ebook img

Misirlilarda ve Mezopotamyalilarda matematik, astronomi ve tip PDF

534 Pages·1991·8.206 MB·Turkish
Save to my drive
Quick download
Download
Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.

Preview Misirlilarda ve Mezopotamyalilarda matematik, astronomi ve tip

ATATÜRK KÜLTÜR,D İLV E TARİHY ÜKSEK KURUMU ATATÜRK KÜL TÜRM ERKEZİY AYIN-I SAYI : 4 7 MISIRLILARDA VE MEZOPOTA MYA LILARDA MATEMATİKA,S TRONOMİV E TIP Ord. ProfA.Y DIDNrS .A YILI BiliTma rihEim eklOir dinarPyrüosfe sörü ANKARA 1991 MISIRLILARDVAE MEZOPOTAMYALILARDA MATEMA T İK ASTRONOMİ VE TIP ' Birinci Baskı ıg66 g82 ikinci Baskı ı Üçüncü Baskı 1991 VE ATATÜRK KÜLTÜR, Dil. TARlll YÜKSEK KlJRlJMll ATATÜRKK ÜLTÜRM ERKEZİY AYIN-I SAYI 47 MISIRLILARDA VE MEZOPOTA MYA LILARDA MATEMATİK, ASTRONVOEM TİI P Ord.P rofD.r .A YDINS AYILI Bilim Tarihi Emekli Ordinaryüs Proresörü Baskı 3. TÜRK TARİH KURUMU BASIMEVİ - ANKARA 1991 ISBN 975-16-0302-1 İÇİNDEKİLER Sayfa Ön VII söz GİRİŞ İlmiMne nşeleriİ lmiD iişünceDnoiğnu �u \T BİRİNCBİÖ LÜM l\fısırlMıallalr'dmaa t\"Ci kY apıS anatı 33 İKİNCİB ÖLC'M MısırlılAasrtdrao nomi 77 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM EskiM ısırlılTaırpd a 115 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 1\1 c-zopotamyalıAlrairtdmae tik BEŞiNCBİÖ LÜM Cebir Mezopotamyalılarda '..W5 ALTINCIB ÖLÜM MczopotaınyalGırlnamrcdtar i YEDİNCİB ÖLÜM Mezopotamyalıl.a\rsdtar onomi SEKİZİNCBİÖ LÜM MezopotamyalılTaırpd a 41 l SONUÇ Mısır Mezopotamyİal imleriYnuinna n İlminin ve Tcmcliekiy eri 443 {cı �. Dizin 495 Ö. Levha 1. Bağdşa kurmuşy azıv azanM ısırlMı.; 2500 sıralarıknadlamna thaeşy kel. Levha il. Mısırlılkaartdianp e zaretimnadhes ukla ldırma. Levha III. Mısırlılbaarğdb ao zumu\ 'C kümesh ayvanları. Levha IV. BirM ısırçloıc uğunb uzağıi le-birlikİtnee kten süte mmesi. Levha V Mısırlılbaersdian o larakku llanılkaunş la\Tr kasaplık. Levha VI. Mısırlılianrşdfaaaa liyeti. Levha VII. Mısırmleıs ahacı. Levha VIII. Mısırlılarda terazi. A : Levha IX. Kareil e köşegeMneiz,o potamymaa tematiği. B Mezopotamyalılianrtdiaz amsbıizr a lanın düzgünş ekillbejrleü neröelkç iilmcsi. Levha X. Nippurş ehrinSiunm erlilcrkdarlnm a haritası (tablet). XI. Levha Nippurş ehrinin Sumerlkiallemrad heanr itası (ellçei zilmkioşp yc). Levha XII. YeniB abiçla ğındadni inyhaa ritası. Ö Ö Z NS Buk itAanpk aÜrnt'air vsDiitvleeT s air ihy-aCF oağktrüealsfinde cskiüçzaeğrv ieinreğd imd esbriiinrl k ygaernıisşılneıtni lmesinden doğmuBşuti utri.bg aernleala,ly idkılne okumyuuhcautlaapr ımızı kabeutlm ebkatşeiknla ti,am r öiğhrie ndcegi ölözen rüint duet ularak hazırlGaünnmüımşitülızeur ry.gi a ernle ısğbkıai ş langvıeç larına menşedloeğririzunl ee ndyieğaniirn adşet,ıı rşmıağlSıaunrmdıeanr, ­ lilyeerriihnnü iynöü nke minind aghiat tbieklgçiöerr güiln­lqtiği mektSeudmierr.dl iillTleüerrriikinlçb eea b zeın zegrölsitkelredri ğine görbeu,n unb imbrii lzolile atir lagkdi ilremtneasbii idir. Sumerlgiülneürmmieündz e nimyüemtkikünınil ö aznlfa üa li­ yetalrearsiiı lndmdüiaş ,eü nniicnlo kl uşuomyunnaddarı oklllaerrıi n dem erkbeiözrni e tma şıdşıüğpoıhlnemd gaaes rae Skutmlieirrl.e rde veg eneMlılsivıkeMrl e ez opyoadt'aia lmmgiöns tegredlieiğrşiim ne l pebkü ybüiktr a röinhetima şısdaırbğiiışhr e kgiölmrdüeelk tedir. HalbTuükrik çebmuki ozndukedı al aveudzelbcuiekkrki tsaabhai p bulaumnamktEalydıkezik.ti ab bubı onş lkuağpuant ılymaars­ında dımoclcıaa vğıee sktiaçraiğh çiiçliçenar,ğii lmlaimrziiı ly glit'l endik­ lenriis hkeotntubeyi,gar i rviaeşzs igifö reucmeuğlkimt aadır. Mısvıeör z elMleizkolpeo itlaimmkyloaen ruiss uonyndi ar mi otyuızil ç iknadyen ankelşarriı nöy noelçmualnlidı aşy maaplıalrm ış oldguiğbmuie ,t ingleerfreioiklijn oyk lö ndiennc elveegn emreeskis e muhvtaelaaçrııs ıtanhdeladinil yl oirpu mliasntmiaksaıdm ee tinde değienrclceikl yrea mpıvlebm öıyşlk eocneub dialkgii ömziezldlei kle Mezopoitlambmiay ak ımıönndeamtnle ir akkkaiyldcerd ilmiştir. Çiyvaiz iıllmıi tçaöbzlüeltmlgeeüsrniiünnmai ürnzt gdıeepkr l ia na geçmoilşd usğönuye lbeiBluigrüü.nz erdiunrduehl uasndu ash,a fazlab,um etindloeğvrreiu n i sbaişbree ktyilolird uem lva,en ması aycraMı,ı svıeMr e zopoitlaimmylgaee rrtiçanerikpin eh ris pe:ktivleri içiyncer lmceşlteirriidlir. Eldkeiktia ptaö nkeopmnrluoinb ulne mlaelrıeinlnıeipşn t i­ ek rilmöensp ilnaeny devare rilÖmzieşltililirmkm.ile nen şveeii l k inkfilşmaaersı elveeYs uinniaeln im liMeı svıeMr e zopoitlaimmy-a VIII learria sımnündaaskeibı eşttıluukme aryeça a lmııaş�yı,n dcaah,a t l l küçümk zkonukleanrödızipner lo blüezmeldreeimr nüiem n k ü ve ev ii merttesabifelo alatakle ığ iliBnum biigşk toinru.li asritdseatr e mez r i taihnmilşekera raıkşdıBruk it,ag pekttaiğbiugn idbei tahmin m ta . re veyfaa razieilrysieü lremre kte österiçlamleımşeıyle­ faztlear edg düt mıştır. Buk ithaapz ıkrelnnae nşvıierr edilimleiklş dk eany ­ tercüme naklayreabr a vyşue rru lmFuaşkktaiutter as.ipa t si baanrkaıa yyl­a nakldaaryaa nmamBaukrtadadadahfızaarl .ia l,se ürriü çlemşüişt li , ilgtienzçlö enpr liann da etsuaatlsuı lnmmaısşıt ıgre.n iKşonusunun ­ libğaik ımdıunrduamnbu önyol lmdaas ı esgaayseetn e tabiidir. Bibolgaiyrfyarld akt abbıumn a yhetpia raglöerslmtleeikkt edir. a i i ile Biibyloygarlahaferr biöçlaiüynmar yıon l müazke bröel üm sonlasruınnudlamB uöşltüumrla.ey randkoe tklsiaa ryaııs sgıa riy e indirnioltmlişaşar,rde eadt i elseenkr lteırıl şo lagröarskit i ısalm e l­ mişÖtzierl.bl öüilmks loen ubnimdrüa ei lfbilinr tbeukl uensdeurğiu veb öliüçmi ynadzeag reıngneö lr süöşkzüo nuesdui ldaiykğ inde a notklualrlıa naıylknm oatmglınaşlriıök zlteelrf rrunaotk taları , a e el e içienlr iştir v im . Bibliyyaolhgaibrrçia b rfö lünmodkes oalnmshaıekzdi g e üfdüle­ retke rtiplBeinbmleiymyaiolşsgatarridmar eef.ct eyn aer deısmecrıl erle sınırlanMdaımfraiıghlemnıeşletllıirdke.els keeli,ri styealredrıi­ , mıyçloakd ahdao lgbuinbo lgiyryaalfadreırnl eknomleasyil ıkla mümkoülnm akBtuai ditıbrar.olk auyduiclue,td aikğdibi ur de, , yoldadna hmçauo faks sbalii bylboigrrk aofclyaata eysıeb dietb ilir. y Kitaepstiaiasta rylçevyraizm ıe seblieprsr io belşekmi b ı a t l etmemeBkuit teidböiazrire.rşll la kullanılmdausyıunla­ a eter ihtiyaç mamıyşa,ba knmclıe içinde elie r alfabevmeirzdimiiknağn liar kalı­ nariafkae didelş mtir. i G 1 R 1 Ş İMLİNM ENŞELVEERİ İML İD ÜŞÜNCEDNOİGNU ŞU Eskiçialğidmka o snöuozsl uui nlcpkal aankdMlaıa s Mıerz,o ­ potavmey aY,u nagne lBiiulrni.lm alerdr ekii ıç dbieanmkd ıem ından, açıfakr kblaaş,Mt ıas ırMleızloaproltaa myalılar yer almaktadır. GerçeEkstMkeıins ,ı rMleızloaproltaaar imılynmab ili ıllgtialreirhii vesikdaalyaarniaan rcaekl eyevbeti alndıidğeıineğm sıiikmzliı m zi faaliöyrente ktleeşerkdiiinlyAi oy rr.ıg cüan,ü miülzm itnairni hini geridloeğrirezu l ediağniyamo iülzz deer,si onnduent,de take, k kalrbüusvtaür loılkalkraaarrk ş MıımsıvızeMra e zopoitlaimmylae ri dikilmektedir. HindiislÇteia ndn'e ed sek içdaiğk'kddaeatğ ee r ilmi faaliyetle karşıHlianşdıivlseÇıt irain.nl imdleie lrtiiam r ibhüiynöüdnkee m taşırlar. iFlamkbiauytnl alegra üarns küıemnsbüdiizadnr e vamlılık ancakb ibtrea lkklıoimn uilnahrieasd aeArry .r ıHcian,d ivset an Çiinl imlgeerrkiernkoi jnnlio evlreogi e remkesneş bealkeırmiı ndan bilgikmoinzudmieul zgui lteenrdeidrndeoünkt tklaaüll amra ktadır. GerçeÇkitvneeö n z,e lHliinkdlimesa ttaenmv aeat sitkr onomilerinin çeşdietvlrieM leezrodpeo taemtykaai'lldmeaırnş oglödsutğeurneun delislalhbeiurple u nuyoruz. MısıMre zvoep oitlaimmvyleaöe zreilM,le izkolpeo itlammiy,a Yunanlılar yodlaou rytlaaİç,sa lDğdaü omnl yavayegsı eısç ı­yla ortaBçaaAtğvı r uupyag aarrlaıcğııyl eınğiıAçyvalrğaui ,pl am inin tariinhakıifin ştıenm elyeiarnl dBıeurç .e şçiatğlvlieua yrg arlıklar arasmıunyadyaek nr ojniokkle osibnutliulnemrra asğımanerana ,­ larındbaid ret vaarmilhıil ıHka lmbemuvekcniuş,nte etol ulerur.ri s a olsHuinn,tÇ iivnle i mglüenrüiimylülamzeri a sbıönybdlidaere vam­ lılmıeğvıcnu diilyseeürtriie nmOien yliazdr.adö azne ltlıkipik,ml yea , vefle sdeüfşiü nvceye idmneae,t emvaeat sitkr oçneoşmçiiatdğleli a rda etkilero ldaublğiıuln imnımşe ktediri.l ÇeiF na'kdaetn Hindistan gelen bu gMiıbsMiıe rz,eo tpkoitvlaeYem uryniaane,n t kilerine nazatraamna gmeeprnli a nkdaal dıkkalbaeurtlım gneeıkr ekir. Fr ı

See more

The list of books you might like

Most books are stored in the elastic cloud where traffic is expensive. For this reason, we have a limit on daily download.