MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSELLERİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ... PDF
Preview MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSELLERİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ ...
MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSELLERİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA İNCELENMESİ Hüseyin ASLANTAŞ Yüksek Lisans tezi Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Doç. Dr. Barış DEMİRCİ 2014 (Her Hakkı Saklıdır) T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ BİLİM DALI MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSELLERİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA İNCELENMESİ (Examining the Visuals in the Music Books from the Teachers Point of View) YÜKSEK LİSANS TEZİ Hüseyin ASLANTAŞ Danışman: Doç. Dr. Barış DEMİRCİ ERZURUM Ekim, 2014 i TEZ ETİK VE BİLDİRİM SAYFASI Yüksek Lisans Tezi olarak sunduğum “Müzik Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellerin Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda İncelenmesi” başlıklı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım eserlerin kaynakçada gösterilenlerden olduğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış olduğunu belirtir ve onurumla doğrularım. Tezimin kâğıt ve elektronik kopyalarının Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü arşivlerinde aşağıda belirttiğim koşullarda saklanmasına izin verdiğimi onaylarım. Lisansüstü Eğitim-Öğretim yönetmeliğinin ilgili maddeleri uyarınca gereğinin yapılmasını arz ederim. Tezimin tamamı her yerden erişime açılabilir. Tezim sadece Atatürk Üniversitesi yerleşkelerinden erişime açılabilir. Tezimin …… yıl süreyle erişime açılmasını istemiyorum. Bu sürenin sonunda uzatma için başvuruda bulunmadığım takdirde, tezimin tamamı her yerden erişime açılabilir. 28 / 10 /2014 Hüseyin ASLANTAŞ ii ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ MÜZİK DERS KİTAPLARINDA YER ALAN GÖRSELLERİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA İNCELENMESİ Hüseyin Aslantaş 2014, 100 Sayfa Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokullarda ve ortaokullarda 2013-2014 eğitim öğretim yılında kullanılan müzik ders kitaplarında yer alan görseller hakkında öğretmen görüşlerini belirlemektir. Araştırma’nın evrenini Türkiye genelinde görev yapan müzik öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ve müzik dersine giren diğer branş öğretmenleri oluştururken; örneklemini Türkiye’nin 59 ilinde görev yapan 192 müzik öğretmeni, 120 sınıf öğretmeni ve müzik dersine giren 9 diğer branş öğretmeni olmak üzere toplam 321 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada, görsellerin öğrenci düzeyine uygunluğu, görsellerin öğrenci motivasyonunu sağlamadaki rolü, görsellerin bilişsel ve duyuşsal öğrenci kazanımlarına etkisi ve öğretmenlerin görsellik konusuna yaklaşımlarını içeren dört ana başlık altında öğretmen görüşlerini almak amacıyla oluşturulmuş olan anket formu kullanılmıştır. Verilerin elde edilmesinde Anova testi, t-testi, Tukey HSD ve Cronbach’s Alpha güvenirlik testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 16.0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda; öğretmenler, görsellerin öğrenci düzeyine uygunluğunu, görsellerin motivasyon sağlamadaki rolünü, görsellerin bilişsel ve duyuşsal kazanımlarda etkisini kısmen etkili bulurken; öğretmenlerin müzik ders kitaplarını görsel açıdan değerlendirdiklerinde bu kitabı tekrar kullanmak istemediklerini belirttikleri tespit edilmiştir. Aynı zamanda öğretmenlerin, görsellerle ilgili görüşlerinde branş, meslekteki çalışma süreleri, yaş, görev yaptıkları bölge değişkenlerine göre anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilirken, öğretmenlerin görsellik konusundaki görüşlerinde cinsiyet ve eğitim durumu değişkenlerinin anlamlı farklılık yaratmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Müzik Eğitimi, Müzik Ders Kitapları, Görseller, Öğretmen Görüşleri iii ABSTRACT MASTER’S THESİS EXAMINING THE VISUALS IN THE MUSIC BOOKS FROM THE TEACHERS POINT OF VIEW Hüseyin ASLANTAŞ 2014, 100 Pages The objective of this study is to determine the teachers’ views about visuals in music books used in primary and secondary schools belonging to Ministry of Education during 2013-2014 School Year. The field of the study is made up of Music teachers, Class teachers and other branch teachers teaching music in Turkey, and the sample of the study is totally 321 teachers working in 59 different cities in Turkey, 192 of whom are Music teachers, 120 of whom Class teachers and 9 of whom other branch teachers teaching music. In the study, in order to take teachers’ views, a survey form having 4 basic headings, one of which is suitability of visuals to the students’ level, another the role of them on the students’ motivation, another the effect of them on students’ cognitive and sensual acquisition, the other teachers’ approach to the visuality has been used. Anova Test, T-Test, Tukey HSD and Cronbach’s Alpha Reliability Test have been used for obtaining the data. The data acquired at the end of the study has been assessed by using SPSS 16.0. As a result of the study, teachers have found the suitability of visuals to the students’ level, the role of them on students’ motivation and the effect of them on the students’ cognitive and sensual acquisition partly effective, but they expressed they did not want to use the visual books again. There are also significant differences in their views about visuals according to the variables of their branches, length of service, age and district where they work, while there is no significant difference in their views about visuals according to the variables of their sex and educational status. Key Words: Music Education, Music Course Book, Visuals, Teachers’ Views iv ÖN SÖZ Eğitim-öğretim sürecinde hem öğretmenlerin hem öğrencilerin en çok kullandıkları kaynaklar arasında ders kitapları yer almaktadır. Ders kitaplarının niteliklerinin belli açılardan ele alınarak incelenmesi hem eğitime hem de öğrencilere yarar sağlayacak çalışmalar arasındadır. Bu araştırmada, Müzik ders kitaplarında yer alan görsellerin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelemesi yapılmış ve müzik ders kitaplarındaki görsellerle ilgili araştırma sonuçları değerlendirilmiştir. Araştırmanın, 2006 ilköğretim müzik dersi öğretim programına ve genel müzik eğitimine katkılar sağlaması amaçlanmaktadır. Araştırma sürecinde, bilgisi ve yönlendirmesiyle yardımını esirgemeyen değerli danışmanım Doç. Dr. Barış DEMİRCİ’ye, yüksek lisans eğitimi boyunca desteklerini esirgemeyen ve Yrd. Doç. Dr. Gökalp PARASIZ’a, ve Doç. Dr. Cengiz ŞENGÜL’e, görüşleri ve önerileriyle tezin daha nitelikli bir hale gelmesini sağlayan sayın Yrd. Doç. Dr. Koray ÇELENK’e, araştırmada verilerin analizinde yardımını esirgemeyen değerli arkadaşım Muammer YÜKSEL’e, yabancı kaynakların çevriminde yardımlarını esirgemeyen değerli arkadaşlarım Neslihan BERKMAN’a ve Fatma ÖZTÜRK’e, araştırmaya katılmaları için gerekli paylaşımların yapılmasını sağlayan müzik öğretmenleri ve sınıf öğretmenleri internet sitelerine, araştırmaya öğretmenlerin farklı illerden katılmasını sağlayan değerli öğretmen arkadaşlarım Arif ÖZTÜRK’ Sevil MADRAN’a, Mestan TOPALOĞLU’na, Ahmet Sami BENLİ’ye Elif Özdemir YILMAZ’a, Muharrem CAN’a, Tuğba DOĞANAY’a, Gözde Züleyha BALTACI’ya, Selime TURKAY’a, Nagihan ÖZTÜRK’e, Merve DELİGÖZ’e, Ali Kasım BULUT’a, Ümit ÖZTÜRK’e, araştırmaya değerli görüşleri ve paylaşımlarıyla katkı sağlayan Öğrt. Gör. Mehmet Şahin AKINCI’ya, ilkokul müzik öğretmenim Gülay ULAŞ’a ve değerli müzik öğretmeni Ayşen ALTUNTAŞ’a, güzel sanatlar lisesindeki müzik öğretmenim sayın Sevgi Doğan UTMA’ya, araştırmada katkısı bulunan tüm öğretmen arkadaşlarıma ve eğitim hayatım boyunca okumam için beni destekleyen değerli babam Ali ASLANTAŞ’a ve aileme teşekkür ederim. Erzurum-2014 Hüseyin ASLANTAŞ v İÇİNDEKİLER Sayfa No. TEZ KABUL VE ONAY TUTANAĞI ............................................................................ i TEZ ETİK VEBİLDİRİM SAYFASI ...............................................................................ii ÖZET ................................................................................................................................ iii ABSTRACT ......................................................................................................................iv ÖN SÖZ ............................................................................................................................ v TABLOLAR DİZİNİ ....................................................................................................... x KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................................................xi BİRİNCİ BÖLÜM 1.GİRİŞ............................................................................................................................. 1 1.1. Problem ...................................................................................................................... 4 1.1.1. Alt Problemler ............................................................................................... 5 1.2. Amaç .......................................................................................................................... 6 1.3. Önem .......................................................................................................................... 6 1.4. Sayıltılar ..................................................................................................................... 7 1.5. Sınırlılıklar ................................................................................................................ 7 İKİNCİ BÖLÜM 2. KURAMSAL ÇERÇEVE VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR .................................... 8 2.1.Müzik Eğitimi ............................................................................................................. 8 2.2. Cumhuriyetten Günümüze Müzik Öğretim Programları ......................................... 10 2.3. 2006 İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı..................................................... 11 2.4. Eğitim Öğretim Süreçlerinde Ders Kitaplarının Önemi........................................... 20 2.4.1. Ders Kitapları .............................................................................................. 20 2.4.2. Ders Kitaplarında Görseller ........................................................................ 26 2.4.3. Ders Kitaplarında İçerik ............................................................................. 32 2.4.4. Türkiye’de ve Yurt Dışında Ders Kitapları ................................................ 35 2.5. Türkiye’de ve Yurt Dışında Yapılan ilgili Araştırmalar ........................................ 37 vi 2.5.1. Türkiye’de Yapılan İlgili Araştırmalar ....................................................... 37 2.5.2. Yurt Dışında Yapılan İlgili Araştırmalar .................................................... 47 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3.YÖNTEM ................................................................................................................... 49 3.1. Araştırmanın Modeli ............................................................................................... 49 3.2. Evren ve Araştırma Grubu ...................................................................................... 49 3.3. Verilerin Toplanma Teknikleri................................................................................. 51 3.4. Verilerin Analizi ...................................................................................................... 51 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 4. BULGULAR ve YORUM ......................................................................................... 53 4.1. Öğretmenlerin Demografik Bilgilerinin Nasıl Bir Dağılım Gösterdiğine İlişkin Bulgu ve Yorumlar ................................................................................................... 53 4.2. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrenciye Uygunluğuna İlişkin Görüşlerine Ait Bulgu ve Yorumlar....................................... 55 4.3. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrenci Motivasyonuna Etkisine İlişkin Görüşlerine Ait Bulgu ve Yorumlar.......................57 4.4. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrencilere Ulusal, Uluslar Arası ve Şarkıların Öğretimine Yönelik Kazanımlarına Etkisine İlişkin Görüşlerine Ait Bulgu ve Yorumlar.............................................................. 59 4.5.Öğretmenlerin Müzik Eğitiminde Görsellik Konusuna Yaklaşımlarına İlişkin Bulgu ve Yorumlar….. ............................................................................................. 61 4.6. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Bölge Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgu ve Yorumlar .................................................................................................................. 63 4.7. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Eğitim Durumları Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgu ve Yorumlar ................................................................................................... 64 vii 4.8. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Branş Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgu ve Yorumlar .................................................................................................................. 65 4.9. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Cinsiyet Değişkenine Göre Toplam Tutum Puanlarının Farklılığına Yönelik Bulgu ve Yorumlar .................................................................................................................. 66 4.10. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Meslekteki Çalışma Süreleri Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgu ve Yorumlar ................................................... 66 4.11. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Yaş Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgu ve Yorumlar ................................................................................................................ 67 BEŞİNCİ BÖLÜM 5. SONUÇ ve ÖNERİLER............................................................................................ 69 5.1. Sonuçlar ................................................................................................................... 69 5.1.1. Öğretmenlerin Demografik Bilgilerinin Nasıl Bir Dağılım Gösterdiğine İlişkin Sonuçlar ................................................................................................................. 69 5.1.2. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrenciye Uygunluğuna İlişkin Görüşlerine Ait Sonuçlar ......................... 69 5.1.3. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrenci Motivasyonuna Etkisine İlişkin Görüşlerine Ait Sonuçlar ............ 70 5.1.4. Öğretmenlerin Kullandıkları Müzik Ders Kitabındaki Görsellerin Öğrencilere Ulusal, Uluslar Arası ve Şarkıların Öğretimine Yönelik Kazanımlarına Etkisine İlişkin Görüşlerine Ait Sonuçlar ........................... 70 5.1.5. Öğretmenlerin Müzik Eğitiminde Görsellik Konusuna Yaklaşımlarına İlişkin Sonuçlar............................................................................................ 71 5.1.6. Ders Kitaplarında Yer Alan Görsellere İlişkin Görüşleri Doğrultusunda Bölge Değişkeni İle Toplam Tutum Puanları Arasındaki İlişkiye Yönelik Sonuçlar ........................................................................................ 71 viii
Description:The list of books you might like
