maden tetkik ve arama genel müdürlüğü ıv.grup maden arama projesi

114 Pages·2017·13.68 MB·Turkish

MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

IV.GRUP MADEN ARAMA PROJESİ
(AR:201400160 – ER:3313693)

MART – 2017
PROJE SAHİBİNİN ADI MADEN TETKİK ve ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÜNİVERSİTELER MAHALLESİ DUMLUPINAR BULVARI
ADRESİ
NO:139 06800 ÇANKAYA/ANKARA
0(312) 201 10 00 Santral
TELEFON, GSM VE FAKS
0(312) 201 23 64
NUMARASI
0(312)284 14 77 Faks
E-POSTA [email protected]
IV.Grup Maden Arama Projesi(AR:201400160 – ER:3313693)
PROJENİN ADI

PROJE BEDELİ 961.020TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN
AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, Erzurum ili, İspir ilçesi, Başköy, Yedigöl ve Moryayla Mahalleleri
MEVKİİ) Mevkii
PROJENİN ÇED 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
YÖNETMELİĞİ yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin EK
KAPSAMINDAKİ YERİ II Madde 55’de belirtilen “Maden, petrol ve jeotermal kaynak
(SEKTÖR, ALT SEKTÖR) arama projeleri, (Sismik, elektrik, manyetik, elektromanyetik,
jeofizik vb. yöntemle yapılan aramalar hariç)” kapsamında yer
almaktadır.
99002(Madencilik ve taş ocakçılığını destekleyici test amaçlı
PROJENİN NACE KODU
sondaj faaliyetleri (petrol ve doğalgaz için yapılanlar hariç)
MADEN TETKİK ve ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
-Çevre Araştırmaları Dairesi Başkanlığı
RAPORU HAZIRLAYAN
-Maden Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı
ÇALIŞMA
-Sondaj Dairesi Başkanlığı
GRUBUNUN/KURULUŞUN

ADI
ÜNİVERSİTELER MAHALLESİ DUMLUPINAR BULVARI
ADRESİ
NO:139 06800 ÇANKAYA/ANKARA
0(312) 201 2513
TELEFON VE FAKS
0(312) 201 2000
NUMARALARI
0(312) 287 34 46 Faks
PROJE TANITIM
DOSYASININ SUNUM 27/04/2017
TARİHİ
İÇİNDEKİLER
Sayfa

PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ .......................................................................... 1
1) PROJENİN ÖZELLİKLERİ ............................................................................................. 1
a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme
nedenleri) ........................................................................................................................... 1
b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel
Sayısı .................................................................................................................................. 1
c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü
Vb.) .................................................................................................................................... 5
ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik
Özellikleri .......................................................................................................................... 6
d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski ................... 15
2) PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ ..... 15
a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su
Yüzeyi vb.) ....................................................................................................................... 15
b) EK-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar .. 15
3) PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLER VE
ALINACAK ÖNLEMLER ................................................................................................. 18
NOTLAR VE KAYNAKLAR ............................................................................................ 24

i
TABLOLAR DİZİNİ

Tablo 1. 201400160 ruhsat no’lu 3313693 erişim numaralı saha koordinatları………..... 3
Tablo 2. Maden arama sondaj noktalarının ve çalışma yapılacak alanların koordinatları….3
Tablo3. Makine ekipmanı…………………………………………………………………..4
Tablo4.Su Kullanımı…… …………………………………….……….………………... 7
Tablo 5.Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı……… …………………………………… … 9
Tablo 6 Atık Listesi… …………………………………………………………………. .. 10
Tablo 7.Motorinin Özellikleri……………………………………………………………. 12
Tablo 8.Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (Gr/Lt)………………..12
Tablo 9.Proje Kapsamında Kullanılacak Makinelerin Yakıtlarından Kaynaklı Kirletici
Değerler……………………………………………………….……………………. .13
Tablo 10.Kütlesel Debiler……………………………………… ………….………….. 13
Tablo 11. Toz emisyon faktörleri……………………………… ….…………………… .14

ŞEKİLLER DİZİNİ

Şekil 1. Maden arama sondajı iş akım şeması……………………………………………..2
Şekil 2.Muhtemel Kuyu Logu……………………………………………………………..5
Şekil 3.Erzurum İli Deprem Haritası… ………………………………………………..40

ii
TANIM VE KISALTMALAR
ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi
UTM : UniversalTransverseMercator
AKM : Askıda Katı Madde
UVS : Uzun Vadeli Sınır
KVS : Kısa Vadeli Sınır Değer
PM : Partiküller Madde
CBS : Coğrafi Bilgi Sistemleri
RG : Resmi Gazete
ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
HKDYY : Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
MAK : Merkez Av Komisyonu
KAKY : Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
ÖÇK : Özel Çevre Koruma
TUİK : Türkiye İstatistik Kurumu
DSİ : Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
MTA : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
EKK : En Küçük Kareler Yöntemi
M : Büyüklük
MİGEM : Maden İşleri Genel Müdürlüğü
TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu
USEPA : Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı
EPDK : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
ER : Erişim Numarası
RN : Ruhsat Numarası
No : Numara
Ha : hektar
m : metre
kg/sa : kilogram/saat
ms : mili saniye
km : kilometre
ton/m3 : ton/metreküp
m3 : metreküp
Π : Pi Sayısı
r : yarıçap
h : yükseklik
kg/dm3 : kilogram/desimetreküp
kg : kilogram
dk : dakika
dk/m : dakika/metre
sa : saat
L : litre
q : atıksu debisi
lt/kişi.gün : litre/kişixgün
m3/saat : metreküp/saat
kg/ton : kilogram/ton
kg/saat : kilogram/saat
kW : kilowatt
MW : Megawatt
iii
C : Karbon
H2 : Hidrojen
O2 : Oksijen
S : Kükürt
Lb/beygir-saat : Libre/beygir-saat
Kg/kw-saat : kilogram/kiloWatt-saat
PM10 : 10 mm ve daha büyük partikül maddeler
SO2 : Kükürtdioksit
NOx : Azoroksitleri
CO : Karbonmonoksit
P : Güç
Lw : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değeri
Lwt : Hesaplanan İş Makinesi Gürültü Değerleri Toplamı
Lgag : Desibel A (dBA) olarak gündüz-akşam-gece
Lgündüz : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gündüz zaman dilimi verisi
Lakşam : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması akşam zaman dilimi verisi
Lgece : A ağırlıklı ses seviyesi enerji ortalaması gece zaman dilimi verisi
Leq : Belli bir süre içinde seviyeleri değişim gösteren gürültünün enerji açısından eşdeğeri
olan sabit seviyesi
dB : Birbirinden mertebe farklılıkları gösteren, nicelikleri anlamlı olarak ifade etmede
kullanılan logaritmik bir ölçeği,
BA : İnsan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve
yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve
gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses
seviyesi ölçütünü,
Hz : Hearzt-Frekans Birimi mm/s : milimetre/saniye
EX : Tükenmiş
LR : Az Tehdit Altında
EW : Doğada Tükenmiş
LR (cd) : Koruma Önlemleri rektiren
CR : Çok Tehlikede
LR (nt) : Tehdit altına girebilir
EN : Tehlikede
LR (lc) : En Az Endişe Verici
VU : Zarar Görebilir
DD : Veri Yetersiz
NE : Değerlendirilen vb. : Ve başkaları, ve benzerleri
% : Yüzde
‰ : Binde
B : Batı
bkz. : Bakınız
cm.: Santimetre
iv
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ

IV.Grup Maden Arama Projesi (Ar:201400160 – Er:3313693) faaliyeti, Erzurum
ili, İspir ilçesi Başköy, Yedigöl ve Moryayla Köylerindeki 1/25.000 ölçekli G45c G45c ,
3 2
G46d , G46d , paftalarını kapsayacak biçimde yer alan 201400160 (ER: 3313693 erişim)
4 1
numaralı IV. Grup Maden Arama ruhsatında yapılacak olan sondaj çalışmalarını
kapsamaktadır.
MTA Genel Müdürlüğü tarafından, ruhsat sahasında 12 adet 400-600 m. arasında
değişen derinlikte maden arama amaçlı sondaj çalışması yapılacaktır.
Yeraltında bulunan jeolojik formasyonlar ve yeraltı zenginlikleri hakkında bilgi
toplamak amacı ile yapılan işlemlere maden sondajı denir. Projede yapılacak sondajlar
maden arama amaçlı olup formasyon özelliklerine göre karot alınabilen yerlerde karotlu
sondaj, karot alınamayan yerlerde kırıntılı sondaj yapılacaktır. Sondajların planlanmasında
önceden yapılan jeolojik ve jeokimyasal etüt çalışmalarından elde edilen veriler esas
alınmıştır. Çalışma sahası en yakın yerleşim yerleri olan Başköy, Yedigöl ve Moryayla
Köylerine en yakın mesafe 500 m. uzaktadır.

1) PROJENİN ÖZELLİKLERİ
a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme
nedenleri)
IV.Grup Maden Arama Projesi (Ar:201400160 – Er:3313693) ruhsatlı alanlarda
yapılmaktadır. Sondaj çalışmaları yapılmadan önce envanter taraması, jeolojik ve jeofizik
etüt çalışmaları ile jeokimyasal analiz çalışmaları yapılarak sahanın potansiyeli belirlenmiş
ve yapılan çalışmalar değerlendirilerek sondaj yapılacak lokasyonlara karar verilmiştir.
Mevcut sondaj lokasyonlarının yerine alternatifi bulunmamaktadır. Proje kapsamında
yapılacak sondaj çalışmaları 100-120 gün arasında tamamlanacaktır.

b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak
Personel Sayısı
İş Akım Şeması
Faaliyete Ait İş Akım Şeması aşağıda verilmektedir

1
Şekil 1. Maden Arama Sondajı İş Akım Şeması

Projenin Kapasitesi
Toplam 12 noktada sondaj yapılacaktır. Sondaj derinlikleri en az 400 m. en fazla 600
m. civarında olacaktır.
Kapladığı Alan
MTA Genel Müdürlüğü tarafından, Erzurum ili, İspir ilçesi Başköy, Yedigöl ve
Moryayla Köylerini içine alacak şekilde 1/25.000 ölçekli G45c , G45c , G46d , G46d ,
3 2 4 1
paftalarını kapsayacak biçimde yer alan 201400160 (ER: 3313693 erişim) numaralı IV.
Grup Bakır, Kurşun, Çinko, Altın, Gümüş ruhsatı 12 adet 400-600 m. arasında değişen
derinliklerde maden arama amaçlı sondaj çalışması yapılacaktır. Sondaj çalışmasının
yapılabilmesi için kullanılacak makine ve ekipmanların yerleşiminde her bir sondaj için
2500 m2’lik alan kullanılacaktır. Sondaj çalışmalarının tamamlanmasının ardından faaliyet
alanı için rehabilitasyon çalışmalarına başlanacaktır. Delme işlemi tamamlandıktan sonra
sondaj boruları zeminden çekilip, kuyu isminin yazıldığı 40x40x20 cm boyutlarında beton
dökülerek, bitkisel toprak ile zemin eski haline uygun şekilde düzenlenecektir. Orman
alanı içerisinde kalan çalışma alanları için faaliyete geçilmeden önce, 6831 Sayılı Orman
Kanunu’nun 16 ıncı maddesi gereği ''Orman İzni'', Erzurum Orman Bölge Müdürlüğü’nden
alınacaktır. Erzurum Orman Bölge Müdürlüğü’nün öngördüğü şekilde gerekli
rehabilitasyon çalışmaları yapılacaktır. Sondaj çalışmasının yapılacağı yerlere ulaşım
mevcut köy ve karayollarının kullanılması sebebiyle yol güzergahı koordinatları
verilmemiştir. Planlanan sondaj çalışmasının yapılacağı Maden arama ruhsatı Ek 5’de, yer
bulduru haritası Ek 2’de, ruhsat sahalarının uydu görünümü Ek 6’da verilmiştir. Sondaj
çalışmasının yapılacağı ruhsat alanlarının koordinatları Tablo 1, sondaj yerlerinin ve
sondaj alanının koordinatları ise Tablo 2’de verilmektedir.

2
Tablo 1. 201400160 ruhsat no’lu 3313693 Erişim Numaralı Saha Koordinatları

1 2 3 4 5 6 7 8
Y 660000 664000 667000 667679 668000 669000 668000 668000
X 451000 4510000 4509000 4505605 4506000 4503625 4503753 4502500
9 10 11 12 13 14 15 16
Y 671000 671000 671131 671262 671271 673000 673000 673611
4502500 4503023 4502974 4502750 4502506 4502546 4500223 4500257
X
17 18 19 20 21 22 23 24
Y 674136 674000 674000 673000 673000 669000 669000 665200
X 4500008 4499000 4496000 4496000 4494000 4494000 4494800 4494930
25 26 27 28 29
Y 665200 663180 662574 663550 660000
X 4494920 4494920 4495341 4496450 4495165

Tablo 2. Maden Arama Sondaj Noktalarının ve Çalışma Yapılacak Alanların Koordinatları

UTM UTM
Sondaj Pafta Sondaj Koordinatı Sondaj Çalışma Mahallinin/Alanının Koordinatları
No No Sağa Yukarı Sağa Y u k a r ı S a ğ a Y u k a r ı S a ğ a Y u k a r ı S a ğ a Y u k a r ı
(Y) (X) (y1) (x1) (y2) (x2) (y3) (x3) (y4) (x4)
BKS-1 G45c3 668571 4497738 668546 4497763 668596 4497763 668596 4497713 668546 4497713
BKS-2 G45c3 668845 4498005 668820 4498030 668870 4498030 668870 4497980 668820 4497980
BKS-3 G45d4 669240 4498319 669215 4498344 669265 4498344 669265 4498294 669215 4498294
BKS-4 G45c3 668659 4497378 668634 4497403 668684 4497403 668684 4497353 668634 4497353
YDS-1 G45c2 662880 4502847 662855 4502872 662905 4502872 662905 4502822 662855 4502822
YDS-2 G45c2 663376 4502716 663351 4502741 663401 4502741 663401 4502691 663351 4502691
YDS-3 G45c2 664063 4502631 664038 4502656 664088 4502656 664088 4502606 664038 4502606
YDS-4 G45c2 664899 4502697 664874 4502722 664924 4502722 664924 4502672 664874 4502672
MRS-1 G45c3 662748 4495376 662723 4495401 662773 4495401 662773 4495351 662723 4495351
MRS-2 G45c3 663223 4495956 663198 4495981 663248 4495981 663248 4495931 663198 4495931
MRS-3 G45c3 663350 4495049 663325 4495074 663375 4495074 663375 4495024 663325 4495024
MRS-4 G45c3 663681 4495655 663656 4495680 663706 4495680 663706 4495630 663656 4495630

Çalışacak Personel Sayısı
MTA Genel Müdürlüğü tarafından açılması planlanan maden arama sondajları
çalışmasında 3 vardiyada toplam 22 personel çalıştırılması planlanmaktadır.
Projenin Teknolojisi
Sondaj Usulü Arama:
Sahada kırıntılı ve karotlu sondaj tekniği uygulanacaktır. Öncelikli olarak karotlu
sondaj uygulanacaktır.
Arama sondajlarında matkabın soğutulmasını sağlamak, kayganlığı arttırmak gibi
sebeplerle sondaj sıvısı olarak bentonit (doğal kil minerali) kullanılması planlanmaktadır.
Her bir sondaj kuyusu için yaklaşık 2,53m3 su kullanılacak olup, oluşan sıvı devir daim
ettirilerek kullanılacaktır. Sondaj sıvısının hazırlanabilmesi için sondaj noktasının yanına
sondaj çamur havuzu açılacaktır. Sondaj kuyusunun çapı ve derinliği değişmekle birlikte
3
en büyük sondaj kuyusunun sondaj çapı 96 mm. en derin sondaj kuyusu da 600 m.
olacaktır. Buna göre açılacak sondaj çamur havuzu yaklaşık 2x3x1,5 m. ebatında havuz
açılacaktır. Havuz 9 m3 hacminde olacaktır. Havuzun taban ve yan yüzeylerine
sızdırmazlığı sağlamak için plastik örtü kaplanacaktır. Havuz hem sondaj sıvısının
hazırlanmasında hem de sondaj sıvısının geri devir yapmasını sağlamak için
kullanılacaktır. Sondaj faaliyetinin bitmesini takiben plastik örtü alınacak ve havuz
açılırken çıkarılan bitkisel toprak ve malzeme sondaj bittikten sonra havuza doldurularak
bu kısımlar rehabilite edilecektir. Çamurlar ve sondaj çamuru ile kontamine olan naylon
branda 02.04.2015 tarih ve 29314 sayılı R.G yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi
Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda en yakın “Düzenli Depolama Alanında” bertarafı
sağlanacaktır. Boşalan çukur, sahada depolanan ve korunması sağlanan üst toprak tabakası
ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 04.07.2012 tarih ve 8865 sayılı
2012/15 genelgesi 8.maddeye uygun olarak kapatılacaktır. Gerek duyulması koşulunda;
çamurun ve kontamine olmuş naylon brandanın düzenli depolama sahasına bertarafı
yapılmadan önce 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı R.G. yayımlanarak yürürlüğe giren Atık
Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerince değerlendirilmesi yapılarak
bu değerlendirme sonucuna göre “Düzenli Depolama Alanında” bertarafı sağlanacaktır.
Çalışma sırasında projede kullanılacak makineler tablo 3 de verilmiştir.

Tablo 3. Makine Ekipmanı

Makine Adet
Sondaj Makinesi 1
Çamur Pompası 1
Traktör Kepçe* 1
* Sahanın sondaja hazırlanması ve sondaj sonrası rehabilitesinde kullanılacaktır

Karotlu Sondaj:

Karot alıcı özel gereçler kullanılarak yapılan sondaj işlemine karotlu sondaj.
İlerleme sırasında alınan örneğe de karot örneği denir. Genellikle sert jeolojik ortamlarda
(kaya ortamlar), karotiyerlerle silindirik biçimli alınan örnektir.
Açılması planlanan maden arama sondajı 400-600m. olarak planlanmıştır. Sondaj
lokasyonunun ve derinliğinin planlanmasında daha önceden yapılan arazi çalışmalarından
elde edilen veriler esas alınmıştır. Bu veriler esas alınarak oluşturulan muhtemel sondaj
logu Şekil 2’de verilmiştir.
Bu çalışmaların sonuçlarına göre, planlanan sondaj çalışması volkanik birimleri
içerisinde yapılacaktır. Volkanik birimler ruhsat sahasında geniş alanlarda yüzeyleme
vermektedir. Her bir sondaj cevherleşmenin durumuna göre sonlandırılacaktır.

Proje kapsamında;
2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili Yönetmelikler ile diğer mevzuat kapsamında
gerekli izinler alınmadıkça arama faaliyetlerine başlanılmayacaktır.
Arama faaliyeti sonrasında üretime geçilmesinin planlanması durumunda ÇED
Yönetmeliği hükümlerine göre başvuru yapılacaktır. Sondaj çalışmasında “Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı’nın 04.07.2012 tarih ve 8865 sayılı yazısında yer alan 2012/15 sayılı
Genelge kapsamında arama faaliyeti çalışmaları gerçekleştirilecektir.

4