Od ludus do agora PDF
Preview Od ludus do agora
Alicja Baluch OD LUDUS DO AGORA Rozważania o książkach dla dzieci i młodzieży i o sposobach lektury, które wiodą od zabawy do poważnej rozmowy o literaturze Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej. Kraków OD LUDUS DO AGORA Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Prace Monograficzne nr 369 Alicja Batach OD LUDUS DO AGORA Rozważania o książkach dla dzlcd I młodzieży I o sposobach lektury, które wiodą od zabawy do poważnej rozmowy o literaturze Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej Kraków 2003 Recenzenci prof, dr hab. Jolanta Ługowska prof, dr hab. Gertruda Skotnicka © Copyright by Alicja Baluch & Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków 2003 redaktor Zuzanna Czarnecka projekt okładki Jadwiga Burek rysunek na okładce Alicja Baluch ISSN 0239-6025 ISBN 83-7271-225-5 Redakcja/Dział Promocji Wydawnictwo Naukowe AP 31-116 Kraków, ul. Studencka 5 tel./fax (012) 430-09-83 e-mail: [email protected] łamanie Jadwiga Czyżowska druk i oprawa Wydawnictwo Naukowe AP, zam. 44/03 Dedykuję tą książkę Karolowi Lwie Serce z powieści Astrid Lindgren i Karolowi o „lwim sercu" z krakowskiej pielgrzymki w sierpniu 2002 roku Wprowadzenie do tematu Rozważania o książkach dla dzieci i młodzieży i o sposobach lek tury muszą rozpocząć się od refleksji dotyczącej naturalnych, tj. motorycznych zachowań dziecka - ujawniających się w zabawie, często związanej z tekstem literackim. Działania takie, w swoim rytmie powtarzania i akcentowania pewnych czynności znaczących, nabierają niekiedy znamion rytuału (obrazują go ludyczne wzorce koła, węża, a także kształty słońca, czyli światła i opozycyjnej ciemności). Z źródeł tych - rytuału i epifanii według archetypowych teorii sztuki - wywodzą się formy proste literatury, a potem zróżni cowane rodzaje literackie. Dziecięce zabawy grupowe lub tematyczne są więc zacząt kiem, rozrusznikiem radości słuchania bajek i wierszyków oraz samodzielnej lektury. Nauka lektury zaczyna się zatem od zabawy (czyli od emocjonalnych i w dużej mierze spontanicznych reakcji dzieci, powtarzających zachowania ludzi pierwotnych), z czasem nabiera cech świadomej refleksji, polegającej na wymianie opinii na temat przeczytanej książki. Taka płaszczyzna porozumienia poprzez sztukę zakłada równoprawny dialog, dlatego przywołane tu zostało pojęcie starożytnej agory - placu, rynku miejskiego, na którym młodzi adepci sztuki i wiedzy o niej mogli spotykać się i rozmawiać z Mistrzem. Wiedza o literaturze dla najmłodszych i starszych dzieci oraz młodzieży wymaga od pośredników lektury i doradców (czyli mi strzów) znajomości podstaw literaturoznawczych (w dziedzinie po etyki i teorii literatury, mitologii, a także antropologii literatury), psy chologii rozwojowej, pedagogiki i socjologii. Przedstawione w tej książce etapy wychowania dla literatury obejmują zagadnienia: kontekstów literackich i kierunków lektury, problemów odbioru i dzie cięcego odbiorcy, także anagnorisis, czyli właściwego rozpoznania zjawisk i faktów literackich, dotyczących m.in. ilustracji w książkach dla dzieci, kategorii humoru i wartości ludycznych, związanych np. z grami RPG, jak również specyfiki gatunków literackich, charaktery stycznych dla literatury osobnej i literatury, w której temacie mieści się dziecko. Świadomy, wsparty odpowiednią wiedzą kontakt dzieci i ludzi młodych z książką wzmaga emocje czytelnicze, będące nieodzow nym składnikiem procesu lektury prowadzącego do właściwego przeżycia i zrozumienia tekstu literackiego, a całość tego estetycz nego doświadczenia - kontaktu ze sztuką słowa - wyzwala pro cesy integracyjne, kształcące otwartą osobowość najpierw małego, a potem młodego człowieka.
Description:The list of books you might like
