Marksizm ve Edebiyat Eleştirisi

98 Pages·2012·8.596 MB·Turkish

by  Terry Eagleton

TERRYE AGLETON
Marksizm Evdee biyEalte ştirisi
YERENCFERA NCIEASG LETON Ş2ulı2ıa ıi9+JSa'lt.ef,or d'dadogdu.klörklaendan ­
lidirv een önemlIin giliz etdee bliyaeştimıenleribinrdiseindEai glre.t one,d ebiyat
profeslırüo larakceş itillnii --ersiçatbşmaellaenrden ıs ilrdürmekteNdiewr .Le /ı Rt:vi­
ew,N ew Sıtıksmtın, LondonRev iew ofBvooek�s G uardian'yadayı mianmış pt kço k
makalesi mevcutturY.azarı n Türkççeevriylem.iş çalışınalarıbandaznı laşnu nlardır:
PostmcdenıizmYiannı lsama(Alynannı1 ı99,9 )A;� der ve (AAlgiom2rl00ae3,r) ;
EdWiyat Kuramı 2(004)A;Eyn snıcıfiğilırı�, j is(iD oru2k001,); K uranıdan Sorını
(Uıera2ı004ür),l; deıoı!j(Aiyn nu2,00 5)K;ü llYuorruml a(nA yrı20n0n5,) W;i lliam
Sluı�pt.art (Bogaziçi Üniversites2i00,5 )M;a n:N edeHna lıhy(dYro?r d2a0m1,1 )
Eleşlidı:ior(lito ljevıiei şimK,<l ı2ıi009Ül):ı:ıi;elı ri Bnci r Daıerne( lIetiişm,2 011);
H.ıyaıııAın lmnı( Aynnu2,0 12).
Marxiasndm Liluary Crilicism
© 1976T erry Eagleton
Önsöz© 2002T erry Eagleton
Buk itaiblıbknas kıTsaıly ro &F ranGcriosu pba'gah
Routletdagraef ıynaepbılum ışur.
Buk iıabyıanyı nh akaln AnaıolAigaelny'ienıi anr acılıgıyla
Tayl&o rFra nciGsro up'cbanl ınmıştır.
IletiYşaiymı nl1a7n9 1• Edebiyalte ştEii3r 0is
ISBN-1937:8 -975-05-1090-8
© 2012l letişYiamy ıncıAl.ıŞk.
1.B ASKl2 012İ,s tanbul
2.B ASK21014İ stanbul
EDlTLOevRe nCta ntek
KAPAK SuaAty su
UYGULAMA HüsnAub bas
DUZELÜTml ran Küçı.ikislamo�lu
DlZJHasaNn Deniz
BASKI veC 1LSeTn aO [se· StE RTIFIKA NO. 12064
LitrYoosl 2u. Ma tbaacSiılatreBs Bil o6k. K atN o.4 NB7 -9-11
Topkapı3 401İ0s tanTbeul2:l1 2.063l1 l3
UetiYşaiyımn l.Sa EnR TIFII<ıAo 7NıOı.
BinbirdMieryedka nSoıka k,I letiHşainm 3f,a ti3h4 11I2s tanbul
Tel2:1 2.5212660 -61-6• 2F aks:1 22.516 l25 8
e-maili:l [email protected]•m w.ecboww:mw .iletisim.com.tr
TERRYE AGLETON
Marksizm
veE debait
y
Eleştirisi
Marxism and Lriittiecriasrym C
ÇEVtREUNt hOuz mahas
�
�ll
- .,
içiNDEKilER
Ön s....ö.....z...- -------------------------------------··----··-·-·---·-----·-···-------··-·-··------····-·-·······-·-··-·-·---------7--- ---------··
IkiBnacsikÖ ınysa...ö.. ....z....... ............................................................ _________._.. ....1 1
BiRiNCi BÖLÜM
EdebivyeTa atr ...i.....h.... _________._._._. ........_.._.__._._._.._ ._.._... ...................................1. 5
Marx,E ngelvsee leşt..i...r....i..... ................................................................._ ___ ___ .._.1 5
Altyavpeıü styap_ı__.__.___.._.. . ............................................................._. __ ______________1__8
Edebiyvaetü stya..p..ı... ..._._.._._ _._._. ......................................................... ... ___._. 2 3
Edebiyvaeti deolo_j_.. i.. .........................._.._._._ . ............ .... ____.. ...........................3 0
iKiNCi BÖLÜM
Biçviemi çerik
.. _ ______ .......................... ._ _______,._ _.___._ .....3.5. .....................
Tarivhe b içi..m..... .............................. _.._.. ..........._._._._.._.. .. ................_._._._._._._..._..._..._.3 5
Biçivme i deol...o...j.....i... .............................-. ---.-.-..-..-..-..-..-..-.-.-.-...................................... 39
Lukacvse e debi .b. _i__._ç. .. ...i...... ...m..... .................................... .___ ......................4 .2.
Goldmanvne k ahtımsyaalp ısal.c....ı.._l ..ı..k... .........._. _._._ ................................ 4 7
PierrMea cherevye· ·merkezbsiiçzi"m .....................5...0.. ...................
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YazvaerB ağla..n.....m........a.... ............................................................................5..3.
SanaYte p roletarya ...............................................................53.... ....................... ....................
lenTirno,ç kvieb ağlan.m..a.... ..............................................................................5. 6
MarııE,n gelvseb ağlanma. ............................................5....9.... ....... ...............................
Yansıtmacmı .. ......k......u....r......a...... ...................................-.. ........64. ...................................
Edebbaij lanmveai ngMialrikzsi z.m....i................... ............................................6 9
DÖRDÜNCBÜÖ LÜM
ÜreticiY aOzl...a.a....r...r... ....a......k..... .............................................................7...5.. ..
Ürüno laraska na.t............ ................................................................................................ 7...S..
WaltBeern ja...m....i.......n.... ..............................................................................................1 ...6.
BertolBtr echvteM epitki�y a.t..r.....o...... ................................................................. ao
Biçivme ü ret.i...m.. ............................................................................................................ .-8.3.
Gerçekçiylaid ka m oderniz..m...?...... .................................................................8..7
BiliYneçü reti.m. .-................................. ......................................................8....9.... ............... ....
5EÇILMYN1AŞK ÇKA..A. .. .............................................................................................9......3. ..
Dlz1N.. .........................................................................................................................................9...7..
ÖN SÖZ
Marksizoml dukkçaarm aşıbki kro nudvuero nunM arksist
edebieylaetş toilriasriba ikl indeanl ındıaon n daanşa gkıa ­
Öy
lıyra nyıo kturl.e ybseu k ısaç alışmabdiar ktaeçm emle ­
selevyeeo nlaerta rfınydüak eslebna ztıe meslo runladrea­
ginmekftaeznl aysaıpmm aikm kansız(dıBra.ha sçiı lmışken
söyleyeKyiitmaas:pl ındkaı sab igri rçiaşl ışmsaesriısi iç in
tasarlandıögtıünniod laandb iiglinkcısae t utuldBuu.t ü)r ­
denk itaplrainsnkk oin,u yzaa teanş inoal anlsaınk abilecek
olmavseık onunuyna bancoılsaın liaçri nbsiebr u lmacaya
dönüşielbmesiAdzid rao. l söaz günlvüekk apsayoılcmıa
iddiavrna ra;y nzıa mandae naz derecseıdkeı oclım ayvae ­
yahukta fkaa nştıonlcmıa maçyaah şacagMıamr.k seisdte bi­
yaetl eştkiorisniu sunodlaa bildaiçgıioknl cmea hyıe defliyo­
rum;a ncavka rolgaünç lüknleedre nibyulh ei dçe k olayb ir
göredve giYli.nd ee u muyorumk ig,ü çlüksluenru mdzain­
yadkeo nunukne ndisiilnişeko ilnu r.
Markseilsetş teidreib,i yoantuoı r,t açyıaka ratna rihskeol­
şullbaark ımınedlaaenl ıverbe nzerb ibri çimkdeen dtia rih­
seklo şullakraırndşaaı b ilinoçllmia lıYdaınrie.,l eştirisini
7
şekillentdairriehentsm eelnl erie lael maksızınG eorLgu kacs
gibiM arksibsiter l eştirimliekşnine b iarç ıklaymapam ak,
apaçkıiky eterkasliza cakOtı hra.l dMea rkseilsetş titrairy­i
tımşanın end egeryhol u,M arxi lEen gels'gtüennü müze
doğrtaur ihsbeilyr o lculyaupkm ak veb ölyeliMkalrek sist
eleştikröiknerliinnd en buy antaa rihsseely iriç esirinde na­
sıdle ğiştiginin hçaırkairtmaaskınNmrev . a rk iy erd arlığı
nedenibyulneuy apmaikm kansızBduın re.d enMlaer ksist
eleştriiey daidrö rtm erkekzoniu yu seçtviemç eşiytalzia r­
lanb uk onulıaşrı gıenldaelad ı m;a yrıcbau d urump,e kço k
kısaltvıneaa tlamyaa pılmanseıdneaon l sdaa a ynız ama nda
konunubnü tünlüvkelt üu trlıao lmassıanğırl .a
KonuşurkMeanr ksizmbdier"n k onuo"l arbaakhs ediyo­
rum veb öylekistaip larad tamd ab ir taükra demizkmaet ­
kıdbau lunmgaikb gie rçebkit re hlivkaer dıŞrü.p hyeo k ki,
yakında Marksieslte ştirrianhiabnti rb içimde, edebiyata
dairF reudvceum itoloyjaikkl aşımlaarna sıennaa ;z mdan
çokd ahka ışkıarkatdıemciık bi"ry aklaşoılmm"a yöa�r,en ­
cileyriünrü mesiiç içno kd ahiay diü zenlenbmiiarşr aışr­t
ma alanısnıak ıştınglödrıeceğğiız.mB unugn erçekleşmesin­
denö nckee ndimizeh atırlatymaa edğerb asitb rig erçek var.
Marksizmi,ns ant oplurolavreıo nnal ardıönn üşüpmr taiği­
nei lişkbiinl imbsiekrlu ramdçıork;d ahas omubti rb içi­m
des öylerMsearkks,iz m anlatiınssıa nlakernıdnil rienis ö­
mürü veb askıdank urtarmmüaca delesined aibri rhi kaye­
dirB.u m ücadelelaekraddee mbiikrş eyy oktuvreb edelini
bunu unutaröadke riz.
Bum ücadeleKniany,C ıenpn eint y'ad aM idedmlarch'ın
Marksiosktu maısyla basğıld oağnrutdıan doğruyaap a­
çıkde gildi.rN ev ark iM arksiste leştiarkiaydie mairkşiv le­
reh apsetbmüeykü bki hra tadır;ç ünük sahiopl dugöun em,
merkeozlim asıdnedğai iln,s atno plumladönnınüş türmek­
teo ynadığrıo ldyea taMra.r ksielsetş tiirdie,o l-oyjaniil,e ri
8
insanlçıeğşıinzt almia nlatrodpal umydaaş addıüğşıü ncele­
ri,de ğerlervied uygulaarnıl-amaayım açlayçaonkd ahgae ­
nişç erçevkeulria msbailar na lizpianr çasıAdyırrı.bc uad ü­
şünceledreiğne,r levriedn u ygulabraıznı lyaanl nıezdcebai­
yanab ulunabiIldiero.l ojainllearmiaa kyn,ı a ndah emg eç­
mişhie md eş imdidyeir inlemeksaivnrea makvtebı öry le­
sib ikra vraöyzıgşu rleşmekmaitzkseıa ğlBaurk .i taybazıar ­
kenş unian am yordum: Bum eselelerib enimtalret ışanrea­k
redeyksiel abyma rdımycaız arloalraınO ,x ford'Mtaarkk­i
sisetl eştsiırin ıfıüıyneılne raidnaey abilecekğiitma pb.i r

iKiNBCAiS KlÖYNAS ÖZ
Buk itialpok la ra1k9 76a'y dayımltama nddıaBa; u tarihinin
dönüşümüeşni� ndoe ldubgui tra riBhutneou.z amanlarb i­
Jemeyeoclemakm aka rşıns iyasalr adikadlöiznme msii,y asal
tepdköin emigirnmeek üz ereyMdair.ks izm ve EEdelbeişytati ­
ri1s9i60 'lsaonnnu nda7n0 'loertasrıinnad egsiünr deenvri m­
ci dü�ncelemraiyna lanmasıdnodgmaunş tNue.v akir, bel­
kid eA ltmıoşllaarr baikl inmeitnlo ojikv arhngiınh baiidr u ­
raksama dönemignier d1i9g7i0 'lbaşeırinnd apkeit rkorizli yle
birlBiaktetıke o nomizlaetyarievaş n yaveaşk onomdiukr gun­
luggiari yorvrleuİ ngil'tdTeehr aetcheorlcaırhbakik l iBan­en
tık apitalizmtienpiendt eınn ayğeani deknu rulmasısyolnau ç­
lanabnu e konomikrizk, emeharke ketitnoep,l umsarle faha,
demokraisşiçsyiıe n,ı fıynaışanms tandardvaesn onsay alist
düşünceylöenreelk eunvv etblisaril dınrun dogmasnıendae n
oldAum.e riBkiar leDşeivkl etlearih'mnadküe,ç ü ncsüı nıf
biers kaik törüinl ksealg fickıi rlBeeyraizS arayg'iar ldkii.n ­
ciD ünySaa vaşsoın rasında latiAnm erika'Adsayna k'aydaa r
yayısölamnü rgelöezrignü rlheaşrmeek deatlig nasiıh ayetin­
det ükenDdüin.y aS,o guSakv aş'ıdne netimdiunrdgeu nlaşu.
11