Nietzsche ve Felsefe

245 Pages·4.065 MB·Turkish

by  Gilles Deleuze

GILLES DELEUZE
Nietzsche ve Felsefe
Norgunk

n"
© Norgunk Yayıncılık 2008
Sertifika No: 11140
ISBN 978 975 8686-58-2
Deleuze & Guattari Kitaplığı
Nietzsche et la philosophie
© Presses Universitaires de France, 1962
Birinci Baskı
Aralık 2010
ikinci Baskı
Mayıs 2016
Çeviri
Ferhat Taylan
Redaksiyon
Orçun Türkay
Kapaktaki Eser
Tiraje
Baskı ve Cilt
Mas Matbaacılık A. Ş.
Hamidiye Mahallesi Soğuksu Caddesi No: 3 Kağıthane 34408 İstanbul
T. (212) 294 10 00 / F. (212) 294 90 80
[email protected] / Sertifika No: 12055
Norgunk Yayıncılık
Şehit Erdoğan İban Sokak Akal C/8 Akarlar 34335 İstanbul
T. (212) 351 48 38
[email protected] / www.norgunk.com
GILLES DELEUZE
Nietzsche ve Felsefe
Norgunk
AS: Ahlakın Soykütüğü Üzerine
ÇA: Çağa Aykırı Düşünceler
D: Deccal
DD: Dionysos Dithyrambosları
EH: Ecce Homo
GG: Gezgin ve Gölgesi
GI: Güç istenci
II: insanca Pek insanca
IVK: iyinin ve Kötünün Ötesinde
PA: Putların Alacakaranlığı
ŞB: Şen Bilim
TD: Trajedinin Doğuşu
TK: Tan Kızıllığı
W: Wagner Olayı
YTF: Yunanların Trajik Çağında Febefe
Z: Böyle Söyledi Zerdüşt
İÇİNDEKİLER
1. Soy bilim Kuramı 13
Değer ve değerlendirme. — Eleştiri ve yaratım.
- Soybilim sözcüğünün anlamı.
2. Anlam 15
Anlam ve kuvvet. - Çoğulculuk. - Anlam ve yorum.
- “Yalnızca yüksek dereceler önemlidir.”
3■ istenç Felsefesi 19
Kuvvetin kuvvetle ilişkisi: istenç. - Köken ve hiyerarşi.
4. Diyalektiğe Karşı 21
Fark ve çelişki. - Kölenin diyalektik üzerindeki etkisi.
5. Trajedi Sorunu 24
Diyalektiğin trajik kavranışı ve “Trajedinin Doğuşu”.
- Trajedinin Doğuşunun üç tezi.
6. Nietzsche’nin Evrimi 26
Trajedinin Doğuşu ndaki yeni öğeler. - Olumlama.
- Sokrates. — Hristiyanlık.
7. Dionysos ve Isa 29
Hayattan yana ya da hayata karşı. - Diyalektik düşüncenin Hristiyan
yanı. - Diyalektik düşünce ile Dionysosçu düşüncenin karşıtlığı.
8. Trajik Olanın Özü 31
Trajik olan ve neşe. - Kahramanın dramı. - Varoluşun ve adaletin anlamı.
9. Varoluş Sorunu 34
Suçlu varoluş ve Yunanlar. — Anaksimandros.
- Kabahatli varoluş ve Hristiyanlık. — Sorumsuzluğun değeri.
10. Varoluş ve Masumiyet 38
Masumiyet ve çoğulculuk. - Herakleitos. - Oluş ve oluşun varlığı,
çokluk ve çok’un bir’i. - Ebedi dönüş veya oyun.
11. Zar Atımı 41
İki zaman. - Rastlantı ve zorunluluk: ikili olumlama.
— Zar atımı ile şans hesabı arasındaki karşıtlık.
12. Ebedi Dönüş için Sonuçlar 45
Rastlantının pişirilmesi. - Kaos ve döngüsel hareket.
13. Nietzsche’nin Sembolizmi 47
Yeryüzü, ateş, yıldız. - Aforizma ve şiirin önemi.
14. Nietzsche ve Mallarmé 49
Benzerlikler. — Karşıtlık: Rastlantının iptali mi, olumlanması mı?
15- Trajik Düşünce 52
Nihilizme karşı trajik olan. — Olumlama, neşe ve yaratım.
16. Mihenk Taşı 54
Nietzsche ve diğer trajik filozoflar arasındaki fark.
— Pascal’deki bahis. - Nihilizm ve hınç sorununun önemi.
İKİNCİ BÖLÜM: ETKİN VE TEPKİSEL
1. Beden 57
Bir beden ne yapabilir? - Bedenin bilince üstünlüğü.
- Bedeni oluşturan etkin ve tepkisel kuvvetler.
2. Kuvvetlerin Ayrışımı 59
Tepki. - Organizmanın tepkisel kavranışları. — Etkin plastik kuvvet.
3. Nicelik ve Nitelik 61
Kuvvetin nicelik ve nitelikleri. - Nitelik ve nicelik farkı.
4. Nietzsche ve Bilim 64
Niteliğin Nietzscheci kavranışı. - Ebedi dönüş ve bilim.
- Ebedi dönüş ve fark.
5. Ebedi Dönüşün ilk Özelliği: Kozmolojik ve Fiziksel Doktrin Olarak 66
Son aşamanın eleştirisi. - Oluş. - Oluşun ve ebedi dönüşün sentezi.
6. Güç istenci Nedir? 69
Kuvvetin diferansiyel (oluşumsal) öğesi olarak güç istenci.
— Güç istenci ve kuvvetler. — Ebedi dönüş ve sentez.
- Nietzsche’nin Kant’a göre konumu.
7. Nietzsche’nin Terminolojisi 73
Etki ve tepki, olumlama ve olumsuzlama.
8. Tersine Çevrilmiş İmge ve Köken 76
Tepkinin ve olumsuzlamanın kombinasyonu. - Farkın tersine
çevrilmiş imgesinin buradan türemesi. - Etkin kuvvetin tepkisel oluşu.
9. Kuvvetlerin Ölçülmesi Soruttu 79
“Kuvvetliler her zaman zayıflara karşı korunmalıdır.”
- Sokrates’in yanlış anlaması.
10. Hiyerarşi 81
Özgür düşünür ve özgür ruh. - Hiyerarşi.
- Etkin ve tepkisel sözcüklerinin farklı anlamları.
11. Güç istenci ve Güç Duygusu 83
Güç istenci ve duyarlık (pathos). - Kuvvetlerin oluşu.
12. Kuvvetlerin Tepkisel-Oluşu 86
Tepkisel-oluş. - insandan tiksinme.
- Üzüntü verici düşünce olarak ebedi dönüş.
13- Anlamın ve Değerlerin Çifianlamlılığı 88
Tepkinin çiftanlamlılığı. — Tepkisel kuvvetlerin çeşitliliği.
- Tepki ve olumsuziama.
14. Ebedi Dönüşün İkinci Özelliği: Etik ve Seçici Düşünce Olarak 91
Teselli edici düşünce olarak ebedi dönüş. - Birinci seçim:
yarı-istemelerin elenmesi. - İkinci seçim: nihilizmin tamamlanması,
olumsuzun dönüşümü. - Tepkisel kuvvetler geri gelmezler.
15. Ebedi Dönüş Sorunu 94
Etkin-oluş. - Bütün ve an.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: ELEŞTİRİ
1. insan Bilimlerinin Dönüşümü 96
Bilimin tepkisel modeli. - Etkin bir bilim için: dilbilim.
- Hekim filozof, sanatçı filozof, yasakoyucu filozof.
2. Nietzsche’de Sorunun Dile Gelişi 99
“Nedir?” sorusu ve metafizik. - “Kim?” sorusu ve Sofistler.
- Dionysos ve “Kim?” sorusu.
3. Nietzsche’nin Yöntemi 101
Kim?.. = Ne istiyor?.. - Dramatizasyon yöntemi: diferansiyel,
tipolojik ve soybilimsel yöntem.