NAALTSOO S MORMO N WOLYÉHÍGÍÍ ŁA’ HANE’ BIYI’DÓÓ DAHANE’ÍGÍÍ NÁÁNÁŁÁ’ JESUS CHRIS T T’ÁÁ AANÍIGO BAA HANE aaltsoos N ormon M olyéhígíí W ≤A’ HANE’ BIYI’DÓÓ DAHANE’ÍGÍÍ NÁÁNÁ≤A’ JESUS CHRIST T’ÁÁ AANÍIGO BAA HANE’ aaltsoos ormon olyéhígíí N M W ≤A’HANE’BIYI’DÓÓDAHANE’ÍGÍÍ NÁÁNÁ≤A’ JESUSCHRIST T’ÁÁAANÍIGOBAAHANE’ Díí naaltsoos éí Naaltsoos Mormon wolyéhígíí biyi’dóó daha- ne’ígíí ≥a’ biyi’. Naaltsoos Mormon wolyéhígíí a≥tso Diné bizaad- k’ehjí ályaago índa, díí á≥tsé chool’Ø≠ doolee≥. Dóó Naaltsoos Mormonwolyéhígíía≥tsoDinébizaadk’ehjíályaagodíínaaltsoos doo chool’Ø≠ da doolee≥. Naaltsoos Mormon wolyéhígíí éí Jesus Christbina’nitint’ááát’ébaahane’ígííbiyi’. Dííhane’ígííéídiyinbizaadádaat’ééíbiyi’dóóna’nitin≥a’ayóó át’éiibiyi’ákoéína’ni≥tiníchodayoo≥’Ø≠doogobáályaadóóJesus Christ Binahagha’ Akée’di Dayoo≥káa≥go Yá Naazínígíí (Church of Jesus Christ of Latter-day Saints) yii’ da’atahígíí éí a≥dó’ bá ályaa dóó nááná, t’áá háiida dííshjØ≠di Jesus Christ bina’nitin ninályáhígíí,éíbaashi≥bééhodooz≠≠≥nízinígíía≥dó’báályaa. aaltsoos ormon olyéhígíí N M W NA’ASDZOMORMON T’ÁÁBÍBÍLA’YEEÁYIILAAÍGÍÍ BÉÉSHÓOLAT’¢HÍBIKÁA’J™’ NEPHIBIBÉÉSHÓOLAT’¢HÍBITS’¢¢D¶¶’ÁLYAA Áko, éí éiyá Nephi bidine’é nda’azo yß• á≥ts’íísígo ályaaígíí át’é, dóó Laman bidine’é a≥dó’—Laman bidine’é bich’≠’ ályaa, éí éiyáIsraelbighandóódinéch’éédzí’ígíídanilØ;dóóJewdine’édóó Gentile dine’é a≥dó’ bich’≠’ ályaa—Bik’eh hól’Ø≠ doolee≥go na’as- dzo,dóóa≥dó’náásgóóhane’iidóóDiyinGodbits’££dßß’yá’áti’ii bik’ehgoályaa.Na’asdzodóóahíist≥’ª,dóóBóhólníihiinéidees’ØØ’, doo doolchxππ≥ da biniiyé—Diyin God bibee a’iilyéii dóó bibee adziilii bee ∑doot’áá≥ dóó dííshjØ≠di saadígíí bee á∑doolníí≥—Mo- roni bíla’ yee ahíyiist≥’ª, dóó Bóhólníihii yich’≠’ néidees’ØØ’, áaj≠’ ayíí≥k£°goGentiledine’ébits’££dßß’∑doot’áá≥—DiyinGodbibee a’iilyéiibinahj≠’dííshjØ≠disaadígííbeeá∑doolníí≥. Naaltsoos Ether wolyéhígíí á≥ch’ØØdí ánályaaígíí bits’££dßß’ a≥dó’, éí éí Jared bidine’é nda’azooígíí át’é, éí éí Bóhólníihii bíla’ash- dla’iibizaada≥’°°áyiilaayß•d££’da’ní≥ts’££jígotaooskai,yá’°°sh gódei kin dajót≥’in yß•d££’—eii éí Israel bighandóó ch’éédzíhígíí hait’áoBóhólníihiidabizhé’ét’ááíiyisííyíkáeelwodgobi≥ííshjání ádoolníí≥ biniiyé; dóó Bóhólníihii bibee ahada’deet’ánß• bi≥ béé- dahodooz≠≠≥,dooéíhool’áágóónahj≠’kóbi’diilyaada—Dóóa≥dó’ Jew dine’é dóó Gentile dine’é Jesus éí Christ nilØ≠go deidoodl°°≥ biniiyé,Hool’áágóóDiyinGodnilØ,dinét’ááa≥tsogóódahdeíká- hígíí yich’≠’ ííshj££ ádíl’Ø—Áádóó k’ad, nda’iidzihígíí éí diné nda’iisíhígíí át’é, ákohgo, Diyin God binaadee≥ii t’áadoo bik’ij≠’ yádaa≥ti’í, áko Christ bibee ánihwiit’aah bikáá’dah’asdáhídi doo nihik’ij≠’si’ánígóóbééhodooz≠≠≥. Bééshóolat’£híbikáá’na’asdzoyß•éí JosephSmith,Jun. Bilagáanaabizaadk’ehjígoáyiilaa. Ts’ídáá≥tséBilagáanaabizaadk’ehjínaaltsoossi’£°goályaaígíí éíPalmyra,NewYorkhoolyéedi,USAbiyi’di,1830yß•d££’ályaa JesusChristBinahagha’ Akée’diDayoo≥káa≥goYáNaazínígíí Áyiilaa SaltLakeCity,Utahhoolyéedi,USAbiyi’di © 1998 by Intellectual Reserve, Inc. T’áá ałtso díí naaltsoos bídéét’i’ígíí bee bídahólnííh Printed in the United States of America 9/2009 19931997 Translation of Selections from the Book of Mormon Navajo ISBN 978-1-59297-560-0 (Paperback 33568 054) v SAAD BEE †† ÁLNÉEHII Naaltsoos Mormon wolyéhígíí éí Diyin God bizaad át’é Bible át’éhígi át’éego. Diyin God America bikáa’gi a≥k’id££’ diné dahinánß• yi≥ naashnishgo na’asdzo dóó Jesus Christ bina’nitin dooninít’i’iit’ááa≥tsobiyi’. Éí naaltsoos l°’ída a≥k’id££’ Diyin God yá dahalne’ii náásgóó hane’ii dóó Diyin God bits’££dßß’ yá’áti’ii be’adziilii yee ak’eda’- ashchØ. Éí dabizaad, béésh óola t’£hí bikáá’ nááháasdzo, Diyin God yá halne’ii nát’££’ náhálne’ii Mormon wolyéego saad nááyíizo dóó á≥ts’íísígo áyiilaa. Na’asdzo naakigo ayóo át’éego dine’é dah yikah∑t’ß•’goyaahalne’.≤a’éíJerusalemdßß’yíkai600nááhaigo Jesus Christ bidi’doochíí≥ yß•d££’. Áádóó bik’ij≠’ naakigo dine’é a≥ts’ákai,Nephibidine’édóóLamanbidine’édaolyéego.≤a’ígííéí t’ahyíwohd££’yíkaiBóhólníihiidinébizaadTowerofBabeldia≥’°° áyiilaayß•d££’.DíídinééíJaredbidine’édaolyéé∑t’ßß’.L°’ídimííl yázhínááhaigo,t’ááa≥tsoásd≠≠dt’ááhazhó’óLamanbidine’ét’éiyá, dóóéíéiyáAmericagibits≠’yisht≥izhiit’ááíiyisííbizázíádáát’Ø. Ts’ídá aláahdi Naaltsoos Mormon wolyéhígíí biyi’ áhóót’≠≠dgo nááháasdzooígííéíBóhólníihiiJesusChristt’áábíNephibidine’é yitah binaanish áyiilaa bits’íís yiih náádzá dóó bik’ij≠’. Éí Jesus Christ bina’nitin yaa halne’, hait’áo yisdá∑doodá≥ígíí yaa halne’, áádóó hait’éego diné díí iiná biyi’ hasht’ehodít’é dóó náás iiná biyi’ hool’áágóóyisdá’iildéhígííyeeyi≥halne’. Mormon a≥tso na’azogo nááháasdzooígíí, biye’ Moroni yeiní’£, éí éí á≥ch’ØØdígo bizaad ≥a’ yiih yiyiizoh dóó béésh t’£hí dayisk’id Cumorah yii’ néidees’ØØ’. Bini’ant’££tsohgi yizi≥ígíí biyi’ 21góó yoo≥káa≥go, 1823 yihahgo, t’áá éí Moroni, dóó bits’íís dóó biyi’si- zíiniiyi≥ahíináát’áazhgo,ayóóát’éályaago,DiyinGodYáhalne’ii Joseph Smith yich’≠’ ííshjání á’diilyaa áádóó a≥k’id££’ niná’ádzoh yß•dóóbilagáanaabizaadk’ehjíádoolníi≥goyeeneineezt££’. Náasdi índa béésh óola t’£hí Joseph Smith beít’£, éí Diyin God bibeeadziiliidóóbibeea’iilyéiibeebilagáanaabizaadjíályaa.Díí na’asdzooígíí k’ad l°’ída bíla’ashdla’ii bizaadk’ehjí ádaalyaa Jesus Christ éí Diyin God hináanii yiYe’ nilØ níigo oo’íinii ániidí dóó idiit’ánígííát’édóót’ááát’éyikéé’niikaiígíídóóbina’nitinbibee- haz’áaniiíndabibeeo’oolníí≥yik’ehdahó≥’ínígííyisdádookah. DiyinGodYáhalne’iiJosephSmithdíína’asdzooígííbaanáhá- t’Ø≠go kódííniid: “Shik’isóó Naaltsoos Mormon wolyéhígíí éí na- hasdzáán bikáa’gi aláahdi naaltsoos doo bii’ na’iisdzi’ii át’é, dóó t’áá a≥tso nihinahagha’ bídéét’i’ígíí át’é, dóó binahj≠’ diné Diyin Godt’ááíiyisííyééhodoos≠≠≥bina’nitinyik’ehhó≥’Ø≠go,dóódoo≥a’ naaltsooskót’éeda.” vi JosephSmithbi≥,Bóhólníihiihastóí≥a’ts’áadahbééshóolat’£hí t’áá bí deidínóo≥’≠≠≥go yá hoo≥’a’ dóó Naaltsoos Mormon wolyéhígíí t’áá aaníí dóó diyingo át’éhígíí yá t’áá íiyisíí oo’íinii danilØ≠ doolee≥. T’áá aaníí deiilts£ daaníigo díí naaltsoos biyi’ nááháasdzo “Táá’ Da’ii≥tsáaniiBizaadT’ááAanínígíí”dóó“TseebííDa’ii≥tsáaniiBizaad T’ááAanínígíí”wolyéego. Bíla’ashdla’ii t’áá a≥tso Naaltsoos Mormon wolyéhígíí deiyi- dóo≥tah daniidzin, biyi’ bik’idi’dootØ≥ígíí bijéí yee yéigo yaa ntsí- dadookos, áádóó Christ bízhi’ binahj≠’, Hool’áágóó aTaa’ Diyin God éí díí naaltsoosísh t’áá aaníí daaníigo ndeídídóo≥ki≥. Háiida díí yik’eh hool’áágóó dóó oodl£°go nda’ídéé≥kidgo Ii’sizØ Diyinii bibee adziil binahj≠’ t’áá aaníí dóó diyingo bi≥ béédahodooz≠≠≥. (Moroni10:3–5j≠’danó≥’Ø) HáiidaIi’sizØDiyiniiyits’££dóódiyingoii≥ts£°got’ááéíadziilii binahj≠’ a≥dó’ Jesus Christ nahasdzáán Yisdá’iiníi≥ii nilØ dóó Joseph Smith díí jØ≠di Diyin God bi≥ ííshj££ é’él’íinii dóó yá halne’ii nilØ dóó Jesus Christ Binahagha’ Akée’di Dayoo≥káa≥go Yá Naazínígíí éí Bóhólníihii nahasdzáán bikáa’gi bi≥ haz’£°go ninaat’áanii át’é, Messiahnínáádoodáá≥bich’≠’hasht’e’ádílnééhbiniiyé. vii TÁÁ’ DA’II≤TSÁANII BIZAAD T’ÁÁ AANÍNÍGÍÍ Bééhózin Doolee≥ t’áá a≥tso nihookáá’ dine’é dah deíkáahgo, ahida’diilchíín, dóó saad ahee≥t’é bi≥ nahaz’£°go díí naanish bi- ch’≠’ kódoolníí≥: Áko nihí, aTaa’ Diyin God bidiyingo jooba’, dóó nihiBóhólníihiiJesusChristbinahj≠’,éíbééshóolat’£híbikáá’na’- asdzooígíí deiilts£, éí éí Nephi bidine’é baa na’asdzooígíí át’é, dóóLamanbidine’é,bik’isóódanilíinii,dóóJaredbidine’é,yágóó ít≥’in baa yá’ooti’go yits’££dßß’ yíkaiígíí a≥dó’. Áádóó Diyin God bibeea’iilyéiidóóbibeeadziiliibeebilagáanaabizaadk’ehjíánál- yaagonihi≥béédahózin,háálábizaadyeenihi≥hoolne’;éíbiniinaa díí naanish ts’ídá t’áá aaníí át’éego nihi≥ béédahózin. Áádóó t’áá aaníigoádadii’níbééshóolat’£híbik’ina’asdzooígíídeiilts£;dóó DiyinGodbibeeadziiliiéíbinahj≠’nihi≥ííshjáníályaa,dooéíbíla’- ashdla’iibinahj≠’da.Áádóósaadna’ii≥náaniibeeádadii’ní,Diyin God bá naal’a’ii yá’°°shdßß’ adááyá, dóó béésh óola t’£hí yíníl£ dóó nihi≥ ííshj££ áyiilaa, áko béésh óola t’£hí dóó bikáá’ na’as- dzooígíídeiilts£,dóóaTaa’DiyinGodbidiyingojooba’iidóónihi- Bóhólníihii Jesus Christ binahj≠’ nihi≥ béédahózingo deiilts£ dóó k’adbaadahwiilne’dííéít’ááaanííádaat’é.Dóóayóóát’éegobaa ntsídeiikeesgo deiit’Ø. Ákót’ée ndi, Bóhólníihii nihídó’ díí t’áá aa- níigo baa daho≥ne’ nihi≥ní; ákohgo, Diyin God bibeehaz’áanii bi- k’ehhoniil’Ø≠doolee≥go,díít’ááaaníigobaadahwiilne’.Ákonihi≥ béédahózin Christ deiniidl£°go, nihí t’áá a≥tso nihookáá’ dine’é bib°°hági ádaat’éii doo nih°°h siláa da doolee≥, dóó Christ bibee ánihwiit’aah bikáá’dah’asdáhí bidááhdóó doo nih°°h siláhágóó hanihi’di’doo’ØØ≥,dóóyá’°°shdihool’áágóóbi≥honiidlªπdoolee≥. DóóaTaa’,dóóaYe’dóóIi’sizØDiyinii,éít’áá≥á’íDiyinGoddani- lØ≠gobaaha’niih.Amen. OliverCowdery DavidWhitmer MartinHarris viii TSEEBÍÍ DA’II≤TSÁANII BIZAAD T’ÁÁ AANÍNÍGÍÍ BééhózinDoolee≥t’ááa≥tsonihookáá’dine’édahdeíkáahgo,ahi- da’diilchíín, dóó saad ahee≥t’é bi≥ nahaz’£°go, díí naanish bich’≠’ kódoolníí≥: Joseph Smith, Jun., díí naanish bilagáanaa bizaadk’ehjí ánályaa, éí béésh óola t’£hí baa yá’ooti’ígíí nihich’≠’ ííshjání áyiilaa, óolanahalingo;Smithwolyéiibéésht’£híbilagáanaabizaadk’ehjí ánáyiidlaaígíí nihíla’ bee ndashiijaa’; áádóó bikáá’ na’asdzooígíí a≥dó’ deiilts£, t’áá a≥tso a≥k’id££’ nda’azhnish, dóó baa áháy£°go bina’azhnish nahalin. Áádóó saad na’ii≥náanii bee ádadii’ní, Smith wolyéii nihich’≠’ ííshj££ áyiilaa, deiilts£ dóó ndashiijaa’, dóó t’áá aaníí nihi≥ béédahózingo Smith wolyéii béésh óola t’£hí baa yá- deiilti’ígíí nei’á. Áádóó t’áá a≥tso bíla’ashdla’ii bináá≥ nihízhi’ ádeiilnééh,bíla’ashdla’iidíídeiiltsánígíídeidoo≥tséé≥biniiyé.Áádóó DiyinGodniháoo’Ø≠go,doodanihiyooch’íidda. ChristianWhitmer HiramPage JacobWhitmer Joseph Smith, Sen. PeterWhitmer,Jun. HyrumSmith JohnWhitmer SamuelH.Smith ix DIYIN GOD YÁ HALNE’II JOSEPH SMITH BIZAAD T’ÁÁ AANÍNÍGÍÍ Diyin God Yá halne’ii Joseph Smith Naaltsoos Mormon wolyéhí- gííhait’áoííshj££ályaaígíít’áábíbizaadyeeyaahalne’: “I’íí’£°go...naadiin ≥a’góó yoo≥káa≥go Bini’ant’££tsoh yizi≥go [1823]...yéigo jooba’ dóó t’áá aaníí íinisingo Diyin God Ayóó Át’éiibich’≠’sodiszin.... “Diyin God bich’≠’ sodiszingo, adinídíín hoolee≥go wónáásdóó a≥né’é’aahbiláahgiát’éegoadinídíínsilØØ’,t’ááhooshch’≠’ayóóájí- t’éii léi’ shitsásk’eh bíighahgi hojizlØØ’, doo ni’gi nikídees’eezgóó, ní≥ch’iyiyi’dasizØ. “Éé’ ts’ídá nizhónígo ≥igai léi’ yii’ sitØ. Nahasdzáán bikáa’gi díigi át’éego≥igaiígíít’ahdoo≥a’yiistséehda;dóónahasdzáánbikáa’gi kót’éego ts’ídá nizhónígo ≥igai dóó bits’ádi’∑líidgo ts’ídá doo ≥a’ hodoolee≥danisin.Bíla’,doobigaana≥dó’t’≠≠hdígobílátsíínbiláahgo doo bik’e’ésti’í da; bikee’, dóó bijáád a≥dó’ t’≠≠hdígo bikétsíín biláahgodoobik’e’ésti’da.Bitsiits’iindóóbik’osa≥dó’doobik’e’- ésti’da.Éé’danineezígíít’éíyii’sitØ,°°át’éego,biyidyii≥ts£. “Dooéíbe’éé’t’éiyát’ááíiyisíí≥igaida,bits’ííst’ááát’éa≥dó’doo baa hojoolne’ át’éego ayóó át’é, dóó binii’ éí n’diilch’ilgo i∑’díl- dla’ígíí bi≥ ahee≥t’é. Hooghan góne’ t’áá íiyisíí adinídíín, ákondi sizínígííbinaagóóaláahgobits’ádi’∑díín.T’óóá≥tsého≥tsánß•d££’, násdzid∑t’ßß’;ákondinásdzidß•t’ááákonahj≠’kódzaa. “Shízhi’yeeshíizhi’,áádóóDiyinGodbits’££dßß’naal’a’iinish≥Ø≠go nich’≠’ashi’dool’a’shidííniid,dóóMoroniwolyéego;DiyinGodnaa- nishbáádeesh≥íi≥go;dóónihookáá’dine’é,dahdeíkáahgo,ahida’- diilchíín dóó saad ahee≥t’é bi≥ nahaz’£ bitahgóó, shízhi’ yá’át’éehgo baa ha’niih dóó doo bi≥ yá’áshªπ da doolee≥; éí doodago bíla’ash- dla’iibitahgóóyá’át’ééhdóódooyá’áshªªgóóbaayá’áti’doolee≥. “Naaltsoos léi’ ≥eeyi’ si’£ shidííniid, béésh óola t’£hí ályaago bik’i na’asdzo, díí kéyah yikáá’ kéédahat’ínß•, dóó háádßß’ yíkahígíí bikáá’ yaa halne’. T’áá a≥tso hool’áágóó Jesus Christ Bina’nitin a≥dó’biyi’dííniid,Yisdá’iiníi≥iia≥k’id££’kéédahat’ínß•yich’≠’kó- yiilaayß•giát’éego. “Áádóótsénaakibéésh≥igaibináz’áago—dóóéítsé,ayidgidah si’ánígíí be’est≥’ªπgo, Urim dóó Thummim wolyéego bee hadít’é— béésht’£híbi≥≥eeyi’sinil;dóót’ááháiidadíítsébeehólªªgóódóó choyoo≥’Ø≠go a≥k’id££’ diné Ééhózin Yaa Halne’ii dei≥níí ∑t’ßß’; dóó Diyin God díí tséhígíí bee béésh óolaa t’£hí bilagáanaa bizaadk’ehjí ádoolníí≥biniiyéhasht’eyiilaa. * * * * * * * “Ánááshi≥ní, béésh óola t’£hí yaa yáá≥ti’ß• sheiní’£°go—shaa doot’áa≥j≠’ t’ah doo baa hoolzhíish da—doo éí háiida bich’≠’ ííshjání