Table Of Content

Minima Moralia - Theodor Adorno MİNİMAMORALİA, Adorno’nun başyapıtıdır. İlgilendiği bütün alanları bu kitapta-bazen birkaç sayfalık tek bir fragman içinde- bir araya getirmiştir: Felsefe, günlük yaşam, siyaset ve işçi hareketinin tarihi, edebiyat ve müzik, psikoloji, Faşizm, ırkçılık ve savaş. Bir polemik kitabı olarak da görülebilir: Bütün bu konuları, karşılarında eleştirel bir tutum aldığı düşünce sistemleriyle (örneğin varoluşçuluk veya psikanaliz) ve Heidegger gibi düşünürlerle kimi zaman açık kimi zaman örtük bir tartışma içinde işlemektedir. Adorno’nun kendine özgü yöntemi de bu kitapta en güçlü ifadesini bulur: İlk bakışta önemsiz görünebilen tek bir olay ya da nesne (örneğin astroloji) Adorno’nun merceği altında, büyük tarihsel eğilimleri açıklayan bir şifre olarak belirmektedir. Sunuş yazısında kendisi şöyle diyor: “Kitabın her üç bölümünde de çıkış noktası, en dar haliyle özel alandır... Buradan toplumsal ve antropolojik boyutları daha belirgin olan düşüncelere geçilir; bunlar, psikoloji, estetik ve özneyle ilişkisi içinde bilimle ilgilidir. Her bölümün sonundaki aforizmalar da, bu düşünceleri felsefeye doğru geliştirir.” Ama bu parçalar kitabına herhangi bir yerinden girmek de mümkündür: Amacının “her noktası merkeze aynı uzaklıkta olan bir yazıya” ulaşmak olduğunu yine bu kitabın bir yerinde Adorno’nun kendisi söylemiştir. Theodor W. Adorno MİNİMA MORALİA Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar Theodor W. Adomo (1903-69) "Frankfurt Okulu" ya da "Eleştirel Kuram" olarak anılan düşünce hareketinin en önemli üyelerindendir. Babası, Protestanlığa geçmiş Yahudi kökenli bir şarap imalatçısı, annesi Fransız/Korsika kökenli bir opera sanatçısıydı. Katolik bir aileden gelen annesi tarafından nüfus kütüğüne Wiesengrund-Adorno olarak kaydettirilen Adorno, 1943'ten itibaren sadece anne soyadını kullanmıştır. Frankfurt'ta müzik ve felsefe öğrenimi gördü. Siegfried Kracauer, György Lukacs, Ernst Bloch ve Walter Benjamin gibi dönemin radikal yazarlarının etkisi altında Marksizme yaklaştı, ancak herhangi bir siyasal partiye katılmadı. Düşüncesinin oluşumunda asıl önemli olan figürler, besteci Arnold Schönberg ile Frankfurt Toplumsal Araştırmalar Enstitüsü'nün yöneticisi Max Horkheimer'di. Adorno da 1930'ların başında Enstitü'ye katıldı. Nazilerin Almanya'da iktidarı almalarından sonra İngiltere'ye ve ardından ABD' ye göç etti. Burada, kendi yönetimindeki bir çalışma grubuyla, sonradan aynı başlıkla yayımlanacak olan Otoriter Kişilik (TheAuthoritarianPersonality, 1950) araştırmasını yönetti. Savaştan sonra Frankfurt'a dönerek Horkheimer'la birlikte Enstitü'yü yeniden kurdu. Diğer önemli yapıtları, Philosophie der neuen Musik (1949; Modern Müziğin Felsefesi), Dialektik der Aufklaerung (Horkheimer ile, 1947; Aydınlanmanın Diyalektiği, Kabala), Negative Dialektik (1960; Negatif Diyalektik) ve Asthetische Theorie'dir (1970; Estetik Kuramı). Metis Yayınları İpek Sokak No.9,80060 Beyoğlu, İstanbul MİNİM A MORALİ A Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar Theodor W. Adorno Özgün Adı: Minima Moralia Reflexionen aus dem beschâdigten Leben © Suhrkamp Verlag, Frankfurt/M., 1951 ©Metis Yayınlan, 1997 Birinci Basım: Ekim 1998 İkinci Basım: Mart 2000 Die Herausgabe dieses Werkes wurde aus Mitteln von Inter Nationes, Bonn, gefördert. Bu eser Inter Nationes'in (Bonn) katkılarıyla yayımlanmıştır. Yayına Hazırlayanlar: Garo Antikacıoğlu, Müge Gürsoy Sökmen Kapak Resmi: "Die Geschichte vom fliegenden Robert" adlı Alman masalının resmi. (Der Struwwelpeter''den alınmıştır; Esslinger Verlag, 1998 basımı) Kapak Tasarımı: Semih Sökmen Dizgi ve Baskı Öncesi Hazırlık: Sedat Ateş Kapak ve İç Baskı: Yaylacık Matbaacılık Ltd. Cilt: Sistem Mücellithanesi ISBN 975-342-207-5 THEODOR W. ADORNO MİNİMA MORALİA Sakatlanmış Yaşamdan Yansımalar Çevirenler: ORHAN KOÇAK AHMET DOĞUKAN METİS YAYINLARI İÇİNDEKİLER SUNUŞ BİRİNCİ BÖLÜM 1944 Marcel Proust için Çimenli tümsek Suda balık Sonunda huzur Allah sizden razı olsun Doktor Bey Antitez They, the people Sahteliğin çekiciliği Her şeyden önce, çocuğum Ayrılmış - birleşmiş Bütün malım ve mülkümle Inter pates Koruma, yardım ve tavsiye Le bourgeois revenant Le nouvel avare İnceliğin diyalektiği üzerine Mülkiyet hakları Evsizlere sığınak Kapıyı vurmadan girin Struwwelpeter Geri alınmaz, değiştirilmez Kurunun yanında yaş da Plurale tantum Töugh baby Al Zihnimizde onlara yer yok English spoken On parle français Peyzaj Cüce meyve Pro domo nostra Baklayı çıkarmak Vahşiler daha soylu değildir Ateş hattından uzakta Başında-kavak-yelleri-esen-Hans Kültüre dönüş Ölüme Götüren Sağlık Haz ilkesinin berisinde Dansa davet Ego iddir Ondan hep söz et, ama hiç düşünme İçerde ve dışarda Serbest düşünce Haksız yıldırma Post-Sokratikler için "Nasıl da hastalıklı görünüyor büyüyen her şey" Düşünmenin ahlakı üstüne De guscibus est disputandum Anatole France için Ahlak ve zamansal sıralanış Boşluklar İKİNCİ BÖLÜM 1945 Aynanın arkasına Leylek de bebekleri oradan getiriyor Akıllının ahmaklığı Haydutlar Cüretkârlığımı bağışlayın Soyağacı araştırması Kazı Hedda Gabler'in gerçek yaşamı Onu ilk gördüğüm andan beri Ahlak için kısa not Temyiz mahkemesi Daha kısa sunumlar Ölümsüzlüğün ölümü Ahlak ve üslup Karnı zil çalmak Mélange Ölçüsüzlüğe ölçüsüzlük İnsanlar sana bakıyor Küçük insanlar Bilgisiz kanı Pseudomenos İkinci hasat Sapma Mamut Soğuk konukseverlik Gala yemeği Açık artırma Tepelerin üzerinde Intellectus sacrificium intellectus Tanı Büyük ve küçük Mesafeyi korumak Başkan Yardımcısı Zaman çizelgesi Muayene Küçük Hans Güreş kulübü Saf oğlan Şantaj Sağır ve dilsizler okulu Vandallar Resimsiz resim kitabı Amaçlılık ve çoğaltım Velvele Titreşim ayarı Janus'un sarayı Monad Vasiyet Altın ayarı Sur l'eau ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 1946-1947 Sera bitkisi Acele işe şeytan karışır