TOMASZ PEŁECH ■ OBRAZ„OBCEGO” tsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA W ALEKSJADZIE ANNY KOMNENY. PRZYPADEK NORMANÓW TOMASZ PEŁECH OBRAZ„OBCEGO” tsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA W ALEKSJADZIE ANNY KOMNENY. PRZYPADEK NORMANÓW cFrpomcon WYDAWNICTWO Wrocław 2016 Wydawnictwo CHRONICON • StsermqHpUonMmAlNkIjTihAgSf HedIScTbOaRZIYCXAW, 1VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Redakcja serii Stanisław Rosik, Marcin Stabrowski © by Tomasz Pelech and Wydawnictwo CHRONICON 2016 Recenzent Jarosław Dudek Redakcja Joanna Rosik Korekta Zespół Wydawnictwa CHRONICON Indeks osób Olga Węglarz i Tomasz Pelech Opracowanie typograficzne Adam Kolenda Na okładce Rys. Radosław Pelech na podstawie fragmentu Opony z Bayeux ISBN 978-83-946166-0-1 ■T cłrromcon WYDAWNICTWO www.chronicon.pl tel.+48 606 412330 Druk Sowa-Druk na życzenie www.sowadruk.pl tel.+4822 431-81-40 Spis treści Wstęp........................................................................................................... 9 ROZDZIAŁ I. WPROWADZENIE DO BADAŃ NAD PROBLEMATYKĄ „OBCOŚCI”, PODSTAWA ŹRÓDŁOWA, ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE I TERMINOLOGIA STUDIUM.............................................. 15 1.1. Problematyka „obcości” w perspektywie społeczno- kulturowej. Proponowane ujęcie tematu na tle współczesnej historiografii i bizantynistyki............ 15 1.2. Anna Komnena i jej tAsrlqepkosnjmaldkjaih.g..f.e..d..c..b..a..Z..Y..X...W...V..U...T..S..R...Q..P. ON2M9LKJIHGFEDCBA 1.3. Założenia metodologiczne i terminologia studium.. 43 ROZDZIAŁ II. BIZANCJUM I NORMANOWIE W XI I XII WIEKU.................................................................................. 55 2.1. Bizancjum i Normanowie do 1081 roku................... 55 2.2. Bizancjum i Normanowie w latach 1081-1112....... 62 2.3. Bizancjum i Normanowie od 1112 r. do śmierci Anny Komneny................................................................... 74 ROZDZIAŁ III. OBRAZ NORMAŃSKICH WROGÓW ALEKSEGO I W ALEKS].ADZIE. CHARAKTERYSTYKA POSTACI......................................... 83 3.1. Roussel de Bailleul............................................................... 83 3.2. Robert Guiscard................................................................. 95 3.3. Boemund „Młodszy”....................................................... 119 6 OBRAZ „OBCEGO” W ALEKSJADZIE ANNY KOMNENYzyxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA 3.4. Tankred............................................................................ 163 3.5. Normańskie kobiety z rodu Guiscarda przedstawione wtsr Aqlpeoknsmjalkdjziiheg.f..e..d..c..b..a..Z...Y..X...W...V...U...T...S..R..Q...P O17N6MLKJIHGFEDCBA 3.6. Obraz Normanów. Próba uogólnienia w kontekście przedstawienia Łacinników.......................................... 182 Podsumowanie................................................................................... 195 Ilustracje............................................................................................. 203 Indeks osób......................................................................................... 209 Bibliografia......................................................................................... 221 Summary........................................................................................... 245 W prologu dzieła nazwanego Aleksjada Anna Komnena nad swym wdowieństwem biada. Jej dusza pogrążona jest w zamęcie. „Strumienie tez - mówi nam - zalewają jej oczy... Jak straszne są burze” (chodzi o burze jej życia)... „Jak straszne są przewroty”. Smutek spala ją „aż do kości i do szpiku kości, i do rozdarcia duszy”. Ale prawda jest chyba taka, że tylko jeden śmiertelny smutek znała w sercu ta ambitna kobieta: jedną głęboką ranę miała w sercu (choć nie przyznaje się do niej) ta pyszna Greczynka: że nie zdołała, przy całej swej zręczności, uchwycić władzy nad cesarstwem. Wydarł tę władzę, niemal z samych jej rąk, zuchwalec Jan. ~ Konstandinos Kawafis, Wtsireqrpszoe nzme blrkajinhe,gfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA tłum. Z. Kubiak, Warszawa 1995, s. 106.