Table Of Content

LILOVE LYAVILAMBO LYAWASAWAVAN Pachinjililo Lisiku lya 10 Disemba 1948, Lukumbi Lukulu Iwa UmojawaVilambo lunihaula na kuhumya lilove lyavilambo lyawasawavanu. Lilovealino lihumile baada ya chilambo chohechohe kupanyana ding'ondo ding'ulu dimbili. Lukumbi anelwo lulembedile kila chilambo chihumye lilove alino livahwikilevanu vake kwa kulangudya, kusomesa, kusomela, kuhaula n'disule na n'disehemu dinji kuvele na ilimu. Hi kuhinikiha kuchidonowasawavanu unawuniwa, naTansania inaunilawasa anewo, lilovealino lihumile M'chimakonde ili valembela usoma vavikewasa wene mun'tima mwavovene navanu vanji. Koka chive chihinde cha kukonyelela kuwuniwa kwawasawene m'manu na lyene lipanda. Vanu vohevohevavelekwavalendene nawasawavo unalandana. Umojawa Vilambo uhumije lilove alino m'malove lapeyapeya na lakakamadidye ili kila munu amalewasawake. Wasa unang'owowako. Uumalewasawako, yangata uvahaulilavanjivanu na uwunilewasawene muchiwako nawavanji vanu. LAHUYA 1 Vanuvohevohevaidile n'chilambovalendene. Vanijaliwa ulimalavene. Pavele vanu pave na ulongo. LAHUYA2 Kila munu ilembelewa ave nawasa uhaulidiwije n'nilovealino bila uvalangila asili, langi, chivelekwa, litawa au chinu chinji chohechohe. Panave na kutondolanyavanu ing'anyayasiasa, ding'umbi dya shelia, vilambovivaholoka, bila uvalangila kamavilamboanevyovinatawaliwa au nanga. LAHUYA3 Kila munu alembelewa kwikala pachilamboalitukutwile nawunu wake. LAHUYA4 Munu akava n'twana, walavakan'sumisa, na lilove alino linalimbidya usumisana vanu. LAHUYA5 Munu analage, anapate mateso, ukatili, au ubanika. LAHUYA6 Wunuwake munu uvele m'munu na umaikane pashelia. LAHUYA7 Paheliavanu vohevohe vanalingilana navakatondoleka. Shelia ivawunilavanu vanahapanyike. LAHUYA8 Vitukutuku vyohevyohevin'nimbidya munu ulitukutula kama chilembelewa n'katiba au n'shelia, vilonjelewe n'ding'umbi dyashelia. LAHUYA9 Munu vanantaye n'jela, kun'chimilawala kum'minganga chihi chiwukuwuku . LAHUYA 10 Kila munu apilikaniwe muchi vanu vanji palikuwa, vanan'hyape. Akava na ing'anya ihile nawinang'e atongwele na lukumbi Iwohelwohe lumpilikanile. LAHUYA 11 .... 1 Munu akava na ing'anya vakamwamba kukola ihonjelavakanamba kumpelekedya kuvatongolela ing'anya yene. Lukumbi lupilikanila ing'anya luve Iwa d'jahala chilambo chohechohe uchipilikana. 2. Munu vakamwamba kukola ihonjela ikavaidile kuva ing'anya pachilambo au pashelia. Munu vakan'tika lijamanda lipitile ihonjelayene. LAHUYA12 Pavayikelevanu mmakaya mwavo munu anan'banihe munu mwave. Makaya na vilambovivawunilevamakayavohevohe, vinahapanyevanu. LAHUYA13 1 Munu avele nawasawa kwonga chalembela mwene na kuyikala kwalembela mwene n'chilambo. 2. Munu avele nawasawa kuwuka pachilambo na kuwuya kavila n'chilambo mwake LAHUYA14 1 Munu avele nawasawa kutukutila m'milambovinji na kuwuniwa na vilambovinjivana'nmwalale. 2. Wasa unang'o ukapawa ndulu munu vakamwamba kukola ihonjela pashelia, hasa ding'anya dikavele dya siasa au chinji chinu chikavaila au chikalandana na matulubu la UmojawaVilambo. LAHUYA15 1 Akava kwave munu ave nawasawa kuva n'chilambo kamavachilambo vanji. 2. Munu akalambela mwene uhamavanan'nimbidye uhama n'chilambo na ubadili uchilambowake. ... LAHUYA16 1 Valume navamahevakudile vayikalane bila kulola dini wala litawa. Vayikalane uvalingilana pa-ulombi wavo na hatavakahapukana. 2. Ulombi upawe kama n'nume na n'mahevakatamwanavene. 3. Ing'ande ivele na n'nume, n'mahe navanyachi lyiva likolo lya litawa. Likolo anelyo lilembelewa liwuniwe pachilambo pohepohe. LAHUYA17 1 Munu avele nawasawakuva na dimali dyake mweneau dya kukundanila navanji. 2. Munu vakampokonyola chihi dimali dyake. LAHUYA18 Munu avele nawasawa ding'ano, dini, na akalembela mwene aleke chihi dini, na avele nawasawa kusokolela kuyoha kwa mahoka lake. LAHUYA19 Munu avele nawasawa kutongola palikuwa. Avele nawasawa kuwunila ding'ano dyake bila kun'mahani. Avele nawasawa kuhumya na kupwechela ding'ano, na hata usumba mapalu lavilambo, akalambela. LAHUYA20 1 Munu avele nawasawa kukojana navanu vanjiweka au mmakuwa. 2. Munu vanan'kolokohe ulundana na likuwa lyavanu. LAHUYA21 1. Munu avele nawasawa kukumila mwene au upitila kwaki munu atondolewidye na a'likuwa kunakumila kulipanda. . 2. Vanu vakahapanyika pa kuyavana dihudumadilembelewa n'makaya. 3. Lipanda lilondodye chilelembelewa na likuwa lyavanu. Vanu vene vakumilane kun'tondola munu wa kuyikala kulipanda. LAHUYA22 Munu avele nawasawa kuwuniwa naa'chilambo mwave, navanu vohevohe vatumbame kukumilana navilambovinji kulunda vitukutuku vyohevyohe vilembelewa na umiwa kila munu. LAHUYA23 1 Munu avele nawasawa kutondola na kukola madengo na pa kukolela mdengo lene. Pavele na madengo munu vanamwinewasawa kukola madengo. 2. Bila utondolewa, munu van'tomolele chinu chilandene na madengo lakodile. 3. Munu akakola madengovan'tomolele chinu chihumya vilyovyake mwene, vajawe au n'twave navanyachi vake. 4. Munu vakan'nimbidya kulundana navavake kukola madengo chin'nkumi na kuwunila matulubu lavo. LAHUYA24 Munu ave nawasawa mbonewa kupumulila na chipindi chimaikana cha madengo. Wasawapumulilavan'tomolele (van'nipe). LAHUYA25 1. Munu na kaya yake ave nawasawa umiwa mbone. Nkayavave nawasa wa kupatavilyo, vya kuwala, ing'ande, wasawa kupata n'tela vakawuwula, na kuwuniwa na chilambo. Munu ave nawasawa kulama . pokoha madengo, pawuwula, akalamala, akava n'jani, akakongopala napakoha dyimongo dya kukolela madengo. 2. Chilambochilundane uwunila vamahe navanyachi. Vanyachi vohevohe vawuniwe, vanahapulanywevavelekwidye mu'lombi navavelekwidye pan'nyitu. LAHUYA26 1 Munu avele nawasawa kudeheni ilimu ya palikolo. Ilimu ya ufundi naya pachihundyi ipawe, vasumevahulula. 2. Ilimu ilembelewa ilodye kudenga umi wake munu pakekuva munu, ilimu iyenjeje kumaikana munu kuva munu, iyenjejewasawake munu. Ilimu ilembelewa iyenjejevanu kupilililana, ulongo, chinemba, navanu vanahapukane ing'anyaya dini au litawa. Vanu valondodye luhengo Iwa kuyopa chihongahonga kama chiulaididye UmojawaVilambo. 3. Kila munu avele na n'nyachi avele nawasawa kutondola ilimu ya kumwing'a mwanyachi wake. LAHUYA27 1. Munu anahulula kulundana mu'tamaduni payikala akalambela, kwona ukatapalavitukutuku vyohevyohe vya mu'tamaduni na kulundana na avake kudenga sayansi na matulubu lake. 2. Wunu wake munu navilusudavyakevyavilembelaviwuniwe, vilusuda vihuma m' sayannsi, mitano navinji vyavitendile mweneau vyatandilike. LAHUYA28 Munu atungumane n'kaya, mulongo, n'nitawa n'chilambo na n'milambo mwohemwohe, utungumana kulandana na lilove alino. LAHUYA29 . 1 Munu ave nawajibu n'kaya na mulongo mwake n'hnyumawasa nawunu wake. 2. Vyatenda na kupoka munu vive n'mapalu la shelia. M'mapalu anemwo kaya na ulongovimwing'e isima nawunu wake. 3. Wasa unang'o ulandane na matulubu la UmojawaVilambo. LAHUYA30 Chinapawe chohechohe n'nilove alinochionekana na chilambo chohecho, vanu au munu wohewo upokonyolawasa uhauliwidye.