Leven met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten

111 Pages·2013·17.176 MB·Dutch

by  Drs. M. Rubens, Mw. drs. E. Wesseling (auth.)

Leven met een verhoogde kans
op hart- en vaatziekten
M. Rubens en E. Wesseling
Leven met een verhoogde kans
op hart- en vaatziekten
Houten 2012
© 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media, Houten
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier,
zonder voor af gaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b
Auteurswet 1912 j0het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van
23 augustus 1985, Stb.471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk
verschul digde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB
Hoofd dorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen,
readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de
uitgever te wenden.
ISBN 9789031387366
NUR 863
Ontwerp omslag: Bayards Ontwerpers, Amsterdam
Ontwerp en opmaak binnenwerk: Designworks, Breda
Cartoons: Marcel Jurriëns, Boxtel
Omslagfoto: © Frits de Beer/Hollandse Hoogte
Bohn Stafleu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten
www.bsl.nl
Auteurs en redacteuren
Auteurs
Drs. M. Rubens
Huisarts en huisartsopleider te Schijndel en kaderhuisarts hart- en
vaatziekten.
Mw. drs. E. Wesseling
Huisarts en huisartsopleider te Roosendaal en kaderhuisarts hart- en
vaatziekten. Tevens verbonden aan de afdeling Huisartsgeneeskunde
van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Redacteuren
Prof. dr. M.E. Numans
Huisarts te Utrecht, tevens verbonden aan de afdeling Huisartsgeneeskunde
VU medisch centrum, Amsterdam, en aan het Julius Centrum van het UMC
Utrecht.
Dr. H.J. Schers
Huisarts te Lent, tevens verbonden aan de afdeling eerstelijnsgeneeskunde,
UMC St Radboud Nijmegen.
Dr. P.H.G.M. Soons
Medisch psycholoog in het St Annaziekenhuis in Geldrop, tevens verbonden
als universitair hoofddocent aan het departement Medische Psychologie en
Neuropsychologie van de universiteit van Tilburg.
Woord vooraf
Het zal je maar gebeuren… Word je overvallen door een hartinfarct
of een herseninfarct. Als een donderslag bij heldere hemel ziet de
wereld er ineens helemaal anders uit. Ziekte en weer herstellen
bepalen ineens de kleur van de dag. Maar was die hemel wel zo
helder? Pakten zich niet al eerder donkere wolken samen aan de
hemel? Was dit te voorzien, uit te stellen, of misschien zelfs te
voorkomen?
Dit boek gaat over hart- en vaatziekten en de risicofactoren die
kunnen leiden tot deze hart- en vaatziekten. Want ook al kan een
hartinfarct of een herseninfarct bijzonder onverwacht optreden, er
zijn veel omstandigheden die de kans op dergelijke ziekten kunnen
vergroten. Wat zijn hart- en vaatziekten en om welke risicofactoren
gaat het? Wat betekenen die risico’s voor je, zorgen ze voor
beperkingen in je dagelijks leven? En nog belangrijker: wat kun je
eraan doen om die risico’s terug te dringen?
Hart- en vaatziekten komen veel voor en zijn de belangrijkste
oorzaak van overlijden in Nederland. Dagelijks sterven in Nederland
109 mensen aan een hart- of vaatziekte en worden er 1000 mensen
voor opgenomen in het ziekenhuis. Risicofactoren zien we overal
in de samenleving. Denk aan roken, hoge bloeddruk, ongezonde
voeding, hoog cholesterol en overgewicht. Vooral deze laatste
factor neemt, letterlijk en figuurlijk, grote vormen aan. Veel mensen
realiseren zich niet dat ze risicofactoren voor hart- en vaatziekten
met zich mee dragen. Mogelijk zullen ze zich herkennen in de
levensloop van de fictieve patiënt Maarten Leeflang, waarmee elk
hoofdstuk van dit boek begint. Aan de hand van deze patiënt worden
8 LEVEN MET EEN VERHOOGDE KANS OP HART- EN VAATZIEKTEN
in zes hoofdstukken de ins en outs van leven met een verhoogde
kans op hart- en vaatziekten besproken. In hoofdstuk 1 maakt de
lezer kennis met de meest voorkomende hart- en vaatziekten en
de risicofactoren. Hoofdstuk 2 gaat in op de oorzaak van hart- en
vaatziekten en de manier waarop deze ontstaan. Hoofdstuk 3
vertelt hoe om te gaan met de risicofactoren en laat zien waar ze
toe kunnen leiden op korte en lange termijn. In hoofdstuk 4 worden
de consequenties geschetst die een hart- of vaatziekte kan hebben
voor familie, omgeving en werk. Hoofdstuk 5 gaat over mogelijke
behandelingen en in hoofdstuk 6 tenslotte komen eventuele
beperkingen en bijwerkingen van medicatie aan de orde en wordt
besproken hoe zinvol het is om de leefstijl te veranderen.
Leven met risicofactoren voor hart- vaatziektenis vooral een verhaal over
preventie. Het is beter om een hartinfarct, een herseninfarct of
verstopte bloedvaten in de benen te voorkomen dan om ze te
genezen. En als deze ziekten onverhoopt zijn opgetreden, gaat het
er juist weer om erger te voorkomen. Veel risicofactoren hebben te
maken met leefstijl. Optreden tegen de risicofactoren betekent dan
ook in veel gevallen een verandering van leefstijl. Stoppen met roken,
gewichtsreductie, gezonde voeding en lichaamsbeweging zijn de
allerbelangrijkste ingrediënten van deze leefstijlverandering. Soms
aangevuld met medicamenteuze behandeling tegen hoge bloeddruk
of een te hoog cholesterol. De patiënt zelf is dan ook de belangrijkste
speler bij de aanpak van de risicofactoren. Zijn of haar motivatie
speelt daarbij een doorslaggevende rol.
Dit boek is geschreven om deze patiënt te informeren over hart- en
vaatziekten en risicofactoren, maar vooral ook om hem of haar te
motiveren om te streven naar een leefstijl waarbij het risico op hart-
en vaatziekten zo klein mogelijk is. Daarnaast is het boek ook
WOORD VOORAF
WOORD VOORAF 9
geschreven om behandelaars en begeleiders informatie te bieden
waarmee zij hun behandeling en benadering van de patiënt kunnen
optimaliseren.
Max Rubens
Ester Wesseling
Woord vooraf van de redactie
De bedoeling van de reeks Leven/Omgaanmet ... is om lezers in
begrijpelijke taal te informeren over ziektes en aandoeningen
waarmee ze in hun leven geconfronteerd kunnen worden. Ook kan
de serie gespreksstof leveren voor het contact met hulpverleners.
Alle delen van deze serie zijn op dezelfde manier opgebouwd. Eerst
worden de aard en oorzaak van een ziekte beschreven. Daarna wordt
aandacht besteed aan de invloed die de ziekte heeft op het dagelijkse
leven van de patiënt en dat van zijn of haar partner, huisgenoten of
gezin. Ook wordt steeds duidelijk beschreven wat de patiënt en/of de
familieleden in de spreekkamer van huisarts en specialist kunnen
verwachten. Tot slot wordt beschreven wat patiënten en familie zelf
kunnen doen, zowel voor- als nadat zij het medische circuit hebben
geraadpleegd.
In dit deel gaat het niet zo zeer over een ziekte, als wel over factoren
die de kans op een ziekte vergroten. Dit deel gaat immers over
risico factoren voor hart- en vaatziekten. Interessant voor mensen
die er zelf mee te maken hebben, maar ook voor verpleegkundigen,
paramedici en artsen bevat dit boek veel lezenswaardige informatie.
De redactie is verheugd dat de auteurs van Leven met een verhoogde
kans op hart- en vaatziektener uitstekend in geslaagd zijn om deze
ingewikkelde materie in begrijpelijke taal toegankelijk te maken.
De lezer zal zichzelf kunnen herkennen in de beschrijvingen en
voorbeelden die de auteurs geven. De stand van de wetenschap komt
uitgebreid aan bod en veel vragen worden beantwoord: Wat betekent
het om een extra risico te lopen? Wie lopen er risico? Wat mag ik wel
en niet doen met een verhoogd risico? Tot wie kan ik me wenden?
12 LEVEN MET EEN VERHOOGDE KANS OP HART- EN VAATZIEKTEN
De redactie denkt dat dit boek zijn weg zal vinden naar talrijke
lezers. Een groot deel van de Nederlandse bevolking heeft immers te
maken met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Uiteraard
stellen wij ons graag open voor suggesties voor verbetering, of voor
andere opmerkingen die lezers willen maken. Wij wensen hen in
ieder geval veel leesplezier.
De redactie,
zomer 2012
WOORD VOORAF VAN DE REDACTIE