Mababasa at Maisusulat mo rin ang Maguindanaon

79 Pages·2013·2.12 MB·Tagalog

Mababasa at Maisusulat
mo rin ang Maguindanaon
.278
Maguindanaon-Filipino
Mababasa at Maisusulat
mo rin ang Maguindanaon
(You too Can Read and Write Maguindanaon)
Stories by
Nasarudin I. Abas, Sittie Meriam P Kunak, Analiza P. Geveso,
Solomon P. Geveso, Radino S. Madaliday, A. M. M., Tongko G. Zangkala
Illustrations by
SIL International Illustrations
Our sincere thanks to our many Maguindanaon friends
and associates who helped make this primer possible.
Summer Institute of Linguistics - Philippines, Inc.
Translators 2008 Publishers
Published
by SIL
in cooperation with the
Department of Education
Manila, Philippines
This book or any part thereof may be copied or adapted and reproduced
for use by any entity of the Department of Education without permission
from the Summer Institute of Linguistics. If there are other organizations
or agencies that would like to copy or adapt any part of this book,
we request that permission first be obtained by writing to:
Summer Institute of Linguistics
P.O. Box 2270 CPO
1099 Manila
Additional copies of this publication are available from:
Book Depository
P.O. Box 2270 CPO
1099 Manila
©by Summer Institute of Linguistics 2008
Maguindanaon
Transitional Primer Workbook
72.39-1008-SC 62.120P-086022N
ISBN 978-971-18-0430-5
Printed in the Philippines
SIL Press
Republic of the Philippines
Department of Education
Tanggapan ng Kalihim
Office of lhe Secrelary
FOREWORD
Our nation's heritage is embodied in our culture, the music, the arts, the
food and the dialects. Each one is an integral part of a rich mosaic that mirrors
the Filipino soul.
Our language and culture play an important role in defining who we are
as a people. They too, play a big part in our education.
Education that begins in the language of the learners can open
opportunities even to the members of the indigenous communities. And
education need not happen at the expense of regional dialects or local culture.
The Department of Education is committed towards the goal of
Education for All. It is for this reason that we work closely with policy-makers,
legislators, private corporations, non-government organizations, local
government units to make education accessible to all Filipinos.
We are thankful to the Summer Institute of Linguistics International for
developing a continuing and self-sustaining education program-beginning in
the local language of the learners and building into a solid foundation for
education in both Filipino and English.
The Department, therefore, welcomes the SIL publication, the most
recent in a series designed to promote literacy among minority language
communities. It will surely be a very valuable tool in their joun1ey towards
learning.
Such initiative is certainly most welcome and deeply appreciated.
Li~LAPUS
i~J.Cretary
DepEd Comple•, Meralco Ave., Pasig City 1600 i!_, 633-7208/633-7228/632-1361 ~ 636-4876/637·6209 "'... '!'_ww_.rL~.P!~.t!..9.~11.b
Ill
Mababasa at Maisusulat mo rin
ang Maguindanaon
Naisulat ang librong ito para sa inyong mga Maguindanaon na nakababasa at
nakasusulat sa wikang Filipino pero hindi pa gaanong sanay sa pagbasa at
pagsulat ng sarili ninyong wika. Marahil ay nakakita ka na ng isang aklat na
wikang Maguindanaon at naging palaisipan sa iyo kung bakit iba ang pagkakasulat
nito sa mga aklat na wikang Fipilino. 0 di kayo naman ay nagsimula kang magsulat
sa wikang Maguindanaon pero hindi mo ito natapos dahil sa hindi ka sigurado
kung paano mo isusulat ang ilang salita.
Ang nais namin, matapos mong basahin ang aklat na ito at gawin ang mga
pagsasanay ay hindi lamang magawa mong basahin ang wikang Maguindanaon
kung hindi ay maisulat mo rin ito.
Alalahanin noting ang isang wika bagamat may pagkakahawig sa ibang wika ay
may pagkakaiba pa rin kung ikukumpara ito sa nasabing ibang wika Ito ay dahil
may iba't-ibang katangian ang bawat wika sa buong mundo. Magkaiba ang paraan
ng pagsusulat ng wikang Filipino sa wikang Ingles at ng Ingles sa wikang French.
Iba ang paraan ng pagsusulat ng wikang French sa wikang Espanol at ganoon din
naman, iba ang paraan ng pagsusulat ng wikang Maguindanaon.
Sa kadahilanang Filipino ang wikang pambansa na pinilit naming maging
malapit sa pagsusulat ng wikang ito ang wikang Maguindanaon. Subalit alalahanin
noting may mga letra sa wikang Filipino na iba ang pagbigkas sa wikang
Maguindanaon at may mga letra din sa wikang Filipino na wala sa wikang
Maguindanaon. At ito ang kadahilanan kung kayo di maaaring isulat nang
magkatulad ang dalawang wikang ito. Mas magiging maliwanag ito habang
ginagawa mo ang mga pagsasanay sa aklat na ito.
Nawa ay maging maganda ang karanasan mo sa iyong pagbabasa at
pagsasanay gamit ang aklat na ito. Subukan mong sulatan ang iyong kaibigang
Maguindanaon pagkatapos nito at malalaman mong di naman pala gaanong
kahirapan ito!
IV
Paglalarawan ng Aklat na Ito
Sa pamamagitan ng aklat na ito, makakasanayan ng mag-aaral ang pagbasa at
pagsulat sa wikang Maguindanaon gamit ang kasanayang natutuhan mula sa
pambansang wika. Unang tinalakay ang alpabetong Maguindanaon at
ipinaliwanang kung alin sa mga letra ang magkapareho ng tunog sa wikang
Maguindanaon at sa pambansang wika. Ang bawat araling sumusunod ay
nagtuturo ng tunog ng isang letra, kung paano ito ginagamit sa Maguindanaon at
kung ano ang kaibahan nito ng paggamit sa Filipino.
Mahalaga sa bawat mag-aaral na maunawaan ang anumang binasa niya. Kaya
naman ginamit ang pinagsamang phonics at whole language approach upang
matulungan ang mga mag-aaral na mabigyang pansin ang bawat pangungusap sa
kabuuan ng isang kuwento, mabasa nang tuloy-tuloy at maunawaan ang anumang
pagbabasa.
Ito rin ang dahilan kung bakit isinama ang mga tanong at mga larawan sa
bawat aralin upang higit na maunawaan ang binabasa nang buong galing.
Inihahanda ang mag-aaral sa susunod na aralin sa pamamagitan ng pagsagot sa
bawat pagsasanay. Nilagyan ng bilang ang bawat pagsasanay upang madaling
makita ang mga sagot sa hulihang bahagi ng aklat.
Isinama rin ang mga kuwento mula sa mga Maguindanaon para makapagsanay
at magbigay katuwaan sa mambabasa. May mga karagdagang kuwento rin sa
hulihang bahagi ng aklat na ito upang lalo pang mapaunlad ang kasanayan ng
mag-aaral sa pagbabasa at pagsusulat.
v
MGA NILALAMAN
Aralin Nilalaman Pahina
1 Alpabetong Maguindanaon 1 - 8
2 Ang Letrang E e 9 - 15
3 Ang Letrang I 16 - 25
4 Ang Letrang U u 26 - 36
5 Ang Paggamit ng Kudlit o 37- 44
Apostrophe (')
Mga Karagdagang Kuwento 45 - 64
Mga Palaisipan 65
Crossword Puzzle 66
Mga Sagot so Pagsasanay 67 - 72
VI
Alpabetong
Magu i ndanaon
0
Ang alpabetong Maguindanaon ay binubuo ng mga
sumusunod na letra: a, b, k, d, e, g, i, I, m, n, ng,
p, s, t, u, w, at y. Makikita ang mga letrang ito sa
unahan, kalagitnaan at hulihan ng mga salita sa
mga sumusunod na halimbawa.
v
A ~~
•
, I
/
a -,,....-- ' (
agung manuk limo
B b
~
~'~:-:'L~- ·~a'.~~-
b
bak-bak sebet kitab
r t
K
~
k
kuda bukag timbak
D
~
2
d
' '
dua ladia a lad
E
/
~
e
emay get
2
G
100
9
9untin9 magatus layag
I
.
I
ibid palltan guns_!_
L
~
.
~
~ ~)
. .
I
~~-·~·
lu9asin9 ku!intang patiugal
M
6
m
mat a dumpaw nem
N--~
n
nigu lansuk lemon
~
ban99ala udang
3