van behuising op
gesondheid . . . . .. . . . . . . . .. . . 48
2.4.5.4 Die faktore wat verantwoor
delik is vir n ideale woon-
omgewing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
2.4.5.5 Stads- en streeksbeplanning. 50
2.4.5.6 Ventilasie, verhitting en
beligting 51
2.4.6 Sanitasie- en Reigingsdienste 55
2.4.6.1 Inleiding 55
2.4.6.2 Wetgewing met betrekking tot
sanitasie- en reinigings-
dienste 55
2.4.6.3 Tipes afval 55
2.4.6.4 Die metodes van wegdoening
met menslike afval •...•.... 56
2.4.6.5 Die verwydering van soliede
afval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2.4.6.6 Algemene opmerkings in
verband met afval 59
...............................
2.4.7 Water 60
2.4.7.1 Inleiding 60
2.4.7.2 Wetg~wing met betrekking tot
water 61
2.4.7.3 Die siektetoestande wat deur
water versprei word •..•..•.• 62
- v -
2.4.7.4 Die bronne. van water 62
2.4.7.5 Die suiwering van water 63
2.4.7.6 Waterbesoedeling 64
2.4.7.7 Die voorkoming van water-
besoedeling 65
..............
2.4.8 Radiologiese gesondheid . 65
2.4.8.1 Die beskerming teen
..................
bestraling 65
2.4.8.2 Gevolge op die menslike
..................
gesondheid 66
.
2.4.8.3 O~e bronne van blootstell~ng 67
.......................
2.4.9 Lugbesoedeling 68
2.4.9.1 Inleiding 68
2.4.9.2 Wetgewing met betrekking tot
lugbesoedeling .....•........ 68
2.4.9.3 Die oorsake van lugbesoede-
ling 68
2.4.9.4 Die gesondheidsgevare verbonde
aan atmosferiese besoedeling. 69
2.4.9.5 Beheermaatreels 70
2.4.10 Geraasbeheer 71
2.5 Die onderrig van die studentverpleegkundige •.. 73
2.5. 1 Algemene opmerkings 73
2.5.2 Die kurrikulumsiklus 75
- vi -
2.5.2.1 Definisie van 'n kurrikulurn 76
2.5.2.2 Die beginpunt van die
kurrikuleringsproses 78
2.5.2.3 Die situasie-analise 79
2.5.2.4 Doelwit formulering 79
2.5.2.5 Die seleksie en ordening van
die inhoud 80
2.5.2.6 Die seleksie van die onderrig-
rnetodes en -tegnieke 80
2.5.2.7 Evaluering 80
2.5.3 Leergeleenthede 81
2.5.3.1 Inleiding 81
2.5.3.2 Die rol van die onderwyser ten
opsigte van leergeleenthede 82
2.5.3.3 Die student se rol in leer-
geleenthede 84
2.5.3.4 Doelwitte en leergeleenthede 84
2.5.3.5 Inagnerning van die uniekheid
van die persoon by die keuse
van leergeleenthede ••......... 85
2.5.3.6 Teorie en praktyk 86
2.5.4 Studiegids 86
HOOFSTUK III
DIE NAVORSINGSONTWERP VIR DIE ONDERSOEK NA OMGEWINGS
GESONDHEIDSONDERRIG AAN STUDENTVERPLEEGKUNDIGES
88
3.1 Inleiding .