nisan 2014 dönemi 4. deneme sınavı cevap anahtarı

21 Pages·2014·21.04 MB·Turkish

NİSAN 2014 DÖNEMİ 4. DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI
CEVAP ANAHTARI
1. E 21. B 41. C 61. D 81. A 101. D
2. B 22. D 42. A 62. C 82. E 102. E
3. C 23. C 43. C 63. A 83. D 103. B
4. A 24. A 44. B 64. B 84. E 104. E
5. D 25. A 45. B 65. E 85. A 105. A
6. B 26. B 46. A 66. E 86. B 106. E
7. A 27. D 47. C 67. D 87. D 107. C
8. E 28. E 48. E 68. D 88. E 108. D
9. B 29. A 49. B 69. B 89. E 109. E
10. D 30. D 50. A 70. D 90. C 110. D
11. A 31. D 51. B 71. C 91. A 111. B
12. E 32. C 52. D 72. C 92. E 112. A
13. D 33. C 53. C 73. E 93. E 113. C
14. A 34. B 54. A 74. D 94. A 114. D
15. C 35. E 55. E 75. C 95. C 115. E
16. B 36. A 56. B 76. E 96. A 116. E
17. C 37. E 57. E 77. B 97. E 117. D
18. A 38. D 58. E 78. E 98. E 118. A
19. E 39. B 59. A 79. D 99. D 119. A
20. D 40. B 60. C 80. C 100. C 120. E
Bu cevap anahtarı ile ilgili tartışma ve değişiklikleri www.dusdata.com/deneme-sinavi adresinden takip edebilirsiniz.
2 3
NİSAN 2014 DÖNEMİ 4. DENEME SINAVI
TEMEL BİLİMLER SORU ve AÇIKLAMALARI
Bu metinde sırasıyla Anatomi, Histoloji - Embriyoloji - Fizyoloji, Tıbbi Biyokimya, Tıbbi Mikrobiyoloji, Tıbbi Patoloji, Tıbbi Farmakoloji,
Tıbbi Biyoloji ve Genetik soruları ve açıklamaları bulunmaktadır.
1. Aşağıdaki kafa çiftlerinden hangisi foramen ve bu nedenle sadece fleksiyon-ekstensiyon hareketi
magnum’dan geçer? yapılır. Eklem kapsülü zayıftır, ancak güçlü kollateral
ligamentlere sahiptir.
A) Nervus glossopharyngeus
B) Nervus vagus • Art. humeroulnaris
C) Nervus hypoglossus • Art. talocruralis
D) Nervus facialis • Artt. interphalangeae manus
E) Nervus accessorius
• Artt. interphalangeae pedis
Doğru cevap: (E) Nervus accessorius II- Articulatio bicondylaris; konveks eklem yüzü iki
kondülden oluşur. Sadece transvers ekseni vardır ve
fleksiyon-ekstensiyon hareketi yapılır. Ancak çok az
Cranial sinirlerin hangi açıklıktan geçerek cranium’u
rotasyona da izin verir.
terk ettikleri ayrıntısı, DUS’ta önemli konu başlıkları
arasındadır. Her sınavda sorulabilecek olması • Art. genus
nedeniyle bu konu, bütün adaylar tarafından çok iyi
• Art. temporomandibularis
değerlendirilmelidir.
III- Articulatio trochoidea; konveks eklem yüzü silindir
N. accessorius’un (X), pars cranialis ve pars spinalis şeklindedir. Vertikal ekseni vardır (uniaksiyel) ve sadece
denilen iki kısmı vardır. Kranyal parçasının çekirdeği medulla rotasyon hareketi yapılır.
oblongata (bulbus)’da bulunan nucleus ambiguus’tur. Spinal • Art. atlantoaxialis mediana
parçasının çekirdekleri ise, üst 5 servikal spinal segmentte
• Art. radioulnaris proximalis
cornu anterius’dadır. Bu çekirdeklerdeki nöronların uzantıları
spinal parça olarak yukarı doğru yükselir ve foramen • Art. radioulnaris distalis
magnum’dan kafa içine girip, kranyal parça ile birleşerek n.
IV- Articulatio sellaris; eklem yüzleri eyere benzer.
accessorius’u oluşturur.
Sagittal ve transvers olarak iki ekseni vardır.
Fleksiyon-ekstensiyon ve abdüksiyon-addüksiyon
N.glossopharyngeus (IX), N.vagus (X) ve N.hypoglossus
hareketleri yapılır. Bu hareketlerin kombinasyonu ile
(XII) for.jugulare’den geçerek cranium’u terk ederler.
sirkumdüksiyon (dairesel hareket; sırasıyla yapılan
N.facialis (VII) ise for.stylomastoideum’dan geçerek fleksiyon, abdüksiyon, ekstensiyon ve addüksiyondur.)
cranium’u terk eder. da yapılabilir. Eklem yüzlerinin şekli çok az rotasyona
da izin verir.
• Art. carpometacarpalis pollicis
• Art. sternoclavicularis
2. Articulatio atlantoaxialis mediana, ne tip bir
eklemdir? • Art. incudomallearis
V- Articulatio ellipsoidea (art. condylaris); konveks
A) Articulatio trochlearis
eklem yüzü uzunlamasına kesilmiş yarım yumurta
B) Articulatio trochoidea
şeklindedir. Sagittal ve transvers olarak iki ekseni vardır.
C) Articulatio sellaris Fleksiyon-ekstensiyon ve abdüksiyon-addüksiyon
D) Articulatio ellipsoidea hareketleri yapılır. Bu hareketlerin kombinasyonu ile
E) Articulatio spheroidea sirkumdüksiyon da (dairesel hareket) yapılabilir. Ancak
rotasyon olanaksızdır.
Doğru cevap: (B) Articulatio trochoidea • Art. radiocarpalis
• Art. atlantooccipitalis
Başın rotasyon hareketi en çok art.atlantoaxialis
ismini verdiğimiz eklem üzerinde gerçekleştirilir. • Artt. metacarpophalangeae
Art.atlantoaxialis ikisi yan tarafta, biri ortada olmak
• Artt. metatarsophalangeae
üzere üç eklemden oluşur. Yan taraftaki eklemlerin
VI- Articulatio spheroidea (art. cotylica); konveks eklem
her biri art.atlantoaxialis lateralis, ortadaki tek eklem
yüzü küre şeklindedir. Sagittal, transvers ve vertikal
art.atlantoaxialis mediana adını alır.
eksenlere ek olarak bir çok ikincil eksene sahiptir. Bu
Art.atlantoaxialis lateralis plana tipi eklemdir. Soruda da tip eklemlerde tüm hareketler (fleksiyon-ekstensiyon,
art.atlantoaxialis mediana’nın ne tip bir eklem olduğu abdüksiyon-addüksiyon, rotasyon ve sirkumdüksiyon)
sorulmaktadır. yapılabilir.
• Art. humeri
Sinovyal eklemler, eklem yüzlerinin şekline göre • Art. coxae
yedi tipe ayrılır;
• Art. humeroradialis
I - Ginglymus (art. trochlearis); menteşeye benzeyen bu
• Art. incudostapedialis
eklem tipinin sadece transvers ekseni vardır (uniaksiyel)
2 3
VII - Articulatio plana; eklem yüzleri hemen hemen düzdür. Bilindiği gibi, hyoid kaslar konumları esas alındığında
Belli bir ekseni yoktur. Bu tip eklemlerde sadece kayma hyoid altı ve üstü kaslar olmak üzere iki gruba ayrılır.
hareketleri yapılır. Vücuttaki sinovyal eklemlerin çoğu
bu tiptir. Bu kaslar ayrıca fonksiyonları yönünden de dikkat çekici
özelliklere sahiptir. Bu soruda, ağız boşluğunun (cavitas
oris’in) döşemesini oluşturan hyoid üstü kasın hangisi
olduğu sorulmaktadır.
M. genioglossus; mandibula’daki spina mentalis
superior’lardan başlar. Hiyoid kemiğe ve dilin mukozasına
tutunur. İki tarafl ı çalıştığında dil sırtının orta bölümünü
çukurlaştırır. Dili ağızdan dışarı çıkartır (protraksiyon). Tek
tarafl ı çalıştığında dili karşı tarafa iter. Dilin arkaya gitmesini
önleyen kastır.
M.geniohyoideus; m.mylohyoideus’un üzerindedir. Spina
mentalis’ten başlar. Üzerinde
m. genioglossus vardır. C1. spinal sinir tarafından uyarılır.
Hiyoid kemiği kaldırır, mandibula’yı aşağıya çeker (ağzı
açar).
M.mylohyoideus; mandibula’daki linea mylohyoidea’dan
başlar.
Şekil (Soru 2): Articulatio atlantoaxialis Ağız boşluğunun tabanını yapan kastır. Kasın alt yüzü;
glandula sublingualis, ve glandula submandibularis’in
derin parçası ile komşudur.
Hiyoid kemiğikaldırır. Hiyoid kemik sabitken mandibula’yı
3. Ağız boşluğunun tabanını yapan kas aşağıdakilerden
aşağıya çeker (ağzı açar).
hangisidir?
N. mandibularis (V)’in, n. alveolaris inferior’undan gelen n.
A) Musculus genioglossus 3
mylohyoideus tarafından uyarılır.
B) Musculus geniohyoideus
C) Musculus mylohyoideus M.digastricus; iki karınlıdır. Venter anterior’u mandibula’daki
D) Musculus digastricus fossa digastrica’ya, venter posterior’u ise temporal
E) Musculus hyoglossus kemikteki incisura mastoidea’ya tutunur. İki karnı birleştiren
ara tendon, hiyoid kemiğe tutunur. Hiyoid kemiği yukarıya,
Doğru cevap: (C) Musculus mylohyoideus mandibula’yı aşağıya çeker (ağzı açar).
Şekil (Soru 3): M. mylohyoideus
4 5
Venter anterior, n. mandibularis (n. trigeminus’un dalı),
venter posterior ise n. facialis tarafından uyarılır.
M. hyoglossus; dilin ekstrensek kaslarından biridir. Hiyoid
kemikten başlar, dilin yan tarafi na insersiyo yapar. Dili
bastırır (deprese eder). Özellikle dilin yan kenarlarını aşağıya
çeker. Kasın dış yüzü; ganglion submandibulare, glandula
sublingualis, glandula submandibularis, n. hypoglossus,
n. lingualis ve ductus submandibularis ile, iç yüzü ise; a.
lingualis ve n. glossopharyngeus ile komşudur.
4. Sulcus coronarius’ta arteria coronaria dextra ile birlikte
seyreden kalp veni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vena cardiaca parva
B) Vena cardiaca media
C) Vena cardiaca magna
D) Vena obliqua atrii sinistri
Şekil (Soru 4):
E) Vena marginalis dextra
Doğru cevap: (A) Vena cardiaca parva
Sulcus coronarius, atriumlar ile ventriküller arasında
5. Aşağıda verilen sinirlerden hangileri orbita içinde
bulunan sulcus’a verilen isimdir. Bu sulcusun içinde bazı
bulunmaz?
önemli arterler ve venler bulunur.
I. Nervus olfactorius
Sinus coronarius, sol atrium ve sol ventrikül’ün arka
II. Nervus abducens
yüzlerinin arasında bulunan sulcustaki soldan sağa
III. Nervus facialis
doğru uzanan kalbin en büyük venine verilen isimdir.
IV. Nervus trochlearis
Kalbin venöz kanının büyük bölümü, sinüs coronarius
aracılığı ile sağ atriuma açılır. A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve III
Sinus coronarius’a açılan venler E) II ve IV
• v. cardiaca magna (v. cordis magna, v. interventricularis
Doğru cevap: (D) I ve III
anterior); en büyük kalp venidir. Apex cordis’te başlar.
Sol koroner arterin dalı olan r. interventricularis
anterior’la birlikte, sulcus interventricularis anterior’da M.obliquus superior’u innerve eden, n.trochlearis;
yukarıya doğru seyreder. Sulcus coronarius’ta ramus
M.rectus lateralis’i innerve eden, n. abducens;
circumflexus’a eşlik eder. Sinus coronarius’a sol
ucundan açılır. Sinus coronarius’a açılan en büyük
Diğer göz kaslarını innerve eden n.oculomotorius orbita
vendir.
içinde bulunan kaslardır.
• v. cardiaca parva (v. cordis parva); sağ atriyum ile
sağ ventrikül arasında, sulcus coronarius’un arka Ayrıca fi ssura orbitalis inferior’dan geçen N.maxillaris ve onun
bölümünde, a. coronaria dextra ile birlikte seyreder. dalları olan n.infraorbitalis (orbita’nın tabanında bulunur) ve
Sinus coronarius’a sağ ucundan açılır. n.zygomaticus’da orbita’da bulunmaktadır.
• v. cardiaca media (v. cordis media, v. interventricularis
N.ophtalmicus, fi ssura orbitalis superior’un hizasında
posterior); apex cordis’te başlar. Sağ koroner arterin
sona erer ve dallarına ayrılır (n.nasociliaris, n.frontalis ve
dalı olan ramus interventricularis posterior’la birlikte,
n.lacrimalis). Bu dallar fi ssura orbitalis superior’dan geçerek
sulcus interventricularis posterior’da yukarıya doğru
orbitaya girer. Yani n.ophtalmicus orbita’da bulunmaz.
seyreder. Sinus coronarius’a sağ ucundan açılır.
• v (v). ventriculi sinistri posterior(es); sol ventrikül’ün
diyafragmatik yüzünün venöz kanını taşır.
• v. obliqua atrii sinistri (Marshall veni); sol atriyum’un 6. Sempatik sisteme ait preganglionik nöronlar, medulla
arka yüzünde aşağıya doğru seyreder. Venin yukarıya spinalis’te hangi segmentlerde lokalizedir?
doğru devamı olan fibröz yapıdaki ligament, v.
A) Tüm segmentlerde
cardinalis communis sinistra’nın kalıntısıdır.
B) Tüm torakal ve üst lumbal segmentlerde
C) Lumbal ve sakral segmentlerde
D) Sadece sakral segmentlerde
E) Sadece lumbal segmentlerde
4 5
Doğru cevap: (B) Tüm torakal ve üst lumbal
Tablo (Soru 7): Hücre tiplerine özgül ara
segmentlerde
fi lamanlar
Sempatik sistem, ter bezleri, m. arrector pili, m. dilatator Ara fi laman Hücre veya tümör özgüllüğü
pupillae, tarsal kaslar ve kan damarlarının musküler duvarı Sitokeratin Epitel hücreler (Kanser)
ile organların düz kaslarını uyarır. Bağırsakların ve pelvik
Vimentin Mezenşimal kaynaklı hücreler (Sarkom)
organların sempatik innervasyonu bilateraldir.Sempatik
sistem, avasküler dokulara (kıkırdak ve tırnak gibi) Desmin Kas hücresi
gitmez.
Nörofi lament Nöronlar
Preganglionik sempatik nöronlar, T1-L2 arası segmentlerde Astrosit, oligodendroglia, mikroglia,
Glial fi briler
(toplam 14 segment) dizili nucleus intermediolateralis’ler schwann hücresi, ependimal hücre
içindedir. Bu segmentlerden geçen transvers kesitlerde, asidik protein
ve pitüisit hücresi (Glia kökenli Tm-
medulla spinalis’in gri cevherinde cornu laterale denilen yan (GFAP)
Astrositoma,GBM)
boynuzlar görülür. Nucleus inter mediolateralis’lerin cornu
laterale’de oluş turduğu sütüna columna intermediolateralis
denir.
Aktin bir mikrofi lamandır.
Preganglionik nöronların aksonları, cornu anterius’ta
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 14’de
lo kalize α - motor nöronların uzantıları ile beraber, medulla
konu anlatılmıştır.
spinalis’i radix anterior’dan terk eder. Spinal sinirden ramus
communicans albus’a geçer ve columna vertebralis’in her
iki yanında uzanan sempatik zincir deki ganglion trunci
sympathici (paravertebral ganglion) denilen ganglionlara
8. Seröz salgı yapan bez aşağıdakilerden hangisidir?
gelir. Bu nedenle ramus communicans albus, sadece
preganglionik sempatik nöronların yer aldığı medulla spinalis A) Brunner bezi
segmentlerinde görülür ve 14 çifttir. B) Özefagus bezleri
C) Goblet hücresi
D) Pilor bezleri
E) Pankreas
7. Aşağıdakilerden hangisi bir ara fi laman değildir?
Doğru cevap: (E) Pankreas
A) Aktin
B) Keratin
Her sınavda neredeyse hep sorulan bez tipleri ve salgı
C) Vimentin
tipleri, artık kaçırılmaması gereken sorulardan.
D) Desmin
E) Nörofi lament Seröz bezler: Zimojen granülleri vardır. Protein sentezi iyi
gelişmiştir. Seröz salgı berrak, sulu ve akıcıdır. Bol mitokondri
içerirler. (Parotis, pankreas, lakrimal bez)
Doğru cevap: (A) Aktin
Muköz bezler: Musin salgılarlar. Bunlar glikoprotein
Ara fi laman bilgimizi ölçen klasik bir soru. yapısındadırlar. Muköz salgı yapışkandır ve akıcılığı
azdır. PAS (+) boyanırlar. (Duodenumdaki Brunner bezi,
özefagus bezleri, goblet hücresi, midenin kardiya ve pilor
bölgesindeki bezler).
Şekil (Soru 6): Nuc.intermediolateralis ve ve cornu anterius
6 7
Mikst (serömüköz) bezler: Hem müköz hem seröz salgı Timus bezi: 3.faringeal cepten gelişir.
yaparlar. Bu hücrelerde seröz yarımaylar bulunur (Gianuzzi
yarımayı). Submandibuler ve Sublingual bez mikst bezdir. Larinks: 3-4-6.faringeal arkuslardan gelişir.
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 35-36’da Paratiroid bezi: 3. ve 4.faringeal ceplerden gelişir.
konu anlatılmıştır.
1. FARİNGEAL ARKUS
Maksiller ve mandibuler olmak üzere iki çıkıntıdan oluşur.
9. Termogenin proteininin bulunduğu doku Maksiller çıkıntıdan maksilla, zigomatik kemik, temporal
aşağıdakilerden hangisidir? kemiğin bir kısmı oluşurken, Mandibuler çıkıntıdan mandibuler
kemik oluşmaktadır.
A) Sarı yağ dokusu
B) Kahverengi yağ dokusu
Sinir desteği ise trigeminal sinirin mandibuler dalı ile sağlanır.
C) Kıkırdak dokusu Birinci faringeal arkusun kas komponentinden çiğneme kasları
D) Dermis gelişir. Maksiller çıkıntıların iki taraftan füzyonu yetersiz olursa
E) Kemik dokusu yarık damak/dudak anomalisi ortaya çıkar.
Doğru cevap: (B) Kahverengi yağ dokusu 2. FARİNGEAL ARKUS
Yakın dönemde beklediğim bir soru. Termogenin proteini Hyoid kemik ve bu kemiğe yapışan kaslar gelişmektedir.
mutlaka sorulacak !!!
3-4 ve 6. faringeal arkuslardan larinks kıkırdakları ve
Kahverengi yağ dokusunda ve yenidoğanda bulunuyor kasları gelişmektedir.
olması 2 temel özelliği.
FARİNGEAL CEP
Termogenin:
Birinci faringeal cepten timpanik boşluk, mastoid, antrum ve
Kahverengi yağ dokusunda bulunan bir proteindir. faringotimpanik tübül (östaki borusu) oluşur.
H+ iyonlarının oksidatif fosforilasyona girmeksizin ısı açığa İkinci faringeal cep palatin tonsillerin gelişimiyle ilgilidir.
çıkararak vücut ısısını korumalarında rol oynar.
Timus 3. çift faringeal ceplerden ve paratiroid bezleri 3. ve
Yenidoğanda çok miktarda bulunur. 4. çift faringeal ceplerden oluşur.
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 46’da Tiroid bezi, dilin geliştiği bölgede, ilkel farinksin tabanından
konu anlatılmıştır. aşağıya doğru bir büyümeden gelişir. Tiroid bezindeki
parafolliküler hücreler, 4. çift faringeal ceplerden köken alan
ultimobrankial cisimciklerden (5. faringeal cep) gelişir.
10. Aşağıda bazı yapılar verilmiştir. Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 374’de
konu anlatılmıştır.
I. Hyoid kemik
II. Parafolliküler hücre
III. Timus bezi
IV. Larinks 11. Su içme davranışından sorumlu çekirdek
V. Paratiroid bezi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Organum vaskulosum lamina terminalis
Buna göre yukarıdaki oluşumlardan hangisi/hangileri
B) Ventromedial çekirdek
faringeal cep yapısından gelişmez?
C) Lateral çekirdek
A) Sadece I
D) Paravenrtriküler çekirdek
B) I ve II
E) Supraoptik çekirdek
C) I ve III
D) I ve IV Doğru cevap: (A) Organum vaskulosum lamina
E) I ve V terminalis
Doğru cevap: (D) I ve IV Hipotalamusta bulunan çekirdekler ve görevleri her
zaman soru olarak karşımıza çıkabilir.
Faringeal kompeks bilgimizi ölçen ve sınavda
sorulabilecek bir soru tipi.
SU İÇME DAVRANIŞI
Hyoid kemik: 2.faringeal arkustan gelişir.
Su içme davranışı, ADH salgılanmasına çok benzer bir şekilde,
Parafolliküler hücre: Ultimabronkial cisimden (4- plazma ozmolaritesi ve ekstrasellüler sıvı hacmi tarafından
5.faringeal cep) gelişir. düzenlenir. Artan serum osmolaritesi, osmoreseptörler
tarafından algılanıp susama oluşturur.
6 7
Hipovolemi durumunda da renin-anjiotensin sistemi uyarılır. Akciğerdeki ventilasyon ve perfüzyon bilgimizi ölçen bir
soru.
Anjiotensin II, OVLT (organum vaskulozum lamina terminalis)
ve subfornikal organa etki ederek susama oluşturur. VENTİLASYON PERFÜZYON DENGESİ (V/Q)
Hipotalamusta bulunan çekirdekler ve fonksiyonları: • Akciğerlerde havalanmayan bölgeye kan gitmez.
• Dorsomedial çekirdek: Gastrointestinal uyarma • Bunun nedeni, havalanmayan akciğer sahasında O
2
miktarı düşer, hipoksiye cevap olarak pulmoner arter
• Perifornikal çekirdek: Acıkma, kan basıncının artması,
daralır. Böylece ölü boşluğun perfüzyonu önlenmiş olur.
hiddet
Kan da havalanan bölgelere gider.
• Ventromedial çekirdek: Doyma, nöroendokrin kontrol
• Mamiller cisim: Beslenme refleksleri (tiamin eksikliğinde • Akciğerde kompliyansın en yüksek olduğu bölge
dejenerasyona uğrar) bazal kısımlardır.
• Lateral hipotalamik alan: Susama ve acıkma • Bu nedenle soluk alındığında en çok diafragmaya yakın
kısımlar havalanır.
• Paraventriküler alan: Oksitosin salgılanması, su
tutulması • Ventilasyon perfüzyon dengesi nedeniyle, en çok
• Medial preoptik alan: İdrar kesesinin kasılması, kalp havalanan yer alt kısımlar olduğu için, en çok kanlanan
hızının azalması, kan basıncının düşmesi yer de yine bazal kısımlardır.
• Supraoptik çekirdek: Vazopressin salgılanması • Akciğerde V/Q oranının normal değeri 0.8’dir.
• Suprakiazmatik Çekirdek: Diürnal ritim (uyku, sabah
• Akciğerin üst, orta ve alt zonlarında ventilasyon/perfüzyon
kortizonun yükselmesi, tansiyon, vücut sıcaklığı ritmi)
oranı (V/Q) farklıdır.
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 93’de
• Üst zonlarda perfüzyon az iken (0.07 L/dk), alt zonlarda
konu anlatılmıştır.
yer çekiminin etkisiyle fazladır (1.29L/dk).
• Aynı şekilde ventilasyon da alt zonlarda fazla, üst
zonlarda azdır.
12. Ventilasyon ve Perfüzyon (V/Q) dengesi ile ilgili
• Ancak V/Q oranı, üst zonlarda yüksek iken (3.4), alt
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
zonlarda düşüktür (0.6).
A) Akciğerde havalanmayan bölgeye kan gitmez.
• Bu nedenle üst zonlarda kanda çözünmüş oksijen fazla
B) Akciğerde en çok havalanan yer bazal alanlardır.
(130 mmHg), alt zonlarda ise azdır (89 mmHg).
C) Akciğerde en çok kanlanan yer bazal alanlardır.
D) Akciğerde kompliyansın en çok olduğu yer bazal Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 144’de
alanlardır. konu anlatılmıştır.
E) V/Q oranının en yüksek olduğu yer bazal alanlardır.
Doğru cevap: (E) V/Q oranının en yüksek olduğu yer
bazal alanlardır.
Şekil (Soru 12): Ventilasyon perfüzyon dengesi
8 9
13. Desmin proteinin görevi aşağıdakilerden hangisidir? • Bunlar: ADP, tromboksan A2, serotonin, platelet aktive
edici faktör, Ca+2
A) Globuler aktin monomerlerini birbirine bağlar.
• Tromboksan A ve serotonin vazokonstriksiyon da
B) Fibriler aktini Z çizgisine bağlar. 2
yaparak kan kaybını azaltırlar.
C) Kalın fi lamanları (miyozin) her iki taraftan Z diskine
tutturur. • Platelet Aktive edici faktör (PAF), fosfolipitten çıkan bir
mediatördür.
D) Z çizgisini, iskelet kası hücre membranına bağlar.
E) Aktini kas membranına bağlar. • Trombosit agregasyonuna, vasküler geçirgenliğe,
damarlarda vazodilatasyona ve lökosit toplanmasına
neden olur.
Doğru cevap: (D) Z çizgisini, iskelet kası hücre
• Prostoglandinlerin sentezini uyarır.
membranına bağlar.
• Ginkgo bloba PAF antagonistidir.
Desmin proteini bilgimizi ölçen bir soru. Kasta bulunan • Aktive olan trombositler fibrinojen molekülü aracılığıyla
özelleşmiş proteinlerden soru çıkma potansiyeli birbirlerine yapışırlar (Agregasyon).
yüksektir.
• Trombosit fibrinojene glikoprotein IIb/IIIa reseptörüyle
tutunur.
Globuler aktin monomerlerini birbirine bağlayan kas
proteini: Nebulin.
Tablo (Soru 14): Koagülasyon faktörleri
Fibriler aktini Z çizgisine bağlayan kas proteini: Alfa-
Faktörü hedef seçen
aktinin Faktör Eş anlamlısı
ilaçlar
Kalın fi lamanları (miyozin) her iki taraftan Z diskine I Fibrinojen
tutturan kas proteini: Titin
II Protrombin Heparin ve Warfarin
Z çizgisini, iskelet kası hücre membranına bağlayan kas III Doku tromboplastini
proteini: Desmin
IV Kalsiyum
Aktini kas membranına bağlayan kas proteini: Distrofi n V Proakselerin
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 149’da VII Pronkonvertin Heparin ve warfarin
konu anlatılmıştır. VIII Antihemofi lik globulin
IX Christmas faktörü Heparin ve warfarin
X Stuart-Prower farktörü Heparin ve warfarin
14. Agregasyonda, trombositleri birbirine yapışmasını
Plazma tromboplastin
sağlayan pıhtılaşma faktörü aşağıdakilerden XI
antesedanı
hangisidir?
XII Hageman faktörü
A) FI
B) FIII Fibrin stabilize edici
XIII
C) FV faktör
D) FVII
E) FX Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 212’de
konu anlatılmıştır.
Doğru cevap: (A) FI
Koagulasyon bilgimizi ölçen klasik bir soru.
15. Venöz kan sinüslerinin bulunduğu lenfoid organ
aşağıdakilerden hangisidir?
TROMBOSİT FONKSİYONLARI
A) Lenf nodu
• Trombositlerin subendotele yapışmasını takiben
B) Dalak-Beyaz pulpa
trombosit kümeleşmesi başlar.
C) Dalak-Kırmızı pulpa
• Hasarlanmış endotel duvarına trombositin yapışmasına
D) Dalak- Marjinal zon
adezyon denir.
E) Timus
• Adezyon, trombositin Von-Willebran antijeni ile
karşılaşması sonucu oluşur.
Doğru cevap: (C) Dalak-Kırmızı pulpa
• Von-Willebran antijeni endotelde Weibel-Palade
cisimciğinde, Faktör 8 ile beraber depo edilir.
Dalak bilgimizi ölçen bir soru. Dalağa ait özel bir yapı
• Trombosit vonWillebran antijenine glikoprotein Ib soruluyor.
reseptörüyle tutunur.
• İki trombositin birbirine yapışmasına agregasyon LENF NODLARI: Lenf nodları kapsüllü lenfatik organlardır.
denir. Lenf nodunun parankiması, korteks ve medulla olmak üzere
ikiye ayrılır. Kortekste lenf folikülleri bulunur. B lenfositler bu
• Trombositlerin birbirine yaklaşmaları bazı kemoatraktant
foliküllerde bulunur. Parakortekste lenf folliküleri bulunmaz.
moleküllerle meydana gelmektedir.
T lenfositler bu bölgede bulunur. Bu bölgede yüksek endotelli
8 9
venüller bulunur. Embriyoda ve doğumdan sonraki ilk aylarda 16. Cajal hücresinin sindirim sisteminde en sık görüldüğü
lenfatik folliküllerde germinal merkez bulunmaz. Fizyolojik organ aşağıdakilerden hangisidir?
ve patolojik etkenlere karşı ortaya çıkan ve sonra kaybolan
A) Özefagus
bu merkezlere reaksiyon merkezleri denir. Medulla,
B) Mide
lenfatik doku kordonları ve medüller sinüslerle karakterizedir.
Retiküler hücreler, lenfositler, makrofajlar ve plazma hücreleri C) Duodenum
medüller kordonlarda bulunur. Lenf nodu afferent lenfatik D) Jejenum
damarlara sahip tek lenfatik organdır. Afferent ve efferent E) Kalın barsak
damarlardaki kapakçıklar, lenf akımının tek yönlü akışını
sağlarlar. Doğru cevap: (B) Mide
Lenf nodları; yerel mezenşimden gelişir. Stroması kapsül ve
Cajal hücresi popüler bir hücre. Son sınavda yine
bölmelerden (trabekül) oluşur. Lenf, afferent lenfatiklerle
soruldu.
organa ulaşır. Buradan subkapsüler sinüs -trabeküler
(kortikal) sinüs-medüller sinüsler yoluyla efferent • Gastrointestinal sistemde pace-maker aktivitesi gösteren
lenfatiklere aktarılarak genel dolaşıma döner. Organın: hücre Cajal hücresidir.
Korteks- parakorteks- medulla olmak üzere üç ana • Bu hücre BER (bazal elektriksel ritmi) oluşturur.
kompartmanı vardır.
• Yıldız şeklinde mezenkimal kökenli bu hücrelerin multipl
dalı vardır.
DALAK İntraperitoneal bir organdır. Dalak 3 bölümden
oluşur: • Dalları diğer düz kas hücrelerine dağılır.
1. Beyaz pulpa: A. centralis etrafında bulunan iki farklı • Bu hücreden kaynaklanan tümörlere GIST
yapının birleşmesiyle oluşur. (gastrointestinal stromal tümör) denir.
• En sık midede yerleşir.
a. Peri arteryel lenfatik kılıf (PALS)
• C-kit onkogeni taşırlar.
b. Dalak nodülleri (malpighi cismi)
Bu onkogen hücre yüzeyinde CD-117 kodlar.
Trabeküler arterler parankime girdiğinde (a.centralis) etrafl arı
lenfatik dokudan oluşan kılıfl a sarılır. Buna periarteryel
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa 257’de
lenfatik doku (PALS) denir.
konu anlatılmıştır.
Dalak nodülleri diğer lenfatik organ nodüllerinden a.
centralisin bulunmasıyla ayrılır. Beyaz pulpa primer ve
sekonder nodüllerde B hücrelerini, periarteryel lenfatik kılıfta
17. Hangisi hemoglobinin özelliği değildir?
ise T hücrelerini içerir.
2. Kırmızı pulpa: Venöz sinüslerden ve bunların arasında A) CO2 ve proton taşır.
yer alan Billroth kordonlarından oluşmaktadır. Kırmızı B) Hemoglobin allosterik bir moleküldür.
pulpadaki sinüsler, sinüzoid tipte kapillerle döşenmiş C) 2,3-bifosfogliserat hemoglobinin R (gevşek) yapısını
olup dolaşımdaki eritrositlerin kırmızı pulpaya serbestçe kuvvetlendirir.
geçmesine izin verirler. Billroth kordonları ise retikulum D) Allosterik efektörler oksijeni dokuda bırakmasını
lifleri arasında eritrosit, makrofaj, lenfosit, plazma hücresi kolaylaştırır.
ve granülositlerden oluşur. E) Hemoglobin S’te glutamat β-6 yerine valin geçmiştir.
3. Marjinal zon: Marjinal zon beyaz pulpa ile kırmızı pulpa
arasında bulunur ve kan antijenleri ile sık sık temas Doğru cevap: (C) 2,3-bifosfogliserat hemoglobinin R
ettiğinden immünolojik aktivitede oldukça önemlidir. (gevşek) yapısını kuvvetlendirir.
Dalağın arterleri;
2,3-bifosfogliserat (BPG) hemoglobinin T (gergin) yapısını
- lienalis kuvvetlendirir. T formu hemoglobinin O’ye az afi niteli
2
- trabekülaris şeklidir. Dolayısıyla BPG, hemoglobine bağlanarak O’nin
2
salıverilmesini kolaylaştırır. BPG, hemoglobin F’e daha az
- santral arter
afi niteyle bağlanır. HbF’in O’ye daha çok afi nite göstermesinin
- pensiller arteriol sırasını izler 2
nedeni budur.
TİMUS: Lob ve lobuluslardan oluşur. Lobuluslar iki kısma • Hemoglobin molekülü miyoglobin molekülünden farklı
ayrılır: olarak allosterik bir moleküldür. Yani hemoglobinin
oksijene olan ilgisini değiştirebilen çeşitli efektörler
1. Medulla (büyük lenfositler) 2. Korteks (küçük
bulunmaktadır. Bu özellik miyoglobinde karşımıza
lenfositler)
çıkmaz.
Medullada Hassal cisimcikleri denen epitelyal kökenli • Hemoglobinin oksijene ilgisini değiştiren allosterik
yapılar bulunur. Timus maksimum büyüklüğüne pubertede efektörler: CO, H+ ve 2,3-difosfogliserat olmak üzere
ulaşır (30-40 gr), daha sonra küçülerek 60 yaşlarında 15-20 3 allosterik efe2ktör bulunur. Allosterik efektörler asla
gr’a kadar iner (involusyon). hemoglobinin aktif merkezine (hemoglobinin aktif merkezi
oksijenin bağlandığı yerdir) bağlanmaz.
Fizyoloji-Histoloji-Embriyoloji Ders Kitabı Sayfa ’da konu
• CO: Hb molekülü akciğerlerde 4 O bağlar (relaks form-
anlatılmıştır. 2 2
yüksek ilgi) ve dokulara getirir. Dokuda CO hemoglobin
2
molekülüne α-amino gruplarından bağlanır. Hemoglobin
10 11
Taut formuna döner, oksijene ilgisi azalır ve dokuda Bikarbonat/karbonik asit, plazma tampon sisteminin
oksijeni bırakarak karbondioksiti alır akciğerlere geri taşır. en önemlisidir. Daha sonra sırasıyla plazma proteinleri
Hemoglobine α-amino gruplarından CO bağlanmış bu (özellikle albümin) ve fosfat tampon sistemi önem kazanır.
2
formun adı ‘Karbomat’ olarak adlandırılır. Eritrosit içinde ise tamponlama kapasitesinin büyük kısmını
• H+: Dokuda oluşan karbondioksitin %10-15’lik kısmı hemoglobin oluşturur. Kalanından ise 2,3-difosfogliserat
karbomat olarak doğrudan hemoglobine bağlanarak sorumludur. (Referans: Tietz Fundamentals of Clinical
akciğerlere taşınırken %85-90’lık kısmı karbonik anhidraz Chemistry 4. baskı 1996 s. 527)
sistemi ile taşınmaktadır (Şekil 4-6). Bu sistemde dokuda
oluşan CO hemen su ile birleştirilmekte ve karbonik
2
anhidraz enzimi ile karbonik aside dönüşmektedir.
Karbonik asit unstabil bir moleküdür. 2 karbonik asit 19. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi serbest α-amino
hemen H+ ve bikarbonat oluşturmak üzere parçalanır. grubu içermez?
İşte dokuda oluşan H+’lar ikinci allosterik efektörümüzdür. A) Histidin
H+’lar dokuya gelen oksiHgb’ne (Relaks form-yüksek
B) Serin
ilgi) “spesifik histidin yan zincirlerinden” bağlanır ve
C) Sistein
hemoglobin taut formu (düşük ilgi) forma döner. Oksijeni
dokuda bırakır ve H+’ları alıp akciğere taşır. AC’de D) Triptofan
dokuda oluşan reaksiyonun ters yönde çalışmasıyla E) Prolin
gene karbonik anhidraz enzimi ile H+’lar karbondioksite
çevrilir ve solunum havası ile uzaklaştırılır. Doğru cevap: (E) Prolin
• Dokularda pH azalması veya yüksek pCO basıncına
2 • Prolin amino asitinin yan zinciri α-amino grubuyla
maruz kalındığı durumda oksijenin Hb den ayrılması
birleşerek bir halka yapısı oluşturur, bu yüzden prolin
kolaylaşır (Şekil 4-7). Her iki halde de Hb in oksijene ilgisi
diğer aminoasitlerden farklı olarak bir imino grubu
azalır ve eğri sağa kayar. Bu etkiye Bohr etkisi denir. Bohr
taşımaktadır.
etkisi Hgb’in deoksi formunun hidrojen iyonlarına ilgisinin
daha fazla olduğunu açıklar. Sonuç olarak hemoglobinin
iki önemli görevi bulunur; dokuları oksijenlendirmek ve
tamponlama sağlamak. 20. Aşağıdakilerden hangisi proteinlerin sentez sonrası
modifi kasyonlarından biri değildir?
• 2,3-difosfogliserat (2,3-DPG): 2,3-DPG eritrositlerde
glikolitik yolda bir yan ürün olarak üretilmektedir. A) Sinyal dizinin kaybı
Özellikle anemiler, kronik hipoksemiler, yüksek irtifa
B) Serin, treonin, tirozin gibi amino asitlerin hidroksil
gibi oksijen basıncının azaldığı durumlarda eritrositte
gruplarının fosfatlanması
2,3-Bifosfogliserat üretimi artar. 2,3-BPG hemoglobin
C) Karbonhidrat yan zincirlerin eklenmesi
molekülünde 4 alt ünitenin ortasına β globin zincirlerinin
D) İntronların uzaklaştırılması
yüzeyindeki histidin ve lizin (bazik) aminoasitlerinden
bağlanır. Sonuç olarak eritrosit içi 2,3-BPG düzeyinin E) İzoprenil grupların eklenmesi
artması ile birlikte Hb’in taut formu stabilize olur ve Hb’in
oksijene ilgisi azalır, eğri sağa kayar. Doğru cevap: (D) İntronların uzaklaştırılması
• Özet olarak 3 allosterik efektör: 3’üde hemoglobinin
taut formunu stablize eder, oksijen ilgisini azaltır ve İntronların çıkarılması posttranskripsiyonel modifi kasyondur.
dokuda oksijenin serbestleşmesini kolaylaştırır. Sadece
hemoglobina bağlandığı yerler farklıdır. CO2 α-amino POLİPEPTİD ZİNCİRLERİNİN
gruplarından, H+ spesifik histidin yan zincirlerinden, 2,3-
POSTRANSLASYONEL MODİFİKASYONU
DPG hemoglobin molekülünde 4 alt ünitenin ortasına β
globin zincirlerinin yüzeyindeki histidin ve lizin (bazik) Polipeptid zincirlerinin çoğunda kovalan modifi kasyonlar
aminoasitlerinden bağlanır. meydana gelir. Bu değişimler ya polipeptid zinciri ribozom
• Isı artışı metabolizmayı hızlandırdığı için oksijen ihtiyacını üzerindeyken veya sentez tamamlanıp ribozomdan ayrıldıktan
arttırır ve eğri sağa kayar. Yükseğe çıkıldığı zaman sonra olabilir. Değişimler translasyon başladıktan sonra
oksijen basıncı düşer ve hemoglobinin oksijene ilgisi ortaya çıktığı için, bunlara “post-translasyonel (translasyon
azalır, eğri sağa kayar. sonrası) modifi kasyonlar” denmiştir. Post-translasyonel
modifi kasyonlara ait bazı örnekler şunlardır.
Kısaltma; Hücre dışına salgılanmak üzere sentezlenen
18. Plazma tampon sistemlerini önem sırasına göre proteinlerin çoğu önce büyük, öncül moleküller halindedir.
belirleyin. Bu öncül moleküller hücre içinde inaktiftirler. Özelleşmiş bazı
endoproteaz enzimleri ile protein zincirlerinden bazı kısımlar
A) Bikarbonat > protein > fosfat
uzaklaştırılır. Böylece aktif protein molekülü oluşur ve hücre
B) Protein > fosfat > bikarbonat içinde farklı yerlerde gerçekleşebilir. Örneğin; pankreatik bir
C) Fosfat > bikarbonat > protein zimogen olan tripsinojen, ince bağırsaklarda kısaltılarak aktif
D) Bikarbonat > fosfat > protein tripsin haline dönüşür.
E) Fosfat > protein > bikarbonat
Sinyal peptid kaybı: Bazı sentezlenen proteinlerde
amino terminal uçta 15-30 aminoasit’lik bir sinyal peptid
Doğru cevap: (A) Bikarbonat > protein > fosfat
bulunur. Sinyal peptid proteinin hücreden kullanılacağı yere
ulaşmasını sağlar ve spesifi k peptidazlarla uzaklaştırılır.
Örneğin insülin’den sinyal peptitin ayrılması.
10 11