Mit indywidualny neurotyka J A C Q U E S L A C A N Mit indywidualny neurotyka albo Poezja i prawda w nerwicy Przekład Tomasz Gajda Janusz Kotara Jacek Waga Dane oryginału Jacques Lacan Le mythe individuel du nevrosé ou poésie et vérité dans la névrose Copyright © Éditions du Seuil, 2007 Rada naukowa Riccardo Carrabino (przewodniczący) Janusz Kotara, Tomasz Gajda Koło Warszawskie Psychoanalizy NLS Projekt okładki, stron tytułowych i wnętrza Agata Muszalska Wydawca Mikołaj Ratajczak Redakcja Jacek Schodowski Produkcja Mariola Iwona Keppel Skład ALINEA Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Naukowe PWN SA Warszawa 2014 ISBN 978-83-01-18073-7 Wydanie I Warszawa 2014 Wydawnictwo Naukowe PWN SA tel. 22 69 54 321; faks 22 69 54 288 e-mail: [email protected]; www.pwn.pl Druk i oprawa: Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN PARADOKSY LACANA Tego, czego uczy was każda analiza, nie nabywa się na żad- nej innej drodze: ani przez nauczanie, ani przez jakiekolwiek inne ćwiczenie duchowe. W przeciwnym razie – na cóż by ona? Ale czy oznacza to, że tę wiedzę należy przemilczeć? Choćby była ona w przypadku każdej osoby nie wiem jak tylko jej właściwa, czyż nie byłoby możliwości, aby jej na- uczać i ją przekazać, przynajmniej jej podstawowe zasady tudzież parę konsekwencji? Lacan stawiał sobie to pytanie i odpowiadał na nie w rozmaitym stylu. W swoim Semina- rium argumentuje do woli. W swoich Pismach chce prze- prowadzić dowód i dręczy literę wedle upodobania. Oprócz tego mamy jeszcze jego konferencje, rozmowy, improwiza- cje. Tu wszystko dzieje się szybciej. Chodzi o zaskakiwanie opinii, by tym łatwiej je uwieść. I to właśnie nazywamy jego Paradoksami. Kto mówi? Mistrz mądrości, ale mądrości niepokornej – jakiejś szyderczej, wyzywającej antymądrości. Każdemu wolno uczy- nić sobie z niej busolę własnego myślenia. W ramach tej serii, poświęconej przede wszystkim tekstom niepublikowanym, będą się ukazywały kolejno wybrane ele- menty dorobku Lacana. Jacques-Alain Miller Trzy teksty. Trzy daty: 1952, 1954, 1956. Trzy miejsca: Kolegium Filozoficzne, Kongres Psycholo- gii Religii, Francuskie Towarzystwo Filozofii. Pierwszy tekst, od którego tom ten wziął swój tytuł, to zapis pewnego wykładu, o którym wciąż jest głośno. Drugi jest niepublikowanym przyczynkiem o symbolu, zwieńczonym zabawną dyskusją z Mirceą Eliadem. Trzeci jest pytaniem postawionym Claude’owi Lévi- -Straussowi po wygłoszonym przez niego referacie. Pod koniec tego tomu znajdują się wskazówki biblio- graficzne. Jacques-Alain Miller M i t i n d y w i d u a l n y n e u r o t y k a a l b o P o e z j a i p r a w d a w n e r w i c y Mit indywidualny neurotyka