T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI ÜRETİM YÖNETİMİ VE PAZARLAMA BİLİM DALI MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ ARACI OLARAK SADAKAT KARTLARININ MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ VE BAĞLILIĞINA ETKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (PERAKENDE SEKTÖRÜ) Esra AY YÜKSEK LİSANS TEZİ Danışman Yrd. Doç. Dr. Esen ŞAHİN Konya–2014 BİLİMSEL ETİK SAYFASI TEZ KABUL FORMU ii ÖNSÖZ Bu tez çalışmasının yürütülmesi sırasında bana her zaman destek olup, bilgisi ve deneyimiyle yol gösteren, çalışmam sırasında motivasyonumu en yüksek seviyede tutmamı sağlayan tez danışmanım Sayın Yrd. Doç. Dr. Esen ŞAHİN’e, hem lisans eğitimim hem de yüksek lisans eğitimim boyunca daima örnek aldığım ve bu alanda kendimi geliştirmeme katkı sağlayan saygıdeğer hocam Doç. Dr. Muammer ZERENLER’e, araştırmanın uygulama ve analiz bölümünde bilgilerini benimle paylaşan ve bana her zaman yardımcı olan Arş. Gör. Kazım KARABOĞA’ya en içten teşekkürlerimi sunarım. Hayatımın her anında hep yanımda olan, maddi ve manevi her konuda benden desteklerini esirgemeyen, büyük emekle beni bugünlere getiren çok kıymetli annem ve babama, sevgi ve sabırla moralimi daima yüksek tutan kardeşlerime ve bu çalışmayı hazırladığım süreç boyunca bana destek olan herkese sonsuz teşekkür ederim. Saygılarımla. Esra AY T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Adı Soyadı ESRA AY Numarası 124227021001 Ana Bilim / Bilim İŞLETME/ ÜRETİM YÖNETİMİ VE PAZARLAMA n Dalı i n Tezli Yüksek Lisans Doktora i Programı c n e Tez Danışmanı YRD. DOÇ. DR. ESEN ŞAHİN r ğ Ö Tezin Adı MSB(PAAÜEDĞRŞALTAKIEKLRAEIĞİTN İI DLKNİEAAŞ R KSEETİTLKLKEATİRLÖRİEIR YNRÜÖIİN) N Ü MEZTEÜİRŞMİTNİE EAR RBİ AİMRCE IAM ORNLAUAŞNRTIAİRYKME TAİ VE ÖZET Günümüz pazarlarında faaliyet gösteren işletmeler için Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY) gün geçtikçe daha önemli hale gelmektedir. Bunun sebebi, gelişen teknoloji ile birlikte ortaya çıkan rekabet etme zorluğu ve bilgiye ulaşma kolaylığıdır. İstenilen bilginin kolayca elde edilmesi ve ürünlerin kolayca taklit edilmesi işletmenin rekabet avantajlarını kısıtlamıştır. Böyle bir ortamda kârlılık sağlamanın en önemli yollu müşteri sadakati sağlamaktır. Müşteriler hakkında bilgiler elde ederek, bu bilgilerin analiz edilmesini ve bu doğrultuda işletme stratejisini belirlemeye yarayan müşteri ilişkileri yönetimi uygulamaları ile işletmeler müşterilerinin taleplerine göre faaliyet gösterir hâle gelmiştir. Müşteriler hakkında doğru verileri elde ettiren ve müşterileri sürekli takip etmeyi sağlayan en önemli uygulama sadakat kartlarıdır. Özellikle perakende sektöründe kullanılan sadakat kartları ile işletme elde ettiği verilere göre geliştirdiği stratejiler sayesinde müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkaracak ve bu durum uzun vadede işletmeye bağlı müşterilerin oluşmasını sağlayacaktır. Bu amaç doğrultusunda, bu çalışmada müşteri ilişkileri yönetimi kavramı, müşteri ilişkileri yönetiminin işletmeye ve tüketicilere faydaları kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Ayrıca müşteri ilişkilerinin en temel ilkesi olan müşteri iv bağlılığı kavramı ve önemi, bağlılık programları, işletmelerin uygulamış olduğu sadakat kartı uygulamaları yine bu çalışmada incelenen diğer konulardır. Çalışmanın son bölümü olan uygulama kısmında ise, müşteri ilişkileri yönetimi aracı olarak sadakat kartlarının müşteri memnuniyeti ve bağlılığına etkilerini ölçmek üzere perakende sektöründe bir uygulama yer almaktadır. Uygulama sonuçlarına göre, etkin müşteri ilişkileri yönetimi uygulamalarının tüketicilerin satın alma davranışları üzerinde etkisi olduğu, bu bağlamda tüketiciler hakkında elde edilen bilgilerin ve onlarla kurulan birebir iletişimin memnuniyetlerini ve sadakatlerini sağlamada etkili olduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Müşteri İlişkileri Yönetimi, Müşteri Bağlılığı, Sadakat Kartları. v T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü Adı Soyadı ESRA AY Numarası 124227021001 Ana Bilim / Bilim n Dalı İŞLETME/ ÜRETİM YÖNETİMİ VE PAZARLAMA i n i Tezli Yüksek Lisans Doktora c Programı n e r Tez Danışmanı YRD. DOÇ. DR. ESEN ŞAHİN ğ Ö Tezin İngilizce Adı ACCSEUU SCSSTTTTUOOODRMMY)EE ORRF RS TAEHLTEAIS ETFFİAOFCNETCSIHTOSİNP O AMFN ALDNO AEYNGAGELMATYGE ENCMTA(ERCNDRTSM (A)R FSEO TAOA LIL O N SUMMARY Today, Customer Relationship Management (CRM) becomes more important for the firms that are active in the market. The underlying reason is the competition difficulties and easiness in getting information thanks to the developing technology. Getting information easily and imitating the products restrict the advantage of competition. The only way to gain profit in such market is to provide customer loyalty. Today, firms operate according to customer demands with getting information about the customers, analyzing them and using customer relationship management implementations. The most significant customer relationship management implementation that provide to get right information about customers and to monitor them is the loyalty cards. Firms maximize the customer pleasure with the strategies developed by information getting from the loyalty cards that are especially using in retail sector and this provide loyal customer in the long run. In line with this purpose, the concept of customer relationship management, customer relationship management benefits for both producer and consumer are examined extensively in this study. Furthermore, the concept of customer loyalty that is the most fundamental principle of customer relationship, loyalty programs, loyalty cards vi application in the firms are the other subjects examined in this study. In the last part of the study include an application study for the retail sector to measure the loyalty cards effects on the customer pleasure and customer loyalty. The results of the study show that effective customer relationship applications affect the buying behavior of customers and in this respect, information about customers and one to one communication have influence on customer pleasure and loyalty. Key words: Customer Relationship Management, Customer Loyalty, Loyalty Cards. vii İÇİNDEKİLER BİLİMSEL ETİK SAYFASI ................................................................................... i TEZ KABUL FORMU ........................................................................................... ii ÖNSÖZ .................................................................................................................. iii ÖZET ..................................................................................................................... iv SUMMARY ........................................................................................................... vi İÇİNDEKİLER ................................................................................................... viii TABLOLAR LİSTESİ ........................................................................................ xiii ŞEKİLLER LİSTESİ .......................................................................................... xiv KISALTMALAR.................................................................................................. xv GİRİŞ ...................................................................................................................... 1 BİRİNCİ BÖLÜM KÜRESEL REKABET ORTAMINDA MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ 1.1. KÜRESEL REKABET ............................................................................... 7 1.2. MÜŞTERİ KAVRAMI .............................................................................. 9 1.2.1. İç Müşteri .......................................................................................... 12 1.2.2. Dış Müşteri ....................................................................................... 14 1.3. MÜŞTERİ BEKLENTİLERİ ................................................................... 16 1.4. MÜŞTERİ KAYBI ................................................................................... 18 1.5. İLİŞKİSEL PAZARLAMA ...................................................................... 19 1.6. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ (MİY) KAVRAMI VE ÖNEMİ ..... 20 1.7. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİNİN GELİŞİM SÜRECİ ..................................... 26 1.8. GELENEKSEL PAZARLAMA VE MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ ARASINDAKİ FARKLAR ................................................................................ 28 viii 1.9. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN AMAÇLARI ........................... 32 1.10. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN BİLEŞENLERİ ................... 34 1.10.1. İnsan ................................................................................................. 36 1.10.2. Teknoloji ........................................................................................... 37 1.10.3. Süreç (Proses) ................................................................................... 38 1.11. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN KAPSAMI........................... 38 1.11.1. Müşteri Tatmini ................................................................................ 39 1.11.2. Müşteriye Değer Yaratma ................................................................. 42 1.11.3. Müşteri Yaşam Boyu Değeri ............................................................. 44 1.11.4. Müşteri Sadakati ............................................................................... 46 1.12. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN EVRELERİ ......................... 49 1.12.1. Müşteri Seçimi .................................................................................. 49 1.12.2. Müşteri Kazanma .............................................................................. 50 1.12.3. Müşteri Koruma ................................................................................ 51 1.12.4. Müşteri Derinleştirme ....................................................................... 51 1.13. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN FAYDALARI...................... 52 1.13.1. Müşteri İlişkileri Yönetiminin İşletmeye Sağladığı Faydalar ............. 53 1.13.2. Müşteri İlişkileri Yönetiminin Müşteriye Sağladığı Faydalar ............. 54 1.14. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN BAŞARISIZ OLMA NEDENLERİ ...................................................................................................... 56 1.15. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN BAŞARILI OLMASINI SAĞLAYAN FAKTÖRLER .............................................................................. 59 1.16. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİNİN PAZARLAMA FAALİYETLERİNE KATKILARI ..................................................................... 61 1.16.1. Terk Etmiş Müşterilerin Kazanılması ................................................ 61 1.16.2. Müşteri Sadakati Yaratma ................................................................. 62 ix
Description: