O edukacji. Rozmowy z Riccardo Mazzeo PDF
Preview O edukacji. Rozmowy z Riccardo Mazzeo
O edukacji BIBLIOTEKA WSPÓŁCZESNEJ MYŚLI SPOŁECZNEJ Pod redakcją Lotara Rasińskiego W serii ukazały się: Ted Benton, lan Craib Filozofia nauk społecznych Ernesto Laclau Emancypacje Sławomir Krzychała (red.) Społeczne przestrzenie doświadczenia Gilles Deleuze Foucault Stephen Toulmin kosmopolis Chantal Mouffe Paradoks demokracji Nancy Fraser, Axel Honneth Redystrybucja czy uznanie? Ira Katznelson Krzywe koło liberalizmu Simon Critchley Nieustające żądanie Gianni Vattimo Społeczeństwo przejrzyste Gilles Deleuze Negocjacje Ernesto Laclau, Chantal Mouffe Hegemonia I socjalistyczna strategia Martha C. Nussbaum IN trosce o człowieczeństwo Peter Sloterdijk Krytyka cynicznego rozumu Elżbieta Matynia Demokracja performatywna Ernesto Laclau Rozum populistyczny Leszek Koczanowicz Polityka czasu Jean-Luc Nancy Rozdzielona wspólnota Hana Červinková, Bogusława D. Gołębniak (red.) Badania w działaniu Pierre Rosanvallon Kontrdemokracja Jeffrey C. Goldfarb Polityka rzeczy małych Mark Murphy, Ted Fleming (red.) Habermas, teoria krytyczna i edukacja Zygmunt Bauman O edukacji W przygotowaniu: Ulrich Beck, Elisabeth Beck-Gernsheim Chaos miłości Cornélius Castoriadis „Socjalizm albo barbarzyństwo" i inne eseje Richard Bernstein Odbudowa teorii społecznej i politycznej Zygmunt Bauman O edukacji Rozmowy z Riccardo Mazzeo Przełożyła Patrycja Poniatowska WYDAWNICTWO NAUKOWE Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Wydanie oryginalne: Zygmunt Bauman, On Education. Conversations with Riccardo Mazzfo Copyright © Zygmunt Bauman, Riccardo Mazzeo 2012 First published in 2012 by Polity Press This edition is published by arrangement with Polity Press Ltd., Cambridge Kolegium wydawnicze: Piotr Dehnel, Bogusława Dorota Gołębniak, Wanda Krzemińska, Zbigniew Kwieciński, Mieczysław Malewski (przewodniczący), Piotr Mickiewicz, Mirosława Nowak-Dziemianowicz, Małgorzata Sekułowicz Redakcja Marcin Starnawski Korekta Zofia Smyk Projekt okładki Adam Fyda Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2012 ISBN 978-83-62302-53-6 Dolnośląska Szkoła Wyższa ul. Wagonowa 9, 53-609 Wrocław www.dsw.edu.pl e-mail: [email protected] Spis treści Zamiast przedstawia (Zbigniew Kwieciński) 7 1 Między miksofilią a miksofobią 9 2 José Saramago: „Niektóre sposoby na bycie szczęśliwym są po prostu obrzydliwe” 15 3 Gregory Bateson i jego trzeci poziom edukacji 18 4 Od umysłu zamkniętego do „rewolucji permanentnej” 22 5 Stuletnie dęby i śmiesznie małe żołędzie 32 6 W poszukiwaniu prawdziwej „rewolucji kulturalnej” 35 7 Deprawacja jest najsprytniejszą strategią deprywacji 39 8 Tworzone przez lata, zniweczone w kilka chwil 48 9 Młodzi jako wysypisko dla przemysłu konsumenckiego 62 10 Wysiłek na rzecz poprawy wzajemnego zrozumienia jest zasobnym źródłem ludzkiej kreatywności 68 11 Bezrobotni mogą przecież zagrać w totka, czyż nie? 73 12 Niepełnosprawność, odchylenie od normy, mniejszość jako problem polityczny 82 13 Oburzenie i zgrupowania polityczne w formie rojowisk 89 14 Wybrakowani konsumenci i pola minowe po horyzont 95 15 Richard Sennett na temat różnicy 109 16 Od „kapitalisty” u Lacana do „konsumpcjonizmu” u Baumana 121 17 Zižek i Morin o monoteizmie 130 18 Magdalenka Prousta a konsumpcjonizm 135 19 O paliwach, iskrach i pożarach 139 20 O glokalizacji wchodzącej w dorosłość 145 Zamiast przedsłowia „Nieczęsto zdarza się, że los wyrzutka przypada całe mu pokoleniu” — powiada profesor Zygmunt Bauman w rozmowach z Riccardo Mazzeo, a przecież „jakości społeczeństwa i spójności wspólnoty nie da się oszaco wać za pomocą statystyki, a jedynie oceniając kondycję najsłabszych grup populacji”. Młode pokolenie zna dziś tylko jeden świat: nieograniczonego konsumpcjonizmu, a zarazem ogromnych i narastających różnic, niemoż ności ziszczenia oczekiwań, braku jakiegokolwiek zako rzenienia i stałych uniwersalnych wzorów. Jest to pokolenie oszukane, porzucone na śmietniku historii przez tych nielicznych, którzy pławią się w owym świecie nieograniczonej konsumpcji jako jego wygrani, zdobywcy, władcy, posiadacze, strażnicy i kaznodzie je wyzbyci z sumienia i odpowiedzialności. Co można zrobić dla tego pokolenia i z nim, by je upełnomocnić, włączyć w twórcze czynienie historii, pomóc mu prze ciwstawić się losowi zbiorowego wyrzutka, zgotowanemu mu przez tych zombie. Zygmunt Bauman - genialny mędrzec, sam kilkakrot nie i wielorako tragicznie wyrzucony - w tych przepięk nie prowadzonych i zapisanych rozmowach z Riccardo Mazzeo znajduje na to odpowiedź, wskazując na szko łę i edukację, która może być solidarnym wspieraniem dzieci i młodzieży w nie tylko dogłębnym i krytycznym zrozumieniu współczesnego świata, ale w pozyskiwaniu zdolności do przekraczania narzucanych schematów i zachęcania do odważnego ich przekraczania. 8 Zamiast przedstawia Jest to lektura niebywale głębokich, trudnych, za trważających i smutnych refleksji nad kryzysem współ czesnego rozumu zbiorowego i utraty sumienia przez sterników państw narodowych i wspólnot ponadnaro dowych, refleksji NASZEGO - miejmy na to wciąż na dzieję - Zygmunta Baumana. Zarazem jest to lektura otwierająca szeroko oczy, rodząca bunt, wzywająca do wspólnych działań, do szybkich i głębokich solidarnych zmian skoncentrowanych na odzyskaniu przez wszyst kich myślących dorosłych ich rozumu wychowawczego, któryjakoś w tej konsumpcyjnej krzątaninie nam zmar niał. Dla osamotnionych pedagogów, wychowawców na turalnych i zawodowych, dla wszystkich troskających się o los naszego młodego pokolenia odartego z szans i obietnic, te rozmowy Zygmunta Baumana są wielkim darem przenikliwego do bólu i łez oświetlania stanu na szej współczesności, ale zarazem prześwietlania dróg wydobycia się z owego‘wysypiska dziejów poprzez od mienioną edukację. Dziękujemy, Panie Profesorze! Zbigniew Kwieciński 1 Między miksofilią a miksofobią Riccardo Mazzeo Chciaibym rozpocząć rozmowę od przypomnienia ci pewnego dnia sprzed dwóch lat, kiedy to po raz pierwszy zgodziłeś się porozmawiać ze mną o edukacji. Był to poniekąd prezent od ciebie dla czte rech tysięcy ludzi, którzy w listopadzie 2009 roku przy byli do Rimini na nasz kongres zatytułowany „Jakość inkluzji szkolnej”. Sam nie mogłeś uczestniczyć w kon gresie, bo nie chciałeś choćby na chwilę zostawićjaniny, twojej żony, która była wtedy ciężko chora. Mimo to zgo dziłeś się, abym odwiedził cię z kamerzystą i nakręcił cenny film z twoim dwudziestodwuminutowym wykła dem. Mówiłeś o kryzysie we współczesnej edukacji, kryzy sie bardzo szczególnym jako że prawdopodobnie po raz pierwszy w nowoczesnej historii zdajemy sobie sprawę, że zarówno różnice między istotami ludzkimi, jak i brak uniwersalnych wzorców, są zjawiskami trwałymi. Współ życie z cudzoziemcami czy natykanie się na obcych to oczywiście nic nowego, jednak w przeszłości wierzono, że „obcy” wcześniej czy później zatracą swoją „inność”, że zasymilują się i zaakceptują wartości, które uważaliśmy za uniwersalne, a które faktycznie były po prostu naszy mi wartościami. Obecnie jednak wszystko się zmieniło: ludzie, którzy przenoszą się do innego kraju, nie pragną już upodobnić się do jego mieszkańców, ci zaś nie myślą już o asymilowaniu przybyszów. Cóż zatem dzieje się w miastach takich jak Londyn, gdzie żyje prawie sto osiemdziesiąt diaspor, a każda 10 O edukacji z nich mówi innym językiem oraz kultywuje inne trady cje i kultury? Tolerancja to już niestosowne hasło, gdyż stała się ona po prostu innym obliczem dyskryminacji. Teraz stoimy przed większym wyzwaniem: zamiast wzy wać do tolerancji musimy stworzyć poczucie solidarno ści. Zjawisko to wywołuje we współczesnych miastach dwie przeciwstawne reakcje: miksofobię, czyli typowy strach przed kontaktami z cudzoziemcami, oraz mikso- filię - upodobanie do życia w zróżnicowanym i stymulu jącym środowisku. Obie te ścierające się tendencje mają mniej więcej taką samą siłę: czasem przeważa pierw sza, a czasem druga. Nie jesteśmy w stanie orzec, która z nich ostatecznie zatriumfuje, ale w naszym zglobali- zowanym świecie, oplecionym siecią wzajemnych powią zań i zależności, to wszystko, co dzieje się na ulicach, w szkołach podstawowych i średnich, w przestrzeniach publicznych, gdzie spotykamy innych ludzi, jest niezwy kle ważne nie tylko dla przyszłości miejsc, w których ży- jemy, ale także dla przyszłości całego świata. Jak wiesz, już od ponad dwudziestu pięciu lat pracu jemy nad upowszechnieniem inkluzji szkolnej w przeko naniu, że kształcenie wszystkich dzieci razem, włączając w to dzieci o specjalnych potrzebach, jest najlepszym sposobem na wdrożenie ich w miksofilię. Byliśmy w sta nie podjąć to wyzwanie między innymi dlatego, że Wło chy, jako jedyne państwo na świecie, od prawie trzy dziestu lat prowadzą politykę pełnej inkluzji. Jednakże z jednej strony inkluzja nigdy nie była praktykowana w pełni, z drugiej zaś niektórzy włoscy politycy stara ją się zdyskredytować szkolnictwo publiczne, w którym „komunistyczni nauczyciele przekazują naszym dzie ciom idee przeciwne wartościom wpojonym nam przez naszych rodziców”, jak to ujął Berlusconi.
The list of books you might like
